III.

Iustum et tenacem propositi virum non civium ardor prava iubentium. non voltus instantis tyranni mente quatit solida neque Auster,

dux inquieti turbidus Hadriae,
nec fulxninantis magna manus Iovis:
si fractus inlabatur orbis,
inpavidum ferient ruinae.

hac arte Pollux et vagus Hercnles
enisus arces attigit igneas:
quos inter Augustus recumbens
purpureo bibet ore nectar;

hac te merentem, Bacche pater, tuae
vexere tigres indocili iugum
collo trahentes; hac Quirinus
Martis equis Acheronta fugit,

gratum elocuta consiliantibus
Iunone divis: 'Ilion, Uion
fatalis incestusque iudex
et mulier peregrina vertit

in pulverem, ex quo destituit deos
mercede pacta Laomedon, mihi
castaeque damnatum Minervae
cum populo et duce fraudulento.

iam nec Lacaenae splendet adulterae famosus hospes nec Priami domus periura pugnaces Achivos Hectoreis opibus refringit,

nostrisque ductum seditionibus bellum resedit. protinus et gravis

iras et invisum nepotem,
Troica quem peperit sacerdos,

Marti redonabo; illum ego lueidas
inire sedes, discere nectaris
sucos et adscribi quietis
ordinibus patiar deorum.

dum longus inter saeviat Ilion
Romamque pontus, qualibet exules
in parte regnanto beati;

dum Priami Paridisque busto

insultet armentum et catulos ferae
celent inultae, stet Capitolium
fulgens triumphatisque possit
Koma ferox dare iura Medis.

horrenda late nomen in ultimas
extendat oras, qua medius liquor
secernit Europen ab Afro,
qua tumidus rigat arva Nilus,

aurum inrepertum et sic melius situm,
cum terra celat, spernere fortior
quam cogere humanos in usus,
omne sacrum rapiente dextra.

quicumque mundo terminus obstitit,
hune tanget armis, visere gestiens,
qua parte debacchentur ignes,
qua nebulae pluviique rores.

sed bellicosis fata Quiritibus
hac lege dico, ne nimium pii
rebusque fidentes avitae
tecta velint reparare Troiae.
Troiae renascens alite lugubri
fortuna tristi clade iterabitur,
ducente victrices catervas
eoniuge me Iovis et sorore.

ter si resurgat murus aeneus
auctore Phoebo, ter pereat meis
excisus Argivis, ter uxor
capta virum puerosque ploret'.

non hoc iocosae conveniet lyrae: quo, Musa, tendis? desine pervicax referre sermones deorum et magna modis tenuare parvis.

IV.

Descende caelo et dic age tibia
regina longum Calliope melos,
seu voce nunc mavis acuta,
seu fidibus citharave Phoebi.

auditis, an me ludit amabilis
insania? audire et videor pios
errare per lucos, amoenae
quos et aquae subeunt et aurae.

me fabulosae Volture in Apulo
nutricis extra limina Pulliae
ludo fatigatumque somno
fronde nova puerum palumbes

texere, mirum quod foret omnibus, quicumque celsae nidum Acherontiae saltusque Bantinos et arvum pingue tenent humilis Forenti,

ut tuto ab atris corpore yiperis dormirem et ursis, ut premerer sacra

Iauroque conlataque myrto,
non sine dis animosus infans.

vester, Camenae, vestcr in arduos
tollor Sabinos, seu mihi frigidum
Praeneste seu Tibur supinum
seu liquidae placuere Baiae.

vestris amicum fontibus et choris
non me Philippis versa acies retro,
devota non extinxit arbor,
nec Sicula Palinurus unda.

utcumque mecum vos eritis, libens
insanientem navita Bosphorum
temptabo et urentis harenas
litoris Assyrii viator:

visam Britannos hospitibus feros et laetum equino sanguine Concanum, visam pharetratos Gelonos

et Scythicum inviolatus amnem.

vos Caesarem altum, militia simul
fessas cohortes addidit oppidis,
finire quaerentem labores
Pierio recreatis antro.

vos lene consilium et datis et dato
gaudetis almae. scimus ut impios
Titanas immanemque turbam
fulmine sustulerit caduco,

qui terram inertem, qui mare temperat ventosum et urbes regnaque tristia divosque mortalisque turmas imperio regit unus aequo.

magnum illa terrorem intulerat Iovi
fidens iuventus horrida bracchiis,
fratresque tendentes opaco
Pelion imposuisse Olympo.

sed quid Typhoeus et validus Mimas, aut quid minaci Porphyrion statu, quid Rhoetus evolsisque truncis Enceladus iaculator audax

contra sonantem Palladis aegida possent ruentes? hinc avidus stetit Volcanus, hinc matrona Iuno et numquam umeris positurus arcum,

qui rore puro Castaliae lavit crinis solutos, qui Lyciae tenet dumeta natalemque silvam, Delius et Patareus Apollo.

vis consili expers mole ruit sua: vim temperatam di quoque provehunt in maius; idem odere viris omne nefas animo moventis.

testis mearum centimanus Gigas sententiarum, notus et integrae temptator Orion Dianae, virginea domitus sagitta.

iniecta monstris Terra dolet suis, maeretque partus fulmine luridum missos ad Orcum; nec peredit impositam celer ignis Aetnen,

incontinentis nec Tityi iecur reliquit ales, nequitiae additus custos; amatorem trecentae Pirithoum cohibent catenae.