3 cens in vino decoctum illitumque: mures' dissecti et impositi, quorum natura non est spernenda, præcipue in ascensu siderum, ut diximus, cum lumine lunæ fibrarum numero crescente atque decrescente. Tradunt Magi, jocinere muris dato porcis in fico, sequi dantem id animal. In homine quoque similiter valere, sed resolvi cyatho olei poto. XVI. Mustelarum duo genera: alterum silvestre, di- 1 stans magnitudine. Græci vocant ictidas. Harum fel contra aspides dicitur efficax, cætero venenum'. Hæc autem quæ in domibus nostris oberrat3, et catulos suos (ut auctor est Cicero1) quotidie transfert, mutatque sedem, serpentes persequitur. Ex ea inveterata sale denarii 6 2. Mures dissecti et impositi. Plin. Val. 1. c. et Dioscorid. lib. II, cap. 74. HARD. Ad verbum Plin. Val. lib. III, ipsa quoque eos venatur. Vide cap. 57. HARD. quæ diximus lib. VIII, supra, cap. 41. Eo Plautus allusit in Sticho, act. III, scen. 2, vers. 6 Auspicio hodie hercule optumo exivi foras: Mustela murem mihi abstulit præter pedes: Eam strenue obsonavit, spectatum hoc mihi est. » HARD. 3. In ascensu siderum, ut diximus. Cf. l. II, 41, et l. XI, 76. HARD. XVI. 1. Græci vocant ictidas. Silvestres, nempe viverras: vulgo furets. DALEC. Græci vocant ictidas. Vide quæ diximus lib. XI, cap. 109. HARD. 2. Harum fel contra aspides dicitur efficax, cætero venenum. Ejus remedium vide supra lib. XXVIII, cap. 10 ult. DALEC. Item inferius, cap. 33. HARD. 3. Hæc autem quæ in domibus nostris oberrat. Domestica, quæ et vulgaris appellatur inferius, cap. 33. Belette Galli nuncupant.. Taλň Græcis : quam de cibo dimicare cum serpentibus murium venatricibus, ταῖς ὄφεσι ταῖς μυεθήραις scribit Aristot. Hist. Anim. lib. IX, cap. 9, p. 1026; propterea quod VIII. 4. Et catulos suos, ut auctor est Cicero. In Admirandis suis id Ciceronem scripsisse quidam putant, quorum mentio fit libro XXXI, cap. 2 et 4, hujus operis. DALEC. 5. Transfert, mutatque sedem. Pro Ciceronis loco, qui intercidit, nec in fragmentis nuper inventis exstat, Plauti locum subjicimus, in Sticho, 1. c. vs. 43, ita scribentis: « Certum est mustele posthac numquam credere: Nam incertiorem nullam novi bestiam. Quin ipsa decies in die mutat locum. HARD. 6. Serpentes persequitur. Adde et 15 I 7 8 pondus in cyathis tribus datur percussis; aut ventriculus' coriandro fartus inveteratusque et in vino potus. Et catulus mustele etiam efficacius 10. XVII. Quædam pudenda dictu tanta auctorum asseveratione commendantur, ut præterire fas non sit. Siquidem illa concordia rerum, aut repugnantia medicinæ gignuntur veluti' cimicum animalis fœdissimi, et dictu quoque fastidiendi natura, contra serpentium morsus, et præcipue aspidum valere dicitur. Item contra venena omnia argumento, quod dicant gallinas, quo' die id 2 mures, unde fortassis nomen inditum. HARD. 7. Ex ea inveterata sale denarii pondus, etc. Plin. Val. III, 53: Venenis prohibendis et expellendis Mustela vulgaris inveterata drachmis binis potatur. Sic etiam Diosc. II, 27: Faλñ xatoixídios περιφλεχθεῖσα, etc. « Mustela, quæ in domibus nostris oberrat, flammis ambusta, et exemptis interaneis sale inveterata, et in umbra siccata, binis drachmis in vino pota, contra serpentium genus omne præsentaneo remedio est. » HARD. 8. In cyathis tribus datur percus sis. A bestiis venenatis, Onpiod κτοις. HARD. 9. Ventriculus. Totidem verbis Diosc. 