I præcisum, maxime Luna plena, lineo panno adalligant capitis doloribus licio: aut cera alba fronti illinunt, et pilos caninos panno adalligant. I 3 XXXVII. Cerebrum cornicis in cibo sumptum, palpebras gignere dicitur: osypum cum myrrha calidum specillo illitum. Idem præstare muscarum, fimique3 murini cinerem æquis portionibus, ut efficiatur dimidium pondus denarii, promittitur, additis duabus sextis denarii e stibi, ut omnia ocsypo illinantur : item murini catuli triti in vino vetere ad crassitudinem acopi3. Pilos in his tis: utrumque insulse. In Reg. 2 D XXXVII. 1. Palpebras gignere dicitur. Pilos palpebris sive genis adhærentes. HARD. 2. OEsypum cum myrrha calidum penicillo illitum. Rectius in nostro apographo, specillo illitum. PINT.OEsypum cum myrrha calidum penicillo illitum. Voss. specillo inlatum. Paulo post : « Specillo demisso in dextram partem si dexter oculus curetur. » Lib. VIII, cap. 53 : « C. 6 Julius medicus, dum inungit, specillum per oculum trahens.» Lib. XXXII, cap. 7 : « Hujus corporis humorem specillis derasum claritatem oculis inunctis narrant afferre. » Uti restituit Sigism. Gelenius. Ut et hoc loco Pintianus. GRONOV.OEsypum. Prius penicillo legebatur. In Reg. 2 cod. specielo, Marc. Emp. specillo. Glabris palpebris, inquit cap. vIII, pag. 70, pilos induces, si œsypo quod sub armis ovium nascitur, adjecta myrrha, pariterque in mortario trita, specillo calido loca pilis nuda perduxeris. » H. incommodos, evulsos renasci non patitur fel herinacei: ovorum stellionis liquor: salamandræ cinis : lacertæ1 viridis fel in vino albo, Sole coactum ad crassitudinem mellis in æreo vase : hirundinis pullorum cinis cum lacte tithymali spumaque cochlearum. 8 2 XXXVIII. Glaucomata' dicunt Magi cerebro catuli 1 septem dierum emendari, specillo demisso in dextram partem, si dexter oculus curetur: in sinistram, si sinister: aut felle recenti asionis. Noctuarum est id genus, quibus pluma aurium modo micat. Suffusionem oculorum canino felle malebat, quam hyænæ curare Apollonius3 Pitaneus cum melle: item albugines. Murium capitum caudarumque cinere ex melle inunctis, claritatem visus restitui dicunt: multoque magis gliris aut muris silvestris cinere, aut aquila cerebro vel felle. Cum Attico melle cinis et a 7. Lacerta. In Chifflet. cod. sole decoctum, haud ita sincere. Marc. Emp. cap. VIII, pag. 70: « Pili si oculis molesti erunt, potenter uteris hoc medicamento. Lacertæ viridis fel misce cum vino albo, quantum sufficere existimaveris, et mitte in vas æreum, positumque ad solem tamdiu agita, donec crassitudinem mellis habeat: atque ex eo loca pilorum vulsorum ungue. » H. 8. Hirundinis. Plin. Val. 1. I, c. 21. HARD. XXXVIII. 1. Glaucomata. Totidem syllabis Marc. Emp. c. vIII, pag. 67, et Sext. Plat. cap. 1x de cane, tit. 23 ad glaucomata oculorum. HARD. 2. Noctuarum. De eo egimus lib. X, cap. 33. HARD. 3. Apollonius Pitaneus. Est aus tem Pitane Æolidis oppidum in Asia. Nam ut Tyanæi testimonio Plinius utatur, temporum ratio vix 6 5 8 patitur. Ad hoc non memorantur ulla Apollonii Tyanai in hoc genere scripta. GElen. 4. Item albugines oculorum. Postrema dictio desideratur in scripto codice recte, præcessit enim paulo ante. PINT. I 5. Murium. Sext. Plat. cap. xxI de muribus, tit. 1 ad oculorum dolorem: « Murium capitum cinis in melle mixtus, et illinitus per decem dies, facit oculorum claritatem. » HARD. 6. Multoque magis gliris. Sext. Plat. cap. xIx de glire, tit. 2 ad claritatem oculorum : « . Glires et sorices combusti, et cinis eorum melli admixtus, si inde quotidie mane gustent, sanabuntur. » H. 7. Aut muris silvestris. Marc. Emp. cap. vIII, p. 61 : « Muris agrestis, id est, qui in campis invenitur, etc. » HARD. 8. Cum Attico melle cinis et adeps : adeps soricis combusti tritus, lacrymosis oculis plurimum confert stibis quid est, dicemus" in metallis. Mustela cinis in suffusionibus item lacertæ hirundinisve cerebrum quæ etiam trita coctave fronti illitæ, epiphoras sedant, sive per se, sive cum polline, sive cum thure. Sic et solatis ", id est, sole correptis prosunt. Vivas quoque cremare, et cinere earum cum melle Cretico 3 inungi caligines, utilissimum est. Jumentorum oculis membrana aspidis, quam exuerit, cum adipe ejusdem claritatem inunctis facit. Viperam" vivam in fictili novo comburere, addito feniculi succo ad cyathum unum, et thuris manna a soricis combusti. Voss. « Soricis cum 10. Dicemus. Lib. XXXIII, C. 33. HARD. " 11. Sic et solatis... prosunt. Quibus ex insolatu ephelides faciem et os maculant. DALEC.