EPISTOLA VI. AD NUMICIUM. Nil admirari prope res est una, Numici, mam Graecorum doctrinam, quae primum potissimum ad naturae avóμeva priscis mortalibus terrorem incutere solita, deinde et ab Epicuro et a Stoicis praeterea partim ad nimiam bonorum externorum appetitionem moderandam divitiasque despiciendas, partim ad omnis generis timores forti animo abiiciendos relata est. — prope] «im Ganzen genommen; » sententiam παράδοξον aliquanto mitigat, prorsus ut Sat. 1, 3, 98: utilitas iusti prope mater et aequi. VI. Missa est ad Numicium | ruperit; sed nihil profecto aliud fequendam, hominem prorsus igno- | cit, quam ut repeteret antiquissitum, de cuius indole ac moribus vix quidquam ex ipsa Epistola elicias, etsi tam multa in ea oculis plus quam lynceis vidit Wielandus, ut facete dixerit Iacobs, Numicii effigiem ab hoc expressam simillimam esse Demi Atheniensium a Parrhasio picti, in quo auctore Plinio (35, 10. S. 36.) artifex volebat omnia pariter ostendere. Numicio, iuveni bona indole praedito (alioquin enim Horatius eum in sodalium suorum numerum non recepisset:) consilium dat, ut certum quoddam vivendi propositum eligat, electumque constanter teneat nec in vivendi genere perpetuo nulet, quemadmodum plerique mortales. Scriptam arbitratur Kirchnerus a. u. c. 738. Certe scripta est post a. u. c. 729., ut docet v. 26. una Solaque] Apud Cic. aliquoties est unus solus sine copula: unus alios non excludit, sed unum tantum ponit praecipuum ;` solus contra omnes alios excludit. KOENIG. 3. 4. Hunc solem] δεικτικῶς, << quem omnes admiramur, »> certis - momentis] «motibus semper aequalibus, circuitu fixo.» Cic. de N. D. 2, 62: Circuitus solis et lunae reliquorumque siderum -- spectaculum hominibus praebent : nulla est enim insatiabilior species, nulla Tempora momentis sunt qui formidine nulla pulchrior. « Verus philosophus, acer investigator et diligens earum rerum, quae natura involutae videntur (Cic. Tim. 1.) tranquillo animo caelum contemplatur, (avταυγὲς πρὸς Ὄλυμπον ἀταρβήτοισι προσώποις.) Liberi sunt igitur philosophi (nam non de solis Epicureis agit:) ab iis timoribus, quos popello superstitioso | incutere solent mathematici. 5-7. quid censes] Cic. de lege agr. 2, 17: Quid censetis, quo timore exteras nationes futuras? Solita est consuetudinis formula, qua ei, ex quo aliquid quaerimus, acrius instamus, quam si languidius sic interrogaremus: <«<Quo timore exteras nationes futuras censetis ? » et breve spatium meditandi quid respondeat ei concedimus, nostrum tamen ea de re iudicium aut clare pro- | ponimus, aut saltem significamus, ut hic: «admirabilia non esse.» «Quomodo spectanda censes munera terrae, -- quo sensu, dico, et ore?»> munera terrae] aurum, argentum, marmor. maris] munera, margaritas, purpu 5 10. ram. - extremos] ut Od. 1, 35, 30: ultimos Orbis Britannos. Ludicra] «ludos publicos», ut saepe apud Livium. Cogitandum autem non solum de summa cupiditate, qua plerique inhiabant gladiatoribus et circensibus, verum etiam de incredibili studio in talibus poni solito ab iis, qui ludos edebant, aediles dico et praetores, quo aemulos magnificentia vincerent populique favorem sibi conciliarent. Pers. Sat. 5, 176. 9- 13. miratur] << stupet; >> etiam in malis, ut Lucan. 2, 28: Necdum est ille dolor, sed iam metus; incubat amens Miraturque malum. pavor] Cic. Tusc. 4, 8: pavorem, metum mentem loco moventem. – simul] ut saepe pro simulac. species] Erscheinung, (Gaukelgebild Passow.) - exterret] éxaλýττεi. Cic. 1. 1. terrorem, metum concutientem. Iam non sine arte per totum locum utitur vocabulis mediis et cupidini et metui aeque convenientibus; nam etiam qui vehementer cupit, necopinata boni specie subito oblata exterretur, concutitur; eius mens ex sede sua Gaudeat an doleat, cupiat metuatne, quid ad rem, Si, quidquid vidit melius peiusve sua spe, Insani sapiens nomen ferat, aequus iniqui, 15 Ultra quam satis est virtutem si petat ipsam. I nunc, argentum et marmor vetus aeraque et artes et statu demovetur. Sagax quidem, etsi non prorsus necessaria, est Iacobsii L. V. p. 157. coni. externat. Horatius hoc v. nunquam usurpat, sed praeter Catullum 64, 70. et 164, etiam Ovid. Met. 11, 77: Externata fugam frustra tentabat. — spe] Spes est opinio cuiusque rei futurae. 15-18. Insani] «Neque id, quod dixi, de rebus externis dumtaxat valet. Quid, quod etiam ipsius virtutis studium nimis ardens omuemque modum excedens, quod affectant Stoici et Gymnosophistae, justa reprehensione stultitiae atque nescio cuius in alios iniquitatis non caret? Nam, ut ait Cic. Tusc. 4,25: Studia vel optimarum rerum sedata tamen et tranquilla esse debent.» 