β

Γα

a

noram, sic parvis componere magna solebam.
verum haec tantum alias inter caput extulit urbes,
quantum lenta solent inter viburna cupressi.

M. et quae tanta fuit Romam tibi causa videndi?

T. Libertas, quae sera tamen respexit inertem,
candidior postquam tondenti barba cadebat,
respexit tamen et longo pos tempore venit,
postquam nos Amaryllis habet,, Galatea reliquit.

namque, fatebor enim, dum me Galatea tenebat,

nec spes libertatis erat nec cura peculi.

B quamvis multa meis exiret victima saeptis,

pinguis et ingratae premeretur caseus urbi,

25

30

non umquam gravis aere domum mihi dextra redibat. 35

TESTIMONIA.

23 sic... solebam' Servius Aen. I 374 25 thesaurus novus latin. in A. Mai auct. class. VIII 598 26 Diomedes 411 P. Donatus in Ter. Andr. I 1,21 Augustinus de gramm. 2013 P. 27 Philargyrus ad ge. IV 25 Servius Aen. XI 3 28 schol. Persii I 15 29 Marius Victorinus 2565 P. (160 G.) 'longo... venit' Diomedes 449 Sergius 1856 Cledonius 1879. 1932 Servius in secundam Donati 1799 P. Pompeius p. 390 408 L. 'et... venit' Diomedes 451 P. 30 Donatus in Ter. Phorm. prol. 1 32 Priscianus p. 735 P. incertus de nom. et pron. 2 p. 128 Endl. 'nee c. p. Consentius 2043 P. Servius Aen. I 332 X 167 34 Charisius 60 P. Nonius 200,7 pingues premere caseos' de gen. nom. p. 75 H.

VARIA LECTIO.

27 sq. 'candidior postquam .

S

T

23 componere y aut mutatio personae est, ut quendam rusticum accipiamus loquentem, non Virgilium. . . aut certe est mutanda distinctio, ut sit non barba candidior, sed libertas . . . et bene candidior libertas' Servius: cf. Probus p. 7,4 K. 27 refpexinhertem y 29 sq. et longo . . . Galatea reliquit : iungendum est hoc totum' Servius 29 REPEXIT R POSTEMPORE (corr. m. ant.) P: cf. Lachmannus ad Lucr. II 759 IV 1186. 1252 POSTTEMPORE Ryb longo post, ut postposita videatur esse praepositio et in unitatem coacta' Servius, ut fortasse etiam scribi voluerit: longopos tempore, sicut in inscriptionibus (v. Ritschelium ad legem Rubriam p. 4) praepositiones cum suis nominibus coalescunt: cf. Marius Victorinus 2468 P. (25 G.) Ritschelius mus. Rhen. nav. VII 571 sq.

VIII 156) 33 eif y 34 pinguis melius ad victimam, quam ad caseum refertur Servius PRAEMERETVR (del. A) PR CAESEVS (del. E pr.) P 35 NVMQVAM (del. N) R my DEXTERA (del. E alterà) R

Δα

α

M. Mirabar quid maesta deos, Amarylli, vocares;
cui pendere sua patereris in arbore poma:

E a

Tityrus hinc aberat. ipsae te, Tityre, pinus,
ipsi te fontes, ipsa haec arbusta vocabant.

T. Quid facerem? neque servitio me exire licebat
nec tam praesentis alibi cognoscere divos.

40

α

α

Ζα

β

hic illum vidi iuvenem, Meliboee, quodannis
bis senos cui nostra dies altaria fumant.

hic mihi responsum primus dedit ille petenti :
'pascite ut ante boves, pueri: summittite tauros..
M. Fortunate senex! ergo tua rura manebunt.
et tibi magna satis, quamvis lapis omnia nudus
limosoque palus obducat pascua iunco.

45

β

non insueta gravis temptabunt pabula fetas,
nec mala vicini pecoris contagia laedent.

50

β

fortunate senex! hic inter flumina nota

et fontis sacros frigus captabis opacum.

TESTIMONIA.

38 sq. ipsae... vocabant' Servius Aen. VIII 38 41 Servius Aen. XII 245 ge. I 10 43 bis... dies' Quintilianus IX 3,53 44 hie...dedit' Servius Aen. I l 45 Nonius 390,6 Ambrosius IV 187 (ed. Bas. 1535) 'pascite boves p.' Consentius 2054 P. 47 Servius ecl. IX 7 48 'obducat p. i.' Nonius 360,30 49 Nonius 313,33 Servius Aen. I 51. 274 gravis t. p. f.' Servius Aen. VI 516 temptabunt p. f.' Servius Aen. II 238 50 Charisius 54 P. Nonius 199,6 schol. Iuvenalis II 81 schol. Hor. epod. 16, 61 51 hic... nota' Servius Aen. VI 221 ge. IV 155 52 frigus c. o.' schol. Hor. carm. III 13,10

VARIA LECTIO.

