rugis et instanti senectae
afferet indomitaeque morti;

non, si trecenis, quotquot eunt dies,
amice, places inlacrimabilem
Plutona tauris, qui ter amplum
Geryonen Tityonque tristi

compescit unda, scilicet omnibus,
quicumqne terrae munere vescimur,
enaviganda, sive reges
sive inopes erimus coloni.

frustra cruento Marte carebimus
fractisque rauci fluctibus Hadriae,
frustra per autumnos nocentem
corporibus metuemus Austrum.

visendus ater flumine languido Cocytos errans et Danai genus infame damnatusque longi Sisyphns Aeolides laboris.

linquenda tellus et domus et placens uxor, neque harum, quas colis, arborum te praeter invisas cupressos ulla brevem dominum sequetur.

absumet heres Caecuba dignior servata centum clavibus et mero tinguet pavimentum superbis pontificum potiore cenis.

XV.

Iam pauca aratro iugera regiae
moles relinquent, undique latius
extenta visentur Lucrino
stagna lacu platanusque caelebs

evincet ulmos: tum violaria et myrtus et omnis copia narium spargent olivetis odorem fertilibus domino priori,

tum spissa ramis laurea fervidos excludet ictus. non ita Romuli praescriptum et intonsi Catonis auspiciis veterumque norma.

privatus illis census erat brevis, commune magnum: nulla decempedis metata privatis opacam porticus excipiebat Arcton,

nec fortuitum spernere caespitem leges sinebant, oppida publico sumptu iubentes et deorum templa novo decorare saxo.

XVI.

Otium divos rogat in patenti prensus Aegaeo, simul atra nubes condidit lunam neque certa fulgent sidera nautis;

otium bello furiosa Thrace, otium Medi pharetra decori, Grosphe, non gemmis neque purpura nale neque auro.

non enim gazae neque consularis summovet lictor miseros tumultus mentis et curas laqueata circum tecta volantis.

vivitur parvo bene, cui paternum splendet in mensa tenui salinum nec levis somnos timor aut cupido sordidus aufert.

quid brevi fortes iaculamur aevo
multa? quid terras alio calentis
sole mutamus? patriae quis exul
se quoque fugit?

scandit aeratas vitiosa navis
cura nec turmas equitum relinquit,
ocior cervis et agente nimbos
ocior Euro.

laetus in praesens animus, quod ultra est,
oderit curare et amara lento
temperet risu: nihil est ab omni
parte beatum.

abstulit clarum cita mors Achillem,
longa Tithonum minuit senectus,
et mihi forsan, tibi quod negarit,
porriget hora.

te greges centum Siculaeque circum
mugiunt vaccae, tibi tollit hinnitum
apta quadrigis equa, te bis Afro
muricc tinctae

vestiunt lanae: mihi parva rura ct
spiritum Graiae tenuem camenae
Parca non mendax dedit et malignum
spernere volgus.

XVII.

Cur me querellis exanimas tuis?

nec dis amicum est nec mihi te prius

obire, Maecenas, mearnm
grande decus columenque rerum.

a, te meae si partem animae rapit
maturior vis, quid moror altera,
nec carus aeque nec superstes
integer? ille dies utramque

ducet ruinam. non ego perfidum dixi sacramentum: ibimus, ibimus, utcumque praecedes, supremum carpere iter comites parati.

me nec Clnmaerae spiritus igneae,
nec, si resurgat, centimanus Gigas
divellet umquam: sic potenti
Iustitiae placitumque Parcis.

seu Libra seu me Scorpios aspieit
formidulosus pars violentior
natalis horae, seu tyrannus
Hesperiae Capricornus undae,

utrumque nostrum incredibili modo
consentit astrum. te Iovis impio
tutela Saturno refulgens
eripuit volucrisque fati

tardavit alas, cum populus frequens laetum theatris ter crepuit sonum: me truncus inlapsus cerebro sustulerat, nisi Faunus ictum

dextra levasset, Mercurialium
custos virorum. reddere victimas
aedemque votivam memento:
nos humilem feriemus agnam.

XVIII.

Non ebur neque aureum

mea renidet in domo lacunar, non trabes Hymettiae

premunt columnas ultima recisas Africa, neque Attali

ignotus heres regiam occupavi, nec Laconicas mihi

trahunt honestae purpuras clientae. at fides et ingeni

benigna vena est, pauperemque dives me petit: nihil supra

deos lacesso nec potentem amicum largiora flagito,

satis beatus unicis Sabinis. truditur dies die

novaeque pergunt interire lunae: tu secanda marmora

locas sub ipsum funus et sepulcri immemor struis domos.

marisque Bais obstrepentis urges summovere litora,

parum locuples continente ripa. quid quod usque proximos

revellis agri terminos et ultra limites clientium

salis avarus? pellitur paternos in sinu ferens deos

et uxor et vir sordidosquc natos^ nulla certior tamen

rapacis Orci fine destinata aula divitcm manet

erum. quid ultra tendis? aequa tellus