1 nunc] «Quod si, quae dixi vv. 9-16., tute concedes, aliter fieri non potest, quam ut tuum iudicium de bonis externis (quod quale sit ex te quaesivi vy. 5-8;) in hunc modum aperias`, stulti profecto esse pro finibus bonorum habere ea, quae prima esse plerique mortales ducunt.>> gentum factum, in primis caelatum. - ar 20 aera] ar marmor vetus] anaglypha et statuas ab insignibus meliorum temporum a Pericle ad Alexandrum M. artificibus confectas. vasa praesertim Corinthia. tes] cetera artificum opera illustria, (ut Od. 4, 8, 2.) quo voc. significat etiam tabulas pictas. -gemmis] Complectitur et lapides pretiosos, maxime vel incisos vel anaglyphos, et uniones. Tyrios] « vestem stragulam purpuream, dibapha.»> 19-23. Gaude] Duplicem modum iam significat, quo quis bona illa vv. 17. 18. enumerata sibi parare queat, primum eloquentiam, qua ad honores lucrum afferentes perveniat, deinde negotia forensia; «agas licet vel causidicum, vel feneratorem ad Ianum medium.»> Ne plus frumenti dotalibus emetat agris Mutus et, indignum, quod sit peioribus ortus, Quidquid sub terra est, in apricum proferet aetas, Ne plus] »Naviter corripe undis que pecunias, ne Mutus ille, cui invides, ditior sit te, cum partim opes suas non assiduitati neque sollertiae, sed tantummodo coniugis doti, id est, caeco casui, debeat, partim, (de qua re iure indignaris) tenuiore loco sit ortus.>> Mutus] homo ignotus; fictum esse nomen non credo. P. ALBVTIVS P. F. Mvrvs est apud Grut. 302, 1. emetat] άπαξ λεγόμεvov «metat ex agris.» — indignum] | ut alibi mirum, malum, nefas, per exclamationem. mirabilis] nAwrós, «dignus quem admirere.>> Respicit ad v. 1: Nil admirari. 25 a morbo illa opes corradendi liber maneas. Moriendum tibi est, etsi aequales tui te vel maxime suspexerint.»> Porticus Agrippae] Porticus Neptuni s. Argonautarum a M. Agrippa a. u. c. 729. exaedificata et picturis rerum ab Argonautis gestarum exornata. (Dio Cass. 53, 27.) Sub hac frequenter deambulabant Romani. via 28. 29. Nexus: «Nihilominus, etsi scimus mortem nobis instare, tamen natura sic iubente vivendi finem aliquem singuli mortales sibi constituant necesse est. Iam in corporis quidem sanitate tuenda universi uno consensu hoc praeceptum sequuntur: «Morbo ubi tentaris, statim quaere medicinam ! » Similiter omnes dicunt se recte, id est, naturae convenienter, ac 24-27. Quidquid] Nexus: «Verum in hoc immoderato lucri studio, hoc quoque solent oblivisci plerique, fluxa et caduca omnia esse, quae volgus pro summis bonis habet. Atque ut continuo novae hominum aetates oriuntur et ex terrae sinu novae semper opes effodiuntur, sic qui nunc vivunt, mox occident, quae nunc splendent et magnifica ducuntur, brevi obscurabuntur ac peribunt. | propterea beate vivere velle. At Hoc tu nunquam obliviscere, ut in hac vita beata quaerenda, Si virtus hoc una potest dare, fortis omissis v. 31. putas, ut Lamb. Schmid. | 30 35. non, ut in valetudine sustentan- culto; nec unquam lamentandum, da, una ac simplici ratione utun- duram vivendi rationem a te eletur, sed ambigunt de vero fine ctam esse.» Hoc age] «uni virtuti bonorum et unus quisque pro fortiter stude.» Vide ad Sat. 2, 3, sua indole proprium sibi sta- 54. Virtutem] Quodsi contra, tuit, vel virtutem (v. 29.) vel di- quae de virtute disputantur aStoicis, vitias (vv. 31-48.) vel honores et inania verba putas, ut lucorum regratiam popularem (vv. 49–55.) ligionem multi contemnunt, eosque vel victum quam lautissimum (vv. nihil nisi arbores putant non nu56-64.) vel tandem amores (vv. mini alicui sacratas, sed hominum 65-67.). Iam quis inter tot hos usui destinatas, huic rursus rafines praestet, equidem non defi- tioni convenienter vive; ergo quaenio, sed hoc unum contendo, cer- re tibi opes negotiatione et mertum aliquem finem, quem impensa catura.»> verba] Ultima Bruti opera persequamur, eligendum vox apud Dionem 47, 49: Ω τλή esse, ne, dum modo hic, modo μον ἀρετὴ, λόγος ἆρ ̓ ἦσθ'. ἐγὼ ille mentis oculis obversatur, velut δέ σε Ὡς ἔργον ἤσκουν· σὺ δ' caeci erremus neque ad ullum ἐδούλευες τύχῃ· occupet] occuunquam perveniamus. Electio au- pare, dávεiv, praeoccupare; Od. tem illa res est tranquillae medi- | 2, 12, 28. Liv. 1, 14: bellum facere tationis ac firmi propositi.»> latus aut renes] πλευρίτις καὶ νε· poiris. Idem versiculus est Sat. 2, 3, 163. 30-32. omissis-deliciis] un SpúлTov. «Renuntiandum est voluptatibus harumque desiderio oc | occupant. 33-35. Ne Cibyratica] «Simul ac mare apertum est alios praeveniens naviga Cibyram magnam, (urbem Phrygiae magnae, propter ferramenta celebratam:) atque in Bithyniam, quo ante aemulos ap |