Billeder på siden
PDF
ePub

ἄκλητον κείνοιο φίλας ἐς χεῖρας ἐρείσαις,

εἴτ ̓ ἔστ' ἆρα Φιλῖνος ὁ μαλθακὸς εἴτε τις ἄλλος.
κεἰ μὲν ταῦτ ̓ ἔρδοις, ὦ Πάν φίλε, μή τί τυ παῖδες
Αρκαδικοί σκίλλαισιν ὑπὸ πλευράς τε καὶ ὤμους
τανίκα μαστίσδοιεν, ὅτε κρέα τυτθὰ παρείη·
εἰ δ ̓ ἄλλως νεύσαις, κατὰ μὲν χρόα πάντ ̓ ὀνύχεσσι
δακνόμενος κνάσαιο καὶ ἐν κνίδαισι καθεύδοις,
εἴης δ ̓ Ἠδωνῶν μὲν ἐν ὠρεσι χείματι μέσσῳ
Ἕβρον πὰρ ποταμὸν τετραμμένος, ἐγγύθεν ἄρκτω,
ἐν δὲ θέρει πυμάτοισι παρ' Αιθιόπεσσι νομεύοις
πέτρα υπο Βλεμύων, ὅθεν οὐκέτι Νεῖλος ὁρατός.

Pausanias 9, 8, 6 nennt Homole ὀρῶν τῶν Θεσσαλικῶν καὶ εὔγεων μάλιστα καὶ ὕδασιν ἐπιρρεομένην. Dafs Pan dort einen Cultus hatte, wird sonst nicht erwähnt; vielleicht war davon in Arats Hymnus die Rede. (H.)

104. ἄκλητον. Pan soll bewirken, dafs der Geliebte freiwillig, aus eigenem Antrieb, der Neigung des Aratos entgegenkomme. Vgl. Verg. Ecl. 3, 66. (Η.) — ἐρείσαις, gleichsam impingas (Cic. Tusc. 3, 19).

105. ἆρα ist hier nicht Fragepartikel, sondern ein verstärktes aga, wie z. B. bei Pindar Pyth. 4, 78. Kallim. in der Anthol. Pal. 6, 147, 3, und nicht selten bei den dramatischen Dichtern. Vgl. Fr. V. Fritzsche zu Arist. Ran. 268. Φιλίνος. S. zu 5, 6. Hier ist der Name wohl mit Bezug auf φιλεῖν gewählt. Vgl. den Namen Φιλιάδης (κολάκων ἁπάντων ὁ βδελυρώτατος) Lucian Timon 48 oder den Namen Philine im Wilhelm Meister. ὁ μαλθακός. Hor. Epod. 11, 4 molles pueri.

107. ὤμους. Hier nicht dorisch ὤμως. S. Einl. p. 21 Anm. 44.

108. ὅτε κρέα (Plural = 24, 135), beim Opfer, wo die Knaben Fleisch von denen erhielten, welche das Opfer veranstalteten. Erhielten sie zu wenig, so liefsen sie ihren Ärger an der Statue des Gottes aus. Nonn. Dion. 48, 692 ἁβρὸν ἀκινήτοιο δέμας μάστιζε θεαίνης Κύπριδος. παρείη. Uber den Optativ vgl.

105

110

Krüger I § 65, 7, 5 und § 54, 17,
2. Theokr. 13, 10 flg. 24, 32.
109. ἄλλως νεύσαις. Vgl. 14,
63 ἀνανεύων.

Ἕβρον.

111-112. Ἠδωνῶν Durch den Namen der Edoner will der Dichter das kalte Thracien überhaupt bezeichnen, ohne sich darum zu kümmern, dafs dieselben nicht unmittelbar am Hebros wohnen. Vgl. Verg. Aen. 12, 365 Edonus Boreas. Stat. Theb. 5, 78 Edonas hiemes Arctonque frementem excipere. Hor. Epist. 1, 3, 3 Hebrus nivali compede vinctus. Epist. 1, 16, 13. Od. 1, 25, 19.

111. χείματι μέσσω. Verg. Εcl. 10, 65 nec si frigoribus mediis Hebrumque bibamus Sithoniasque nives hiemis subeamus aquosae.

29

112. τετραμμένος mülete bedeuten: nachdem du dich hingewendet, hinbegeben hättest" und folglich dort befändest. Die Stelle ist aber wohl corrupt. (Η.) γύθεν ἄρκτω. Hor. Od. 3, 24, 38 nec Boreae finitimum latus.

