Billeder på siden
PDF
ePub

Cuniculosæ Celtiberiæ fili,
Egnati, opaca quem bonum facit barba,
Et dens Hibera defricatus urina.

20

18. Celtiberosæ MS. Prisciani, unde Vossius jam ad Melam. p. 233. conjecerat Celtis perosa; sed nostram lectionem cuniculosæ ex nummo, ubi sedens cum oleæ ramo mulier et adstans cuniculus, peculiare Hispaniæ symbolam, exhibetur, defendit Spanhem. de V. et Pr. Nom. Diss. IV. p. 179.

Ante genas dulces quam flos juvenilis

inumbret, Oraque ridenti lanugine vestiat ætas.

cum laudant Grammatici. de capillatis, capillos enim alere et promittere solebant Celtiberi et Hispani. Cunirea se vid. Var. Lect. opaca quem bonu) barba et dens cet. h. e. qui præter barbam opacam et dentiam candorem, multa urinæ fricatione quæsitum, nihil habet, quo se commendet, cajas omnis bonitas in barba et dentibus spectator. barba opaca eleganter dicitur prima Janugo, quæ genas quasi inumbrat. Claudian, in Prob. et Olyb. Cons. v. 68.

ubi vid. Barth. Sic Græcis tò mpóo WTION τους ιούλοις κατασκιάζεσθαι dicitur. cf. Virg. Æn. VIII. 160. ubi plura in hanc rem ex græcis scriptoribus cougessit Cerda. Fundus est in Homeri Odyss. XI. 318.319.-de dente Hibera urina defricato cf. ad Carm. XXXIX. 19.

CARMEN XXXVIII.

AD CORNIFICIUM.

[ocr errors]

MALE est, Cornifici, tuo Catullo:
Male est, mehercule, et laboriose,
Et magis magis in dies et horas :
Quem tu, quod minimum facillimumque est

2. Hercule me Muret, mercule Conrad. d. All.

3. Magisque et magis Gryph. Muret. Vulp. Voss. sed magis magis sine copula dicitur quoque infra LXIV, 275.

4. Quam inepte tentat Corrad.

Catullus com gravi rei cujasdam allocutione h. e. consolatione, ut alloadversæ, quam expertus fuerat, afilic-' quirim apud Ovid. ex Ponto I. 6. 18. tus dolore a Corvificio, ut in doloris Trist. IV. 5. 3. vid. Bentleius ad Hor. sui societatem veniret, animique tristi- Epod. XIII. 18. et Drackenborch. ad tiam molli quodam carmide levaret, Liv. Lib. IX. 6. Tom. II. p. 682. et frustra hanc fidem sibi probandam 'ex- sio sæpe alloqui est consolari. vid. pectasset, jam neglectæ amicitiæ col- Vulp. cni adde illustre exemplom ex pam ei exprobrat.

Seneca Troad. v. 622. Alios parentes al1-6. De Cornificio vid. Barmannum loqui in luctu decet: Tibi gratulanad Ovid. Trist. II. 436.-2. laboriose dum est. Intelligo autem per allocu. mihi est, h. e. multo dolore mihi labo- tionem carmen consolatoriam ob ver randum est, misera mihi sors est.---5. sum ultimam.

L

5

Qua solatus es adlocutione?
Irascor tibi. Sic meos amores?
Paulum quid lubet adlocutionis,
Mæstius lacrimis Simonideis.

[ocr errors]

6. Dic meos amores male vult. Heins. in not. ad Catull.— Totam hunc versum, cum nexum non posset assequi, audacter ut solet, statim post terlium posuit Scaliger.

7. Paulum quid vel quod in quibusdam vett. Paulum quidlibet Gryph. Muret. et alii, quod fortasse sic explicari potest, ut subintelligatur sutis fuisset vel sic : paulum quidlibet allocutionis a te profectumn Mæstius fuisset lacrimis SimonideisPaulum quod juvet Vossius approbante Heins. in not. ad Cat.

