40 in fictile novum juncis3 configunt quidam; succoque earum, qui ita effluxerit, admiscent vitis 4° alba lacrymam, atque ita palpebras emendant, inutilibus pilis exemptis, acu instillantes hunc succum in vestigia evulsorum. Meges" psilothrum palpebrarum faciebat in aceto enecans putrescentes, et ad hoc utebatur multis variisque per aquationes autumni nascentibus. Idem præstare sanguisugarum cinis ex aceto illitus putatur. Comburi eas oportet in novo vase. Idem tæniæ jecur" siccatum pon At MSS. Reg. 2, Ch. cæterique XVI, Colb. 3, in quo quindecim sine ullis notarum compendiis. Quin et ipse Plinius inferius, cap. 47: Eadem mensura, inquit, alii ex quindecim ranis conficiunt psilothrum, sicut in oculis diximus hoc nimirum loco quem habemus præ manibus. Quin et ibi non quindecim, sed duodecim præfert Reg. 2, ut diximus suo loco. Quare non ranarum numerum signari ab eo hoc posteriore loco, sed parandarum modum existimamus. HARD. 38. Juncis configunt quidam : succum earum qui ita effluxerit, admiscent lacrymæ, quæ ex alba vite manat. Brevius et magis ex Pliniana dignitate in scripto codice: « Juncis configunt quidam, succoque earum, qui ita effluxerit, admiscent vitis albæ lacrymam. ■ PInt. 39. Succumque earum, qui ita effluxerit, admiscent lacrymæ, quæ ex alba vite emanat. Vossiani duo succoque; deinde melior, admiscent viti salvat lacrymam. Scribe: « succoque earum, qui ita effluxerit, admiscent vitis albæ lacrymam, atque ita palpebras emendant. ▪ Quod et Pintiano visum. GROŃ. 40. Vitis. Cui psilothri quoque ab ea dote nomen est inditum, ut dictum est XXIII, 16. Est enim psilothrum, unguentum depilatorium. Pro albæ vitis lacryma chamæleonis folia Theodorus Priscianus adhibet, I, 10: « Et chamaleonis herbæ folia sicca trita in pulverem et commixta sanguine ranarum viridium, post evulsionem capillorum pro collyrio inungimus. » HARD. 41. Meges. Chirurgus is fuit, de quo diximus in Auctorum indice. 42. Enecans. Enecans, sinensque putrescere in aceto. HARD. 43. Idem præstare sanguisugarum. Marc. Emp. cap. VIII, pag. 71; Plin. Val. I, 21; Theod. Prisc. 1. c. HARD. 44. Idem taniæ jecur siccatum pondere X. IV. Tæniarum hepata anatomici tam facile scil. ostenderint nobis quam culicum adipem : thynnorum volumus. Sic enim cap. 10: Psilothrum est thynni sanguis, fel, jecur, etc. » Tò X nota est xalxcũ, seu ærei, quam Græci ita figurabant. Vide Reines. var. lect. lib. II, cap. 7, pag. 174. H. Item tania jecur siccatum. Sic Hermolaus aut channæ pro vulgato I dere 45 X. IV cum oleo cedrino perunctis pilis novem mensibus. XXV. Auribus utilissimum batiæ' piscis fel recens, sed et inveteratum vino: item bacchi', quem quidam myxona cheni. Reinesius Var. lect. II, 7, emendat thynni. Vere, ut puto : nam Voss. tenia consiccatum. Quod est, thynni jocus siccatum. Ita enim idem codex sæpe pro jecur. Acad. chieni jecur siccatum. Acad. Men. et Gud. theni. Sed hoc vento projectus idem vir eruditissimus, illustremus etiam, ait Plinium de dosi