Tunc ego regnabam, patiens quum terra deorum
Esset, et humanis numiņa mixta locis.

Nondum Iustitiam facinus mortale fugarat:

--

Ultima de superis illa reliquit humum

Proque metu populum sine vi pudor ipse regebat;
Nullus erat iustis reddere iura labor.

Nil mihi cum bello, pacem postesque tuebar.

250

Et clavem ostendens, Haec, ait, arma gero. Presserat ora deus: tunc sic ego nostra resolvo, 255 Voce mea voces eliciente dei:

Quum tot sint lani, cur stas sacratus in uno,

Hic ubi iuncta foris templa duobus habes?
Ille manu mulcens propexam ad pectora barbam,
Protinus Oebalii rettulit arma Tati,

Utque levis custos armillis capta Sabinis

Ad summae Tatium duxerit arcis iter.

Inde, velut nunc est, per quem descenditis, inquit,
Arduus in valles et fora clivus erat,

260

250. Hesiod. Εργ. 1οῦ καὶ τότε δὴ πρὸς Ὄλυμπον ἀπὸ χθο νὸς εὐρυοδείης Αθανάτων μετὰ φίλον την προλιπόντ' ἀνθρώπους Αἰδὼς καὶ Νέμεσις. Ovid, M. I, 149 et Virgo caede madentes Ultima coelestum terras Astraea reliquit. 252. Un, Tuscis. 253. Edd, quaed. portasque. 255. Quatuor ex optim, tunc sic nostra ora resolvo, quod Hs et Burm, recep.; ceteri omnes nostr. habent, quod servavi; septem ex praestantior, resolvo, ceteri resolvi. Hs mav, sic ora ego nostra resolvo. 257. Alii cur sic sacr, in uno es, Duo in imo. Hs mav. cur, dic, sacr, in uno es. 258. Alii templa foris iuncta d. h. Hs unde nostram verbor. collocationem habuerit, non dixit. 259. Duo perpexam, un. promissam, alius prolixam. — Un, optim. in pectore, alius ex optim, in pectora, quod Hs praefert. 260. Un. Titi, quod Hs edidit, ne idem nomen bis nominetur,; un, senis, 261, Codd, multi Sabinos. Cf, de fabula Liv. I, 11. Ovid, Met. XIV, 771 sqq. 262, Codd. fere omnes Tatios aut tacitos; Hs ex edd. et uno cod. Tatium rec., mavult tamen maniplos Ad summae Tatios. 264. Quinque et fora, quod Hs rec., ceteri per fora, duo ad fora,

265 Et iam contigerat portam, Saturnia cuius Dempserat oppositas insidiosa seras.

270

Cum tanto veritus committere numine pugnam,
Ipse meae movi callidus artis opus,

Oraque, qua pollens ope sum, fontana reclusi,
Sumque repentinas eiaculatus aquas.
Ante tamen calidis subieci sulfura venis,
Clauderet ut Tatio fervidus humor iter.
Cuius ut utilitas pulsis percepta Sabinis,

Quaeque fuit, tuto reddita forma loco est;
275 Ara mihi posita est parvo coniuncta sacello:
Haec adolet flammis cum strue farra suis.
At cur pace lates, motisque recluderis armis?
Nec mora, quaesiti reddita causa mihi.
Ut populo reditus pateant ad bella profecto,
Tota patet dempta ianua nostra sera.
Pace fores obdo, ne qua discedere possit :
Caesareoque diu nomine clausus ero.
Dixit, et, attollens oculos diversa tuentes,
Adspexit toto quidquid in orbe fuit.

