Basso-donasset. pulchrum id quidem, indulgentiam principis ingenio mereri: quanto tamen pulchrius, si ita res familiaris exigat, se ipsum colere, suum genium propitiare, suam experiri liberalitatem! adice quod poetis, si modo dignum aliquid elaborare et efficere velint, relinquenda conversatio amicorum et 30 iucunditas urbis, deserenda cetera officia, utque ipsi dicunt, in nemora et lucos, id est in solitudinem secedendum est.

10. Ne opinio quidem et fama, cui soli serviunt et quod unum esse pretium omnis laboris sui fatentur, aeque poetas quam oratores sequitur, quoniam mediocres poetas nemo novit, bonos pauci. quando enim vel rarissimarum recitationum fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias inno- 5 tescat. quotus quisque, cum ex Hispania vel Asia, ne quid de Gallis nostris loquar, in urbem venit, Saleium Bassum requirit? atque adeo si quis requirit, ut semel vidit, transit et contentus est, ut si picturam aliquam vel statuam vidisset." neque hunc meum sermonem sic accipi volo, tamquam eos quibus natura 10 sua oratorium ingenium denegavit deterream a carminibus, si modo in hac studiorum parte oblectare otium et nomen inserere possunt famae.ego vero omnem eloquentiam omnesque eius partes sacras et venerabiles puto, nec solum cothurnum vestrum aut heroici carminis sonum, sed lyricorum quoque iucunditatem 15 refert add. Novák. 25 liberalitatem E libertatem ω. 26 intelligentiam -D. 27 si exigat-post quidem coll. E. Wolff. 28 genium — Lipsius ingenium ω. 31 cetera -om. D. utque-AE ut quae-CV quae-D et ut -B. 32 [id-solitudinem] incl. Lange. secedendum-Schele recedendum

11. B in margine adscripsit Silva placet Musis.

10. 1 B in margine adscripsit (Ovid, A. A. III. 404): Quid quaeritur sacris nisi tantum fama poetis. 2 omnis-AEV omnes- -C inquit omnes-D om. B.

aeque - Put. atque- -w. 3 sequitur-CDEV [in] sequitur-A insequitur B. 4* vel (t) — add. Baehrens clarissimarum Steiner rarissima harum Andresen harum - Sedlmayer. 5 nedum-b, edit. Ald. 1534. medium-w metrum - Put. 7 Galliis-Schulting. Salerium-B Saltim-C. 8 [atque — requirit]-om. D. ut-Acidalius et-w. transisse contentus est- Stangl. coni. idem. 11 sua del. Andresen, Wƒ. criminibus - A. 16 et- -Acidalius. 17 habet

9 antiquam 15 solum

- D.

- Heumann, Np. Hm. Ml. habeat

et elegorum lascivias et iamborum amaritudinem et epigrammatum lusus et quamcumque aliam speciem eloquentia habet, anteponendam ceteris aliarum artium studiis credo. sed tecum mihi, Materne, res est, quod, cum natura tua in ipsam arcem 20 eloquentiae ferat, errare mavis et mox summa adeptus in levioribus subsistis. ut si in Graecia natus esses, ubi ludieras quoque artes exercere honestum est, ac tibi Nicostrati robur ac vires di dedissent, non paterer inmanes illos et ad pugnam natos lacertos levitate iaculi aut iactu disci vanescere, sic nunc te ab audi25 toriis et theatris in forum et [ad causas et ad] vera proelia voco, cum praesertim ne ad illud quidem confugere possis, quod plerisque patrocinatur, tamquam minus obnoxium sit offendere poetarum quam oratorum studium. effervescit enim vis pulcherrimae naturae tuae, nec pro amico aliquo, sed, quod pericu30 losius est, pro Catone offendis. nec excusatur offensa necessitudine officii aut fide advocationis aut fortuitae et subitae dictionis impetu: meditatus videris [aut] elegisse personam notabilem et cum auctoritate dicturam. sentio quid responderi possit : hinc ingentes adsensus, haec in ipsis auditoriis praecipue 35 laudari et mox omnium sermonibus ferri. tolle igitur quietis

-w.

