Mecum una in sylvis imitabere Pana canendo. 35 40 sylvis simul mecum imitaberis Pana cantando. Pan primus in morem induxit nectere cera multas arundines: Pan protegit oves et pastores orium. Nec pigeat te labra atterere fistula. Quid non faciebat Amyntas, ut disceret hæc eadem a me? Habeo fistulam conflatam e septem cicutis inæqualibus, quam Damætas quondam donarit mihi; et dixit moriens: Tu nunc istam secundus possides: Damatas hoc dixit, Amyntas stolidus invidit. Insuper duo capreoli inventi a me in valle, non sine periculo: quorum pelles sunt adhuc distinctæ maculis candidis, quotidie exhauriunt fragm. Moret. Deest versus in Zulich.—32. primum Rom. et Goth. sec. cera Leid.-33. ministros Franc.-41. Pierii Vatic. vetustissimus distinguebat: sp. e. n. pellibus, ambo Bina die siccant. ambo B. d. siccant Goth. pr. Sic et in nonnullis Heins. Sed ambo otiosum, post duo. vid. Burm.-42. quod Rom. NOTE 31 Pana] Pan rusticæ et pastoritiæ rei præses Deus, quem habuerit patrem haud satis constat: Mercurium plerique dicunt. Sic appellatus a av omne: vel, juxta Homerum in hymnis, quia Deorum omnium delectaverat mentes cum citharam recens natus scite pulsasset: vel, juxta alios, quia naturam omnem repræsentabat; cornibus, radios Solis et Lunæ cornua; rubicunda facie, ætherem; caprinis pedibus, terræ soliditatem ; pilis hispidis, terræ arbores, et feras, &c. Fistulam compegisse dicitur primus ex arundineis calamis, cum Syringem nympham, quam deperibat, sociarum precibus mutatam vidisset in arundinem, unde fistula Græcis σύριγξ dicta. 35 Amyntas] Ab àμóvw succurro. 36 Disparibus, &c.] Fistula continebatur olim septem calamis, apud Theocritum etiam novem, Idyl. VIII. ut vocum discrimina totidem imitaretur. Calami porro cera inter se conjuncti ea proportione decrescebant, ut in summo, qua inflabantur, æquales essent; inæquales in imo, qua exibat spiritus. Cicutam] Scaliger vult hic plantam illam esse venenatam, cujus succo Athenienses ad publicum mortis supplicium; caule autem cavo ad musicam utebantur, de la ciguë. Servius putat esse calamorum quorumlibet internodia, sed sine teste. 39 Damætas] Dorice pro Anuoíτns,~ quasi dnμórns popularis: a dâμos popu lus. Jam pridem a me illos abducere Thestylis orat: 45 gemina ovis ubera: hos servo tibi. Jamdudum Thestylis conatur precibus obtinere illos a me, et obtinebit, siquidem dona mea tibi vilescunt. Huc veni, o formose puer. En Nympha offerunt tibi lilia plenis canistris: alba Naïs tibi colligens violas pallidas et capita papaverum, addit narcissum et florem anethi odoriferi: deinde miscens cum casia et aliis herbis dulcibus, ornat mollia vaccinia calthis croceis, ego vero 43. ipsos a me Rottend. a me ullos Leid.-47. Palantes Leid. a m. pr.—49, bene jungit fragm. Moret.-49. Cum casia Ven. et Parrhas. Tunc multi. NOTE 46 Nympha] Nympha, quasi véa palvovσa nova apparens: et significat, tum novam nuptam; tum fœminea illa numina, quæ juxta Pausaniam, non immortalia quidem, sed longissimi et pene innumerabilis ævi putabantur. Præerant autem aquis fluvialibus Naiades, sive Naides, a váew fluere; marinis Nereides, Nerei et Doridis filiæ; montibus Oreades, ab opos mons; sylvis Dryades, a spûs arbor, quercus; singulis arboribus Hamadryades, ab dua simul, et Spûs arbor, quia cum iisdem arboribus occidebant; hortis et lucis Napaæ, a vánŋ saltus, viretum; pratis Limoniades, a λeiμàv pratum; stagnis Limniades, a xíμvn stagnum. 46 Calathis] Græcum est кáλabos, Latine canistrum, qualum, qualus, quasillum, quasillus. Calathi forma patenti lilio similis. Lilium enim ita describit Plin. l. xxI. c. 5. Effigie calathi, resupinis per ambitum labris. 47 Pallentes violas] Plin. 1. xxi. 6. violas ait alias esse purpureas, alias luteas, alias albas: ad albas revocantur pallentes, quas elegit Corydon, ut amantium tinctas colore. Horat. enim 1. III. od. 10. 14. Et tinctus viola pallor amantium. 