Nympha, mone, nemori stagnoque operata Dianae :
Nympha, Numae coniux, ad tua facta veni.
Vallis Aricinae silva praecinctus opaca

Est lacus antiqua religione sacer.

Hic latet Hippolytus furiis distractus equorum:
Unde nemus nullis illud initur equis.
Licia dependent longas velantia sepes,

Et posita est meritae multa tabella deae.

Saepe potens voti, frontem redimita coronis,
Femina lucentes portat ab urbe faces.

Regna tenent fortesque manu, pedibusque fugaces;
Et perit exemplo postmodo quisque suo.
Defluit incerto lapidosus murmure rivus:
Saepe, sed exiguis haustibus, inde bibi,

261. Nonn. nemoris,

265

270

Septem et edd, quaed. adoperta, quod Hs plac., non tamen rec. 262. Alii sacra, alii festa, quod utrumque praeferendum censet Hs et festa rec., ceteri facta, quod ego retinui. 263. Tres acuta, un, apica (aprica). 264. Plurimi locus. 265. Alii ex optim. iacet. Multi ctiam melior. furiis distractus, quod ego recepi, duo fur, direptus, quod Hs rec,, nonn, loris distr. 266. Quat. initur, quod Hs rec., ceteri aditur. 267. Similiter de arbore Cereris sacra noster M. VIII, 744. vittae mediam memoresque tabellae Sertaque cingebant voti argumenta potentum. 269. Tres multis redim. Virg. A. VII, 765. Namque ferunt fama Hippolytum, postquam patrias explerit sanguine poenas Turbatis distractus equis, ad sidera rursus Aetheria -venisse. Tum Trivia Hippolytum secretis alma recondit Sedibus, et nymphae Egeriae nemorique relegat. Unde etiam templo Triviae lucisque sacratis Cornipedes arcentur equi. 270. Propert. II, 32, (III, 23), 10. Te video accensis devotam currere taedis In nemus et Triviae lumina ferre deae. 271. Septem etiam melior. fortesque manu, quod Hs rec., ceteri fortes manibus. Ovid. A. A. I, 259. Ecce suburbanae templum nemorale Dianae, Partaque per gladios regna nocente manu. Strabo V, 3. Καθίσταται ἱερεὺς ὁ γενηθεὶς αὐτόχειρ τοῦ ἱερωμένου πρότερον δραπέτης ἀνήρ· ξιφήρης οὖν ἐστὶν ἀεὶ, ἕτοιμος ἀμύνε odai. 274. Duo bibes, quod Hs rec., septem bibis, multi etiam melior, bibit, un, bibet, ceteri omnes bibi, quod servavi. Hs mav, bibunt,

1

275 Egeria est, quae praebet aquas, dea grata Camenis.
Illa Numae coniux consiliumque fuit.
Principio nimium promptos ad bella Quirites
Molliri placuit iure deûmque metu.

280

Inde datae leges, ne firmior omnia posset,
Coeptaque sunt pure tradita sacra coli.
Exuitur feritas, armisque potentius aequum est,

Et cum cive pudet conseruisse manus,

Atque aliquis, modo trux, visa iam vertitur ara,
Vinaque dat tepidis salsaque farra focis.

285 Ecce deûm genitor rutilas per nubila flammas
Spargit, et effusis aethera siccat aquis.
Non alias missi cecidere frequentius ignes.
Rex pavet, et vulgi pectora terror habet.
Cui dea, Ne nimium terrere! piabile fulmen
Est, ait, et saevi flectitur ira Iovis.
Sed poterunt ritum Picus Faunusque piandi
Prodere, Romani numen uterque soli.
Nec sine vi tradent; adhibeto vincula captis !
Atque ita, qua possint, erudit, arte capi.

