Incedunt pueri, pariterque ante ora parentum Frenatis lucent in equis: quos omnis euntes Trinacriae mirata fremit Trojaeque juventus. Omnibus in morem tonsa coma pressa corona: Cornea bina ferunt praefixo hastilia ferro; Pars leves humero pharetras; it pectore summo Flexilis obtorti per collum circulus auri.
Tres equitum numero turmae, ternique vagantur 560 Ductores; pueri bis seni, quemque secuti, Agmine partito fulgent, paribusque magistris. Una acies juvenum, ducit quam parvus ovantem Nomen avi referens Priamus; tua clara, Polite, Progenies, auctura Italos; quem Thracius albis Portat equus bicolor maculis, vestigia primi Alba pedis frontemque ostentans arduus albam. Alter Atys, genus unde Atii duxere Latini; Parvus Atys, pueroque puer dilectus Iulo. Extremus, formaque ante omnes pulcher, Iulus 570 Sidonio est invectus equo, quem candida Dido Esse sui dederat monumentum et pignus amoris. Cetera Trinacris pubes senioris Acestae Fertur equis.
Excipiunt plausu pavidos, gaudentque tuentes Dardanidae, veterumque agnoscunt ora parentum. Postquam omnem laeti consessum oculosque suorum Lustravere in equis, signum clamore paratis Epytides longe dedit, insonuitque flagello.
Olli discurrere pares, atque agmina terni 580
Muovon que' putti, e insiem de' padri a vista Brillan su gai destrier: lor mosse ammira Quant'è lo stuol, Teucro e Trinacrio, e plaude Par toso il crin, cinto d'elmetto e serto: Due lievi han tutti aste ferrate; e parte Lustre all'omer farétre; un cerchio d'oro Fregia il collo a tre giri, e scende al petto. Tre schiere in sella, ecco, e tre duci a pompa Splender, marciar; dodici ognun seguaci Ha in spartita squadriglia, ugual maestro. Sta d'una a testa il picciol Priamo, erede Del nome avito; uscì da te, Polite, Ceppo d'Itali ei fia; balzàn lo porta Tracio caval sparso d'albòr, n'ha un orlo A primi piè, nell' ardua fronte un astro. Siegue Ati, ond' han gli Azii Latin l'origo; Caro al picciolo Ascanio, il picciol Ati. Ultim Ascanio, e sovra tutti bello, Va in Sidonio corsier, cui l'alma Dido D'amor gli diè qual monumento e pegno. Gli altri fanciulli hanno un caval Sicano, Razza d'Aceste. Ogni Trojan gli accoglie Pavidi a plauso, e al rimirargli esulta, E avvisa in lor de' vecchi padri il volto.
Poichè giulivi al circo tutto e agli occhi Passar' de' suoi, d'Epito il figlio in segno Diè lungi un grido, e col flagel tre scoppi. Mosser cónsoni a lizza, e andar'poi sciolti
Diductis solvere choris; rursusque vocati Convertere vias, infestaque tela tulere. Inde alios ineunt cursus, aliosque recursus, Adversis spatiis; alternisque orbibus orbes Impediunt, pugnaeque cient simulacra sub armis. Et nunc terga fuga nudant; nunc spicula vertunt Infensi; facta pariter nunc pace feruntur. Ut quondam Creta fertur labyrinthus in alta Parietibus textum caecis iter, ancipitemque Mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 Falleret indeprensus et irremeabilis error: Haud alio Teucrúm nati vestigia cursu Impediunt, texuntque fugas et prælia ludo; Delphinum similes, qui per maria humida nando Carpathium Libycumque secant, luduntque per undas. Hunc morem, hos cursus, atq; haec certamina, primus Ascanius, longam muris quum cingeret Albam, Retulit, et priscos docuit celebrare Latinos, Quo puer ipse modo, secum quo Troïa pubes: Albani docuere suos: hinc maxima porro Accepit Roma, et patrium servavit honorem; Trojaque nunc, pueri Trojanum dicitur agmen. Hàc celebrata tenus sancto certamina patri. Hic primùm fortuna fidem mutata novavit. Dum variis tumulo referunt solemnia ludis, Irim de caelo misit Saturnia Juno
Iliacam ad classem, ventosque adspirat eunti,
Multa movens, necdum antiquum saturata dolorem.
Ne'lor tre cori; e richiamati opposte Pigliar' le vie, l'armi voltaro infeste. Altre fan poi corse e ricorse, in spazj Quai d'ostil campo; e alterni giri a giri Trecciano armati, e di pugnar fan vista. E or dansi ad agil fuga; or dardi contro Lanciansi; or van, qual fatta pace, uniti. Com'ebbe in Creta il laberinto inteste Cieche mura al cammin, d'ambiguo inganno Per vie ben mille, onde d'invito i segni Tradía mal colto inestricabil gruppo: Caracollan così de' Teucri i figli,
Destri a sfuggirsi e a battagliar per tresca; Pari a delfin, che in mar guizzando a sbalzi Solcan l'Afro o il Carpazio, e fan lor danze. Questo a'tornei gajo certame in Alba, Nel piantarne le mura, Ascanio il primo Trasse, e l'intreccio à que' Latin n'apprese, Ch'ei feo fanciul, che impubi Troj fer seco: Alba a' suoi l'insegnò: l'augusta Roma
L'ha d'Alba, e il serba a onor degli avi; e Troja Nomasi ancor, schiera i garzon Trojana.
Fin qui fur sacri al divo padre i ludi.
Qui ruppe fè, volto cangiò fortuna. Mentre tai fan fúnebri onor solenni, Iri di ciel manda all' Iliache navi
Giuno, e a favor venti le spira, ultrice Del duolo antico, e a nuovi sfoghi anela.
Illa, viam celerans per mille coloribus arcum, Nulli visa, cito decurrit tramite virgo. Conspicit ingentem concursum, et littora lustrat, Desertosque videt portus classemque relictam.
At procul in sola secretae Troades acta Amissum Anchisen flebant, cunctaeque profundum Pontum adspectabant flentes: Heu! tot vada fessis Et tantum superesse maris! vox omnibus una. Urbem orant; taedet pelagi perferre laborem. Ergo inter medias sese, haud ignara nocendi, Conjicit, et faciemque deae vestemque reponit; Fit Beroë, Tmarii conjux longaeva Dorycli, 620 Cui genus, et quondam nomen, natique fuissent. Ac sic Dardanidum mediam se matribus infert: O miserae, quas non manus, inquit, Achaica bello Traxerit ad letum, patriae sub manibus! o gens Infelix, cui te exitio fortuna reservat!
Septima post Trojae excidium jam vertitur aestas, Quum freta, quum terras omnes, tot inhospita saxa, Sideraque, emensae ferimur; dum per mare magnum Italiam sequimur fugientem, et volvimur undis. Hic Erycis fines fraterni, atque hospes Acestes: 630 Quid prohibet muros jacere, et dare civibus urbem? O patria! et rapti nequidquam ex hoste Penates! Nullane jam Trojae dicentur mania? nusquam Hectoreos amnes, Xanthum et Simoënta, videbo? Quin agite, et mecum infaustas exurite puppes. Nam mihi Cassandrae per somnum vatis imago
« ForrigeFortsæt » |