47 Papavera] Papaver, Narcissus, et Anethum de l'anet, pulcherrimi pueri fuerunt, qui, juxta Servium, in flores suorum nominum conversi sunt: quos dum offert Corydon, Alexim quasi admonet, ne ipse tale aliquid ex amore olim patiatur. De Narcisso quidem nota est fabula, Fuit Cephisi Bootiæ amnis, et Liriopes nymphæ filius: quem prædixerat Tiresias tamdiu victurum, quamdiu a sui conspectu abstineret. Is cum Echus nymphæ amorem sprevisset, suamque in fonte imaginem conspexisset, amore sui contabuit, et in florem cognominem est mutatus. De Anethi autem et Papaveris metamorphosi nihil apud veteres legi. 49 Tum casia] Casia multiplex. I. Frutex cinnamomo affinis, odorato cortice, de la canelle. 11. Fistula cujus medulla medicinalis est, de la casse. III. Herba coronaria, quam etiam Cneorum ex Hygino Plinius vocat 1. xxI. c. 9. Cneorum autem album, Lavendulam; nigrum, Rosmarinum essė 50 Mollia luteola pingit vaccinia caltha. Ipse ego cana legam tenera lanugine mala, 55 colligam poma albentia molli lanugine, et nuces castaneas, quas mea Amaryllis diligebat. Adjungam pruna flava, et laus erit quoque huic fructui. Et vos decer pam, o lauri, et te, myrte lauris vicina: quia ita juncta emittitis gratos odores. Agrestis es, o Corydon, et Alexis non movetur tuis donis: et si contendas donis, 50. Pinguia l. Nonius Marcellus in caltula.-53. poma Ven.; porro et ante honos in vulgg. edd. et in nonnullis libris ad evitandum hiatum; male. vid. Pier. Heins. h. 1. qui primus ejecit, et ad Ge. 1. 4. 221, Wasium de Senar, c. 4. Ad Græcorum imitationem, quibus aspiratio sonum consonæ similem reddebat, v vel w, f. poëta et hoc accommodavit.-56. est Rom.-57. certet idem, et concedat, quod præstantiores Heinsii tuentur; idque editum inde ab Aldd. At Pierius editum laudat concedet, sicque multi codd. concedit pr. Moret. Jollas in plerisque. Jolla Rottend, sec. ut Ecl. III. 79. Est 'lóλn, 'Ióλacs, 'Ióλas. NOTE putat Dalecampius. De hac tertia litiem, ut Horat. de A. P. 163, specie solum hic sermo est. 50 Vaccinia caltha] De Vacciniis supra v. 18. Caltha flos lutei sive crocei coloris, le soucy, quasi solsequium, quia, præsertim cum tenerior est, ad solem inflectitur. 51 Cana legam, &c.] Mala intelligit Cydonia sive Cotonea, des coins, ut ex canitie et lanugine colligitur: item ex fragmento Petronii, quod ex hoc loco manifeste expressum est. Sordent velleribus hirsuta Cydonia canis, Sordent hirsuta munera Castaneæ: Nolo nuces Amarylli tuas,nec cerea pruna; Rusticus hæc Corydon munera magna putet. 52 Castaneasque nuces] Nux, genus est fructuum omnium qui duriore corio muniti sunt: species sunt, avellanæ, amygdala, jaglandes, castaneæ, &e. 53 Cerea pruna] Cerea, vel ob mol Cereus in vitium flecti. Vel ob colorem croceum, ut in Priapeiis, magisque cera luteum nova prunum. 53 Honos erit huic pomo] Commendatione accipientis Alexidis : sicut castaneis, ob amorem Amaryllidis. 54 Proxima myrte] Myrtus perpetuo virens, Veneri sacra, vel quia propter odorem accommoda est ad delicias; vel quia maris littoribus gaudet, unde et Venus orta. Proxima lauro, vel situ, vel odore, vel etiam dignitate, quia laureæ coronæ Romæ usui fuerunt in triumpho; myrteæ in ovatione, quæ minor triumphus erat, in equo, non in curru. 56 Rusticus es] Tria amoris impedi. menta, Corydon ignobilis et rusticus, Alexis munerum negligens, rivalis Iollas muneribus potentior. 57 Iollas] Forte ab interjectione iù, Heu, heu, quid volui misero mihi! floribus austrum, 60 Iollas non cedet tibi. Heu, miser, quid feci? immisi Austrum floribus, et apros puris fontibus, imprudens! ah, stulte, quem fugis? Dii ipsi incoluerunt nemora, et Paris Trojanus. Pallas incolat ipsa urbes quas extruxit: sylva autem placeant nobis præ ceteris rebus. Ferox leana sectutur lupum, lupus ipse capellam, petulans capella -58. Heu! heu! Rom. et alii vetustiores: itaque recepit Burm.; vulgo editur et scribitur Eheu, ut et apud alios. v. h. 1. Muson. et Burm.-59. immisit Parrhas. Proditus quart. Moret. Perditis Lutat. ad Stat.; at satis notum, perditus pro miser, ut, amore.