medicamenti seu pondere, quod non ab omnibus intelligi scimus. Illustrat autem ita, ut rò X notam velit esse xaxxoũ, sive ærei, quam Græci sic figurarint, proque ea latinos editores Plinii suæ linguæ X quasi ἰσοδυναμοῦσαν substituisse : chalcos autem seu æreos quatuor ponderare obolum, seu scrupulum dimidiatum. Jejune admodum et non pro Reinesio: nam obolus (qui sane dimidiatus est scripulus, non scrupulus, octo chalcos Athenis habebat. Galen. de Pond. Ó yap d¤¤ò ἔχει χα ή'. Paul. Æg. ὁ γὰρ ὀβολὸς κεράτια γ'· τὸ δὲ κεράτιον χαλκοῦς δύο δίμοιρον, ὁ γὰρ ὀβολὸς ἔχει χαλκοῦς ὀκτώ. Cleopatra : Οβολὸς ἔχει θέρμον α' ἥμισυ, κεράτια γ ́, χαλκοῦς η'· τὸ ἡμιωβόλιον ἔχει κεράτιον α' ἥμισυ, χαλκοῦς δ'. Alius : ὁ χαλκοῦς ἔχει ἡμιωβελίου τὸ τέταρτον, ὥςε τοὺς τέτταρας χαλκοῦς ἄγειν τὸ ἡμιωβόλιον. Hæc saltem communis et usitatissima ratio etsi Plinius decem, alii sex chalcos interdum obolo assignent. Nec vero numerus X est nota chalci, sed Xa. Poterat e Paulo ab Ægina nosse : Πρῶτον μὲν οὖν τὸ χ σοιχεῖον : ἔχον ἐπικείμενον αὐτῷ τὸ ἄλφα, χαλκοῦν σημαίνει. Denique Plinii editores, sive Latini, quos ille appellat, sive Galli, sive Germani, noverant, nihil exemplaribus ejus esse vulgarius, quam per Xsignificari -X- denarium vel drachmam: et ita hic quoque pondere X. IV esse pondere denariorum vel drachmarum quatuor. GRON. Item tæni jecur siccatum. Tavía piscis a Græcis vocatur, cujus meminit Epicharmus apud Athen. VII, pag. 325. Gaza vittam interpretatur : tæniam retinere Plinius maluit. A Narbonensis oræ piscatoribus Flambo vocari, auctor est Rondeletius, XI, 17, a colore rufo seu flammeo. In Reg. 2 et Colb. 3, theni: unde thynni rescribi hoc loco quibusdam placet, quibus ægre assentimur. H. 45. Pondere. Hoc est, denarium quatuor, sive drachmarum. Reines. Var. lect. II, 7, in hoc loco cæcutiit. HARD. XXV. 1. Batiæ. Ita MSS. Reg. 1, 2, Colb. 3, et Ch. non bati, ut in editis. Index quoque hujus loci, βatiα, βάτος, sive βατίς, raia est : a qua si batia discrepat, quid ea sit, incompertum nobis fatemur esse. HARD. 2. Banchi. Lego bacchi. Myxona, bacchum olim nominarunt, vel quia caput ut vino conspersum rubet circa labra et opercula branchiorum, vel quoniam ebriorum modo temere huc illuc natando fertur. 3. vocant item callionymi cum rosaceo infusum : vel castoreum cum papaveris succo. Vocant et in mari pediculos, eosque tritos instillari ex aceto auribus jubent. Et per se conchylio infecta lana magnopere prodest. Quidam aceto et nitro madefaciunt. Suntque qui præcipue contra omnia a aurium vitia laudent gari excellentis cyathum', mellis dimidio amplius, aceti cyathum in calyce novo lenta pruna decoquere, subinde spuma pennis detersa, et postquam desierit spumare, tepidum infundere. Si tumeant aures, coriandri succo prius mitigandas iidem præcipiunt. Ranarum adeps instillatus, statim dolores tollit. Cancrorum fluviatilium succus cum farina hordeacea aurium vulneribus efficacissime prodest. Parotides" muricum testæ cinere cum melle, vel conchyliorum ex mulso curantur. 