5. That for is mine which coins tus efor breath For over silent, since despised by thee. - pipe. I Post. 10 P. VIRGILI MARONIS 25 Nec sum adeo informis: nuper me in litore vidi, O tantum libeat mecum tibi sordida rura Atque humilis habitare casas, et figere cervos, 30 Hædorumque gregem viridi conpellere hibisco! marsh. maisons- Pan primus calamos cera conjungere pluris 35 Hæc eadem ut sciret, quid non faciebat Amyntas? Est mihi disparibus septem conpacta cicutis a pipe made of the foltor Et dixit moriens: te nunc habet ista secundum: Dixit Damotas; invidit stultus Amyntas. 40 Præterea duo, nec tuta mihi valle reperti, regionum modo angustius modo latius pa- 25 E Theocr. XI. 34. sqq. Verum in eo 28 O tantum libeat, ut Theocr. XI. 65. sordida rura, h. 1. non in vitium dictum, sed pro vilis, pauper. Servius tibi sordida jungit, quæ tibi sordent. 29. figere cervos, si feræ sunt, telo, jaculo, Georg. I. 308. Æn. V. 516. VI. 803. Venationis tamen studium a vita pastorum alienum esse videtur. Præstat hactenus alterum, quod Servius habet: “aut : aut 34 Nec te poeniteat, pigeat, molestum videatur aut parum te dignum. 35. quid non f. omnia fecisset, nihil intentatum relinquens. Nota formula. Corydon igitur cantu fistulæ excellebat: ejusque artis æmulus erat Amyn tas. 36. cicutis pro cannis. Eel. V. 85. Expressa quidem hæc a multis, satis ingeniose tamen ab uno Popio Pastor. II. 39. si expendas ac compares versus 43. 44. 40 E Theocr. XI. 40. sq. III. 34. sq. nec tuta m. valle reperti, commendat donum a difficultate; periculo a feris contemto capreas has silvestres ceperat. conf. Ovid Capreoli, sparsis etiam nunc pellibus albo, Ecce ferunt Nymphæ calathis; tibi candida Nais, Met. XIII. 834. sq. quo toto loco banc Eclogam ante oculos habuit. Ovem præbere ubera capreolis, exemplo non caret. 41. sparsis pellibus albo, ut maculæ fuerint albæ. Ducta res e Theocr. XI. 41. etiam nunc vero, quia accessu temporis mutant colorem, ait Servius. Nisi, durius quidem, ad siccant referas; etiamnum lactent. 42. die, quotidie Ecl. III. 34. En. XI. 397. 44. Et faciet, abducet; ex Theocr. III. 36. Ad 45. cf. XI. 47. 56. 57. 46 ferunt Nympha. Repente a vita vera et communi aberrat poeta, et transit in vitam mythicam et poeticam; quod vix bene fit. Forte tamen non nimium in hoc argutandum; ita enim loqui et deos deasque agrestes lusibus pastorum interesse dicere, genus carminis bucolici fert. Splendidi autem hi versus 46-55. 47. Pallentis violas, sunt violeæ flavæ inter vernos flores numeranda; Auxóïov s. albam violam, flore sive albo sive flavo sive purpureo, Vocant veteres. Pallens vero pro flavo; si corpora hominum calidiore in plaga viventium reputes, quæ, cum pallent, subflavescunt. Papavera sunt ex genere silvestri, flore rufo, quod in arvis cum hordeo maxime nascitur. 48. Narcissus ex eo utique genere est, quod nos ita appellamus. Quae Julius Sabinus h. 1. habet de Narcisso, coronis Erinnyum destinato, petita sunt ex Schol. Sophocl. (Ed. Col. 681. Anethum in nostris hortis visitur, flore flavo, avov etiam Theocritus cum rosis et violis jungit VII. 63: Dubites tamen de alio loco Idyll. XV. 119. Cum malvis et τρίο jungit τό τ' εὐθαλὲς ὅλον ἄνηθον Mosehus Idyll. III. 101. 49. Casia a Plinio inter herbas ac flores recensetur coronarios, et inter eos, quos circa alvearia serere jubet. Vulgo lavendulam nostram esse putant. Sed Martinus, comparatis inter se Plinio, Dioscoride, ac Theophrasto, docet, Casiam hanc esse cnetron Græcorum, s. Thymelaan lini folio, quæ grana cnidia fert. 50. pingit vaccina, variat; caltha, tamquam flore diversi coloris, intexens herbis n. violas et reliqua. conf. En. VII. 488. mollia, tenera, ut Ecl. V. 38. VI. 53. 51 cana-tenera lanugine mala. Xvodovra. Intelligunt vulgo mala cydonia, s. cotonea, quæ cana lana s. lanugine obduci satis constat. Quum tamen ea palato puellæ parum grata fuisse videri possint, conjicit Martinus significari a poëta præcocia. Sed vulgata interpretatio confirmari etiam potest ex Alcimi Epigrammate Antholog. Burm. T. I. n. 211. quod ex h. 1. expressum, ubi hæc mala redduntur velleribus hirsuta cydonia camis. Calpurn. Ecl. II. 90. 