NOTE cuntur nocere fratres illi gemini: ambo vero simul propitia sunt et 'lucida sidera.' Vide 1. Od. 3. 2. et Od. 12. 25. Sunt qui Allegorias hic somnient, putentque Horatium alludere ad id quod sibi contigerat: adeoque per Ægaos tumultus significare bella civilia, e quibus evaserat biremi scapha, id est, virtute et innocentia subnixus, aspirante aura et favore gemini sideris, Mæcenatis nimirum et Augusti. ODE XXX. Horatius justus operis sui æstimator audet vaticinari perenniora fore sibi libertini filio monumenta Carminum vel æneis nobilissimorum virorum statuis et Ægyptiorum regum Pyramidibus. (Videtur Horatius hac Ode finire omnino voluisse libros Carminum. Hinc vetus scriptor vitæ ait coactum ab Augusto tribus Carminum libris ex longo intervallo quartum addere. Hoc Carmine coronidem impositam Sæcularibus Carminibus, credat qui potest. Gesn.) EXEGI monumentum ære perennius, sitaf Absolvi opus ære stabilius, atque pyramidum constructione sublimius, quod neque Ode vigesima et ultima Libri quinti in Ed. Sanad. Codd. fere inscribunt: Ad Melpomenen.-—1 Hoc egi monumentum unus Bersmanni.—3 Lips. 4. nec NOTE Metrum idem quod supra 1. Od. 1. 1 Exegi monumentum, &c.] Carminum volumen ingenii sui monumentum perenne jactat, quo posteritati æternæque memoriæ commendetur. Vide 11. Od. 20. hanc cum illa confer; et eundem utriusque scopum, eandemque sententiam varia dictione tantum distinctam animadverte. Sanctus Hieronymus Epitaphium Paulæ sic concludit: Exegi monumentum ære perennius, quod nulla destruere possit vetustas,' &c. Monumentum are perennius] Ita durant monumenta literarum plus quam æreæ statuæ ad memoriam collocatæ. Nam Mariana de Cimbris tropæa potuit quidem abolere Sylla: Maronis autem et Livii scripta, quantumvis nixus sit, Caius Princeps absumere ac delere non valuit. Ægyptiorum Regum opus et sepulcra fuere pyramides; quarum nonnullæ inter orbis miracula numeratæ. 'Tres orbem terrarum implevere fama : Regum Ægyptiorum pecuniæ otiosa stultaque ostentatio,' inquit Plin. XXXVI. 12. prope Memphim erant sitæ; unde Martial. 1. 1. 'Barbara pyramidum sileat miracula Memphis.' Herodot. lib. 1. eas describit accu rate. Unam ait quinque stadiis longam, decem annis elaboratam; in alia vero annos viginti absumtos: &c. Ammian. Marcell. lib xxII. 'Pyramides ad miracula septem provectæ, quarum diuturnas surgendi difficultates scriptor Herodotus docet, ultra omnem omnino altitudinem, quæ humanis confici potest, erectæ sunt turres, ab imo latissimæ, in summitates acutissimas desinentes: quæ fi 2 Regalique situ Pyramidum altius] gura apud Geometras ideo sic appel Quod non imber edax, non Aquilo impotens 5 pluvia corrumpens, nec Boreas violentus destruere queat, vel temporum lapsus et longinquitas. Haud totus interibo: et portio mei plurima mortem effugiet. Ego semper novus posterorum laudatione augebor, quamdiu summus Sacerdos ascendet NOTE latur, quod ad ignis speciem, TOÙ TUpòs, ut nos dicimus, extenuatur in conum: quarum magnitudo quoniam in celsitudinem nimiam scandens gracilescit paulatim ; umbras quoque mechanica ratione consumit.' Vide Strab. XVII. et Diodor. Sicul. II. 2. Hic pyramidem ait maximam a Chemmi Rege exstructam artificio et opere mirabili, quæ quatuor erat laterum, quorum quodlibet ab inferiori parte jugera septem continebat. Altitudo amplius quam jugera sex tolleret.... ferme annis mille, ut referunt quidam ; ut alii tradunt, amplius tribus millibus quadringentis, ad nos usque ea moles integra permansit: ex Arabia longo admodum itinere advectis lapidibus constructa.' Istam se vidisse adhuc stantem