8 XXVI. Dentium dolores sedantur ossibus draconis marini scarificatis' gingivis: cerebro caniculæ in oleo de 3. Vel castoreum. Cels. VI, 7, ad sonitum aurium intra se ipsas, castoreum adhibet « cum aceto, vel irino, vel laureo oleo: aut huic mixtum castoreum cum succo Ducum amararum. » HARD. 4. Vocant. Ita MSS, tum in hoc loco, tum in Indice, non pedunculos. Φθεῖρας vocat Aristoteles, H. A. IV, 10, pag. 501. Horum ortus in maris profundo, Γίνονται δὲ ἐν τῷ βυθῷ τῆς θαλάσσης. De his egimus IX, 71. Adde Ælian. Hist. An. IX, 7. HARD. 5. Et per se conchylio infecta, etc. Crito lib. III, κατὰ τόπους,κροκύδα κογχυλίου, quemadmodum eodem lib. Andromachus xpcxúða πoppupāc, floccum sive tomentum lanæ purpura tinctæ vocat. Aetius vocat ἔριον πορφυροῦν, tum etiam πτύγμα πορφύρας ἐρίου. Alii πλάκα, πίλημα, Spóptov. DALEC. Et, etc. Conchyliatam lanam appellat Marc. Emp. cap. Ix, p. 75, qua aurem occludi jubet, cui medetur. HARD. 6. Suntque. Marc. Emp. ad verbum, cap. Ix, pag. 75, 77 et 82; Plinius item Val. I, 9. HARD. 7. Gari excellentis cyathum. Olim post excellentis legebatur v. sociorum, quod sane non habetur in vetere exemplari, et prorsus inutile est, quum alterutrum sufficiat ad gari excellentiam indicandam. AJ. 8. Si tumeant aures. Plin. Val. I, 9, et Marc. Emp. Ix, pag. 74. H. 9. Ranarum. Marc. Emp. c. 1x pag. 75, et Plin. Val. l. c. H. 10. Parotides. Totidem verbis Marc. Emp. cap. xv, pag. 107 et 109. Plin. Valer. I, 13, pro melle mulsam adsciscit. HARD. XXVI. 1. Scarificatis. MSS. Reg. cocto adservatoque, ut ex eo dentes semel anno colluantur. Pastinacæ quoque' radio3 scarificare gingivas, et in dolore utilissimum. Conteritur is, et cum elleboro albo illitus, dentes sine vexatione extrahit. Salsamentorum etiam fictili vase combustorum cinis, addita farina marmoris, inter remedia est. Et cybia vetera eluta in novo vase, dein trita, prosunt doloribus. Æque prodesse dicuntur omnium salsamentorum spinæ combustæ, tritæque, et illitæ. 2 Decoquuntur et ranæ singulæ in aceti heminis, ut dentes ita colluantur, contineaturque in ore succus. Si fastidium 6 3. Radio. Caudali nimirum : nam qui in cauda pastinacarum exsurgit, utrimque dentatus serræ imaginem refert. Cæterum de pastinaca (Raia pastinaca Linn.) hic sermo est. AJ. 4. Salsamentorum etiam, etc. Galen. ad finem lib. V, κατὰ τόπους, ad oris jucundum odorem, dentiumque dolorem ac splendorem, salsamentorum cybiique cinere utitur. DALEC. Salsamentorum. Ad verbum Marc. Emp. cap. xIII, pag. 97. HARD. 5. Et cybia. Habent ita sane libri omnes et manu exarati, et typis excusi : nihilominus subesse mendum haud temere suspicamur : nam quid intersit novo an vetere vase eluantur, non admodum li 5 quet utro coquantur, plurimum interest. Quare elixa malim, quain eluta scribi, si ulla exemplaria suffragantur. Adstipulatur certe quidem conjecturæ huic nostræ Marc. Emp. qui a Plinio videtur hausisse quæ tradit, XIII, p. 97: Cybium optimum, inquit, ac