-60. Quam f. Menag. sec. a, ah, ha, o alii, ut fere in libris variatur scriptura.-61. quæ condidit Pier. ex Rom.-62. colit duo Burm. colant Rom.-63. capellas Rom.-64. Hic versus abest a Ven. et NOTE quæ modo lætitiam, modo luctum signat. 58 Eheu! quid volui, &c.] Multiplex explicatio. 1. Lud. Vivis: Inanem operam sumo, fundo carmina surdis auribus; perinde ac si flores ventis rapiendos exponerem, aut puram aquam suibus proculcandam. II. Nannii: Res meas florentes hoc amore corrupi. Quam sententiam hic duplici proverbio, ventorum et porcorum, deinde expressis verbis exponit: quæ te dementia cepit? Semiputata tibi, &c. III. Abrami: Quænam vox excidit mihi, cum Iollam nominavi, et munerum feci mentionem? Alexis enim, si me audierit, Iollam ditiorem sane mihi præponet. Perinde igitur feci, ac si floribus austrum, &c. 58 Austrum] Auster sive Notus, ventus a meridie flans magnos humores colligens, quibus infert floribus et valetudini perniciem. 60 Di quoque sylvas] Apollo scilicet, cum Admeti gregem pavit, cœlo pulsus ob cædem Cyclopum, qui ful mina Jovi fabricaverant, ad occidendum Phaethonta filium Apollinis. 61 Dardaniusque Paris] Priami et Hecubæ filius: a patre expositus in sylvis, quia cum Hecuba facem ardentem parere se somniasset, conjectores responderant, infantem, quem in utero gestabat, Trojani excidii causam futurum. Itaque educatus inter pastores, in agonali certamine, quod ad Trojam celebrabatur, cum Hectorem vicisset, et ab eodem irato prope esset occidendus, pro ejusdem fratre agnitus est. Cetera passim in Æn. Dardanius] id est Trojanus, a Dardano Electræ Jovisque filio, une e Troja conditoribus. 61 Pallas, quas, &c.] Pallas, nata e cerebro Jovis, armata et hastam quassans unde nomen habuit a má quatio. Artium Dea, prima ædificiorum inventrix: et apud Athenienses conditrix habita ejus arcis, quæ akрómoλis est dicta, quia in summa urbis parte posita erat. De Cytiso. Ecl. 1. 79. BUCOLICA. ECL. II. Te Corydon, o Alexi: trahit sua quemque voluptas. Me tamen urit amor; quis enim modus adsit amori? Quin tu aliquid saltem potius, quorum indiget usus, sectatur cytisum; te Corydon sectatur, o Alexi: unusquisque rapitur sua voluptate. Vide, en juvenci referunt domum aratra sublevata jugo: et sol occidens auget crescentes umbras: me tamen amor inflammat: nam quis potest esse finis in amore? Ah Corydon, Corydon, quænam insania te occupavit! Habes in ulmo frondosa vitem media ex parte recisam: cur non potius conaris saltem texere vimine, aut junco flexili, aliquid earum rerum, quarum eget vita rustica? reperies alium Alexim, si hic te despicit. f Rottend.-66. jugo ut referant Leid. et alii quidam. Sic Ecl. IV. 52. v. 6. Æn. x. 20 et al. v. Burm. Aspice, ut Goth. pr. paulo inscitius; idem referant. -67. descendens pr. Ed. et Vossian. a pr. m. discedens Pier. ex nonnullis solenni lapsu.-70. tibi est f. vitis in ulmo unus Heins.-71. potior quorum indiget usus elegans est emendatio Marklandi ad Statii Sylv. p. 341. Sed paλov etiam in Thoer. loco x1. 74.-72. para tres Burm.-73. hic abest a Rottend. sec. fastidat Rom. Alexin Heins. reposuit e melioribus, in quibus Alexin et Alexim, vulgo si te hic fastidit Alexis." NOTE 66 Aspice, aratra, &c.] Colligit animum Corydon, et ex occasu solis, et cessatione operum rusticorum, agnoscit jacturam temporis et insaniam amoris sui: Mox illud quasi exprobrando sibi objicit, Me tamen urit amor: quis enim modus, &c. Tum negligentiam sibi suam ponit ob oculos: Semiputata tibi, &c. Denique ad saniora consilia præ desperatione mentem revocat. Quin tu aliquid, &c. 71 Quorum indiget usus] Qua: postulat usus, et consuetudo quotidiana vitæ rusticæ : ut sunt nassæ, crates, calathi. 72 Detexere] Non minuendi, sed augendi verbum: estque perfecte texere. Sic Plautos in Pseud. 1. 4. 7. Neque exordiri primum unde occipias, habes, neque ad detexundam telam certos terminos. 73 Alexim] Ad exemplum Theocriti Εὑρήσεις Γαλάτειαν ἴσως καὶ καλ λίον ἄλλαν. Invenies Galateam forte et pulchriorem aliam. Idyl. x1. 76. |