Quum Troiam Aeneas Italos portaret in agros,

Est dea sacriferas paene secuta rates.

Sed nondum fatis Latio sua numina posci
Senserat, assuetis substiteratque locis.

Post, ut Roma potens opibus iam saecula quinque 255
Vidit, et edomito sustulit orbe caput;
Carminis Euboïci fatalia verba sacerdos
Inspicit. Inspectum tale fuisse ferunt:
Mater abest; Matrem iubeo, Romane, requiras.
Quum veniet, casta est accipienda manu.
Obscurae sortis Patres ambagibus errant,
Quaeve parens absit, quove petenda loco.
Consulitur Paean, Divum que arcessite Matrem,
Inquit, et Idaco est invenienda iugo.

260

251. Un. Latios. Nonn. portavit. 252. Edit. Dan. Hs pone, quod, etsi mendum typogr. videtur, tamen Taubnero placet. 253. Quid. nomina, alii munėra. 254. Multi constiteratque. 255. Quid. Post ubi, un. Post quod. Un, bis saec. 256. Multi e dom. 257. Un. signa, Cf. 158. Strabo V, 4. Κύμη Χαλκιδέων καὶ Κυμαίων παλαιότα Tov xlioua, Hine Virg. A. VI, 2. Et tandem Euboicis Cumarum allabitur oris, Liv. VIII, 22. Cumam ab Chalcide Euboica originem trahunt ubi iam Aeneas auctore Virgilio 1. c, horrendae secreta Sibyllae Antrum immane petit. De nostra re Livius XXIX, 10. Inventum est carmen in libris Sibyllinis, propter crebrius eo anno de coelo lapidatum inspectis: Quandoque hostis alienigena terrae Italiae bellum intulisset, eum pelli Italia vincique posse, si mater Idaea a Pessinunte Romam advecta foret, Id carmen ab decemviris inventum est. 258. Un. f.refert. Mater xat'ión”, ut in Fragm. Pindari p. 70. Σοὶ μὲν καταρχαί, Μάτερ, πάρα μεγάλοι ρόμβοι κυμβάλων. 261. Hs mav. haerent. Errare ut error ap. Liv. I, 24. in re tam clara nominum error manet, utrius populi Horatii, utrius Curiatii fuerint. Cf. I, 468. II, 47. III, 155. IV, 669. Sors, ut II, 713. 111, 804. 855. IV, 197 263. Vetustiores arcessite, quod Hs rec., cet. accersite. Liv. 1. c. 11. Legati Delphis oraculum adieruut. — Responsum esse ferunt, Per Attalum regem compotes eius fore, quod peterent. Quum Romam deam devexissent, tum curarent, ut eam, qui vir optimus Romae esset, hospitio exciperet.

265 Mittuntur proceres. Phrygiae tum sceptra tenebat Attalus: Ausoniis rem negat ille viris.

Mira canam: longo tremuit cum murmure tellus,
Et sic est adytis diva. locuta suis:

Ipsa peti volui Ne sit mora, mitte volentem. 270 Dignus Roma locus, quo deus omnis eat.

Ille soni terrore pavens, Proficiscere, dixit; a
Nostra eris: in Phrygios Roma refertur avos.
Protinus innumerae caedunt pineta secures
Illa, quibus fugiens Phryx pius asus erat..
275 Mille manus coëunt: et picta coloribus ustis
Coelestum Matrem concava puppis habet.
Illa sui per aquas fertur, tutissima nati,
Longaque Phrixeae stagna sororis adit,
Rhoeteumque rapax, Sigeaque litora transit,
280 Et Tenedum, et veteres Eëtionis opes,

