40. CEPHALUS ET PROCRIS.

EST prope purpureos colles florentis Hymetti
Fons sacer, et viridi cespite mollis humus.
Silva nemus non alta facit: tegit arbutus herbam :
Ros maris et lauri nigraque myrtus olent.
Nec densæ foliis buxi fragilesque myricæ,
Nec tenues cytisi cultaque pinus abest.
Lenibus impulsæ Zephyris auraque salubri

Tot generum frondes herbaque summa tremunt.
Grata quies Cephalo: famulis canibusque relictis
Lassus in hac juvenis sæpe resedit humo :
Quoque meos releves æstus, cantare solebat,
Accipienda sinu, mobilis Aura, veni.
Conjugis ad timidas aliquis male sedulus aures
Auditos memori detulit ore sonos.

Procris ut accepit nomen, quasi pellicis, Auræ,
Excidit, et subito muta dolore fuit.
Palluit, ut seræ, lectis de vite racemis,

Pallescunt frondes, quas nova læsit hiems,
Quæque suos curvant matura cydonia ramos,
Cornaque adhuc nostris non satis apta cibis.
Ut rediit animus, tenues a pectore vestes

Rumpit, et indignas sauciat ungue genas.
Nec mora; per medias passis furibunda capillis
Evolat, ut thyrso concita Baccha, vias.
Ut prope perventum, comites in valle relinquit:
Ipsa nemus tacito clam pede fortis init.
Jamque dies medius tenues contraxerat umbras,
Inque pari spatio vesper et ortus erant.

Ecce redit Cephalus silvis, Cyllenia proles,

Oraque fontana fervida tingit aqua.

10

15

20

25

30

Anxia, Procri, lates. Solitas jacet ille per herbas;
Et, Zephyri molles, Auraque, dixit, ades.
Ut patuit miseræ jucundus nominis error,

Et mens et rediit verus in ora color.
Surgit; et adpositas agitato corpore frondes
Movit, in amplexus uxor itura viri.

Ille, feram sonuisse ratus, juveniliter arcum
Corripit in dextra tela fuere manu.

35

Quid facis, infelix? non est fera: supprime tela:
Me miserum! jaculo fixa puella tuo est.

6

Hei mihi!' conclamat, fixisti pectus amicum:

Hic locus a Cephalo vulnera semper habet.
Ante diem morior, sed nulla pellice læsa :
Hoc faciet positæ te mihi, terra, levem.
Nomine suspectas jam spiritus exit in auras:
Labor io! cara lumina conde manu.'
Ille sinu dominæ morientia corpora mæsto
Sustinet, et lacrimis vulnera sæva lavat.
Exit, et, incauto paullatim pectore lapsus,
Excipitur miseri spiritus ore viri.

41. NARCISSUS.

FONS erat illimis, nitidis argenteus undis,
Quem neque pastores, neque pasta monte capellæ
Contigerant, aliudve pecus: quem nulla volucris
Nec fera turbarat, nec lapsus ab arbore ramus.
Gramen erat circa, quod proximus humor alebat;
Sylvaque, sole lacum passura tepescere nullo.

Hic
puer, et studio venandi lassus et æstu,
Procubuit; faciemque loci, fontemque secutus.
Dumque sitim sedare cupit, sitis altera crevit.

40

45

50

5

Dumque bibit, visa correptus imagine formæ,

10

Rem sine corpore amat: corpus putat esse, quod umbra est;

Adstupet ipse sibi; vultuque immotus eodem

15

Hæret, ut e Pario formatum marmore signum.
Spectat, humi positus, geminum, sua lumina, sidus,
Et dignos Baccho, dignos et Apolline, crines;
Impubesque genas, et eburnea colla, decusque
Oris, et in niveo mistum candore ruborem :
Cunctaque miratur quibus est mirabilis; ipse
Se cupit imprudens; et, qui probat, ipse probatur.
Dumque petit, petitur; pariterque incendit, et ardet. 20
Irrita fallaci quoties dedit oscula fonti !

