Zus. 182 ff. vgl. Haec autem eo (Pilato) cogitante, ut surgeret et abiret, misit ad illum uxor sua dicens Nihil tibi et homini isti iusto, multa enim passa sum propter eum in hac nocte. V. 183-193 sind Zusatz, sie finden sich in keinem der lat. Mss. 201 vgl. Cod. Hal. d. lat. T.: Pilatus autem hoc audiens dixit omnibus Judaeis Vos nostis quia uxor mea pagana est et multas synagogas vestras aedificavit : ipsa mihi nunciavit Jesum hominem justum esse, et propter eum multum afflicta est nocte ista; 211 u. 2 Zus.; etwas anders die and. lat. Mss. 213

vgl. Respondentes autem Judaei dixerunt Pilato Numquid non diximus tibi quia magus est? ecce somniorum fantasma misit ad uxorem tuam. 217 ff. vgl. Pilatus vocavit Jesum et dixit ei Quid est quod isti adversus te testificantur? et nihil ad eos loqueris? Jesus autem respondit Si non haberent potestatem, non loquerentur; unusquisque potestatem habet oris sui loqui bona et mala; ipsi videbunt. 225 Respondentes autem seniores Judaeorum dicunt ad Jesum Quid nos videbimus? primum quod ex fornicatione natus es, secundo quia in nativitatem tuam in Bethleem infantum consummatio facta est, tertio quod pater tuus Joseph et mater tua Maria fugerunt in Egyptum, eo quod non haberent fiduciam in populo.

232

bis 236 Zusatz; 237-240 finden sich im lat. T. an einer and. Stelle, hinter

V. 576. 241 ff. weichen sehr vom lat. T. ab. Vgl.: Dicunt quidam de adstantibus benigni ex Judaeis Nos non dicimus eum esse ex fornicatione, sed scimus quoniam desponsata est Maria Joseph, et non est natus de fornicatione. Dicit Pilatus ad Judaeos qui dixerunt eum esse ex fornicatione Hic sermo vester non est verus, quoniam desponsatio facta est. 253 ff. Dicunt Pilato Annas et Caiphas Nos cum omni multitudine dicimus quoniam ex fornicatione nathus est et maleficus est: isti autem proselyti sunt et discipuli eius. (AdVocans autem Pilatus Annam et Caipham dicit eis Quid sant proselyti? Dicunt ei Gentilium filii nati sunt et modo facti sunt Judaei) Responderunt hi qui testificati sunt Jesum non esse natum de fornicatione, Lazarus et Asterius, Antonius et Jacobus, Annes et Azaras, Samuel et Isaac, Finces et Crispus, Agrippa et Judas Nos proselyti non sumus nati sed filii Judaeorum sumus, et veritatem loquimur : etenim in desponsalia

Mariae interfuimus. Von der Wahl des quest" V. 213, und dem Schwur V. 244 ist im lat. T. gar nicht die

wroght,

All knew we Ihe kyn;
If we be fon gylty
In his thing þat we say,
we oblysch vs for to dy
Bi for domesmen þis day.

þan spak Annas & Cayphas And said to sir Pilate: we trow wele Mary wedded was, And bt Ioseph him gate; Bot tyll ane other poynt we pas pt sall hald him full hate: we say a spyrit enclosed he has, whare thurgh all thynges he wate. Pilate gert haue out all þat þan war in þt hows, And bt quest gert he call pt proued him born in spowse.

275

280

285

273 fon st. fond, vgl. Barl. u. Jos. in dems. Ms. V. 18 fun.

Rede; die Worte V. 248 werden erst am Ende gesagt; die Worte V. 255 ff. sagen im lat. T. Annas u. Caiphas. 262 Im lat. T. sind die 12, deren Namen auch aufgeführt werden, eben die Vertheidiger Jesu, die im engl. als quest bezeichnet werden; der lat. T. scheint missverstanden. 265 ff. vgl. Convocans autem ad se Pilatus duodecim viros hos... dixit ad eos Adjuro vos per salutem Caesaris, si verum est, dicite mihi, quoniam Jesus non est natus de fornicatione. Dicunt illi Pilato Legem habemus non jurare, quia peccatum est: sed ipsi iurent per salutem Caesaris quoniam non est sicut diximus, et rei sumus mortis. (Tunc dixit P. Annae et Caiphae Nihil respondetis ad ea quae isti testificantur? Diese W. fehlen in Codd. Dabe u. Ed. pr.) Dicunt Annas et Caiphas ad P. Duodecim isti credun

ex

tur quoniam non est natus fornicatione; omnis plebs clamamus quoniam ex fornicatione natus est et maleficus est et dicit se ipsum esse filium dei et regem, et non credimus. Der engl. T. V. 279 ff. stimmt eher zur Ed. princ. (Tisch. p. 326): istis credi debet quia non sit natus ex forn., sed tamen maleficus est et dicit se esse fil. d. et regem, et non credimus. 285 fl. Vgl.: Et iussit Pilatus omnem multitudinem foris exire, absque 12 viris... et Jesum iussit sequestrare ab eis. Et dicit eis Pil. Qua ratione volunt Judaei Jesum occidere? Dicunt ei Zelum habent, quoniam sabbato curat (Cod. C.: et talia signa facit et mirabilia qualia nullus homo sub celo facere potuit). Dixit Pil. De bono opere volunt eum occidere? Dicunt illi Etiam, domine. 289 Zus.; 293 u. 298 finden sich ebenfalls nicht im lat. T. 301 ff. Vgl. Cap. 3: Pil.