265. Tres regna, Aliter Liv, 1. c. Pergamum ad regem venerunt. Is legatos comiter acceptos Pessinuntem in Phrygiam deduxit, sacrumque iis lapidem, quem Matrem deum esse incolae dicebant, tradidit ac deportare Ro mam iussit. Qualis ille lapis, refert Arnob, adv. gent. VII, p. 285. Allatum ex Phrygia nihil aliud scribitur missum ab rege Attalo, nisi lapis quidam non magnus, qui ferri manu hominis sine ulla impressione posset: coloris furvi atque atri, angulis prominentibus inaequalis, 286. Hs nullo cod. edidit, ex adytis, Burm. alter, restituit. 270. Hs mav, eant. 273. Un. scindunt. 274. Quat, puer usus. Douza mav. prius u. Virg. A, 111, 5, classemque sub ipsa Antandro et Phrygiae molimur montibus Idae. 275. Plin. H. N. XXXV, 11, 41. Tertium genus accessit, resolutis igni ceris, penicillo utendi; quae pictura in navibus nec sole, nec sale, nec ventis corrumpitur. 276. Alii Coelestem, 277. Quat, opt. et duo al, iustissima, totidem cultissima, quod Hs placet. Burm, may, laetissima, Cf. 111,869. 279. Duo ex opt, et multi alii rapax, quod Hs rec., ceteri capax. 280. Nonn. codd. et edd. vett. Tenedon veteres, quod Hs retinuit, ipse tamen mav, Et Theben, veter. Politian. leg. Emathionis aut Oenopionis. Burm. rec. Tenedum, veteres et intelligit; transit Tenedum et Theben. Ego ex edd. vett, recepi et, Hom. Il. I, 366. ès Ońßnv, iegǹv πόλιν Ηετίωνος.

Cyclades excipiunt, Lesbo post terga relicta,
Quaque Carysteis frangitur unda vadis.
Transit et Icarium, lapsas ubi perdidit alas

Icarus, et vastae nomina fecit aquae.
Tum laeva Creten, dextra Pelopeïdas undas.
Deserit, et Veneri sacra Cythera petit.

Hinc mare Trinacrium, candens ubi tingere ferrum
Brontes, et Steropes, Acmonidesque solent:

Aequoraque Afra legit, Sardoaque regna sinistris
Prospicit a remís, Ausoniamque tenet.

Ostia contigerat, qua se Tiberinus in altum
Dividit, et campo liberiore natat:

Omnis eques, mixtaque gravis cum plebe senatus
Obvius ad Tusci fluminis ora venit;

285

290

282. Un. Carystois. Hs et Burm. Caristeis, ego ex edd. vett. nostr. restitui. 283. Plurimi lassas, quod Mitsch, rec., Bersm, laxas. 284. Icari fata v. ap. Ovid. M. VIII, 195, ubi 225. Altius egit iter, Rapidi vicinia solis Mollit odoratas pennarum vincula ceras, Oraque caerulea patrium clamantia nomen Excipiuntur aqua, quae nomen traxit ab illo. 287. Duo fingere. Virg. A. VIII, 449. Alii (Cyclopes) ventosis follibus auras Accipiunt redduntque: alii stridentia tingunt Aera lacu. 288. Ex duob, melior. Hs rec. Brontesque et St., ego ceteror, lect. servavi. Malo, Brontesque, Steropesque. Edd. quaed. mendose Aemonides, Virg. A. Vlll, 425. Brontesque, Steropesque, et nudus mem1 bra Pyracmon. Hesiod. Th. 139. Γείνατο δ' αὖ Κύκλωπας ὑπέρβιον ἦτορ ἔχοντας Βρόντην τε, Στερόπην τε, καὶ Αργην ὀβρι μόθυμον, Οι Ζηνὶ βροντήν τ' ἔδοσαν, τεύξάν τε κεραυνόν. 289. Duo Littora, Liv. XXIX, 14. P. Cornelius (de quo ad 347) cum omnibus matronis Ostiam ire iussus obviam deae, isque eam de nave accipere, et in terram elatam tradere ferendam matronis. Postquam navis ad ostium amnis Tiberini accessit, in salum nave evectus ab sacerdotibus deam accepit extulitque in terram. 290. Alii Respicit, alii Despioit, un, opt. Adspi

cit,

Un, tenent. 291. Nonn. Hostia, 292. Un, fluit. Noster M. I. 41. (Flumina) In mare perveniunt partim, campoque recepta Liberioris, aquae pro ripis litora pulsant.

7

295 Procedunt pariter matres, nataeque, nurusque, Quaeque colunt sanctos virginitate focos. Sedula fune viri contento brachia lassant.

300

Vix subit adversas hospita navis aquas,
Sicca diu tellus fuerat: sitis usserat herbas:

Sedit limoso pressa carina vado.

Quisquis adest operi, plus quam pro parte laborat,
Adiuvat et fortes voce sonante manus.

Illa velut medio stabilis sedet insula ponto.

Attoniti monstro stantque paventque viri.