I

36 MAESTAR
PO

37 su. b MALA (AL m.

A

amarilli y maesta Amarylli iungit Servius

rec. corr. in M, PO m. rec.) R poma in ras. 7

PINV

NOBIS P: cf. 18 40 ME SERVITIO R 42 QVOTANNISR (sed corr. T ex D, ybe SVBMITTITE Ry bovis pueri et submittite eadem ut vid.) P 49 insu. 50 ne...

7

hinc tibi, quae semper, vicino ab limite saepes
Hyblaeis apibus florem depasta salicti

saepe levi somnum suadebit inire susurro.

55

hine alta sub rupe canet frondator ad auras:
nec tamen interea raucae tua cura palumbes
nec gemere aëria cessabit turtur ab ulmo.

Ha

T. Ante leves ergo pascentur in aequore cervi,
et freta destituent nudos in litore pisces;

60

C ante pererratis amborum finibus exul

aut Ararim Parthus bibet aut Germania Tigrim,

В

quam nostro illius labatur pectore voltus.

TESTIMONIA.

53 sq. Priscianus p. 1176 P. 53 'vicino... seps' de gen. nom. p. 98 H. (seps generis feminini. sed melius sepis') 54 florem d. s.' Servius Aen. I 194 55 schol. Hor. epod. 2, 27 thesaurus nov. latin. in A. Mai auct. class. VIII 552 56 hinc ... frondator' thesaurus nov. latin. 1. 1. 227 57 Nonius 219,4 Servius Aen. IX 86 'raucae . . . palumbes' Charisius 82 P 58 Probi inst. I 14, 12 59-62 Aldhelmi prologus de septenario in A. Mai auct. class. V 514 59 sq. Probus 5, 17 K. 59 Priscianus 976 P. Probi ars minor 691 p. 373 Endl. 60 Servius Aen. V871 61 sq. Priscianus 989. 61 Priscianus 976 P. 62 Priscianus 645 P. Maximus Victorinus de carm. her. 1962 P. (292 L.) Aldhelmus de re gramm. et metr. in A. Mai 1. 1. 532.

VARIA LECTIO.

53 a c hinc, tibi quae, semper (i. e. hinc sacpis est, quae tibi ... suadebit) Lachmannus ad Prop. IV 2, 9: cf. Marklandus in Stat. silv. 13. 43. Intellego: hinc tibi, quae semper suasit, saepes etiam postea suadebit somnum. seps anonymus de gen. nom. legitne grammaticus seps est? Hauplius. hinc tibi, quae semper florem depasta salicti Hyblaeis apibus, vicino ab limite saepes Saepe e. q. s. E. Hoffmann (cf. Bonitzii ephem. gymnas. Austr. 1853 p. 411 sqq.) 55 saepe levi] et laeto thesaurus nov. lat. leue b 1 sua. debit y inire in ras. y 58

AB

aerea 7 CESSIT P 59 PASCVNTVR P aequore Moretanus quartus. Probi Vatc., probavit H. Keilius philol. II 166 cf. Calpurnius ecl. VIII 75 AETHERE PRabc, Servius, Probi ars, Aldhelmus; tuetur Ameisius spicileg. explic. Verg. 3 &era 71. De permutatis his vocibus ride quos laudat Ungerus in Valgio p. 484 61 PERERRANTIS R peraratis Aldhelmus amborum om. Aldhelmus EXSVL P 62 ARARIM Rabe, testatur Priscianus ARAREM Py, Maximi Victorini Gothanus

N

teste Lindemanno partus yc Albim Parthis Schraderus 63 LABATVR P, quod Aeneidis locis velul I 684 IV 4 VII 416 commendatur. VVLTVS P2ybc

6

Θα

M. At nos hinc alii sitientis ibimus Afros,

pars Scythiam et rapidum cretae veniemus Oaxen
et penitus toto divisos orbe Britannos.

65

α

α

en umquam patrios longo post tempore finis,
pauperis et tuguri congestum caespite culmen
post aliquot mea regna videns mirabor aristas?
impius haec tam culta novalia miles habebit,
barbarus has segetes: en quo discordia civis
produxit miseros, his nos consevimus agros!

β insere nunc, Meliboee, piros; pone ordine vites.
ite meae quondam felix pecus, ite capellae.

β non ego vos posthac viridi proiectus in antro
dumosa pendere procul de rupe videbo;

TESTIMONIA.

...