280

Pro cuius alii

265. Alii contigerant, e duodec. nostr. Hs rec. custos, alii civis, un. Iuno, alius coniux. Ils mav. posti. 266. Codd. fere omnes id, quod recepi, habent; duo appositas, quod Hs et Burm. recep., etsi obserare et opponere seram alibi saepe dicitur. Alii invidiosa, un, ingeniosa, pleriq, insid, quod c. Ciof. Hs. rec. 268. Tres calliditatis opus. Pleriq. opus, quod servavit Hs, quat opem. 271. Decem calidis, quod ego rec.; pleriq, madidis, Hs sine codd. edid, gelidis. In calidis est Prolepsis. Burm. vult mediis. De scriptura sulfur an sulphur dissentiunt. 273. Hs c. Ciof, e codd. percepta, alii comperta, duo praecepta. 274. Ex uno ex optim. Hs rec. Quaeque f., ceteri omnes Quae fuerat. - Un, non habet est. 275. Hs mav. Ponitur ara mihi, 276. Un, Hanc adolent, Hs màv. Hac adolent. — Duo cum sale. Hs mav, in strue. Un, tura suis. Burm. leg. cum strue fercta s. 281. Un, seras. 282. Codd. pleriq, numine, tres optim, nomine, quod Hs rec. Ianus clausus a U. C. 725. a. c. 29. 283. Omnes fere videntes, Hs servav, ceter, lect. 284. Un, Prospexit,

Pax erat, et vestri, Germanice, causa triumphi
Tradiderat famulas iam tibi Rhenus aquas.
Iane, face aeternos pacem pacisque ministros,
Neve suum, praesta, deserat auctor opus.
Quod tamen ex ipsis licuit mihi discere fastis:
Sacravere patres hae duo templa die.
Accepit Phoebo Nymphaque Coronide natum
Insula, dividua 'quam premit amnis aqua.
Iuppiter in parte est; cepit locus unus utrumque,
Iunctaque sunt magno templa nepotis avo.

285

290

Quid vetat et stellas, ut quaeque oriturque caditque, 295
Dicere? promissi pars fuit ista mei.

Felices animos, quibus haec cognoscere primis,
Inque domos superas scandere cura fuit!
Credibile est illos pariter vitiisque locisque.

Altius humanis exseruisse caput.

Non Venus et vinum sublimia pectora fregit,
Officiumve fori, militiaeve labor..

Nec levis ambitio, perfusaque gloria fuco,
Magnarumve fames sollicitavit opum.
Admovere oculis distantia sidera nostris,
Aetheraque ingenio supposuere suo.

300

1

305

Un. ma

285. Res facta a. U. C. 770, p. C. 17. 286, Multi domitas, ceteri fam, quod Hs rec. 287. Nonnulli legere videntur fac gistros. Hs mav, sequestrem vel sequestrum. 288. Un, actor, 289. Ple riq, istis, Duo tibi, 291. Aesculapii templum dedicatur a. U. 463. a. C. 291. Iovis templum a. U, 558. a. C. 196. Cf. Livius XXXIV, 53. 295. Alii Quis; Hs e melior. Quid. 296. Codd. plurimi promissi, alii propositi. Codd. fere omnes fuit ista, quod recepi; tres sit et, quod Hs et Burm. recep. Alii ipsa aut illa, quod ante Hs legebatur. Mitsch, edid, mihi. 297. Alii animae, ut ante Hs, qui mav, animas. Duo promptum. Hs e plerisq. melior, primis, novem primum. 299. Quat. illas, Alii iocisque, ut ante Hs. 302. Un, officiumque, 304. Un. que, ·Octo furor, 305, Hs ex uno cod, mav. Adduxere. — Un, terris pro nostris, quod Hs non invenustum videbatur et Gierig, recep,

-

310

Sic petitur coelum, non ut ferat Ossan Olympus,
Summaque Peliacus sidera tangat apex.
Nos quoque sub ducibus coelum metabimur illis,
Ponemusque suos ad stata signa dies.

Ergo ubi nox aderit venturis tertia Nonis,'
Sparsaque coelesti rore madebit humus;
Octipedis frustra quaeruntur brachia Cancri:
Praeceps occiduas ille subivit aquas.

315 Institerint Nonae, missi tibi nubibus atris Signa dabunt imbres, exoriente Lyra.

320

Quattuor adde dies ductos ex ordine Nonis,
Ianus Agonali luce piandus erit.

