2 § 187. Pan gymerych výyt, kym' y býyt mýyhaf a gerych, os keffy; ac y enwedic bara sur: ac o'r býytey výydeu gvann haýs2 uyḍ yr kylla dreulav. Dyeithyr or býytey deu ryý výyt; býyt gŵañ, a býyt kadarn; býyta y býyt kadarn yn gyntaf; kanys gýressogach yý gaelavt y kylla. noe warthaf kanys nes yý yr avu yr hún y keiff y wrês o honav. 6 § 188. Pa vvyteych. na výyta dy holl awyd; gat beth o chýant býyt arnat. Nac ŷf dýfyr gyt ath výyt; kanys oeri a ýna y kylla, a rýystraý arnav dreulav y býyt, a diffoḍi y gíres ac o goruyd arnat yuet dýfyr, yf ychydic. a hynny o'r dýfyr oera a geffych. Pan darffo it výyta. kerda wasdattir plyd. Pa uyñych gyscu. na chýsc ormod, gorffowys avr ar1 yr ystlys deheu, ac odyna tro ar yr ystlys asseu a chýpla dy hûn. Or klyvy dolur yth gylla, a thrymder, dot lawer o dillat y danat y dýyn gýrês yr kylla; ac ŷf dýfyr týym, a hyñy a5 beir chýydu yr afiachuster a uo yth gylla. Rodyav llawer kyn býyt a wresoca y kylla. Rodyaý llaver wedy býyt a vaetha y kylla; kanys heb dreulaý od llauur y syrth y waelavt y kylla, ac yna y mae llawer o gleuydyeu. Kysgu kyň býyt a wna ḍŷn ỹ gûl: kysgu wedy býyt a wna dý ý vreisc. Y nos a uyd oerach no'r dyd. Ac or achaýs hýnný kynt y treula y kylla hyt nos. no hyt dyd; kanys bo oera vo y tywyd. goreu y treula y kylla. kans y gýres a syrth or aelodeu y gylch y kylla. Ot aru' dyn o výyta dwy weith yn y dyd; ac na býytao nayn un weith; hyny a waethâ y kylla. Ot aru'y 10 o výyta un weith yn y dyd, ac odyna dvyweith hyny a waethaa y kylla. Or býytey myýn un ams' yn y dyd; a symut hyny y ams' arall. hynny a argyweda yr 12 kylla. Dyeithyr or daý aghen; megys y bo reit y symut. aru' bop ychydic. Heuyt na výyta yny 8 11 1 Or, T. yw a yn T. kans y gvres ye o yn T. 3 * Clyd, T. 2 Gvannhavs, T. a F 4 Nid yw ar yn T. 8 Mae, T. 10 Os arvery, T. 5 Nid 9 Nid yw 11 Nid darfo yr kylla wackau. a hynny a elly y1 adnabot ar dy chwant yr býyt, ar deneurvyd dy olev. Or býytey heb chvant býyt arnat. rewi a na y gyres annyanal. Ac or býytey pan uo chýant býyt arnat. dy anyan a2 vyd kyn wresocket a thân. A phvy bynnac ny chym'o býyt yna, y gylla a leiný o afiachust' yr hýnn a beir y gaev yn y penn. 1 Nid yw y yn T. 2 Nid yw a yn T. THE Physicians of Alyddvai. INTRODUCTION, § 1. HERE by the help of God, the supreme chief Sovereign, are shewn the most notable and principal methods of healing the human body, the persons who caused them to be written after this fashion being Rhiwallon the Physician, and his sons, even Kadwgan, Griffith, and Einion. For they were the ablest and most eminent of the physicians of their time, and of the time of Rhys Gryg1 their lord, and the lord of Dinevor, the nobleman who maintained their rights and privileges, in all integrity and honour, as was meet. The reason why they thus caused a record of their skill to be committed to writing was, lest no one should be found after them so endowed with the requisite knowledge as they were. THE HEAD. § 2. The head is the first and the most important portion of man's body, which God formed, for therein are the five corporeal senses. 66 1 Rhys Gryg, arwr Dinefwr," was the son of Rhys ab Gruffydd, Prince of South Wales. He married the daughter of the Earl of Clare, A.D. 1219, died at Llandeilo Vawr in 1233, and was buried in the Cathedral of St. David's, where his monumental effigy still remains in a good state of preservation. Rhys Gryg was a distinguished warrior, and fought with various success in the wars which were carried on in Wales, almost without intermission, during his life. Several odes are preserved in the first volume of the Myvyrian Archaiology, which were addressed to him by the poets, Llywarch ab Llywelyn, Phylip Brydydd, and Dewi Mynyw, the two latter of whom also wrote elegies upon him. |