ἐγ

113. πυμ. Vgl. Cic. pro imp. Pomp. 18, 55 in ultimis oris. Theokr. 7, 77.

Als

114. Βλεμύων, ὅθεν κτλ. äthiopischen Volksstamm bezeichnet auch der Scholiast die Blemyer, die Theokrit noch hinter den Quellen des Niles wohnen läfst. Vgl. Knobel, Völkertafel der Genesis p. 258. Kiepert, Lehrbuch der alten Geogr. § 186, 2. Νείλος δρ. Hor. Od. 4, 14, 45 fontium qui celat origines

σε

ὔμμες δ' Υετίδος καὶ Βυβλίδος αδύ λιπόντες
νᾶμα καὶ Οἰκεῦντα, ξανθᾶς ἕδος αἰπὺ Διώνας,
ὦ μάλοισιν Ἔρωτες ἐρευομένοισιν ὁμοῖοι,
βάλλετέ μοι τόξοισι τὸν ἱμερόεντα Φιλίνον,
βάλλετ ̓, ἐπεὶ τὸν ξεῖνον ὁ δύσμορος οὐκ ἐλεεῖ μευ.
καὶ δὴ μὲν ἀπίοιο πεπαίτερος, αἱ δὲ γυναῖκες
αἰαι' φαντὶ Φιλίνε, τό τοι καλὸν ἄνθος ἀπορρεῖ.
μηκέτι τοι φρουρέωμες ἐπὶ προθύροισιν, "Αρατε,
μηδὲ πόδας τρίβωμες· ὁ δ ̓ ὄρθριος ἄλλον ἀλέκτωρ
κοκκύσδων νάρκαισιν ἀνιαραῖσι διδοίη,

Nilus. Tib. 1, 7, 23. Ovid Met. 2, 254-255.

115. Υετίδος καὶ Βυβλ., zwei Quellen in Milet, letztere bekannt aus Ovid Met. 9, 663. Dort wurde Aphrodite vorzüglich verehrt. Vgl. Theokr. 28, 4.

-

116. Οἰκεῦντα. In der karischen Stadt Οἰκοῦς war ein Heiligtum der Aphrodite, welches mit der Sage von Byblis in Zusammenhang stand. S. Steph. Βyz. s. v. Οἰκοῦς. Parthen. Erot. 11. Διώνας. Dione ist an den übrigen Stellen bei Theokrit (17, 36. 15, 106) die Mutter der Aphrodite, wie Ilias 5, 370. Hier ist, nach dem Sprachgebrauch Späterer, Aphrodite mit diesem Namen bezeichnet.

117. μάλοισιν. Vgl. 26, 1. Ovid Met. 3, 483. Platon in der Anth. Plan. 4, 210 εύρομεν ἔνδον πορφυ ρέοις μήλοισιν ἐοικότα παῖδα Κυθήκης.

118. μοι. Vgl. 2, 1 mit der Anm. Cic. post red. in sen. 6, 13 ubi nobis haec auctoritas tam diu tanta latuit? Hier und im Folgenden wird Philinos ganz bestimmt als der Gegenstand von Arats Liebe bezeichnet; v. 105 hatte sich Simichidas noch mit schalkhafter Ungewifsheit ausgedrückt. (H.)

119. βάλλετε. Uber die Wiederholung des Imperativs s. Anm. zu 24, 8. δύσμορος. Vgl. 2,

4 τάλας.

120. Auch für Philinos ist es Zeit, den Liebenden zu erhören; denn seine Jugendblüte wird bald

115

120

vorüber sein." Vgl. Hor. Od. 4, 10. (H.) πεπαίτερος. Aesch. bei Athen. 2 p. 51 C ἀνὴρ ἐκεῖνος ἦν πεπαίτερος μόρων. γυναίκες. Mulieribus hoc tribuit, quippe quae facillime hoc observent. (Wüstemann.)

121. ἄνθος. Verg. Ecl. 2, 17. Hor. Od. 4, 10, 4. ἀπορρεῖ. Theogn. 1304 οὐκέτι δηρὸν ἕξεις Κυπρογενοῦς δῶρον ιοστεφάνου.

bald

122. μηκέτι κτλ. Mit einer launigen Wendung wird in Anknüpfung an v. 121 der Abschlufs des Liedes herbeigeführt.,, Philinos (mit dessen jugendlicher Schönheit es vorbei sein wird) verdient dein heifses Liebeswerben gar nicht; schlag dir ihn also lieber aus dem Sinn." (H.) Zugleich versetzt Simichidas nun mit einem Male sich und den Aratos vor Philinos' Thüre.

