Billeder på siden
PDF
ePub

5

10

15

20

25

30

nec te Pythagorae fallant arcana renati,
formaque vincas Nirea,

eheu, translatos alio maerebis amores:
ast ego vicissim risero.

XVI.

Altera iam teritur bellis civilibus aetas,
suis et ipsa Roma viribus ruit.

quam neque finitimi valuerunt perdere Marsi,
minacis aut Etrusca Porsenae manus,
aemula nec virtus Capuae nec Spartacus acer
novisque rebus infidelis Allobrox,

nec fera caerulea domuit Germania pube
parentibusque abominatus Hannibal:

inpia perdemus devoti sanguinis aetas,

ferisque rursus occupabitur solum.

barbarus heu cineres insistet victor et urbem
eques sonante verberabit ungula,

quaeque carent ventis et solibus ossa Quirini,
nefas videre, dissipabit insolens.

forte, quod expediat, communiter aut melior pars
malis carere quaeritis laboribus?

nulla sit hac potior sententia: Phocaeorum
velut profugit exsecrata civitas

agros atque lares patrios, habitandaque fana
apris reliquit et rapacibus lupis,

ire, pedes quocumque ferent, quocumque per undas
Notus vocabit aut protervus Africus.

sic placet, an melius quis habet suadere? secunda
ratem occupare quid moramur alite?

sed iuremus in haec: simul imis saxa renarint
vadis levata, ne redire sit nefas;

neu conversa domum pigeat dare lintea, quando
Padus Matina laverit cacumina,

in mare seu celsus procurrerit Appenninus,
novaque monstra iunxerit libidine

mirus amor, iuvet ut tigres subsidere cervis,
adulteretur et columba miluo,

credula nec ravos timeant armenta leones,
ametque salsa levis hircus aequora.

35

40

4.5

haec et quae poterunt reditus abscindere dulces eamus omnis exsecrata civitas,

aut pars indocili melior grege; mollis et exspes inominata perprimat cubilia.

vos, quibus est virtus, muliebrem tollite luctum, Etrusca praeter et volate litora.

nos manet Oceanus circumvagus: arva, beata
petamus arva, divites et insulas,

reddit ubi Cererem tellus inarata quotannis,
et inputata floret usque vinea,
germinat et numquam fallentis termes olivae,
suamque pulla ficus ornat arborem.
mella cava manant ex ilice, montibus altis
lenis crepante lympha desilit pede.
illic iniussae veniunt ad mulctra capellae,
refertque tenta grex amicus ubera;
nec vespertinus circumgemit ursus ovile,

nec intumescit alta viperis humus. pluraque felices mirabimur, ut neque largis aquosus Eurus arva radat imbribus, pinguia nec siccis urantur semina glaebis, utrumque rege temperante caelitum. non huc Argoo contendit remige pinus,

neque inpudica Colchis intulit pedem; non huc Sidonii torserunt cornua nautae, laboriosa nec cohors Ulixei.

[nulla nocent pecori contagia, nullius astri gregem aestuosa torret inpotentia.]

Iuppiter illa piae secrevit litora genti,

ut inquinavit aere tempus aureum;

aere, dehinc ferro duravit saecula, quorum piis secunda vate me datur fuga.

XVII.

Iam iam efficaci do manus scientiae,
supplex et oro regna per Proserpinae,
per et Dianae non movenda numina,
per atque libros carminum valentium
refixa caelo devocare sidera,

Canidia, parce vocibus tandem sacris

50

55

00

C5

5

10

15

20

25

30

35

40

45

citumque retro solve, solve turbinem.
movit nepotem Telephus Nereium,
in quem superbus ordinarat agmina
Mysorum et in quem tela acuta torserat.
unxere matres Iliae addictum feris
alitibus atque canibus homicidam Hectorem,
postquam relictis moenibus rex procidit.
heu pervicacis ad pedes Achillei.