18 anteponenda - Ritter. *altiorum. - Andresen, Wf. alienarum Ribbeck leviorum — Baehrens liberalium-coni. Halm aliarum-del. Steuding (L. Traube). studiis artium-D fortasse recte. Vide adn. c. 12,8. 19 mihi tecum -E tecum minime-D. *te ante ferat ins. Acidalius, Bs. ante tua — Halm, Np. arcem-EV artem-w. 20* mox — addidi adepturus - Acidalius, edd. declivioribus - Ribbeck inferioribus-Cornelissen. 23 illos- CEV istos-ABD Ms. Np. 24 vibratione—coni. Baehrens iactu―del. Andresen. 25* [ad causas et ad] inclusi. et ad causas - -del. Knaut, (Mähly) Bs. verba-D. 26 quod consurgere- DA. 27 plerisque [poetis]-ins. Andresen. offendere Np. Pt. Wf. offensae — Acidalius, rell, edd. offensis- Pithoeus. 28 ius-C. effervescit. . . offendis- B effervescet... offendes w. 31 ac fide - Baehrens ac subitae -B. 32* aut -(w) om. Put. Np. And. tibi-Halm olim. ultro-Schopen, Ms. hanc Haase, Pt. etiam-Halm, (Schoentag) atque - Buchrens, Wf. et Iohn ante-E. Thomas [formasse] aut-ins. Ioh. Müller v. el. pers. et not. - Heller. 33 sentio...35 ferri-del. Bernhardy, 34* hinc - Put. hic - - ex his- (w) del. Gesner existere Muretus, edd. excire F. A. Wolf excitari-Schele h. i.

et securitatis excusationem, cum tibi sumas adversarium superiorem.nobis satis sit privatas causas et nostri saeculi controversias tueri in quibus, [expressis] si quando necesse sit pro periclitante amico potentiorum aures offendere, et probata sit fides et libertas excusata.' 'T

40

Maternus.

Poetry.'

11. Quae cum dixisset Aper acrius, ut solebat, et intento Answer of ore, remissus et subridens Maternus 'parantem' inquit 'me' non 'Defence of minus diu accusare oratores quam Aper laudaverat (fore enim arbitrabar ut a laudatione eorum digressus detrectaret poetas atque carminum studium prosterneret) arte quadam mitigavit, 5 concedendo iis qui causas agere non possent ut versus facerent! ego autem, sicut in causis agendis efficere aliquid et eniti fortasse possum, ita recitatione tragoediarum et ingredi famam auspicatus sum, cum quidem in Neronem improbam et studiorum quoque sacra profanantem Vatinii potentiam fregi, et hodie 10 si quid in nobis notitiae ac nominis est, magis arbitror carminum quam orationum gloria partum. ac iam me deiungere a forensi labore constitui, nec comitatus istos et egressus aut frequentiam

clamores, ex his ad. - Ritter elici ing. ex his Baehrens, possit; hic: 'ex his...', hic ‘..’— E. Thomas hinc ing. concursus, ex his assensus — Heller. [et] inadd. Andresen. auditoriis [poetam]-ins. Ritter. omnium mox-E *Post ferri statuit lacunam F. A. Wolf quam supplevit Vahlen: ferri [sed respondeo eo gravius recitantibus periculum afferri] Andresen: [sed eo facilius ad aures principis permanabunt]. 37 causas - add. edit. Bipont. (Knaut). 38* expressis - ABD om. E, dell. Heumann, Hm. expressit C et expressit pro-V expressit si quando necessitas — Lipsius, Np. expresse — Mähly exponendis — Wagener experiendis - Philipp ex re ipsa -- Baehrens exercendis - Inge. 39 potentium coni. Baehrens.

11. 2 parantem, inquit, me Walther parant quid enim me ABD parant enim quid me- CEV desperant. n. quid me A parantem me inquit - Bekker, Hm. 3 laudavit-Acidalius. 4 detractare-D detractaret - Lipsius. 9* Neronē — AB Bs. Nerone-CDEV Pt., imperante Nerone- Haupt (L. Müller), Ms. Np. Ml. And. in Neroniis-Osann sub Nerone- Novák. enormem etE. Wolff cum quidem s. N. . . . fregi post possum collocavit Heller, corruptelam indicavit Halm. improbatam- Pichena importunam-coni. Halm. 10 Vatinii — Gronovius vaticinii―w Haackh et—add. Lipsius. *in—dell. Acidalius, Ms. Pt. Hm. Bs. Ml. 11 nominis-b Put. numinis--w. 12 patrum D. diiungere

salutantium concupisco, non magis quam aera et imagines quae 3 15 etiam me nolente in domum meam inruperunt. nam statum cuiusque ac securitatem melius innocentia tuetur quam eloquentia, nec vereor ne mihi umquam verba in senatu nisi pro alterius discrimine facienda sint.