6. Sic meus amores? scil. curare soles. Tam parum curas id, quod animam meum graviter afficit? eleganter aulem ad vim doloris exprimendam verbum omittitur. amores accipio de amore a puella perfida interrupto, adeoque infelici. Fortasse enim omnis dolor Catulli pertinet ad perfidiam puellæ, quam carmine superiore a se in tabernam secessisse ait. umores sæpe sunt, quod nos dicimus die Liebschaft. cf. nos ad Carm. X. 1. Vulpius cogitat de præmatura morte fratris, de quo vid. Carm. LXVIII.

7. Paulum quid lubet adlocut. interpretor locum paulo obscurum et implicitam sic : lubet opto et desidero paulum quid adlocution. brevem tantummodo consolationem, breve carmen

CARMEN XXXIX.

IN EGNATIUM,

EGNATIUS, quod candidos babet dentes,

Egnatium, hominem stultum et ineptum exagitat, qui, quum ex more patrio, Celtiberis proprio, dentibus arina quotidie lotis et perpolitis candorem conciliare staduisset, usquequaque, ut dentes candidos ostentaret, nec loci nec temporis ratione habita, in re gravi æque ac tristi, ridere solebat: Ab hoc igitur inepto et importuno risu

consolatorium, quod mæstius sit lacrimis Simonideis, miserabiles et flebiles elegos Simonidis superet. cf. Var. Lect. lacrime paulo sublimius de carminibus, quæ lacrimas movent. Simonidem autem scribendis carminibus operain dedisse vel ex Phædri fabulis notum est, multum præcipue valuisse videtur in tractandis rebus lugubribus, et molliori sensu excitando, ut hic ipse Nostri locus docet. Hinc laudatur Σιμονίδης εν θρήνοις apud Scholiast. Theocrit. ad Idyll. XVI. 36. vid. de Simonide Munckerus ad Hygin. Fab. CCLXXVII. Baylius Dictionaire Historique et Critique s. h. v. et quos laudat de éyuwuios, quæ Simonidi tribuuntur, Wesseling. ad Diodor. Sicul.T. I.

p. 412.

avocare studet hominem, ex ea præcipue ratione, quod, quo candidiores et expolitiores ejus dentes sint, eo plus uripæ eum bibisse indicent.-Catulli rivalem fuisse Egnatiom apparet ex carmine XXXVII. ubi jam notavit ejus stuporem v. 17. sqq.-Compara cum Nostro jam a Mureto allatum locum Alexidis Comici apud Athenæum lib.

Renidet usquequaque: seu ad rei ventum est
Subsellium, cum orator excitat fletum,
Renidet ille: seu pii ad rogum fili
Lugetur, orba cum flet unicum mater,

5
Renidet ille: quicquid est, ubicunque est,
Quodcunque agit; renidet. Hunc habet morbum,
Neque elegantem, ut arbitror, neque urbanum.
Quare monendus es mihi, bone Egnati:
Si urbanus esses, aut Sabinus aut Tiburs, 10
Aut pastus Umber, aut obesus Etruscus,

2. Pro seu ad vitandam diphthongi elisionem in hoc et quarto versu Vossius legit si.

9. Quare monendus est mihi. Bone Egnati, pauci. Vossius legit quidem es, sed interpungit post mihi.

11. Parcus Umber in plerisque vett. unde fecit Scalig. porcus Umber, quem sequitar Bipont. parum recte! noluit enim Calullos Umbros ridere, sed potius

XIII. ubi inter alias meretricum artes alias fere unicus est åyarntos, dilectus. refert:

7-16. Hunc habet morbum: morbus 'Ευφυείς οδόντας έσχεν, εξ ανάγκης δεί

passim de vitio animi vel insania; Ter.

Eunuch. II. 1. 19. alia exempla dabit γελάν,

Cort. ad Sallust. Catil. XXXVI. p. "Ινα θεωρούεν οι παρόντες το στόμ', ώς

223. sic vócos apud Græcos. cf. Victor. κομψον φορεϊ cet.