91. ut in arbore sæpe notavi Cerea sub tenui lucere cydonia lana. 53. cerea pruna, sive flava, sive matura; hoc sensu dictum illud Alcmanis, quod h. 1. laudat Fabric. ungívav iwwgav, illo videtur accipere Ovid. Met. XIII. 818. cf. Intpp. ad Horat. I. Carm. 13. cerea Telephi brachia. 54. proxima myrte, quæ in calatho proxima laureis frondibus ponetur; et junguntur fere. v. Horat. Od. III. 4. 19. Laurus vero non est accipienda de eo genere, quae accuratius laurocerasus dicitur, et versus finem sæculi XVI. ex Trapezunte et Constantinopoli ad has terras allata fuit, sed de ea lauro, quæ in silvis et sæpibus passim per Italiam visitur. 60. See that delights in Sylvan scenes appear; Descending Gods have four Elysium herk In woods Wight Venus with adonis strayed, 50 and charte Frana Laur to the forest shade - Pas. II. 59. 12 P. VIRGILII MARONIS 55 Sic positæ quoniam suavis miscetis odores. Rusticus es, Corydon; nec munera curat Alexis; Heu, heu, quid volui misero mihi! floribus austrum, 60 Quem fugis, ah demens? habitarunt di quoque silvas, Et sol crescentis decedens duplicat umbras: 56 Rusticus es, stultus; nisi poëta exprimere 58, 59 Ita intelligo: me miserum! qui munerum mentionem feci, quibus te expugnare et mihi conciliare vellem; quam meæ caussa male ipse consului, quum, ut munerum rationem habeas, te horter; habes enim herum tuum, amatorem, qui multo majoribus te corrumpere possit. Perditus, n. amore, amens. Ecl. VI. 88. 60 habitarunt di quoque silvas. Notum exemplum Phoebi. Ovid. Art. II. 239. Tib. II. 3. 11. Paris autem inter pastores adolevit. Pallas vero modiàs, modixos, dngaía satis nota. Enimvero quid est, quas condidit? An plures arces, angonóλes, Minervam condidisse constat? Scilicet revocanda res ad solas Athenas. Etiam haec paullo doctiora, quam pro pastorum ingenio, videri debent. Ornavit hæc Popius Pastor. II. 59. sqq. 63 Ex Theocr. X. 30. quo loco, quidquid Grammatici pro Virgilio dicunt, multo commodius et elegantius positum est. Hic Corydon inter alias animi estuantis curas ardoris sui incredibilem vim et impetum sive exponere sive excusare putandus est. Torva est truculenta, ipso adspectu terribilis, Bhoovgú. sequi autem non uno sensu ponitur. 64. Cytisus fruticis genus, rhamno similis, co lore albicante, ramis fere cubitalibus, jucundo foliorum odore et sapore, apibus et capris gratum. 65. trahit sua q. voluptas, amor, libido. Theocr. X. 31. unde hæc conversa, yw d'iπì tív μepávua.. 66. aratra ex jugo suspensa, inverso vomere, ut solum verrant, protracta. Ad v. 67. cf. Ec. I. 84. Horat. Epod. II. 63. videre fessos vomerem inversum boves collo trahentes languido. Color horum versuum petitus ex Theocr. II. 38. 39. Græcis una voce est Beλuriç. 68. Theocr. VII. 56. 69 Ex eodem XI. 72. sq. 70. Semiputata tibi f. cf. ad Ecl. I. 57. et Georg. II. 410. Objurgat se ipsum, quod amori indulgens curam operis rustici negligit. Servius ad h. 1. superstitionem veterum commemorat, in sacris dici furore corripi eum, qui sacrificaverit de vino, quod est de vitibus imputatis ; atque talis lex inter Numæ leges memoratur : Dus ex imputata vite ne libanto. Cujus opinionis ad acuendam rusticorum industriam summa vis esse debuit. Amputantur autem vites bis in anno, primum æstate, deinde post Idus Octobres, ut maturitatem capere fructus et sole coqui possint. Colum. V. 5. Pampinandi autem modus is erit, ut opacis locis humidisque ac frigidis estate vitis nudetur, foliaque palmitibus detrahantur, ut maturitatem fructus capere possit, et ne situ putrescat. De altera hac amputatione accipiendus locus Theocriti VII. 134. quod apparet, si conferas ib. vss. 24. 