vetustissimum ollæ inditur atque argilla circumlinitur et furno ardenti objicitur, ut ad cinerem cybium excoquatur: tunc adjecto Pario lapide contuso, salsamenti supra dicti favilla conteritur, hoc dentifricium ita bonum est, etc. » Galen. quoque κατά τόπο V, extr. pag. 486: Tivès dè rapíxous καύσαντες ἐν χύτρα προσβάλλουσι τῷ φαρμάκῳ, ἢ κύβιον· κατ' ἰδίαν γὰρ ἐάν τις χρήσηται τῇ σποδιᾷ, οὐκ ἀλ ynset. Quidam salsamenta in olla exusta ad medicamentum addunt, aut etiam cybium: si quis enim eorum cinere per se utatur, dentis dolorem non percipiet. » HARD, 6. Decoquuntur. Sic Diosc. II, 18 : ὠφελοῦσι καὶ ὀδονταλγίας συνε ψύμενοι ὕδατι καὶ ὄξει, καὶ διακλυζό Evo. Decoctæ in aqua et aceto dentium dolores collutione leniunt. HARD. obstaret, suspendebat pedibus posterioribus eas Sallustius Dionysius, ut ex ore virus deflueret in acetum fervens, idque e pluribus ranis. Fortioribus stomachis ex jure mandendas dabat'. Maxillaresque ita sanari dentes præcipue putant, mobiles vero supra dicto aceto stabiliri. Ad hoc quidam ranarum corpora binarum præcisis pedibus in vini hemina macerant, et ita collui dentium labantes jubent. Aliqui totas adalligant maxillis. Alii denas in aceti sexta- 3 riis tribus decoxere ad tertias partes, ut mobiles dentium stabilirent. Necnon xxxvi ranarum corda in olei veteris sextario sub æreo testo discoxere, ut infunderent per aurem dolentis maxillæ. Alii jecur ranæ decoctum et tritum cum melle imposuere dentibus. Omnia supra scripta ex marina rana efficaciora. Si cariosi et fœtidi sunt, centum in furno arefieri per noctem præcipiunt: postea tantumdem salis addi, atque ita fricari. Enhydris' vocatur a Græcis colubra in aqua vivens. Hujus quatuor dentium superioribus in dolore superiorum gingivas" scarificant, inferiorum inferioribus. Aliqui canino tantum earum contenti sunt. 8 7. Fortioribus stomachis ex jure edendas dabat. Quatuor scripti, medendas. Optimus, mandendas, ut et Pintiani codex. GRON.-Hæc jubentium mirabilis fuit ʼn 0ɛwpíx : nempe a rana, si quarum crura postica ὀδονταλγοῦντος denti appendantur, trahi principium doloris et in corpus herpeti descendere, unde mox in acetum migraret excederetque. Ergo, ut ranas aliquis dentibus laborans, impune ederet necesse hunc fortissimo stomacho pollere; namque hanc vim qua modo dentes misere vexabantur posse in stomachi delicatiores membranas pariter sævire. Hæc confutare hodie non jam opus est. AJ. 8. Sub ærzo testo. Sic omnes typi, cum Reg. 2 cod. MS. In Colb. 3, sub area testa. HARD. 9. Enhydris vocatur a Græcis colubra in aqua vivens. Codices nostri hic quoque exhibent colubra, non coluber. HARD.-Enhydris Aristot. Histor. Anim. lib. I, cap. 1, lutra: Plinio serpens aquaticus, natrix, quem et hydrum vocat sequenti ca pite ab hoc altero, nisi mendosus locus sit. De hoc supra actum est, cap. 19. Lutras canes fluviatiles Ælianus vocat, Hist. An. lib. XIV, cap. 21. DALEC. 10. Gingivas scarificant. Libri manu exarati, sed vitiose, scarifant. HARD. |
