15

20

25

30

35

40

45

hac te merentem, Bacche pater, tuae
vexere tigres, indocili iugum
collo trahentes; hac Quirinus
Martis equis Acheronta fugit,
gratum elocuta consiliantibus
Iunone divis: 'Ilion Ilion
fatalis incestusque iudex

et mulier peregrina vertit
in pulverem, ex quo destituit deos.
mercede pacta Laomedon, mihi
castaeque damnatum Minervae

cum populo et duce fraudulento.

iam nec Lacaenae splendet adulterae
famosus hospes, nec Priami domus
periura pugnaces Achivos
Hectoreis opibus refringit,

nostrisque ductum seditionibus
bellum resedit. protinus et graves
iras et invisum nepotem,

Troica quem peperit sacerdos,

Marti redonabo; illum ego lucidas
inire sedes, discere nectaris
sucos et adscribi quietis

ordinibus patiar deorum.

dum longus inter saeviat Ilion Romamque pontus, qualibet exules in parte regnanto beati;

dum Priami Paridisque busto

insultet armentum et catulos ferae celent inultae, stet Capitolium fulgens triumphatisque possit

Roma ferox dare iura Medis.

horrenda late nomen in ultimas
extendat oras, qua medius liquor
secernit Europen ab Afro,

qua tumidus rigat arva Nilus,

Пoratius.

aurum inrepertum et sic melius situm,
cum terra celat, spernere fortior
quam cogere humanos in usus,

omne sacrum rapiente dextra.
quicumque mundo terminus obstitit,
hunc tanget armis, visere gestiens,
qua parte debacchentur ignes,
qua nebulae pluviique rores.
sed bellicosis fata Quiritibus
hac lege dico, ne nimium pii
rebusque fidentes avitae

tecta velint reparare Troiae.
Troiae renascens alite lugubri
fortuna tristi clade iterabitur,
ducente victrices catervas
coniuge me Iovis et sorore.
ter si resurgat murus aëneus
auctore Phoebo, ter pereat meis
excisus Argivis, ter uxor

capta virum puerosque ploret.

non hoc iocosae conveniet lyrae:
quo, Musa, tendis? desine pervicax
referre sermones deorum et
magna modis tenuare parvis.

IV.

Descende caelo et dic age tibia
regina longum Calliope melos,
seu voce nunc mavis acuta,
seu fidibus citharaque Phoebi.

auditis, an me ludit amabilis
insania? audire et videor pios
errare per lucos, amoenae

quos et aquae subeunt et aurae.
me fabulosae Volture in Apulo
nutricis extra limina +Pulliae
ludo fatigatumque somno

fronde nova puerum palumbes

4

50

55

60

65

70

5

10

15

20

25

30

35

40

45

texere, mirum quod foret omnibus, quicumque celsae nidum Acherontiae saltusque Bantinos et arvum

pingue tenent humilis Forenti,

ut tuto ab atris corpore viperis dormirem et ursis, ut premerer sacra lauroque conlataque myrto,

non sine dis animosus infans.
vester, Camenae, vester in arduos
tollor Sabinos, seu mihi frigidum
Praeneste seu Tibur supinum
seu liquidae placuere Baiae.

vestris amicum fontibus et choris
non me Philippis versa acies retro,
devota non extinxit arbor,

nec Sicula Palinurus unda.

utcumque mecum vos eritis, libens
insanientem navita Bosporum
temptabo et urentes harenas
litoris Assyrii viator:

visam Britannos hospitibus feros
et laetum equino sanguine Concanum,
visam pharetratos Gelonos

et Scythicum inviolatus amnem.
vos Caesarem altum, militia simul
fessas cohortes abdidit oppidis,
finire quaerentem labores

Pierio recreatis antro.

vos lene consilium et datis et dato
gaudetis, almae. scimus ut inpios
Titanas inmanemque turmam
fulmine sustulerit caduco,

qui terram inertem, qui mare temperat
ventosum et urbes regnaque tristia,
divosque mortalesque turbas

imperio regit unus aequo.

magnum illa terrorem intulerat Iovi
fidens iuventus horrida bracchiis,
fratresque tendentes opaco
Pelion inposuisse Olympo.

sed quid Typhoeus et validus Mimas,
aut quid minaci Porphyrion statu,
quid Rhoetus evolsisque truncis
Enceladus iaculator audax

contra sonantem Palladis aegida possent ruentes? hinc avidus stetit Volcanus, hinc matrona Iuno et numquam umeris positurus arcum,

qui rore puro Castaliae lavit crines solutos, qui Lyciae tenet dumeta natalemque silvam, Delius et Patareus Apollo.

50

55

60

5

10

15

20

25

30

35

40

milesne Crassi coniuge barbara
turpis maritus vixit et hostium
(pro curia inversique mores!)
consenuit socerorum in armis,

sub rege Medo Marsus et Apulus,
anciliorum et nominis et togae
oblitus aeternaeque Vestae,

incolumi Iove et urbe Roma? hoc caverat mens provida Reguli dissentientis condicionibus foedis et exemplo trahenti perniciem veniens in aevum,

si non periret inmiserabilis. captiva pubes. 'signa ego Punicis adfixa delubris et arma

militibus sine caede' dixit
'derepta vidi; vidi ego civium
retorta tergo bracchia libero,
portasque non clausas et arva
Marte coli populata nostro.

auro repensus scilicet acrior
miles redibit. flagitio additis
damnum: neque amissos colores
lana refert medicata fuco,

nec vera virtus, cum semel excidit,
curat reponi deterioribus.

si pugnat extricata densis
cerva plagis, erit ille fortis,

qui perfidis se credidit hostibus,
et Marte Poenos proteret altero,
qui lora restrictis lacertis

sensit iners timuitque mortem. hic, unde vitam sumeret inscius, pacem duello miscuit. o pudor! o magna Carthago, probrosis altior Italiae ruinis!'