1. c. Η δὲ κοιλία αὐτῆς κορίῳ πλησθεῖσα καὶ σκελετευθεῖσα, θηριο δήκτοις βοηθεῖ πινομένη. HARD. 10. Et catulus mustele etiam efficacius. Nicand, in Theriac. p. 48. XVII. 1. Veluti. Cimex Gallis punaise; Græcis xóptę. Dioscor. II, 36 Képes of amò xàívne, «cimi ces qui in cubilibus enascuntur.. HARD. Ergo cimex lectularius indicatur, quod entomum ex hemi pteris, heteropteris, geocoryzis, ord. VII, sect. I, fam. 1 ( Cuv. Règne animal), est. De cæteris cimicibus, quales ex. g. C. marginatus, C. nugax, C. hyoscyami, tacet, ne que his dirus fœtor, immo quibusdam satis gratus. Fœdum animal dicit, tum ob corporis maxime depressi planam omnino formam, et a tot insectorum elegantibus curvaturis recedentem (nam apud pictores convexa, aut quæ in convexitatem eunt, pulchritudine valent, ac linea illa recta et brevissima ad scopum via properans, est ingrata), tum et ob graveolentiam et morsus tenacitatem, quem quo cimex modo exerceat proboscide quadam exigua, luculenter DEGEER extulit. Cæterum de ejusdem virtutibus cave ne credas, etiam nostratis PorNSINET eximio alias adjutori GUETTARD, cui adversus hystericos, ut ait, vapores, utilis videtur, et si qua difficile parturiat, tum ut hirudo contumax, læsa cute, decidat, quod ipse infra Plinius. As. 2. Et præcipue aspidum. Diosc. loc. cit. HARD. 3. Quo die id ederint, etc. Id 5 ederint, non interfici ab aspide; carnesque earum percussis plurimum prodesse. Ex his quæ tradunt, humanissimum est, illinire morsibus cum sanguine testudinis: item3 suffitu eorum abigere sanguisugas adhærentes, haustasque ab animalibus restinguere in potu datos. Quamquam et oculos quidam iis inungunt tritis cum sale et lacte mulierum auresque, cum melle et rosaceo admixtis. Eos qui agrestes sint, et in malva nascantur, crematos, cinere permixto rosaceo infundunt auribus. Cætera quæ de his tradunt, vomicæ et quartanarum remedia, aliorumque 8 animal, nempe cimicem. HARd. 4. Morsibus. Aspidum scilicet, HARD. 5. Item. Hæc hactenus ita divulsa distractaque fuere, ut ab iis vocibus, sanguisugas adhærentes, novæ periodi sumeretur initium : ac præpostera interpunctione non sanguisugas adhærentes faucibus, sed aspidas, de quibus ante proxine sermo fuit, suffitu cimicum abigi sensus foret. Errorem Marcellus Emp. retexit, cap. vi, pag. 121: Ad eos, inquit, qui sanguisugas inscii devorant, cimicum in carbonibus positorum fumus remedio est: si ore hianti, et faucibus apertis excipiatur ejici enim et expelli devoratas sanguisugas hac ratione certissimum est. »> Certior quoque auctor Colum. lib. VI, cap. 18, pag. 228: Remedia ad haustam hirudinem. ... potest etiam per fistulam deusti cimicis nidor immitti, qui ubi superponitur igni fumum emittit, et conceptum nidorem fistula usque ad hirudinem perfert, isque nidor depellit hærentem, etc. » HARD. 6. Haustasque ab animalibus restinguere in potu datos. Datis, non datos, in archetypo nostro, frequenti apud hunc auctorem loquendi modo, ut alias notavimus. PINT. Dioscorides, loc. cit. Σὺν οἴνῳ δὲ ἢ ὄξει ποθέντες βδέλλας ἐξάγουσι. Sanguisugas cum vino aut aceto poti cimices pellunt. » Sic etiam Galen. de fac. simpl. med. XI, pag. 313. HARD. 7. Agrestes... nascantur. Non in malva tantum agrestes nascuntur. Nam norunt Lygaum pyri, C. juniperinum, Lygæum hyoscyami, C. brassica, etc. Quæ nomina mores, sedem et cibum indicant per se. Quæ in malva hic dicitur nasci videtur esse Lygaus pratensis Fab. et Latr. AJ. 8. Vomica et quartanarum remedia. Vet. cod. vomitionum, non vomicæ. PINT.