Inde, levi vento Zerynthia litora nacta, 20 Threïciam tetigit fessa carina Samon.

Saltus ab hac contra brevis est Tempyra petenti : Hac dominum tenus est illa secuta suum.

Nam mihi Bistonios placuit pede carpere campos : Hellespontiacas illa relegit aquas,

25 Dardaniamque petit, auctoris nomen habentem, Et te ruricola, Lampsace, tuta deo,

Quodque per angustas vectae male virginis undas Seston Abydena separat urbe fretum,

Inque Propontiacis haerentem Cyzicon oris, 30 Cyzicon, Haemoniae nobile gentis opus, Quaeque tenent Ponti Byzantia litora fauces: Hic locus est gemini ianua vasta maris.

Haec, precor, evincat, propulsaque fortibus austris Transeat instabilis strenua Cyaneas

35 Thyniacosque sinus, et ab his per Apollinis urbem Arta sub Anchiali moenia tendat iter.

Inde Mesembriacos portus et Odesson et arces
Praetereat dictas nomine, Bacche, tuo,

Et quos Alcathoi memorant e moenibus ortos
40 Sedibus his profugos constituisse larem.
A quibus adveniat Miletida sospes ad urbem,
Offensi quo me detulit ira dei.

Haec si contigerint, meritae cadet agna Minervae :
Non facit ad nostras hostia maior opes.

45 Vos quoque, Tyndaridae, quos haec colit insula,

fratres,

Mite precor duplici numen adesse viae!

Altera namque parat Symplegadas ire per artas,
Scindere Bistonias altera puppis aquas.

Vos facite, ut ventos, loca cum diversa petamus, 50 Illa suos habeat, nec minus illa suos.

XI.

Littera quaecumque est toto tibi lecta libello,
Est mihi sollicito tempore facta viae.

Aut haec me, gelido tremerem cum mense Decembri,
Scribentem mediis Hadria vidit aquis:

5 Aut, postquam bimarem cursu superavimus Isthmon,
Alteraque est nostrae sumpta carina fugae,
Quod facerem versus inter fera murmura ponti,
Cycladas Aegaeas obstipuisse puto.

Ipse ego nunc miror tantis animique marisque
10 Fluctibus ingenium non cecidisse meum.
Seu stupor huic studio, sive est insania nomen,
Omnis ab hac cura mens relevata mea est.
Saepe ego nimbosis dubius iactabar ab Haedis,
Saepe minax Steropes sidere pontus erat,
15 Fuscabatque diem custos Erymanthidos ursae,
Aut Hyadas seris hauserat auster aquis,

Saepe maris pars intus erat. tamen ipse trementi Carmina ducebam qualiacumque manu.

Nunc quoque contenti stridunt aquilone rudentes, 20 Inque modum tumuli concava surgit aqua. Ipse gubernator tollens ad sidera palmas Exposcit votis, inmemor artis, opem. Quocumque aspexi, nihil est nisi mortis imago Quam dubia timeo mente, timensque precor. 25 Attigero portum, portu terrebor ab ipso: Plus habet infesta terra timoris aqua. Nam simul insidiis hominum pelagique laboro, Et faciunt geminos ensis et unda metus. Ille meo vereor ne speret sanguine praedam, 30 Haec-titulum nostrae mortis habere velit.

Barbara pars laeva est avidaeque adsueta rapinae, Quam cruor et caedes bellaque semper habent. Cumque sit hibernis agitatum fluctibus aequor Pectora sunt ipso turbidiora mari.

35 Quo magis his debes ignoscere, candide lector,

Si spe sunt, ut sunt, inferiora tua.

Non haec in nostris, ut quondam, scripsimus hortis, Nec, consuete, meum, lectule, corpus habes. Iactor in indomito brumali luce profundo, 40 Ipsaque caeruleis charta feritur aquis.

Improba pugnat hiems indignaturque, quod ausim Scribere se rigidas incutiente minas.

Vincat hiems hominem! sed eodem tempore, quaeso, Ipse modum statuam carminis, illa sui.

LIBER SECUNDUS.

Quid mihi vobiscum est, infelix cura, libelli,
Ingenio perii qui miser ipse meo?

Cur modo damnatas repeto, mea crimina, Musas?
An semel est poenam commeruisse parum?

5 Carmina fecerunt, ut me cognoscere vellet
Omine non fausto femina virque meo:
Carmina fecerunt, ut me moresque notaret
Iam demum visa Caesar ab Arte mea.