25. Idem in arboribus fieri necesse est, quibus vites se adjungunt, et susti Quin tu aliquid saltem potius, quorum indiget usus, ECLOGA III. PALEMON. ARGUMENTUM. Disceptant hoc carmine alternis versibus duo pastores, Damotas mercenarius, Ægonis oves pascens, et Menalcas, puerili ætate (v. 33.) constitutus, et puerili petulantia alterum lacessens: cujus carminis, amœbæum illud dicitur, ea lex est, ut is, qui respondet, iisdem versibus ac numeris aut contrarium aut majus et pulchrius aliquod dicat, aut ulla alia ratione simile quid subjiciat. Neque ex eodem omnia argumento necesse est esse petita, sed a variis ac diversis plane rebus arcessita; cujus quidem rei bene memores esse debemus, ne argutemur in constituendo sententiarum ordine et nexu. Etiam nostro tempore ejus generis carmina apud Italos in pretio haberi, et laudari poëtas Improvisatori, nota res est (cf. Spencius, Anglus elegantissimus, Ecl. VII. pr.). Occasio hujus certaminis parum feliciter a conviciis mutuis et probris, quibus se invicem lacessunt, petitur, in quibus non modo honesti et decori nulla ratio habita, verum ne id quidem, quod poëtæ nomen et naturam efficit, spectatum est, ut non nisi gratæ et jucundæ res exhiberentur. Nec omnino inventi magna laus esse potest, non modo in summa carminis; est enim petitum argumentum ex Theocrito Idyll. IV et V; verum et in singulis versibus pastorum sibi respondentium: nihil enim in illis est, quod naturali aliquo sententiarum ordine vinctum vim ad animum habeat. Singula disticha sunt singula carmina; scopa solutæ. De tempore hujus carminis v. Vita Virgil. a. 711. cf. 709. Agitur res inter pascua et greges per agros gramen carpentes. cf. v. 55. MENALCAS. DAMŒTAS. PALÆMON. MENALCAS. Dic mihi, Damota, cujum pecus? an Melibœi? DAMCETAS. Non; verum Ægonis: nuper mihi tradidit Ægon. MENALCAS. Infelix o semper, oves, pecus! ipse Neæram nentur, ne æmula umbra viti noceat. 71. quorum indiget usus, quæ ad usum vitae rusticae necessaria; scil. vas aliquod, vel calathum. 72. mollis, flexilis, vygós. ECLOGA III. 1 Ex Theocr. IV. 1. sq. cujum jam desueta vox erat; sic rure loquuntur, addebat Virgiliomastix, ut Pseudo-Donatus §. 61. Dum fovet, ac, ne me sibi præferat illa, veretur, 5 Hic alienus oves custos bis mulget in hora: Et sucus pecori, et lac subducitur agnis. DAMCETAS. Parcius ista viris tamen objicienda memento. MENALCAS. 10 Tum, credo, quum me arbustum videre Miconis Atque mala vitis incidere falce novellas. DAMCETAS. Aut hic ad veteres fagos, quum Daphnidis arcum Fregisti et calamos: quæ tu, perverse Menalca, Et, quum vidisti puero donata, dolebas; 15 Et, si non aliqua nocuisses, mortuus esses. MENALCAS. Quid domini faciant, audent quum talia fures! Et memorat. 4. Dum ipse Egon Neæræ assidet, hic mercede conductus gregem perdit. Fere ut ap. Homer. Od. e, 246. dλaλnuevos αἰὲν "Αςυ κάτ ̓ αὐτὰς μῆλα κακοί φθείρωσι νομπες. 8 Novimus et qui te scil. corruperit. Non me latet, te inter greges, intuentibus hircis, et in ipso sacello Nympharum turpi libidine pollutum esse. 9. sed faciles Nymphæ risere n. sacrilegum hoc facinus, cum alii dii severiores id graviter ulturi fuissent. Potest itaque faciles hactenus ad lasciviam Nympharum referri, quae caussa hujus facilitatis erat. 10, 11 Tum, credo, hoc factum, cum Nymphæ viderunt me etc. Noto ironie genere de se prædicat flagitium alterius. Imitatus est hoc, ut solent homines digna indigna imitari, Calpurnius VI. 84. sq. 11. mala falce, obtusa, rubigine exesa, qualis falx ramis et vi tibus tanto magis nocet. Ita exponit Burm. docte utique, ut tamen nihil huic loco insit, quod ad istam argutam rationem ferat. Damoetam furtim per malitiam vites precidisse ac corrupisse sufficit. Accipiamus itaque simpl. nocivam, perniciosam. arbustum potest esse synonymum vitium, ut Georg. II. 416. Jam vincta vites, jam falcem arbusta reponunt. Nec tamen necesse. 12 Recriminatur hic, simileque ejus, quo se petitum videbat, malitiæ et invidiæ flagitium objicit Menalcæ. quæ donata v. 13. sc. arcum et calamos. Arcus non alienus a pastorum vita ad defendendos greges a feris. 16 fures, servi, ex oppos. domini et vetere interpretatione Servii; cum nunc ille mercenarius pastor conviciari audeat. Usum vocis in vulgari sermone arguunt comici, qui fures pro servis inprobis ac de scelesta plebe adhi |