25

In medias quoties visum captantia collum
Brachia mersit aquas; nec se deprendit in illis!
Quid videat, nescit; sed, quod videt, uritur illo;
Atque oculos idem, qui decipit, incitat error.
Credule, quid frustra simulachra fugacia captas?
Quod petis, est nusquam : quod amas, avertere, perdes.
Ista repercussæ, quam cernis, imaginis umbra est.
Nil habet ista sui; tecum venitque, manetque:
Tecum discedet; si tu discedere possis.
Non illum Cereris, non illum cura quietis
Abstrahere inde potest; sed opaca fusus in herba
Spectat inexpleto mendacem lumine formam;
Perque oculos perit ipse suos: paulumque levatus,
Ad circumstantes tendens sua brachia sylvas,

6

Ecquis, io sylvæ, crudelius,' inquit, amavit? Scitis enim, et multis latebra opportuna fuistis. Ecquem, quum vestræ tot agantur sæcula vitæ, Qui sic tabuerit, longo meministis in ævo?

30

35

35

Et placet, et video: sed quod videoque, placetque, 40

Non tamen invenio: tantus tenet error amantem. Quoque magis doleam; non nos mare separat ingens, Nec via, nec montes, nec clausis moenia portis. Exigua prohibemur aqua. Cupit ipse teneri.

Nam quoties liquidis porreximus oscula lymphis; 45
Hic toties ad me resupino nititur ore.

Posse putes tangi: minimum est, quod amantibus obstat.
Quisquis es, huc exi: quid me, puer unice, fallis?
Quove petitus abis? Certe nec forma nec ætas
Est mea, quam fugias: et amarunt me quoque
Nymphæ.

Spem mihi nescio quam vultu promittis amico:
Quumque ego porrexi tibi brachia, porrigis ultro:
Quum risi, arrides: lacrimas quoque sæpe notavi,
Me lacrimante, tuas; nutu quoque signa remittis :
Et, quantum motu formosi suspicor oris,
Verba refers, aures non pervenientia nostras.
In te ego sum; sensi: nec me mea fallit imago.
Uror amore mei: flammas moveoque feroque.
Quid faciam?

rogabo?

50

55

Roger, anne rogem? Quid deinde

Quod cupio, mecum est: inopem me copia fecit.
Jamque dolor vires adimit: nec tempora vitæ
Longa meæ superant: primoque exstinguor in ævo.
Nec mihi mors gravis est, posituro morte dolores:
Hic, qui diligitur, vellem diuturnior esset.
Nunc duo concordes anima moriemur in una,
Dixit, et ad faciem rediit male sanus eandem;
Et lacrimis turbavit aquas: obscuraque moto
Reddita forma lacu est: Quam quum vidisset abire;
'Quo fugis! oro, mane; nec me, crudelis, amantem
Desere,' clamavit.

6

60

65

Liceat, quod tangere non est, ΤΟ

Aspicere; et misero præbere alimenta furori.'
Dumque dolet, summa vestem deduxit ab ora,
Nudaque marmoreis percussit pectora palmis.
Pectora traxerunt tenuem percussa ruborem ;
Non aliter, quam poma solent; quæ candida parte,
Parte rubent: aut ut variis solet uva racemis
Ducere purpureum, nondum matura, colorem.
Quæ simul aspexit liquefacta rursus in unda,
Non tulit ulterius; sed, ut intabescere flavæ
Igne levi ceræ, matutinave pruinæ

75

80

Sole tepente solent; sic attenuatus amore
Liquitur, et cæco paulatim carpitur igni.
Et neque jam color est misto candore rubori:
Nec vigor, et vires, et quæ modo visa placebant ;
Nec corpus remanet, quondam quod amaverat Echo. 85
Quæ tamen ut vidit, quamvis irata memorque,
Indoluit: quotiesque puer miserabilis, ‘Eheu,'
Dixerat: hæc resonis iterabat vocibus, Eheu.'
Quumque suos manibus percusserat ille lacertos,
Hæc quoque reddebat sonitum plangoris eundem.
Ultima vox solitam fuit hæc spectantis in undam :
Heu frustra dilecte puer ! totidemque remisit
Verba locus: dictoque Vale, Vale inquit et Echo.
Ille caput viridi fessum submisit in herba.
Lumina mors clausit, domini mirantia formam.
Tum quoque se, postquam est inferna sede receptus,
In Stygia spectabat aqua. Planxere sorores

Naiades et sectos fratri posuere capillos.

:

90

90

95

Planxerunt Dryades: plangentibus assonat Echo. Jamque rogum, quassasque faces, feretrumque parabant : Nusquam corpus erat: croceum pro corpore florem 101 Inveniunt, foliis medium cingentibus albis.