Nominis esse potest succinctus causa minister,
Hostia coelitibus quo feriente cadit;

Qui calido strictos tincturus sanguine cultros,
Semper, Agatne, rogat; nec nisi iussus agit.
Pars, quia non veníant pecudes, sed agantur, ab actu
Nomen Agonalem credit habere diem.

308. Un, Imaque, 309. Octo meditabimur, un, numerabimus, 310. E. melior, Hs c. Neap, stata rec. pleriq, raga. 311, Pfaff de ortib, sider, lcg, aberit. 312. Tres madescit, hinc Hs. coni, madescet. 313. Pauci quaerentur, quod ante Hs legebatur. 314. Omnes subibit; nostr. Hs sine cod, scripsit, 315, Multi Obstiterint imbres, quod multis placet; un. Instit, imbres et in seq. vs. Nonae signa dab. Taubner vult mitti, alii nisi si tibi, vel nisi de vel missi de, un, nisi sit tibi nubilus aer, unde Hs mav. si sit subnubilus. 317. Novem dictis, al, ductis, quod Hs et alii servar, nostr. hab. quatuordecim; un, dictos, alius ductas 319. Codd. fere omnes potest, quod reduxi, un, tantum potes, quod Hs rec. 322. Quat. praestantior. Agone, quod Hs rec, ceteri Agatne, quod ego recepi- Undecim rogas, quod idem recepit, alii rogat, un, roges. Alii ne nisi iuss, agas, quod Burm, placet, agat vel aget, pleriq. agit. Reduxi vulgat. plurimor, codd, et edd. lectionem. Hs nullo cod, scr, et rec, agis,

noctes.

Alii

1

Pars putat hoc festum priscis Agnalia dictum,
Una sit ut proprio littera dempta loco.

325

An, quia praevisos in aqua timet hostia cultros,
A pecoris lux est ista notata metu?
Pars etiam, fieri solitis aetate priorum
Nomina de ludis Graia tulisse diem.

330

Et pecus antiquus dicebat Agonia sermo:

Veraque iudicio est ultima causa meo,

Utque ea nunc certa est, ita Rex placare sacrorum

Numina lanigerae coniuge debet ovis.

Victima, quae dextra cecidit victrice, vocatur;

335

Hostibus a motis hostia nomen habet.

Ante, deos homini quod conciliare valeret,
Far erat, et puri lucida mica salis.

Nondum pertulerat lacrimatas cortice myrrhas

Acta per aequoreas hospita navis aquas;

340

Tura nec Euphrates, nec miserat, India costum,
Nec fuerant rubri cognita fila croci.

Ara dabat fumos, herbis contenta Sabinis,
Et non exiguo laurus adusta sono.

-

326. Un. Unaque sit pr. Un, primo. 327. Alii Aut. 328. Alii ipsa, melior, ista, quod Hs rec. Un, vocata. Ap. Graecos ȧyovía metus, ap. eosdem åɣoves ludi. 329. Alii Fas etiam, plures mel. Pars, quod Hs rec. – Idem mav, aetate priori. 330. Codd, pleriq. Graeca, duo grata, ex quo Hs nostr. fecit, 331, Octo melior, pecus, quod c. Ciof, Hs rec, alii prius. Alii Agimina. 333. Pleriq. vetust. non certa, quod Ciof. ct Neap. placet; undecim nunc, quod Hs rec. 335. Un, cecidit dextra. 336. Omnes fere a domitis, duo meliores amotis, quod Hs rec, scd coniunctim, ego disiunxi; motis enim hoc est depulsis, remotis hostibus tantum hostiam, victis victimam immolabant. 338. Un. liquidi, quod Hs placet. 339. Un, contulerat. Quat, lacrimatam myrrham, '343. Duo contecta, sex contemta, Herba Sab. ap. nos Savinarium (der Sevenbaum), ap. Graecos fpádv, de quo Hesych, лóa Tois Deois Dvouévn. Propert. IV, 3, 58, Et crepat ad veteres herba Sabina focos. De lauri credita vi malum averruncandi cf. Casaub. Theophr. 16, p. 175 ed Fisch. Tibull, HI, 6, 81. Et succensa sacris crepitet bene laurea flammis,;