305 Claudia Quinta genus Clauso referebat ab alto: Nec facies impar nobilitate fuit.

1

295. Quat. nataeque, duo opt. natique nurusque, hinc Hs rec. nostr., cet, natique virique. Eadem de re Ovid. M. XV, 729. Huc omnis populus passim, matresque nurusque, Obvia turba ruit, quaeque ignes, Troia, servant, Vesta, tuos. 296. Un. mel, castos, quod Hs plac., quat, sacros. 298. Alii Vix tulit, —Duo adversis-aquis. 299. Virg. G. IV, 408. Quum sitiunt herbae. Id. E. VII, 57. Aret ager, vitio moriens' sitit aëris herba, 300. Un, mel, arenoso. Tres et edd. vett, fessa. De Tiberi prope Ostiam Strabo V, 3. παρακινδύνως ὁρμίζονται μετέωρα ἐν τῷ σάλω τὰ ναυκλήρια - quapropter addit naves, tý tà priusquam Tiberin ingrederentur, exoneratas esse. Hic pressa gravi deae simulacro. Cf. 111, 330. 301. Un, ex opt, operis, 302. Un. tonante. Ut in certamine Horatiorum et Curiatiorum ap. Liv. I, 25. clamore, qualis ex insperato faventium solet, Romani adiuvant militem suum. 305. Neap. leg. ab Atta. Liv. 11, 16. Attus Clausus, cui postea Appio Claudio fuit Romae nomen. Cf. V, 155. Virg. A, VII, 706. Ecce Sabinorum prisco de sanguine magnum Agmen agens Clausus, magnique ipse agminis instar, Claudia nuno a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium, postquam in partem data Roma Sabinis, De Claudia nostra haec Liv. XXIX, 14. Matronae primores civitatis, inter quas unius Claudiae Quintae insigne est nomen, (deam) accepere: cui dubia antea fama clariorem ad posteros tam religioso ministerio pudicitiam fecit. Eae per manus, succedentes deinceps aliae aliis, omni effusa civitate obviam in aedem Victoriae, quae est in Palatio, pertulere deam, 306. Impar c. Ablat. ut VI, 804.

Casta quidem, sed non et credita. Rumor iniquus
Laeserat, et falsi criminis acta rea est.
Cultus et ornatis varie prodisse capillis

Obfuit, ad rigidos promptaque lingua senes.
Conscia mens recti famae mendacia risit:

Sed nos in vitium credula turba sumus.
Haec ubi castarum processit ab agmine matrum,
Et manibus puram fluminis hausit aquam,
Ter caput irrorat, ter tollit in aethera palmas;
Quicumque adspiciunt, mente carere putant.
Submissoque genu vultus in imagine divae
Figit, et hos edit crine iacente sonos:
Supplicis, alma, tuae, genitrix fecunda deorum,
Accipe sub certa conditione preces.
Casta negor. Si tu damnas, meruisse fatebor;
Morte luam poenas iudice victa dea.

Sed, si crimen abest, tu nostrae pignora vitae
Re dabis, et castas casta sequere manus.

310

315

320

-

307. Meliores et credita, quod Hs rec,, cet, est cred, Ap. nostr. M. XV, 74. (Pythagorae) ora Docta quidem sed non et credita. 309. Un, opt, ornatos v, prodisse capillos, alii ornatus variis pr.capillis, omncs melior. et edd. leg. nostr., quod c. Ciof. Hs rec., quid, fudisse aut posuisse, Hs tamen mav. ornato v. pr. capillo, Noster monet A, A. III, 131, Ne prodite grapes insuto vestibus auro! Idem 165, Femina procedit densissima crinibus emptis, Proque suis alios efficit aere suos, 310. Alii linguaque prompta – Multi sonos. 311. Quid, melior, veri— Alii ridet. Cf. 1, 485. 313. Un. ex opt, procedit, ·Duo ex opt, ad agmina. 314. Duo haurit. Cf. 11, 46. IV,778. 315. Alii ad aethera, 318. Alii pauciFixit et hos dixit, un, et edit eos, quid, egit, un, reddit. Hs coni, peragit, ut 111, 26. Noster A. A. 111, 145. Huic decet inflatos laxe iacuisse capillos, Illa sit adstrictis impedi enda comis. - Omnis autem ornatus in sacris vetitus erat. Hinc crines soluti. Virg. A. IV, 509, effusa crines sacerdos. Liv. XXVI, 9. Undique matronae circa deum templa discurrunt crinibus passis aras verrentes. 319. Un, facunda. 322. Un. indice, 323. Un. curae. Gronov. Obs. ll. 21. p. 306. leg, vittae, et confert 111, 30 et de A. A, I, 33. Este procul vittae tenues, insigne pudoris, 324. Un, opt. et septem alii Reddas, et

séquare, duo