70

75

64 sq. Macrobius Sat. IV 3,9 61 'sitientes i. A.' schol. Lucani IV 588 65 'rapidum... Oaxen' Aldhelmus de re gramm. et metr. 1. 1. 579 66 schol. Hor. carm. IV 14,48 'toto ... Britannos' Isidorus orig. IX 2, 102 68 Priscianus 735. 747 P. Consentius 2043 P. pauperis . 'pauperis et t.' Probi inst. II 1,31 congestum' incertus de nom. et pron. 2 p. 128 Endl. 69 Donati ars III 6,2 Augustinus quaest. I 95 Beda de tropis 380 Cap. Pompeius p. 467 L. Servius Aen. I 141 videns' Probi inst. I 17,6 70 Nonius 215,19 thesaurus nov. latin. 1. 1. 376 'impius. . . miles' Probi inst. I 4,23 50 73 Seneca epist. 101,4 Priscianus 900 P. thesaurus nov. latin. 1. 73-76 Servius ecl. IX 1. 428 'insere . . . piros' Probi ars minor 822 p. 424 Endl. thesaurus nov. latin. 1. 1. 522 74 'ite ... pecus' Servius Aen. IX 86 ‘viridi . . . antro' Arusianus p. 254 L. 75 Nonius 373,19 76 Arusianus p. 254 L.

...

'post...

65 SCYTIAM (corr. m. rec.) R

CYTHIAM (corr. m. ead. ut vid.) Pfeity y

cretae an Cretae scriben

oaxem

dum esset dubitarunt iam Servii aetate: cf. Serv. ad ecl. II 24 b Macrobii exempl. Oaxe editio Lipsiensis apud S. Hirzelium a 1858, fortasse errore typothetae. ad Oxum prop. Ladevicus

66 BRITTAN69 mea] MEAMA P

NOS Rbl 67 FINES Pyc 68 TVGVRII Rbcl aristas, i. e. nolag: cf. Meinekius anal. Alex. 193 et ad Theocr. 3, 31 70 tam bene culta thesaurus nov. latin. 71 haf 71 af y cinef y 72 perduxit yb, in perveteri exposito cod. Vaticano et in Longobardico' γ Pierii HISNOS PR

...

ras., vid. fuisse his nos) ya

en

(in mg. en quif) b en quif c quis . . . (in

CONSVEVIMVS R confedimuf c agrif ya

AGRIS R 74 QVONDAMFELIX Py, Servi exemplaria. FELIXQVONDAM 76 dumosa de rupe procul pendere videbo Servius ad ecl. IX 50

Rabc

I

β

carmina nulla canam; non me pascente, capellae,

florentem cytisum et salices carpetis amaras.

T. Hic tamen hanc mecum poteras requiescere noctem
fronde super viridi: sunt nobis mitia poma,
castaneae molles et pressi copia lactis.

et iam summa procul villarum. culmina fumant,
maioresque cadunt altis de montibus umbrae.

II

Formonsum pastor Corydon ardebat Alexim,
delicias domini; nec quid speraret habebat.
tantum inter densas umbrosa cacumina fagos
adsidue veniebat. ibi haec incondita solus

80

TESTINONIA.

78 'et ... amaras schol. Lucani IX 287 Servius Aen. IV 486 79 Arusianus p. 258 L. schol. Hor. carm. II 7,19 80 sq. Terentianus Maurus 2772 Marius Victorinus 2598 P. (207 G.) 80 Priscianus 1212 P. 'fronde s. v.' Charisius 23, P. Arusianus 260 L. Alcuini gramm. 2111 P. 'sunt. poma' Nonius 343, 14 schol. Leid. ge. I 448 'sunt . . . molles' Nonius 346, 30 sunt lactis' Charisius 250 P. Diomedes 410 P. Isidorus orig. I 35, 5 Beda de tropis 376 Cap. 81 et pressi c. 1.' Quintilianus X 1,12 82 Claudius Sacerdos I 178 (p. 44 Endl.)

...

ECL. II. Cf. Appuleius apolog. p. 407 Oud. Propertius III 34,73 1 Priscianus 1158. 1166. 1176 P.schol. Hor. carm. IV 9,13 Servius Aen. 1515 Marius Victorinus p. 96 G. Arusianus p. 209 L. 'formosum p. C.' Agroetius 2260 P. 'ardebat A.' Priscianus p. 709 P. 1 sq. formosum... domini' Donatus in Ter. eun. V 9, 23 3 sq. 'tantum . .

niebat' Arusianus 237 L.

VARIA LECTIO.

78 cityfum y a2b2c, schol. Hor.

CALICES (C pr. corr. in S) P

...ve

79 HINC P hac poteris Arusianus, schol. Hor. RELIQVIESCERE noctae c nocte schol. Hor. 80 MIXIA (sic: ITI ex

DE

P NOCTEM Pab
corr. in ras., I post. corr. ex T) R 83 de] A P

γ

ECL. II. De structura huius carminis vide Iahnii annal. LXXV 66 sqq. POETA CORYDON PRь DE AMORE PUERI POETA CORIDON 1 POE Rь FORMOSVM Pybe CORYDON PASTOR RY ALEXIN Rabc, Prisciani exempl., schol. Hor. 2 dominequid 71 4 ADSIDVAE Ratsidue aliquot Pierii affidue ybc2