φρουρ. ἐπὶ προθ. Ovid Amor. 1, 9, 7 et amator et miles pervigilant ambo, terra requiescit uterque: ille fores dominae servat, at iste ducis.

123. τρίβωμες, neu conteramus pedes, scil. immitis pueri stantes ad limina frustra. ὄρθριος wie matutini alites bei Prop. 1, 16, 46, nocturni canes bei Cic. pro Mil. 13, 33. Vgl. Verg. Αen. 8, 465.

124. νάρκαισιν κτλ., ad amati fores alius per totam noctem excubet et frigora matutina patiatur. Prop. 1, 16, 23. διδοίη. Vgl. Ilias 5, 397 ετέ μιν ὀδύνῃσιν ἔδωκεν. Theokr. 29, 9. Cic. Legg. 2, 9, 22. Verg. Aen. 5, 806 leto dare.

εἷς δ ̓ ἀπὸ τᾶσδε, φέριστε, Μόλων ἄγχοιτο παλαίστρας.
ἄμμιν δ ̓ ἡσυχία τε μέλοι γραία τε παρείη,
ἅτις ἐπιφθύζουσα τὰ μὴ καλὰ νόσφιν ἐρύκοι.

τόσσ ̓ ἐφάμαν· ὁ δέ μοι τὸ λαγωβόλον, ἡδὺ γελάσσας
ὡς πάρος, ἐκ Μοισᾶν ξεινήιον ὤπασεν εἶμεν.
χὼ μὲν ἀποκλίνας ἐπ' ἀριστερὰ τὴν ἐπὶ Πύξας

εἶρφ ̓ ὁδόν· αὐτὰρ ἐγώ τε καὶ Εὔκριτος ἐς Φρασιδάμω
στραφθέντες χώ καλός Αμύντιχος ἔν τε βαθείαις

τον ως αδείας σχοίνοιο χαμευνίσιν ἐκλίνθημες

ἔν τε νεοτμάτοισι γεγαθότες οἰναρέοισι.
πολλαὶ δ ̓ ἁμὶν ὕπερθε κατὰ κρατὸς δονέοντο
αἴγειροι πτελέαι τε· τὸ δ ̓ ἐγγύθεν ἱερὸν ὕδωρ
Νυμφᾶν ἐξ ἄντροιο κατειβόμενον κελάρυζε.
τοὶ δὲ ποτὶ σκιαραῖς ὀροδαμνίσιν αἰθαλίωνες
τέττιγες λαλαγεῦντες ἔχον πόνον· ἡ δ ̓ ὀλολυγών

[ocr errors]

125. εἷς, unus solus. Vgl. 11, 32. Ilias 2, 204. — Μόλων. Μόλων ἢ Σίμων ̓Αράτου ἀντεραστής. Schol. Ambros. ed. Ziegler. Μόλων καὶ Σίμων Αράτου αντερασταί lautet das Scholion in den früheren Ausgaben. Entweder wurde Σίμων als Nebenbuhler Arats in dessen kleineren Gedichten genannt, so dafs man (vgl. schol. Ambr.) vermuten konnte, er sei mit dem hier erwähnten Μόλων identisch, oder (wie Meineke annahm) Σίμων war eine Corruptel im Texte unserer Stelle. (H.) - άnò. Vgl. Krüger I § 68, 16, 7. παλαίστρα nennt Theokrit die unnütze Wacht vor der Thüre des Geliebten.

126. γραία. Vgl. 2, 91. 6, 40. 127. ἐπιφθ. S. zu 2, 62. τὰ μὴ καλὰ κτλ. Anth. Pal. 1, 30 Χριστὲ μάκαρ, μερόπων φάος ἄφθι τον, ἐλπὶς ἁπάντων, ἐσθλὰ δίδου χατέουσι, τὰ δ ̓ οὐ καλὰ νόσφιν ἐρύκοις.

128. layoß. S. v. 19, v. 43 und 4, 49 Anm.

129. ὡς πάρος scil. ἐγέλασεν (τ. 42). Der Scholiast erklärt ὡς πρότερον (ν. 43) ἐπηγγείλατο. Eine solche Ellipse erscheint aber nicht statthaft. Mit der zweiten Vershälfte vgl. Ilias 10, 269. 11, 20. (Η.)

THEOKRIT VON FRITZSCHE.