anno 1638. in suæ peregrinationis narratione, testatur Joannes Greaves Astronomiæ Professor Anglus; eamque tam interiorem quam exteriorem egregie describit qualem inspexit ac dimensus est, vix paululum deformiatam; altamque dicit pedes fere septingentos; et convenientem Diodori mensuram seu metiendi rationem asserit, &c. 3 Quod non imber edax, &c.] Imitatio est Pindaricæ dictionis, Pyth. Od. VI. ubi Xenocrati paratus dicitur laudum thesaurus, quem diruere seu auferre nequeat vel hybernus imber, aut ventus, aut horrisonæ tempestatis exercitus implacabilis. 6 Non omnis moriar, &c.] Non tam animæ, quam sui nominis immortalitati et memoriæ velificatur Poëta noster. 7 Vitabit Libitinam] Superstes erit, æternum durabit. Libitina feretrum significat. Est etiam funerum Dea, in cujus æde vendebantur et locabantur quæcumque ad sepulturam pertinebant. A libendo dicta, ex Varrone : eadem quæ Proserpina: nec etiam alia quam Venus antiquis existimata, ut eadem natalibus et morti Dea præsideret, atque principium finemque vitæ in potestate haberet: quo fragilitatis humanæ mortalium quisque admoneretur. Auctor Plutar chus in Numa et in Problem. Vide et Col. Rhodig. XXIX. 18. Usque ego postera Crescam laude recens] Novis in dies laudibus cumulabor a posteris: sicque velut innovata mei memoria semper inclarescet, concidet nunquam aut senescet. 8 Dum Capitolium Scandet, &c.] Dum sacra Romæ fient in Capitolio, ac proinde quamdiu stabit urbs illa æterna. Virgil. Æneid. IX. 448. 'Dum domus Æneæ Capitolî immobile saxum Accolet, Imperiumque pater Romanus habebit.' 9 Cum tacita virgine] Quamdiu et Vestales rite silentium observantes Dicar, qua violens obstrepit Aufidus, Et qua pauper aquæ Daunus agrestium 10 Capitolium cum silenti virgine. Ubicumque rapidus Aufidus murmurat, vel Daunus aquarum egens rusticis gentibus dominatus est, ego clarus e tenui me 6 Aquilo.-4 Harl. 6. Possit diluere.-11 Sivr. Et qua pauper, aquæ...populorum ex humili, potens; et expl. Qua pauper Daunus regnavit, regnavit autem ex humili, potens quippe duntaxat erat aquæ agrestium populorum, dum fontibus potitus erat. Nihil addo equidem.' Jani.-12 Regnator Harl. 1. 2. 4. 5. 6. et Vet. Comb. Regnator non, ut putat Sivr. ex emendatione Stephani est, sed sic libri omnes Lamb. Torrent. Pulm. plerique Cruq. Bentl. Gesn. et nostri, duo Bersm. et priscæ editt. ut Locher. Venett. item Asc. Basill. Muret. Brut. Steph. Rutg. &c. Regnavit Acr. Comment. Cr. Porphyr. (qui diserte: Annotanda elocutio, quæ per genitivum figurata est.') et Serv. ad Æn. xI. 126. et 280. antiquissimus ille Blandin. et Sil. Cruq. sine litura, alii duo Blandd. cum litura, Pulmanni Gemblac. 1. pro var. lect. Bentl. Leid. Regin. a m. pr. et Gal. Mentel. Lips. 1. a m. pr. Basil. 1555. Lamb. Torr. Cruq. Fabric. Heins. Fab. Dacer. Bentl. Cun. San. Jon. et Sivr. Apparet, esse hanc priscam et veram lectionem, post haud dubie, ob insolentiam Græcismi, a Grammaticis in Regnator mutatam. Vult hanc corruptelam defendere Klotz. Lectt. Venus. p. 341. e Virg. Æn. VIII. 77. verum ibi 'regnator aquarum' dicitur fluvius, non' populorum.' Tum omnino fluvius Daunus nihil est, nec, si esset aliquid, posset, quod ipse Klotzius vidit, obstrepere dici, qui pauper aquæ.' Quod regnare' cum genitivo nusquam alias legitur, de eo in Horatio, qui multa similia habet, non trepidandum.' Jani. Regnavit Harl. 3. Bond. Delph. Schrevel. Baxt. Gesn. Zeun. Talbot, Pine, NOTE operabuntur sacris, æternumque ignem fovebunt. Quibus omnibus temporis diuturnitatem ac perpetuita. tem indicat Horatius, quam sibi suoque spondet nomini. Comminiscuntur hic nonnulli Nympham illam, quam Numa colendam, Tacitamque appellandam sanxerat, teste Plutarcho; alii Idulia sacra afferunt, ad quæ singulis mensibus in Capitolium procedebat Pontifex. Sed quid hæc ad rem? Sane quælibet sacra intelligi par est, in Capitolio peragi consueta; nec præ ceteris Angeronalia, quæ obtrudit Marcilius Angeronæ silentii Deæ, urbis etiam inter tutelaria numina, ex Macrob. III. 9. 