Pamiętniki o dawnéj Polsce z czasów Zygmunta Augusta, obejmujące listy Jana Franciszka Commendoni do Karola Borromeusza: Z Biblioteki Barberinskiej, Tomy 1-2Rafałowicz, 1851 |
Kluczowe wyrazy i wyrażenia
abym Adam Konarski arcybiskup biskup biskup krakowski biskupów byłoby cesarza chciał Commendoni Commendoni'ego czém dnia dotąd dóbr duchowieństwa dziesięciny dziś gdyż Inflant jakie jakoż jeśli jeśliby kardynał warmiński kardynała warmińskiego kasztelan Kluczem kościoła kró król j. m. króla królem królestwa królowej królowi książęcia któ którzy list liście Litwy lubo łem Łomży Marcin Zborowski miał mierze mię mną moich mógł nakoniec należy natychmiast niż odpowiedzi odszczepieńców Ojca ś Ojciec ś Owoż Piotr Myszkowski Piotrkowie Piotrków pisałem do W. D. Piusa IV podkanclerzy podobnież ponieważ posłowie posłów potém powodu później prócz prze przeciw różnowierców rzeczy Rzymu sejm sejmie sejmu senacie siestrzan skutku soboru soboru trydenckiego sobór sprawy stąd stolicy apostolskiej swoich swojej swoję synod synodu świątobliwości świątobliwość téj tém tém królestwie teraz tudzież uchwały uczynić wiadomość wiary wielu więcej wnet wojewoda wojewoda wileński wszakże względem zdania Zygmunta Augusta życia
Popularne fragmenty
Strona xxvii - ... na nabożeństwach, w kościołach, cerkwiach i bóżnicach, powiadając ze to nic nie wadzi, choć kto ciałem to czyni, kiedy duchy czyste mamy. Byli tacy, którzy usługo wanie wszelakie we wszystkich nabożeństwach ganili, ukazując, ze się godzi nie czynić ani uczyć nikogo, chybaby...
Strona 48 - Obóz, obyczajem tego narodu wszelkich bogactw przepełniony, rozerwano. Nad pięć tysięcy wozów, jak piszą, w nich się znajdowało. Krom broni 58 i pancerzy oraz kirysów,* oprócz futer sobolowych i innych przyborów dla ochrony od zimna, pełno było kobierców, wszelkiej żywności i srebrnych naczyń. Każdy wóz miał obejmować najmniej po dziesięć zbroi i kirysów.
Strona 239 - Jego Świątobliwości, i królowa Jej M. może być najpewniejszą, że wcale nie w nadziei rozwodu; owszem, niczem się tak nie brzydzę, jak podobnem przekupstwem: bo tym sposobem za lichą nagrodę frymarczy się sprawiedliwość, godność stolicy apostolskiej, a nawet wiara, przez samychże jej ministrów; że w tej lub innej zręczności, za łaską Boga, pragnę i spodziewam się przekonać kiedyś królowę, żem wprost przeciwnie postępował ; że starałem się różnemi drogami i pod...
Strona 205 - Tak to, kiedy kościoły idą w poniewierkę, kiedy upada cześć prawdziwego Boga, wówczas biskupi milczą; ale kiedy chodzi o kawałek ziemi, natychmiast rzucają się do broni" (1564). Stanowisko sfer rządzących w Polsce zmierzało do utrzymania stanu posiadania kościoła katolickiego. Zygmunt I za namową zaniepokojonych senatorów duchownych i świeckich wystąpił przeciwko niebezpiecznemu fermentowi ze srogimi edyktami antyróżnowierczymi; lękał się, że reformacja...
Strona 238 - ... jakoby było główną przyczyną Synodu. Roztrząsała potem wszystkie czynione jej zarzuty z taką uwagą, z taką oględnością i uszanowaniem dla króla, że nie wiem czy więcej politowania, czy podziwienia we mnie wzbudziła. Później mówiła obszernie, że zna dobrze, jaki w tem wszystkiem mają udział ministrowie, a osobliwie posłowie dworów; prosiła mię więc i zaklinała na święte kapłaństwo, na imię, którem aż dotąd posiadał, na życzliwość, jaką mi okazywał najjaśniejszy...
Strona 247 - III, z Bożej łaski Król Polski, Wielki Książę Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Żmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Podlaski, Inflantski, Smoleński, Siewierski i Czerniechowski, a dziedziczny Książę Saski i Elektor.
Strona xxvii - Byli tacy którzy usługowanie •wszelakie we wszystkich nabożeństwach ganili , ukazując: •że się godzi nie czynić, ani uczyć nikogo, chybaby miał •kto objaśnienie z nieba i aby albo cuda widział , albo sam •miał moc czynić je. Byli i tacy którzy i sami się łupili...