V. L. I. 14. et Triller Obs. Critic. cui adde Ovid. Art. Am. III. 279.

p. 377.-10. Si, etiamsi, licet. vid. seqq.

Græv. ad Cicer. Epist. ad Famil. XII. 2–7. Renidet, renidere jam est : 11. Drackenborch. ad Liv. XXXIII. os ridendo ita diducere, ut dentes 49. T. IV. p. 758.-urbanus, h. e. Ro[quos Græci inde yerasivous vocant. manus. Sic urbanus pro Romano diciPollux II. C. 4. Sect. 91.) renideant tur. Cic. Brut. 46. ut urbs sæpissime et effulgeant.--usquequaque, b.e.quovis pro Roma. vid Cort, ad Sallast. in tempore et loco, quavis occasione ; ele- Catil. LII. p. 333.-Recenset jam ganter mox ipse hanc particulam cir- poëta nobiles quosdam Italiæ populos, cumscribit. 6. quicquid est, ubicunque a bona corporis habitudine et puritate est, quodcunque agit-seu ad rei ventum laudandos. 11. pastus Umber [es est sub. cet. h. e. seu ad causam reo ex emendatione Vossii, vid. Variet. Lect.] subselliis dicendam ventum est, ubi h. e. pinguis, bene saginatus, bene cueausæ patronus orationis gravitate rata cute niedos. cf. Vossias. obesus sæpe ita percellit animos adstantium, Etruscus e copiosis, inquit Muretus, ut sibi a lacrimis temperare nequeant. frequentibusque sacrificiorum epulis, Subsellia in judiciis sant sedes judi- quibus ea gens plurimum dedita fuisse com et patronorum utriusque partis. dicitur.-12. Lanuvinus ater. Lanuvid. Ernesti Clav. Cic. s. h. v. sed vium fuit oppidum Latii et municihoc loco reis quoque subsellia assig. pium, cultu Janonis Sospitæ celebre. nantur, fletum excitare de miserabili 13. ut meos. quoq. atting. nam Verona dicendi genere miserabiliter explicat pertinet ad Italiam transpadanam -14. Valpius.-5. unicus filius jam est uo- lavit a lavere, quod apud Virgilium, yoyevns, ut acerbior lụctus exprimatur, Horatium et alios occurrit.

15

Aut Lanuvinus ater atque dentatus,
Aut Transpadanus, ut meos quoque attingam,
Aut quilibet, qui puriter lavit dentes;
Tamen renidere usquequaque te nollem:
Nam risu inepto res ineptior nulla est.
Nunc Celtiber es : Celtiberia in terra,
Quod quisque minxit, hoc solet sibi mane
Dentem, atque russam defricare gingivam ;
Ut quo iste vester expolitior dens est,
Hoc te amplius bibisse prædicet loti.

20

laudare succulenta Umbrorum corpora. Pro Parthus, quod invenerat Meleager, legit furtus pinguis Umber quidam. 12. Lanuvinus acer in quibusdam vett.

17. Nunc Celtiberus, Celtiberia in terra vel nunc Celtiber, Celtiberia in terra in plerisque vett. editt. et MSC. teste Statio. Scaliger in MSC. et vett. editt. se invenisse ait: Celtiber ex Celtiberia in terra, unde ille legit Celtiber in Celtiberia terra, editor Cantabrigiensis bene tentat Nunc Celtiber et Celtiberia in terra, sed male explicat : Nunc cum sis Celtiber, et Heins, in Not. ad Catull. valt: Nunc Celtiber e Celtiberia terra; fortasse, at meam quoque interponam sententiam, Nunc Celtiber, at Celtiberia in terra. Quam in textum recepimus lectionem, Nunc Celtiber es, exstat in edit. Gotting. et Bipont. haud dubie ex edit. Corrad. de Allio.

19. Pumicare gingivam legit Apuleius in Apologia hunc versum proferens.

16. Num risu inepto res ineptior nulla est.' Antiquum et verum dictum. Sic in Gnomicis v. 83. 84. p. 224. edit. Brunck.

Γέλως άκαιρος έν βροτοϊς δεινόν κακόν.
Γελά δ' ο μώρος, κάν τι μη γελοίον ή.