saetosa duris exuere pellibus

laboriosi remiges Ulixei

volente Circa membra: tunc mens et sonus
relapsus atque notus in voltus honor.
dedi satis superque poenarum tibi,
amata nautis multum et institoribus.
fugit iuventas, et verecundus color
reliquit ossa pelle amicta lurida,
tuis capillus albus est odoribus,
nullum a labore me reclinat otium:
urguet diem nox et dies noctem, neque est
levare tenta spiritu praecordia.

ergo negatum vincor ut credam miser,
Sabella pectus increpare carmina,
caputque Marsa dissilire nenia.

quid amplius vis? o mare et terra, ardeo,
quantum neque atro delibutus Hercules
Nessi cruore nec Sicana fervida

virens in Aetna flamma: tu, donec cinis
iniuriosis aridus ventis ferar,

cales venenis officina Colchicis.

quae finis aut quod me manet stipendium?
effare! iussas cum fide poenas luam,

paratus expiare, seu poposceris
centum iuvencos, sive mendaci lyra.
voles sonari 'tu pudica, tu proba
perambulabis astra sidus aureum'.
infamis Helenae Castor offensus vicem
fraterque magni Castoris, victi prece
adempta vati reddidere lumina:
et tu, potes nam, solve me dementia,
o nec paternis obsoleta sordibus,

nec in sepulchris pauperum prudens anus

Novemdiales dissipare pulveres!
tibi hospitale pectus et purae manus,
tuusque venter Pactumeius, et tuo
cruore rubros obstetrix pannos lavit,
utcumque fortis exsilis puerpera.
'quid obseratis auribus fundis preces?
non saxa nudis surdiora navitis
Neptunus alto tundit hibernus salo.
inultus ut tu riseris Cotyttia.
volgata, sacrum liberi Cupidinis,
et Esquilini pontifex venefici

inpune ut urbem nomine inpleris meo?
quid proderat ditasse Paelignas anus,
velociusve miscuisse toxicum,

si tardiora fata te votis manent?
ingrata misero vita ducenda est in hoc,
novis ut usque subpetas doloribus.
optat quietem Pelopis infidi pater
egens benignae Tantalus semper dapis,
optat Prometheus obligatus aliti,
optat supremo conlocare Sisyphus
in monte saxum: sed vetant leges Iovis.
voles modo altis desilire turribus,
modo ense pectus Norico recludere,
frustraque vincla gutturi innectes tuo,
fastidiosa tristis aegrimonia:

vectabor umeris tunc ego inimicis eques,
meaeque terra cedet insolentiae.
an quae movere cereas imagines,
ut ipse nosti curiosus, et polo
deripere lunam vocibus possim meis,
possim crematos excitare mortuos
desiderique temperare poculum,
plorem artis in te nil agentis exitum?

[blocks in formation]

SERMONUM

LIBER PRIMUS.

5

10

15

20

25

I.

Qui fit, Maecenas, ut nemo, quam sibi sortem
seu ratio dederit seu fors obiecerit, illa
contentus vivat, laudet diversa sequentes?
'o fortunati mercatores! gravis annis

miles ait, multo iam fractus membra labore.
contra mercator, navem iactantibus Austris,
'militia est potior. quid enim? concurritur: horae
momento cita mors venit aut victoria laeta.'
agricolam laudat iuris legumque peritus.

sub galli cantum consultor ubi ostia pulsat.
ille, datis vadibus qui rure extractus in urbem est,
solos felices viventes clamat in urbe.

cetera de genere hoc, adeo sunt multa, loquacem
delassare valent Fabium. ne te morer, audi
quo rem deducam. si quis deus 'en ego' dicat
iam faciam, quod voltis: eris tu, qui modo miles,
mercator; tu, consultus modo, rusticus; hinc vos,
vos hinc mutatis discedite partibus. heia!
quid statis? nolint. atqui licet esse beatis.
quid causae est, merito quin illis Iuppiter ambas
iratus buccas inflet neque se fore posthac
tam facilem dicat, votis ut praebeat aurem?
praeterea, ne sic, ut qui iocularia, ridens
percurram (quamquam ridentem dicere verum
quid vetat? ut pueris olim dant crustula blandi
doctores, elementa velint ut discere prima:

« ForrigeFortsæt »