-Vomica. Sic libri editi, cum Colb. 3 cod. In Reg. 1, vomine. Reg. 2, et is quem Pint. vidit, vomitionum, quod perinde est. Marc. Emp. cap. xvII, pag. 125: • In ovo sorbili cimicem unum contritum jejunus ignorans qui sorbeat, desinet vomere: hoc sane expertum est. » HARD.. Male POINSINET VO mitionum, ea nempe de causa quod vomica nil adversetur cimex hau 2 10 morborum, quanquam ovo, aut cera, aut faba inclusos censeant devorandos, falsa, nec referenda arbitror. Lethargi9 tamen medicinæ cum argumento adhibent, quoniam vincatur aspidum somnifica" vis, septenos in cyatho aquæ dantes, puerilibus annis quaternos. Et in "stranguria fistula imposuere. Adeo nihil parens illa rerum omnium sine ingentibus causis genuit. Quin et adalligatos lævo brachio binos lana subrepta pastoribus, resistere nocturnis febribus prodiderunt, diurnis in roseo 13 stus. Euge quidem. Sed nec vomi- Ci 14 aquæ cyatho uno dantur, si vir sit: si puer, eodem modo aquæ, cimices quatuor. HARD. 10. Quoniam. Quoniam pellit soporem, quem aspidum morsus solet afferre. HARD. II. Somnifica. Demorsos ab aspide premi urgerique somno, scribit etiam Diosc. in Ther. 17. HARD. a 12. Et in. Sic recte cod. Reg. 2, et Ch. non, ut editi hactenus libri, et stranguriæ fistulæque. Marc. Emp. cap. xxvi, pag. 183: Cimex foraminibus veretrorum confricatus, dolores vesica protinus tollit. » Diosc. II, 36 : Δυσουρίαν τε παύουσιν ἐντιθέμενοι τῷ οὐρητικῷ πόρῳ λεῖοι. « Triti vero et urinariæ fistula impositi, urinæ difficultati medentur. » H. — Immo et intus injecere vivas (DALE, Pharmacolog.): optimum quidem irritamenti genus, ut dysuriæ et δυσουροῦντος doloribus non gravitatis parum insuper accedat. Sanari homines, invito medico, quoties dicendum fuit! As. 13. Fistula imposuere. Veretri canali. HARD. 14. In roseo, etc. Ita Reg. 2 et Ch. non rosaceo, ut editi. Sic etiam Palladius I, tit. 35, roseum vocat. HARD. panno. Rursus enecat. 15 iis adversatur scolopendra, suffituque XVIII. Aspides' percussos torpore et somno necant, omnium serpentium minime sanabiles. Sed et venenum earum si sanguinem attingit, aut recens vulnus, statim interimit inveteratum hulcus, tardius. De cætero potum quantalibet copia, non nocet. Non est enim tabifica vis: itaque occisa morsu earum animalia, cibis innoxia sunt. Cunctarer in proferendo ex his remedio, nisi M. Varronem scirem LXXXVIII' vitæ anno prodidisse, aspidum ictus efficacissime sanari, hausta a percussis ipsorum urina. 3 XIX. Basilisci'. ,quem etiam serpentes' ipsæ fugiunt, alias olfactu necantem3, qui hominem vel si adspiciat tantum, dicitur interimere, sanguinem Magi miris laudibus cele 15. Rursus iis adversatur scolopendra. Cimicibus. HARD. XVIII. 1. Aspides. Nicandr. ad verbum in Ther. pag. 12, et Diosc. pariter in Ther. 17. H. Quam nunc feram aspidem vocamus, vel colubrum aspidem Linn. DAUBENTON asseruit minime noxiam, Linnæo et nostrati LACÉPÈDE contrarius. Sed cuicumque in his sententiæ accedendum est, certe nulla est aspidum nostrarum et Egyptiarum similitudo, quas e not. lib. scis esse colubrum Haja. Quod mox ait de innoxio veneni potu certum est, et de omnium ophidiorum venenis dicendum. Unde Psyllos ne mireris. Immo in id contende ut jam omnes sciant quam nihil viperinum virus in intestinali tubo officiat, quod si in arterias aut venas penetraverit, periculum maximum est; nec jam timide ad exsugendum id accedant, quod præstantissi mum omnino remedium est, modo non serius ebibas. AJ. 2. LXXXVIII vitæ anno. Sic Gron. Hard. et alii ante Broter. qui edidit LXXXIII. 3. A percussis ipsorum urinas. Immo potius a morsis, mordet enim aspis, non ictu percutit. DALEc. A percussis. Hoc est, a demorsis. Si morsi ab aspide suam ipsorum urinam ebibant. Diosc. II, 9: Οὗρον ἀνθρώπου τὸ ἴδιον ποθὲν πρὸς ἐχίδνης δήγματα ἁρμόζει. « Humanam urinam suam cuique bibere prodest contra viperæ morsus.» H. XIX. 1. Basilisci. De eo egimus VIII, 33. HARD. 2. Serpentes ipsi fugiunt. Sibilo ejus territi, lib. XXVIII, cap. 12. DALEC. 3. Olfactu necantem. Halitu et afflatu, quo necat frutices, exurit herbas, rumpit saxa, lib. VIII, cap. 31. DAL. I |