17. Nunc Celtiber, populus Hispaniæ Tarraconensis. Celtiberia terra dictum ut terra Africa, terra Hispania, terra Campania. vid. Vulp. ad Tibull. I. 9.

33. et V. V. D. D. quos bene multos in hanc rem laudavit Drackenborch. ad Sil. Ital. XVI. 180. cf. eundem ad Liv. XXV. 7. Tom. III. p. 956.

18. Quod quisque minx. cet. Idem de Celtiberis tradit Diodor. Sicul. Lib. V. το σώμα λούουσι ούρω και τους odóvras. ubi vid. Wesseling. T. I. p. 357. qui in eandem rem indicat locum Strabon. Lib. III. p. 249. ubi cf. Casaubonus.

CARMEN XL.

AD RAVIDUM.

QUÆNAM te mala mens, miselle Ravide,

Furorem Ravidi increpat, quiæterna ab Iambis Catulli timenda contumelia se deterreri non passus sit, quo minus

ejus puellain [vel puerum] ad amorem sollicitaret.

1. Quænam te mula mens cet. Wie 1–7. Defututa tota, i. e, assiduo scortationis usa plane confecta et de trita. Infra Carm, CX. 8. Quæ sese toto corpore prostituit-millia decem sc. sestertiunu. 4. Formiani, Mamurræ Formiis nati. vid. Argum. ad Carin.

[ocr errors]

Agit præcipitem in meos iambos ?
Quis Deus tibi non bene advocatus
Vecordem parat excitare rixam ?
Anne ut pervenias in ora volgi?
Quid vis ? qualubet esse notus optas?
Eris: quandoquidem meos amores
Cum longa voluisti amaré pena.

5

6. In uno MSC. Statii legebatur Quia vis; hinc fecit Quo vis qualubet esse notus optus. Cuivis qualubet esse optas, Vossius.

kannst du auf den unglücklichen Einfall kommen, dich mit Gewalt in meine Iamben zu stürzen ?-ala mens, mentis perversitas, dementia.

3. Quis deus non bene adv. dam mala consilia æqne ac bona a diis immissa dicebantur. Vulpius laudat Hom. Iliad. XVII. 469. Αυτόμεδον, τίς του νυ θεών νηκερδέα βουλών 'Εν στήθεσσιν έθηκε, και εξέλετο φρένας

εσθλάς. 4. Rira vecors, cum quis alterum, cui

inpar est, temere ad rixam lacessit.

5. Ut pervenias in ora volgi, ut per iambos meos vulgo innotescas, et ore omnium feraris et differaris.

6. Quid vis ? Quid quæris et tibi vis? qualubet sc. ratione, quocunque modo, licet per iambos mordaces sit, notus esse optas ?

8. Amare meos amores, puellam meam tangere. of. ad Carm. X. 1. cum longa pæna, at semper duret inde tibi contracta ignominia ad posteros per iambos propaganda.

CARMEN XLI.

IN AMICAM FORMIANI.

Anne sana illa puella defututa

1. Acme illa, illa puella defututa Tota. in plerisque editt. vett. quod tenuit etiam edit. Bipont. In libris MSSC. fuit ameana vel amean, unde fecit Stat. Acme una puella et Vossias Ain' sana puella—Vulpianus ex edit. Vossii servavit

Meretricem quandam turpem et deformem, ingenti pro libidinosa nocte a Catullo postulato pretio, delirare et medicorum propinquorumque curæ tradendam putat.

XXIX. 5. Propinqui, furiosorum e-
nim eorumque pecuniæ curam ex lege
suscipere debebant agnati et gentiles.
Auctor. ad Herenn, I. c. 13, Hino
Horat. Epist. II. 2. 136.
Hic ubi cognatorum opibus curisque re-

fectus Expulit helleboro morbum. cf. eundem Sat. II. 3. 218.

« ForrigeFortsæt »