125

130

135

[merged small][ocr errors]

133. ἐκλίνθημες, wir lagerten uns. Vgl. v. 66. Hor. Od. 2, 3, 7.

66

134. οἶνάρεα, substantivisch gebrauchtes Neutrum des Adj. olváρεος = οἴναρα, Weinlaub. Der Ausdruck kommt sonst nicht vor. (H.) 136. ἱερὸν. Vgl. 25, 10.

137. Νυμφᾶν. Verg. Αen. 1, 168 antrum Nympharum domus. Die letzten Worte des Verses sind aus Ilias 21, 261.

138. ποτί σκιαραῖς. Wie hier, so bezeichnet προς c. dat. das Befinden auf einer Sache auch 1, 18. Soph. Οed. R. 180 πρὸς πέδῳ κεῖσθαι, u. a. αἰθαλίωνες, die sonnverbrannten; παρὰ τὸ αἴθεσθαι ἐν καύματι sagt der Scholiast und fügt richtig hinzu: ὅταν γάρ ἐστι νότος καὶ καῦμα, μᾶλλον φθέγγονται.

139. ἔχον πόνον, im Wettstreite wie 22, 187. Hesiod Scut. Herc. 305.

9

anda

[ocr errors]

τηλόθεν ἐν πυκιναῖσι βάτων τρύζεσκεν ἀκάνθαις.
ἄειδον κόρυδοι καὶ ἀκανθίδες, ἔστενε τρυγών,
πωτῶντο ξουθαὶ περὶ πίδακας ἀμφὶ μέλισσαι.
πάντ ̓ ὦσδεν θέρεος μάλα πίονος, ώσδε δ ̓ ὀπώρας.
ὄχναι μὲν παρ ποσσί, παρὰ πλευραῖσι δὲ μᾶλα
δαψιλέως ἁμῖν ἐκυλίνδετο· τοὶ δ ̓ ἐκέχυντο
ὅρπακες βραβύλοισι καταβρίθοντες ἔραξε
τετράενες δὲ πίθων ἀπελύετο κρατὸς ἄλειφαρ.
Νύμφαι Κασταλίδες Παρνάσιον αἶπος ἔχοισαι,
ἆρά γέ πα τοιόνδε Φόλω κατὰ λάινον ἄντρον
κρατῆρ ̓ Ἡρακλῆι γέρων ἐστήσατο Χείρων;
ἆρά γέ πᾳ τῆνον τὸν ποιμένα τὸν ποτ' Ανάπῳ,

Verg. Aen. 1, 431 apes exercet labor.

ὀλολυγών, der Laubfrosch, nicht der Sprosser oder die Nachtigall. Vgl. Arist. Hist. An. 4, 9 p. 536 a 11. Agathias in der Anth. Pal. 5, 292.

85.

141. ἄειδον. Die Lebhaftigkeit
der Darstellung wird erhöht durch
das Asyndeton. Vgl. 6, 44. 22,
ἔστενε. Verg. Ecl. 1,
26, 12.
58 nec gemere aëria cessabit tur-
tur ab ulmo.

142. πωτώντο. Dieselbe Form
Ilias 12, 287. ξουθαί heifsen
die Bienen auch bei Platon Anth.
Plan. 4, 210, 6. Vgl. Eur. Herakles
487. περὶ π. αμφί, wie Ilias
2, 305 ἡμεῖς δ ̓ ἀμφὶ περὶ κρήνην
ἔρδομεν u. a.

143. πάντ ̓ ὦσδεν κτλ. (vgl. 1, 149), pinguia dona Omnia fragrabant aestatis et omnia fruges Auctumni. 144. ὄχναι κτλ. Vgl. die Beschreibung Odyss. 11, 588 flg.

145. ἐκυλίνδ. Verg. Εcl. 7, 54. 146. βραβύλοισι. βράβολον ist die Schlehenpflaume. Vgl. Athen. 2 p. 50 A. καταβρίθοντες. Vgl. 15, 119. Ovid Rem. Am. 175. Ovid Met. 15, 76.

[ocr errors]

147. τετράενες, vierjährig. Vgl. 14, 16. Hor. Od. 1, 9, 7. κρατός. Vgl. 8, 87 κεφαλή. ἄλειφαρ. Hor. Od. 3, 8, 9 hic dies festus corticem adstrictum pice dimovebit amphorae.