-Sed et solatis... prosunt. Acad. « sed et solatis i. correptis prosunt. » Vossiani tres et Gud. sed et solatis, id est, sole correptis prosunt. » Et censeo prorsus Plinii esse, non interpretis, ut putare possis. GRON. - Id est. Hæc verba hactenus in editis libris desiderabantur, quæ ex Reg. codd. 1 et 2, et Colb. 3, penu deprompsimus. Festus: Solatum genus morbi maxime a rusticantibus dicitur.» Hoc tantum. De hoc genere morbi Celsus, lib. I, cap. 3: « Si quis exustus in sole est, huic in balneum protinus eundum est, etc. » H. 12. Viperam. Marc. Emp. vIII, pag. 61: «Vipera viva mittitur in vas novum fictile; et adjicitur ei succi feniculi cyathus unus, et thuris granum unum. Deinde vas obturatur argilla, et circumlinitur, et in furnum ferventem mittitur, atque illico excoquitur, donec cinis fiat. Hoc de experimento hypochy 15 16 14 una", atque ita suffusiones oculorum et caligines inungere, utilissimum est. Medicamentum id echion '4 Vocatur. Fit et collyrium ex vipera, in olla putrefacta, vermiculisque enatis cum croco tritis. Exuritur in olla cum sale: quem lingendo claritatem oculorum consequuntur, et stomachi totiusque corporis tempestivitates". Hic sal et pecori datur salubritatis causa, et in antidotum contra serpentes additur. Quidam et viperis utuntur in cibis. Primum omnium occisa statim salem in os addi jubent, 4 donec liquescat: quatuor digitorum mensura utrimque præcisa1o, exemptisque interaneis discoquunt in aqua, aut oleo, sale, anetho, et omnibus aut statim vescuntur, aut pane colligunt, ut sæpius utantur. Jus" præter supra dicta pediculos e toto corpore expellit, pruritusque etiam summæ cutis. Effectum ostendit et per se capitis vipe 20 23 19 24 ses caliginesque potenter atque agnoscit. De viperarum esu ad vitæ mirifice purgat. » HARD. longitudinem, vide quæ diximus ad lib. VII, cap. 2. HARD. 19. Quatuor. Earum venenum in folliculis reconditum ad dentium radicem. DALEG. 20. Utrimque præcisa. Et a capite et a cauda. HARD. 21. Pane colligunt. Tritas et orobi farina exceptas colligunt, ac pastillos formant. Galenus 1. de Theriaca. DALEG. 22. Jus. E viperinis carnibus coctis. Falso prodi a nonnullis, esu viperarum pediculos procreari, scribit Dioscorides, lib. II, cap. 18. HARD. 23. Pediculos e toto, etc. Diosc. scribit quosdam putare viperarum esu pediculos procreari: id autem esse falsum ipse jam contendit, nullo jam repugnante. DAL. 24. Et per. Solus, sine alio medicamento. HARD. : 28 25 26 rini cinis utilissime oculos inungit"; itemque adeps viperinus. De felle non audacter suaserim 20 quæ præcipiunt, quoniam (ut suo loco docuimus") non aliud est serpentium venenum. Anguium 2 adeps ærugini mixtus, ruptas 29 oculorum partes sanat: et membrana sive senectus vernatione eorum exuta si adfricetur, claritatem facit. Box 30 quoque fel prædicatur ad albugines, suffusiones, 26. De felle non audacter suaserim. Chiffl. et Voss. audaciter, quod ex Livio, Seneca exque MSS. restituimus. Gud. et Menap. non daticiter. Andegav. non daciter. GRON. 27. Ut suo loco docuimus. L. XI, cap. 62, ubi vide quæ diximus. H. 28. Anguium. Q. Serenus, cap. XIV de oculorum dolore mitigando, pag. 133: Anguibus ereptos adipes ærugine misce: Hi poterunt ruptas oculorum jungere partes.» HARD. 29. Ruptas. Ruptas tuniculas vocat ipse, lib. XXVIII, cap. 47. Λαγόφθαλμον Graci appellant, ut testatur Ceis. VII, cap. 7, quum in aliqua curatione oculorum imprudenter cutis exscinditur, ut oculus non contegatur.Tunc enim, revulsa superiore gena, oculo aperto, sicut lepores dormiunt. Oculorum cicatrices sanari ærugine scribit etiam Diosc. lib. V, cap. 92. HARD. 30. Bor. Boa serpens est aqua tilis, inquit Festus, quem Græci pcv vocant,a quo icti obturgescunt. In libris hactenus editis ululæ quoque fel, reclamantibus licet libris omnibus, Reg. 2, Chiffl. aliisque, tum hoc loco, tum in Indice hujus libri ac sequentis, nam boæ vel bovæ ubique diserte legimus: quum toto hoc libro mentio ejus nulla fiat, ubi ab hoc loco discesseris. Neque vero ad medicinas avium transgressura oratio sumere dicendi initium ab ulula debuit, sed ab aquila potius, quæ volucrum regina dicitur, uti statim fiet. In Indice sane utriusque libri mox appellati, nomina continentur animalium, ex quibus in ipso voluminis corpore medicinæ repetuntur: in his post viperam boa appellatur, ut in hoc capite, in quo versamur. Quamobrem utriusque illius Indicis partem eam, quæ nomina animalium complectitur, numerumque medicinarum ex eis, neque initio hujus operis referre operæ pretium visum est, et quod ab aliquo potius, vetusto tamen, consarcinatore contextam, quam a scriptore ipso, tum censebamus, et adhuc suspicamur haud levibus inducti argumentis; et quod aptiora eo loco viderentur ea quæ inseruimus, quibus tota series operis conspicua fit: |