10 Qua violens obstrepit Aufidus, &c.] In Apulia, sua nempe patria, maxime cupit celebrari Horatius. Est enim Aufidus Apuliæ amnis, hodie di citur Ofanto, ex Appennino defluit in Adriaticum mare. 11 Daunus] Et hic Turni avus regnavit in Apulia, quæ ab eo Daunia vocata est. Fuit etiam fluvius eo nomine appellatus. Pauper aqua] In Apulia nimirum fervet æstus et calor, hincque est arida valde regio, ac penuria aquæ laborat: unde 'siticulosam Apuliam' vocat Noster Epod. III. Vide 1. Od. 14. 12 Regnavit populorum] Phrasis Græca, èßaoíλevσe tŵv Xawv. Legunt alii, ex Manuscriptis plerisque codicibus, regnator populorum. Quod referendum erit ad vocem Daunus. Ex humili potens] Libertini scilicet generis Horatius ex humili fortuna in summam famæ claritatem et nominis amplitudinem evasit, per ingenii Princeps Æolium carmen ad Italos Quæsitam meritis, et mihi Delphica 15 morabor Alcaicos versus primus transtulisse ad Latinum carmen. Age Melpomene, partam virtutibus magnitudinem assume, capillosque meos circumda ultro laurea Delphica. Francis, Towers, Bipont. Mitsch. Wetzel. Wakef. Comb. et Kidd.—14 Alt. 1. pone superbiam.-15 Unus Bersmanni, et Dess. 2. Quæsitis. Cuning. more suo Delphia e cod. Zulich. Bentleii. Vide ejus Animadv. cap. xv. et cf. Var. Lectt. ad 1. Od. 1. 3. HÆRERE mirum in modum ac inter se dissentire de metro hujus Carminis, in Horatio unici, constituendo, tam veteres Grammaticos, quam recentiores Interpretes ac editores videmus. Sunt omnes pedes Ionici a minore, 'Iwvikol ån' ÈλÁTTOVOS |~~--|, præter ultimum, qui est Pæon tertius-ul; haud dubie, quod eo licebat in exitu talis Carminis pro Ionico uti: nisi suspicari malis, latitantes...apros; quanquam et per se, et post fugientes cervos, elegantior et gratior est singularis. Sic igitur per XL. Ionicos a minore, totum Carmen decurrit. Sed singuli versus ubi terminandi, quomodo constituendi, quot pedes ad singulos referendi sint, in eo quidem laboratur. Apparet enim, quam facile in hac Carminis forma, in qua nulla prorsus pedum vicissitudo cerneretur, factum sit, ut librariorum inscitia vocabula, et vel sententias, permutaret, versus alieno loco incideret, in iisque definiendis arbitrium subinde suum, vel adeo membranæ paginæque spatium, sequeretur. Quo etiam deinde factum est, ut cum veteres, qui de metris scripsere, Grammatici, tum recentiores critici, tam diversas de hoc Carmine constituendo fer-rent sententias. Ac primum quidem in codd. Cruq. antiquiss. Blandin. Mald. et Mart. item in Bentl. Græv. Regin. et Battel. et nostro Dess. 2. ita digesti sunt versus : Miserarum est, neque amori dare ludum, Neque dulci mala vino lavere, aut Tibi qualum Cytherea puer ales, -Simul unctos Tiberinis humeros Catus idem, per apertum fugientes Unde is, qui a Cruquio editus est, scriptor antiquus de Metris Horatii, Oden Tricolon Tetrastrophon esse ait, e duobus versibus Sapphicis Acatalectis, uno Anacreonteo Dimetro (Trimetro) Catalectico, et Adonio. Quem secu. tus J. Cruquius sic Oden constituit (approbante H. Stephano, Præfat. ad Lectorem): Miserarum est, neque amori dare luðum, Verbera linguæ. Tibi qualum Cytherea puer ales, Simul unctos Tiberinis humores la- |