furore repletus exiit foras praetorium et dicit eis Testem habco solem quia nec unam culpam invenio in homine isto. Responderunt Judaei: Si non esset hic malefactor, nunquam tibi tradidissemus eum. Dicit illis Pil. Tollite eum vos et secundum legem vestram iudicate eum. 313 Responderunt Judaei Nobis non licet interficere quemquam. Dixit Pil. Vobis dixit deus non interficere quemquam; ergo mihi dixit ut occidam? 317-325 Zusatz. 325 ff. Vgl.: Ingressus iterum praetorium Pil. vocavit ad se secreto Jesum et dixit ei Tu es rex Judeorum? Resp. Jes. Pil. A temetipso hoc loqueris, an alii tibi dixerunt de me? Resp. Pil. (Numquid ego Judaeus sum?) gens tua et pontifices tradiderunt te mihi: quid fecisti? (aber griech. B-T. καὶ εἰπέ μοι εἰ βασιλεὺς εἶ τῶν ἸουSaiav.). 337 Respondens Jes. dixit Regnum meum non est de hoc mundo;

si ex hoc mundo esset regnum meum, ministri mei utique repugnarent ne traderer Judaeis: nunc autem regnum meum non est hinc. Dixit ei Pil. Ergo rex es tu? Ait illi Jesus Tu dicis, quia rex sum ego. 349 ff. Ego enim in hoc natus sum et ad hoc veni, ut testimonium perhibeam veritati, et omnis qui est ex veritate audit meam vocem. (V. 355 u. 6 Zus.) Dicit ei Pil. Quid est veritas? (Dicit J. Veritas de caelo est. Dicit P. In

terris veritas non est? Dicit J. P. Intende, veritatem dicentes quomodo iudicantur ab his qui potestatem habent in terris. Diese Worte fehlen im engl. Text.) 359 ff. Relinquens ergo Pil. Jesum intus praetorium, exivit ad Judaeos et dicit eis Ego nec unam culpam invenio in eo. 365 u. 6 Im lat. T. lautet die Antwort der Juden ganz anders; sie klagen J. an, gesagt zu haben, dass er den Tempel Salomonis zerstören und in drei Tagen wiederaufbauen wolle. 367 Vgl. Dicit illis Pilatus Ego inno

cens sum a sanguini hominis istius; vos videritis. Dicunt ei Judaei Sanguis eius super nos et super filios nostros. 377 Advocans autem Pil. seniores et sacerdotes et Levitas dicit eis secrete Nolite facere sic: nihil enim accusantibus vobis eum dignum mortis inveni, nec de curatione et violatione sabbati. 377 u. 8 im lat. erst nach V. 768. 381 Vgl. Dicunt sacerdotes... Dic nobis, si quis Caesarem blasphemaverit, dignus est morte anne? (Dicit Pil. Dignus mori. Resp. Judaei) Quanto magis hic qui deum blasphemavit dignus est mori; 387 ff. vgl. Cod. De: dicens se deum et regem esse. 393 ff. Iussit vero praeses Judaeos foras exire de praetorio, et advocans Jesum dixit ei Quid faciam tibi? Dicit J. P. Sicut datum est. Dicit P. Quomodo datum est? Dicit J. Moyses et prophetae

Be staned to ded for fyn; he telles yhow þat he es god son, And we knaw all his kyn,

420

he says þt he sall sytt in trone: 425

praeconizaverunt de morte et resurrectione mea. Audientes autem haec Judaei dicunt P. Quid amplius desideras audire blasphemiam? 405-9 Zus. 409 ff. Vgl. Dixit autem P. Si hic sermo blasphemus est, tollite eum vos et perducite ad synagogam vestram et secundum legem vestram iudicate eum. Dicunt Judaei P. Lex nostra continet Si homo in hominem peccaverit, dignus est accipere quadragenas una minus, qui vero in deum blasphemaverit, lapidari. (Dicit eis P. Ergo secundum legem vestram iudicate eum.) Dicunt Judaei P. Nos volumus ut crucifigatur (Dixit P. Non est dignus crucifigi.) Im lat. T. sagt dann P. noch, dass nicht alle seinen Tod zu wünschen schienen; diese Worte fehlen im engl. Dann fragt P. Quid fecit ut moriatur? Dicunt illi (Judaei), Quia dixit se filium dei esse et regem. Diese Worte stehen im engl. früher (423—426). 429-432 Zusatz. 433 ff. Vgl. Nicodemus autem quidam vir Judaeus stetit ante praesidem et dixit (Rogo, misericors, iube me di

437 Ms. yhe statt he verschrieben.

cere paucos sermones. Dicit P. Dic.) Nic. dixit Ego dixi senioribus et sacerdotibus et Levitis et omni multitudini Judaeorum in synagoga Quid habetis cum homine isto? Homo iste multa mirabilia facit et signa quae nullus hominum fecit nec facere potest. Dimittite eum et nolite adversus eum aliquid malignari: si ex Deo sunt signa quae facit, stabunt, si autem ex hominibus, dissolventur. Quia et Moyses missus a deo in Egyptum fecit signa multa, quae dixit illi deus facere ante Pharaonem. Et erant ibi curantes malefici Jamnes et Mambres, et fecerunt et ipsi signa quae Moyses, sed non omnia, et habuerunt eos Egyptii sicut deos, Jam