Fit sonus: inclamat cómites, et lumina poscit
Maeonis. Illatis ignibus acta patent.
Ille gemit lecto graviter deiectus ab alto,
Membraque de dura vix sua tollit humo.
Ridet et Alcides, et qui videre iacentem:
Ridet amatorem Lyda puella suum.
Veste deus lusus fallentes lumina vestes
Non amat, et nudos ad sua sacra vocat.
Adde peregrinis causas, mea, Musa, Latinas,
Inque suo noster pulvere currat equus.
Cornipedi Fauno caesa de more capella,
Venit ad exiguas turba vocata dapes;
Dumque sacerdotes verubus transsuta salignis
Exta parant, medias sole tenente. vias,
Romulus et frater, pastoralisque iuventus,

Solibus et campo corpora nuda dabant,
Caestibus, et iaculis, et missi pondere saxi
Brachia per lusus experienda dabant.
Pastor ab excelso, Per devia rura iuvencos,
Romule, praedones, eripe, dixit, agunt.
Longum erat armari. Diversis exit uterque
Partibus; accursu praeda recepta Remi.

355

360

365

370

351. Plerique et comites inclamat, et, alii multi inclamant comites, un. inclamant omnes, pauci nostr. habent, quod Hs cum edd. servavit. Quatuor poscunt. 352, Tres allatis. Un, vident, 354. Un. de viva, 357. Un. numina. 359. Omnes fere, quod ego recepi; c tribus Hs rec. peregrinae, ex duob, autem Burm, causam Latinam, 360. Plurimi tuo. 361. Un. Cervipedi 363. Alii transita aut transfixa, aut traiecta. 364. Quat. fovente, Duo medium sole ten, diem. 367. Sex Vectibus, quod Hs praefert, alii Vestibus, un, Utribus. Multi misso. Ceterum tres codd, totum distichon non habent approbante Hs, qui Caestus Romani moris non fuisse censet. 368. Quinq. ludus, Duo expedienda, un, excutienda, 370. Pro eripe, quod ex quatuor Hs rec., ceteri omnes et Reme, 372. Multi occursu Multi retenta,

Ut rediit, verubus stridentia detrahit exta : Atque ait, Haec certe non nisi victor edet. 375 Dicta facit, Fabiique simul. Venit irritus illuc Romulus, et mensas ossaque nuda videt. Risit, et indoluit Fabios potuisse Remumque Vincere: Quinctilios non potuisse suos. Fama manet facti. Posito velamine currunt: 380 Et memorem famam, quod bene cessit, habet. Forsitan et quaeras, cur sit locus ille Lupercal, Quaeve diem tali nomine causa notet.

Ilia Vestalis coelestia semina partu Ediderat, patruo regna tenente suo. 385 Is iubet auferri pueros et in amne necari. Quid facis? ex istis Romulus alter erit. Iussa recusantes peragunt lacrimosa ministri; Flent tamen, et geminos in loca iussa ferunt. Albula, quem Tibrin mersus Tiberinus in unda. Reddidit, hibernis forte tumebat aquis. Hic, ubi nunc Fora sunt, lintres errare videres, Quaque iacent valles, Maxime Circe, tuae.

390

Huc ubi venerunt,"

neque enim procedere possunt

Longius ex illis unus et alter, ait:

373. Alii pendentia, spirantia, spumantia, fumantia. Quatuor detulit. Hs coni, depulit. 378. Alii Quintilios. 379. Un, Fama volat. 380, Multi etiam melior, quod bene gessit, alii qui bene gessit, un, quam bene gessit, duo quod bene cessit, idque Hs rec.; scribit tamen quis bene cessit, habent, vel, si bene. Fortasse legend, guoi h. e, cui, 382. Alii Госит. Decem tanto, Hs mav. noto, 383. Pleriq. Silvia, septem Ilia, quod Hs rec. Duo coelesti. Un. partum. Plerique par

Quat. numina.

Historiam v. ap. Liv. I, 4. 385, Tres offerri.

205. 386. Alii ex illis. 387. Burm, mav, reluctantes vel repugnantes.

388. Quid, ex melior, loca sola. Hs pro et mav, ut. 391. Un. agitare.

- Duo solebant. 393. Un, ubi nunc ventum est, ex quo Hs coni. Huc ubi perventum est. · Omnes vere neque enim, quam vulg. lect. restituere non dubitavi; duo tantum nec iam, quod Hs et Burm, rec. 394. Duo an alter, quod Hs rec,; ego ceteror, lect, veter, servavi,

At quam sunt similes! at quam formosus uterque! 395
Plus tamen ex illis iste vigoris habet.
Si genus arguitur vultu, ni fallit imago,
Nescio quem vobis suspicor esse deum.
At si quis vestrae deus esset originis auctor,
In tam praecipiti tempore ferret opem.
Ferret opem certe, si non ope mater egeret,
Quae facta est uno mater et orba die.

40D

Nata simul, moritura simul, simul ite sub undas
Corpora. Desierat; deposuitque sinu,
Vagierunt clamore pari: sentire putares.

405

Hi redeunt udis in sua tecta genis.

Sustinet impositos summa cavus alveus unda.
Heu quantum fati parva tabella tulit!

Arbor erat: remanent vestigia, quaeque vocatur
Rumina nunc ficus, Romula ficus erat.

Venit ad expositos - mirum lupa feta gemellos.
Quis credat pueris non nocuisse feram?