148. Νύμφαι heifsen die Musen

140 went

145

150

Και

wie z. B. Verg. Ecl. 7, 21 (Nymphae, noster amor, Libethrides). σταλίδες. Der Quell Κασταλία am Parnassos (Soph. Antig. 1130. Hor. Od. 3, 4, 61) ist der bekannte Musensitz (Musae Castalides Martial 7, 12, 10).

Es

149. τοιόνδε Φόλω κτλ. Der Wein, den wir genossen, war so vorzüglich wie der aus dem berühmten Fasse, welches einst Dionysos dem Kentauren Pholos oder, nach anderen Nachrichten, den Kentauren überhaupt geschenkt hatte. wurde geöffnet, als Herakles einst bei Pholos einkehrte. Der Geruch des Weins lockte später die übrigen Kentauren hinzu, und es entstand der berühmte Kampf des Herakles. Nach unserer Stelle war Chiron, der gerechteste der Kentauren, vor Beginn des Streites mit bei der Bewirtung des Herakles zugegen. S. Schol., sowie Apollod. 2, 5, 4. Diod. 4, 12. Stesichoros frg. 7 σκυφίον δὲ λαβὼν δέπας ἔμμετρον ὡς τρι λάγυνον πίεν (Ηρακλῆς) επισχό μενος, τό ῥά οἱ παρέθηκε Φόλος κεράσας.

Mit

151. Ανάπῳ. Vgl. 1, 68. dem Artikel vor ποιμένα und vor κρατ. Πολ. vgl. z. B. Thuk. 7, 82, 3 τὸν ποταμὸν τὸν Ερινεόν. Scherzhaft erlaubt sich der Dichter, seinen Landsmann Polyphem (11, 7) auch zu seinem Mitbürger zu machen. Sonst dachte man sich ihn am Aetna.

τὸν κρατερὸν Πολύφαμον, ὃς ὤρεσι νᾶας ἔβαλλε, τοῖον νέκταρ ἔπεισε κατ ̓ αὐλία ποσσι χορεῖσαι, οἷον δὴ τόκα πῶμα διεκρανάσατε, Νύμφαι, βωμῷ πὰρ Δάματρος ἀλάδος; ἧς ἐπὶ σωρῷ αὖτις ἐγὼ πάξαιμι μέγα πτύον· ἡ δὲ γελάσσαι δράγματα καὶ μάκωνας ἐν ἀμφοτέραισιν ἔχοισα.

152. νάας Heinsius] λάας

152. ὤρεσι κτλ. S. Odyss. 9, 481.

Eine beabsichtigte komische Übertreibung liegt sowohl in dieser Bezeichnung wie in den Pluralen und im Imperfectum. (H.)

153. νέκταρ. Odyss. 9, 359 sagt Polyphem von dem köstlichen Weine, welchen ihm Odysseus gibt: ἀλλὰ τόδ ̓ ἀμβροσίης καὶ νέκταρός ἐστιν ἀπορρώξ. Vgl. Verg. Ecl. 5, 71. Ovid Met. 15, 117. ἔπεισε steht wie suadere bei Verg. Ecl. 1, 55.χορεῦσαι. Tanzend hatte Philoxenos den Polyphemos in seiner Dichtung eingeführt. Vgl. Arist. Plut. 290.

[blocks in formation]
[ocr errors][merged small]

nicht bezogen werden. Dies hat, da v. 154 eine unterscheidende Bestimmung nicht hinzugefügt ist, etwas Auffallendes; v. 148 könnte wohl ohne Schaden fehlen. (H.)

155. ἀλφάδος, zu deren Ehren das Fest der Tenne, τὰ ̓Αλφα, gefeiert wird. Vgl. Preller, griech. Myth. 18 p. 632.

[ocr errors]

156. πάξαιμι : utinam mihi contingat rursus defigere (Dor. § 3) magnum ventilabrum. πτύον, εἰώθασι γὰρ ἐκτρίψαντες τοὺς καρ ποὺς καὶ σωροὺς ποιήσαντες τὸ πτύον πήσσειν. Schol.

157. δράγμ. κ. μάκ. Kallim. Hymn. in Cer. 44 γέντο δὲ χειρὶ στέμματα καὶ μάκωνα. S. Müller, Archäol. § 357, 7. Der Erntegöttin zu Ehren war der frohe Tag begangen; ihr Bild führt der Dichter mit wenigen, aber bezeichnenden Worten am Schlusse des Gedichtes dem Leser vor. Vgl. den Schlufs bei Tibull 1, 10, 67-68.

« ForrigeFortsæt »