290

275. Multi seribunt Camoenis, Cf. ad 154. 279. Pleriq. meliores firmior, quod Hs rec., ceteri fortior. 280. Undecim merito trad. Cf. II, 330. 281. Duo Exigitur, quod Burm. placet. Liv. I, 21. Multitudo omnis a vi et armis conversa est, eaque pietate omnium pectora imbuerat, ut fides ac ius iurandum (pro) proximo legum ac poenarum metu civitatem regerent. 282. Un. pudor, Duo manum. 284. Duo farraque fracta, ex quo Hs coni. fricta. 287. Virg. G. I, 487. (Iulio Caesare interfecto) Non alias coelo ceciderunt plura sereno Fulgura. 288. Noster M. IX, 291. Quin nunc quoque frigidus artus, Dum loquor, horror habet, Virg. A. XI, 357. Quod si tantus habet mentes et pectora terror. 291. Nonn. poterant, alii poterit. 292. Decem prodere, quod Hs rec., multi Edere, ceteri Tradere. Virg. A. VII, 81. At rex (Latinus) sollicitus monstris oracula Fauni, Fatidici genitoris, adit, 293. Pleriq. iique melior. Adhibeto, quod Hs rec., quat. Adhibe tua, ceteri Adhibe tu. Hs mav, Adhibe sua. Similiter de fatidico Proteo Virg, G. IV, 398. Nam sine vi non ulla dabit praecepta, neque illum Orando flectes; vim duram et vincula capto Tende Cf. I, 367. 294. Alii possunt. Decem iiq. melior, erudit, quod Hs rec., ceteri edidit.

Lucus Aventino suberat niger ilicis umbra,

1

Quo posses viso dicere, numen inest.

In medio gramen, muscoque adoperta virenti
Manabat saxo vena perennis aquae.
Inde fere soli Faunus Picusque bibebant.

Huc venit, et Fonti rex Numa mactat ovem,
Plenaque, odorati dis ponit pocula Bacchi,
Cumque suis antro conditus ipse latet.
Ad solitos veniunt silvestria numina fontes,
Et relevant multo pectora sicca mero,

295

300

Vina quies sequitur: gelido Numa prodit ab antro, 305
Vinclaque sopitas addit in arcta manus.

Somnus ut abscessit, tentando vincula pugnant
Rumpere: pugnantes fortius illa tenent.

295. Plutarch. Num. 15. Μυθολογοῦσιν εἰς τὸν ̓Αβεντίνον λόφον, οὔπω μέρος ὄντα τῆς πόλεως, ἀλλ' ἔχοντα πηγάς τε δαψιλεῖς ἐν αὐτῷ καὶ νάπας σκιεράς, φοιτᾶν δύο δαίμονας, Πιxov naì Þa≈vov. Ibidem reliquam fabulam narrat. Aqua Camenis sacra, fatidica, ex qua qui hauriebat, spiritu divino implebatur. Tales erant aquae Apollinis Delphici, Clarii, Branchida. rum, Iovis Ammonis, 296. Senec. Epist. 41. Si tibi occurrit vetustis arboribus et solitam altitudinem egressis frequens lucus, illa proceritas silvae, et secretum loci et admiratio densae umbrae fidem tibi numinis facit. 301. Vulgo editur disponit, quod Gier, retinuit, Hs in duo verba seiunxit, — Tres vini, Plutarch. 1. c. Τούτους φασὶ χειρώσα σθαι τὸν Νουμᾶν, οἴνῳ καὶ μέλιτι κεράσαντα τὴν κρήνην, ἀφ' Is ětivov ovvýdos. 302. Arnobius, qui in Disp. adv. gent. V, 1. hanc fabulam ex secundo Antiatis libro narrat, addit Numam castos duodecim iuvenes apud aquam, celasse cum vinculis. que c, edd, vet, solitum - fontem, un, Invocat ad solitos silv. que subiectas. 307. Plurimi nostr. quod Hs rec., gnando tentant, Hs tamen mav. luctando. Plutarch, 1. c. AnPDév-~ τες πολλὰς μὲν ἰδέας τρέπονται καὶ μετεκδύονται τὴν αὐτῶν φύσιν, ἀλλόκοτα φάσματα καὶ φοβερὰ τῆς ὄψεως προβαλλό μένοι.

303. Quin

306. Quin

ceteri pu

Tum Numa, Di nemorum, factis ignoscite nostris, 310 Si scelus ingenio scitis abesse meo;

Quoque modo possit fulmen, monstrate, piari.

Sic Numa. Sic quatiens cornua Faunus ait: Magna petis, nec quae monitu tibi discere nostro Fas sit. Habent fines numina nostra suos. 315 Di sumus agrestes, et qui dominemur in altis Montibus. Arbitrium est in sua tela Iovi. Hunc tu non poteris per te deducere coelo : At poteris nostra forsitan usus ope.

320

Dixerat haec Faunus: par est sententia Pici.
Deme tamen nobis vincula, Picus ait.
Juppiter huc veniet summa deductus ab arce.

Nubila promissi Styx mihi testis erit.
Emissi quid agant laqueis, quae carmina dicant,
Quaque trahant superis sedibus arte lovem,
325 Scire nefas homini. Nobis concessa canentur,
Quaeque pio dici vatis ab ore licet.