395. Omnes fere Ah ah, pro quo nostr. e paucis Hs rec. 396. Duo ex istis 'ille, alii istis iste, ceteri nostr,, quod etiam Modius Novant, lectt. Ep. 63. praefert. 397. Quat. ni, quod Hs rec,, ceteri nisi, un, non. Hs mav, nec. 398. Tres quem in vobis, quod Modius 1. c. probat, quat, quem vobis, quod Hs rec., ceteri quem a vobis. Francius volcb. quem patrem. Duo suspicer. 403. Duo peritura, quod Hs recepit; ego antiq, ceteror, lect, servavi. — Quinq, undis, un, umbras. 404. Un. pignora, quod Hs venustum iudicat. Tres simul. 405. Tres Vagierunt, quod Hs rec, ceteri Vagierant, Septem clamore pari, ceteri ambo pariter; illud Hs rec. 408. Quinq. curva; hinc Hs coni, curta. Tres vehit, quod Hs rec., un. dedit,

tres fuit, quod Hs elegans iudicat; ego ceteror, lect. vulg, reddidi. 409. Octo impulsus, quod Lenz, tamquam gravius praefert. 412. Ita quinq. meliores, quod Hs rec., ceteri Romula nunc f., Rumina f, erat.

415 Non nocuisse parum est: prodest quoque: quos lupa nutrit, Perdere cognatae sustinuere manus.

420

Constitit, et cauda teneris blanditur alumnis,
Et fingit lingua corpora bina sua.

Marte satos scires; timor abfuit: ubera ducunt,
Nec sibi promissi lactis aluntur ope.

Illa loco nomen fecit; locus ipse Lupercis,

Magna dati nutrix praemia lactis habet.
Quid vetat Arcadio dictos a monte Lupercos?
Faunus in Arcadia templa Lycaeus habet.

425 Nupta, quid exspectas? non tu pollentibus herbis,
Nec prece, nec magico carmine mater eris.
Excipe fecundae patienter verbera dextrae:
Iam socer optatum nomen habebit avi.
Nam fuit illa dies, dura quum sorte maritae
430 Reddebant uteri pignora rara sui.

Quid mihi, clamabat, prodest rapuisse Sabinas,
Romulus — hoc illo sceptra tenente fuit
Si mea non vires, sed bellum iniuria fecit!
Utilius fuerat non habuisse nurus.

435 Monte sub Esquilio, multis incaeduus annis.
Iunonis magnae nomine lucus erat.

Et.

415. Un, melior quod lupa, eleganter, ut ait Hs. 416. Duo Prodere, quod Hs rec, et nuper B. Crus.; ceteri omnes Perdere, quod c. Gierig, reddidi. 417. Quinq. Substitit. 418. Tres melior, lingit, quod Ciof, et Neap. placet ; alii lambit. 419. Alii sugunt. 420. Quat.. - Multi permissi, alii promissa. Hs mav, e duob. Et sibi permissi. Burm,, nostr. praetulit. 421. Meliores ipse, ceteri ille. Pleriq. Lupercal, un. Lupercus. Hs. mav. inde Lupercal. 423. Multi Quis, Hs mav, ductos. Duo de monte. 414. Burm. Lyceus. Cf. I, 395. 425. Multi pallentibus, un, furialibus. 427. Tres caudae, duo palmae. 428. Unus optati, quod Hs ut concinnius rec., ceteri optatum, quam vulg. lect. restitui. 429. Un. dira. 434. Septem rapuisse, 435. Un. Esquiliis, alius Esculeo. Alii inciduus. 436. Octo numine. Varro L. L. IV. p. 15. In Esquiliis lucus Iunonis Lucinae.

--

Húc ubi venerunt, pariter nuptaeque virique
Suppliciter posito procubuere genu.

Quum subito motae tremuere cacumina silvae,
Et dea per lucos mira locuta suos,
Italidas matres, inquit, sacer hircus inito!
Obstupuit dubio territa turba sono.
Augur erat: nomen longis intercidit annis:
Nuper ab Etrusca venerat exsul humo.
Ille caprum mactat. Iussae sua terga puellae
Pellibus exsectis percutienda dabant.
Luna resumebat decimo nova cornua motu,
Virque pater subito, nuptaque mater erat.
Gratia Lucinae: dedit haec tibi nomina lucus,
Aut quia principium tu, dea, lucis habes.
Parce, precor, gravidis, facilis Lucina, puellis,
Maturumque utero molliter effer onus.

440

445

450

Orta dies fuerit: tu desine credere ventis,

Perdidit illius temporis aura fidem.

Flamina non constant: et sex reserata diebus

455

Carceris Aeolii ianua laxa patet.

437. Alii comma in fine versus ponunt. 438. Nonn, succubuere. 439. Un, motu, alius notae.. Un. cacumine.

-

441. Alii Italides, multi ex melior. Italias, un. Etalides. Hs coni. Oebalides. Cf. III, 230. Quatuor caper hirtus, quod Hs rec., ceteri ferc omnes sacer hircus, quam vulg. lect. servavi. Un. caper hircus. 442. Quat. subito. 445. Tres melior, maritae, quod Hs rec., ceteri puellae, quod reduxi, 446. Pleriq. exemptis. 447. Quinq. * sua cornua, Pleriq. motu, ceteri cursu aut mense. 448. Hs concinnius iudicat erant. 450. Tres eras. 452. Quat. Maturoque. Un, tantum effer, quod Hs rcc., ceteri omnes aufer. 453. Nonn. fuerat. Unus nunc desine, alius tua desine. 454. Tres Prodidit, quod non minus elegans censet Hs. 456. Duo tantum laxa, quod Hs rec., ceterilata, duo tota. Hic carcer Aeolius notus ex Virg. A. I, 52. Hic vasto rex Aeolus antro Luctantes ventos — vinolis et carcere frenat.