12. Nemora vero et luci et secretum ipsum, quod Aper increpabat, tantam mihi adferunt voluptatem, ut inter praecipuos carminum fructus numerem, quod non in strepitu nec sedente ante ostium litigatore nec inter sordes ac lacrimas reorum com5 ponuntur sed secedit animus in loca pura atque innocentia fruiturque sedibus sacris. haec eloquentiae primordia, haec penetralia; hoc primum habitu cultuque, commoda mortalibus in illa casta et nullis contacta vitiis pectora influxit: sic oracula loquebantur. nam lucrosae huius et sanguinantis eloquentiae 10 usus recens et ex malis moribus natus atque, ut tu dicebas, Aper, in locum teli repertus ceterum felix illud, et ut more nostro loquar, aureum saeculum, et oratorum et criminum inops, poetis et vatibus abundabat qui bene facta canerent non qui male admissa defenderent. nec ullis aut gloria maior erat aut augustior 15 honor, primum apud deos quorum proferre responsa et interesse

-Wölfflin, Bs. 14 salutantium Schele salutationum

- w Ms. 15 irrumpunt

- BE. 16* cuiusque ac (ad-w) — Pichena, Ms. hucusque - Lipsius, edd. hunc iusque Haase quoque cuius Aper monuit-Weinkauff capitis - Baehrens. *tuetur Pichena tueor - - wedd. 17 nisi-om. C.

12. 1 increpat - B. 3 strepitu [urbis] — add. Schopen, Pt. Bs. Wƒ. And.

secedit

- A sedit

4 ostium B hostium. -1. 5 secedit- BCDA sedit - AEV [quod] secedit add. Novák. 7 penetralia hoc—om. C hoc-ABEV haec- DA. *commendata - Muretus, Np. Hm. Ml. commodata - Lipsius. 8 in-b CDEV et- AB. illa-CDEV ista - AB Ms. his- Baehrens. 9 lucresse-D. sanguinatis-D sangunantis-V saginantis-ed. Iunt. 1527 sanguine manantis Schulting sanguine inhiantis - Bezzenberger. *et ex-CEVA ex— ABD edd. 11 illud-om. D. 13 amissa - CDA. 14 ullus- AB. A mor - B in ore

tore

*more

...

more- -C in ore- D more... E post more-V m. 2 in margine exhibet maior. Idem Lipsius. illud clamore—b, in marg. Put. erat—add. Ritter [mortalibus]

epulis ferebantur, deinde apud illos dis genitos sacrosque reges, inter quos neminem causidicum, sed Orphea ac Linum et, si introspicere altius velis, ipsum Apollinem accepimus. vel si haec fabulosa nimis et composita videntur, illud certe mihi concedes, Aper, non minorem honorem Homero quam Demostheni 20 apud posteros, nec angustioribus terminis famam Euripidis aut Sophoclis quam Lysiae aut Hyperidis includi. plures hodie reperies qui Ciceronis gloriam quam qui Vergilii detrectent: nec ullus Asinii aut Messallae liber tam inlustris est quam Medea Ovidii aut Varii Thyestes.

25

13. Ac ne fortunam quidem vatum et illud felix contubernium comparare timuerim cum inquieta et anxia oratorum vita. licet illos certamina et pericula sua vel ad consulatus evexerint, malo securum et quietum Vergilii secessum in quo tamen neque apud divum Augustum gratia caruit neque apud 5 populum Romanum notitia. testes Augusti epistulae, testis ipse populus qui auditis in theatro Vergilii versibus surrexit universus et forte praesentem spectantemque Vergilium veneratus est sic quasi Augustum. ne nostris quidem temporibus Secundus Pomponius Afro Domitio vel dignitate vitae vel per- 10 petuitate famae cesserit. nam Crispus iste et Marcellus, ad quorum exempla me vocas, quid habent in hac sua fortuna con

maior-coni. Michaelis maior erat eo tempore — Ribbeck maior contingebant 15 interesse oraculis-Haupt. 16 illos-b CDEV istos - AB ferebantur post reges collocavit Baehrens. 17* causidicum

- Mähly. Ms. quorum

...

-Heumann causidicorum-w Ms. Np. si-om. D. *ac... et-scripsi. ac -ac-ABE et-ac- CDV Hm. Bs. Wƒ. 18 velis vel-D vel-EV. illud 19 vide[a]ntur-B videantur — D. - w istud - AB Ms. concedesAcidalius concedis-w Ms. 20 haberi post honorem vel tribui post Demostheni ins. Mähly. 21 apud. p. constare - Baehrens. 23 qui te -D quam per-C.

25 aut Varii om. C.

ad

13. 1 illud -istud

- AB Ms. 3 istos AB illos

-

-w.

*vel - addidi. et ad sacerdotia (vel praeturas) et consulatus Ritter et cent'— A coetus - B conventus- D. del. Ernesti. spectans - Baehrens. 14 aliquid - CD aliqui—w

corr. Lipsius et Vahlen ad opes et consulatus 8 Virgilium