310. Si in exclamationibus causam reddit. Virg. G. 1, 7. Liber et alma Ceres, vestro si munere tellus Chaoniam pingui glandem mutavit arista—312. Cf. V. 99. 314. Un, suas. 315. Alii dominamur, dominantur, dominentur, un, dignemur, 316. Decem melior, tela, quod Hs rec., duo regna, ceteri tecta, 317. Tres celso ded 318. E codd, Hs c. Neap. et edd. rec. At pot., alii Sed pot. 321. Meliores valida perductus ab arce vel arte, plures summa ded, ab arce, quod ego reduxi, ac patri et filio Heinsiis placuit; multi etiam melior, valida veniet ded, ab arce vel arte, alii nostra perductus ab arte. Hṣ rec, ralida — arte. 322. Un. promissis. Un. testis ait. Iusiurandum deorum maximum. Homer. Od. V, 185. Calypso Ulyssi iurat: "IoJo võv tóde Taïa nai Οὐρανὸς εὐρὺς ὑπερθεν, Καὶ τὸ κατειβόμενον Σζυγὸς ὕδωρ, ὅστε μέγιστος Ορκος δεινότατός τε πέλει μακάρεσσι θεοῖσιν. Periuro quae mala incubuerint, disce ex Hesiodi loco, quem attuli ad V, 252. 323. Alii Emissi laqueis quid ag. 325. Alii hamini est. Unus tantum ex vulgar. canantur, quod Is rec., ce-teri canentur, quod reduxi. Cf IV, 552. Stat. Theb. III, 562. Quid crastina volveret aetas, Scire nefas homini. 326. Unus duci, ceteri omnes

Eliciunt coelo te, Iuppiter; unde minores
Nunc quoque te celebrant, Eliciumque vocant.
Constat Aventinae tremuisse cacumina silvae,
Terraque subsedit pondere pressa Iovis,
Corda micant regis, totoque e pectore sanguis
Fugit, et hirsutae diriguere comae.
Ut rediit animus, Da certa piamina, dixit,
Fulminis, altorum rexque paterque deûm,
Si tua contigimus manibus donaria puris,

Hoc quoque, quod petitur, si pia lingua rogat. Annuit oranti: sed verum ambage remota

Abdidit, et dubio terruit ore virum.

Caede caput, dixit. Cui rex, Parebimus, inquit:

Caedenda est hortis

Addidit hic, Hominis.

eruta cepa meis.

Summos, ait ille, capillos. Postulat hic animam. Cui Numa, Piscis, ait.

330

335

340

dici, quod c. Gier, servavi. Hs coni. disci, quod Burm. rec. Pauci ore queunt.

329. Liv. I, 20. Ad ea elicienda ex mentibus divinis Iovi Elicio aram in Aventino dicavit. 330. Noster M. IV, 448. Saturnia Iuno Quo simul intravit, sacroque a corpore pressum Ingemuit limen. 331. Nonn, corpore, 332. Duo Effugit, hirsutae, Virg. A, IV, 280. Arrectaeque horrore comae et vox faucibus haesit. Ib. II, 774. Obstupui, steteruntque comae, et vox fau cibus h. 333. Alii rediitque. 335. Un. sacraria. 336. Un. petimus. 337. Alii verumque. Un. remissa. Plutarch. Num. 15. Tòv Dεòv προστάσσειν, ὡς χρὴ γενέσθαι τὸν καθαρμὸν κεφαλαῖς· ὑπολαβόντος δὲ τοῦ Νουμά, Κρομμύων; εἰπεῖν, Ανθρώπων· τὸν δὲ αὖθις ἐκτρέποντα τὸ τοῦ προσάγματος δεινὸν ἐπέρεσθαι, Θριξίν; ἀποκριναμένου δὲ τοῦ Διὸς, Ἐμψύχοις, ἐπαγαγεῖν τὸν Νουμάν, Μαινίσι; Ταῦτα λέγειν, καὶ τὸν θεὸν ἀπελθεῖν ἵλεω revóμevov. De pisce maena sive maenide Eustath, Homer. II, IX, 206. Θύεται μαινὶς τῇ Ἑκάτῃ διὰ τὸ δοκεῖν μανιῶν αἰτίαν εiva. Vim ergo divinam eos habuisse credebatur. Cf. II, 578. 341. Plures Summos, quod Hs rec., ceteri Sumes,