Deme mihi studium, vitae quoque crimina demes.
10 Acceptum refero versibus, esse nocens.
Hoc pretium curae vigilatorumque laborum
Cepimus. ingenio est poena reperta meo.
Si saperem, doctas odissem iure sorores,
Numina cultori perniciosa suo.

15 At nunc tanta meo comes est insania morbo Saxa malum refero rursus ad ista pedem: Scilicet ut victus repetit gladiator harenam Et redit in tumidas naufraga puppis aquas. Forsitan, ut quondam Teuthrantia regna tenenti, 20 Sic mihi res eadem vulnus opemque feret,

Musaque, quam movit, motam quoque leniet iram : Exorant magnos carmina saepe deos.

Ipse quoque Ausonias Caesar matresque nurusque Carmina turrigerae dicere iussit Opi.

25 Iusserat et Phoebo dici, quo tempore ludos

Fecit, quos aetas aspicit una semel.

His precor exemplis tua nunc, mitissime Caesar, Fiat ab ingenio mollior ira meo.

Illa quidem iusta est, nec me meruisse negabo; 30 Non adeo nostro fugit ab ore pudor

Sed nisi peccassem, quid tu concedere posses?
Materiam veniae sors tibi nostra dedit.

Si, quotiens peccant homines, sua fulmina mittat
Iuppiter, exiguo tempore inermis erit;

35 Nunc, ubi detonuit strepituque exterruit orbem, Purum discussis aëra reddit aquis.

Iure igitur genitorque deum rectorque vocatur,
Iure capax mundus nil Iove maius habet.

Tu quoque, cum patriae rector dicare paterque, 40 Utere more dei nomen habentis idem.

Idque facis, nec te quisquam moderatius umquam
Imperii potuit frena tenere sui.

Tu veniam parti superatae saepe dedisti,
Non concessurus quam tibi victor erat.
45 Divitiis etiam multos et honoribus auctos
Vidi, qui tulerant in caput arma tuum.
Quaeque dies bellum, belli tibi sustulit iram,
Parsque simul templis utraque dona tulit.
Utque tuus gaudet miles, quod vicerit hostem,
50 Sic victum cur se gaudeat, hostis habet.
Causa mea est melior, qui nec contraria dicor
Arma, nec hostiles esse secutus opes.

Per mare, per terras, per tertia numina iuro,
Per te praesentem conspicuumque deum,
55 Hanc animam favisse tibi, vir maxime, meque,
Qua sola potui, mente fuisse tuum.
Optavi, peteres caelestia sidera tarde

Parsque fui turbae parva precantis idem;

Et pia tura dedi pro te, cumque omnibus unus

60 Ipse quoque adiuvi publica vota meis.

Quid referam libros, illos quoque, crimina nostra, Mille locis plenos nominis esse tui?

Inspice maius opus, quod adhuc sine fine tenetur, In non credendos corpora versa modos:

65 Invenies vestri praeconia nominis illic,
Invenies animi pignora multa mei.

Non tua carminibus maior fit gloria, nec quo,
Ut maior fiat, crescere possit, habet.

Fama Iovi superest: tamen hunc sua facta referri 70 Et se materiam carminis esse iuvat,

Cumque Gigantei memorantur proelia belli,
Credibile est laetum laudibus esse suis.
Te celebrant alii quanto decet ore, tuasque
Ingenio laudes uberiore canunt.

75 Sed tamen, ut fuso taurorum sanguine centum,
Sic capitur minimo turis honore deus.

A ferus et nobis crudelior omnibus hostis,
Delicias legit qui tibi cumque meas!

Carmina nam nostris quot te venerantia libris 80 Indicio possint candidiore legi!

Esse sed irato quis te mihi posset amicus?
Vix tunc ipse mihi non inimicus eram.
Cum coepit quassata domus subsidere, partes
In proclinatas omne recumbit onus

85 Cunctaque fortuna rimam faciente dehiscunt.
Ipse suo quodam pondere tracta ruunt.
Ergo hominum quaesitum odium mihi carmine
quosque

Debuit, est vultus turba secuta tuos.

At, memini, vitamque meam moresque probabas 90 Illo, quem dederas, praetereuntis equo. [Quod si non prodest et honesti gloria nulla Redditur, at nullum crimen adeptus erit.] Nec male commissa est nobis fortuna reorum Lisque decem deciens inspicienda viris. 95 Res quoque privatas statui sine crimine iudex, Deque mea fassa est pars quoque victa fide. Me miserum potui, si non extrema nocerent, ludicio tutus non semel esse tuo.