i'r Jorddonen, He yr oedd Ioan Genedigaeth ein Harglwydd, neu Y Colect. HOLL-alluog Dduw, yr hyn a roddaist i ni dy unig anedig Fab i gymmeryd ein hanian arno, i'w eni ar gyfenw i'r amser yma o Forwyn bur; Caniatta i ni, gan fod wedi ein had-genhedlu, a'n gwneuthur yn blant i ti trwy fabwys a rhad, beunydd ymadnewyddu trwy dy Lân Yspryd, trwy yr unrhyw ein Harglwydd Iesu Grist, yr hwn sydd yn byw ac yn teyrnasu gydâ thi, a'r unrhyw Yspryd, byth yn un Duw, yn oes oesoedd. Amen. Yr Epistol. Heb. i. 1. DUW, wedi iddo lefaru lawer gwaith, a llawer modd gynt wrth y tadau trwy y prophwydi, yn y dyddiau diweddaf hyn a lefarodd wrthym ni yn ei Fab; yr hwn a wnaeth efe yn etifedd pob peth, trwy'r hwn hefyd y gwnaeth efe y bydoedd. Yr hwn, ac efe yn ddisgleirdeb ei ogoniant ef, ac yn wîr lun ei berson ef, ac yn cynnal pob peth trwy air ei nerth, wedi puro ein pechodau ni trwyddo ef ei hun, a eisteddodd ar ddeheulaw y mawredd, yn y goruwch-leoedd: wedi ei wneuthur o hynny yn well nâ'r angylion, o gymmaint ag yr etifeddodd efe enw mwy rhag orol nâ hwynt-hwy. Canys wrth bwy o'r angylion y dywedodd efe un amser, Fy Mab ydwyt ti; myfi heddyw a'th genhedlais di? A thrachefn, Myfi a fyddaf iddo ef yn Dad, ac efe a fydd i mi yn Fab? A thrachefn, pan yw yn dwyn y cyntaf-anedig i'r byd, y mae yn dywedyd, Ac addoled holl angylion Duw ef. Ac am beyond Jordan, where John was The Nativity of our Lord, or the A given us thy only-begotten Son to take our nature upon The Epistle. Heb. i. 1. GOD, who at sundry times and in divers manners spake in time past unto the fathers by the prophets, hath in these last days spoken unto us by his Son, whom he hath appointed heir of all things, by whom also he made the worlds; who being the brightness of his glory, and the express image of his person, and upholding all things by the word of his power, when he had by himself purged our sins, sat down on the right hand of the Majesty on high; being made so much better than the angels, as he hath by inheritance obtained a more excellent name than they. For unto which of the angels said he at any time, Thou art my Son, this day have I begotten thee? And again, I will be to him a Father, and he shall be to me a Son? And again, when he bringeth in the first-begotten into the world, he saith, And let all the angels of God wor yr angylion y mae yn dywedyd, Yr hwn sydd yn gwneuthur ei angylion yn ysprydion, a'i weinidogion yn fflam dân. Ond wrth y Mab, Dy orseddfaingc di, O Dduw, sydd yn oes oesoedd; teyrn-wïalen uniondeb yw teyrnwialen dy deyrnas di. Ti a geraist gyfiawnder, ac a gaseaist anwiredd; am hynny y'th eneiniodd Duw, sef dy Dduw di, âg olew gorfoledd tu hwnt i'th gyfeillion. Ac, Tydi yn y dechreuad, Arglwydd, a sylfaenaist y ddaear; a gwaith dy ddwylaw di yw y nefoedd. Hwynt-hwy a ddarfyddant; ond tydi sydd yn parhâu: a hwynt-hwy oll fel dilledyn a heneiddiant; ac megis gwisg y plygi di hwynt, a hwy a newidir: ond tydi yr un ydwyt, a'th flynyddoedd ni phallant. YNY ship him. And of the angels he saith, Who maketh his angels spirits, and his ministers a flame of fire. But unto the Son he saith, Thy throne, O God, is for ever and ever; a sceptre of righteousness is the sceptre of thy kingdom: Thou hast loved righteousness, and hated iniquity; therefore God, even thy God, hath anointed thee with the oil of gladness above thy fellows. And, Thou, Lord, in the beginning hast laid the foundation of the earth; and the heavens are the works of thine hands: they shall perish, but thou remainest; and they all shall wax old as doth a garment; and as a vesture shalt thou fold them up, and they shall be changed; but thou art the same, and thy years shall not fail. The Gospel. St. John i. 1. A I Word, and the Word was Yr Efengyl. St. Ioan i. 1. dechreuad oedd yr Gair, a'r Gair oedd gydâ Duw, a Duw oedd y Gair. Hwn oedd yn y dechreuad gydâ Duw. Trwyddo ef y gwnaethpwyd pob peth; ac hebddo ef ni wnaethpwyd dim a'r a wnaethpwyd. Ynddo ef yr oedd bywyd, a'r bywyd oedd oleuni dynion. A'r goleuni sydd yn llewyrchu yn y tywyllwch, a'r tywyllwch nid oedd yn ei amgyffred. Yr ydoedd gwr wedi ei anfon oddiwrth Dduw, a'i enw Ioan. Hwn a ddaeth yn dystiolaeth, fel y tystiolaethai am y goleuni, fel y credai pawb trwyddo ef. Nid efe oedd y goleuni, eithr efe a anfonasid fel y tystiolaethai am y goleuni. Hwn ydoedd y gwîr oleuni, yr hwn sydd yn goleuo pob dyn a'r sydd yn dyfod i'r byd. Yn y byd yr oedd efe, a'r byd a wnaethpwyd trwyddo ef; a'r byd nid adnabu ef. At ei eiddo ei hun y daeth, a'i eiddo ei hun ni dderbyniasant ef. Ond with God, and the Word was God. The same was in the beginning with God. All things were made by him; and without him was not any thing made that was made. In him was life, and the life was the light of men. And the light shineth in darkness, and the darkness comprehended it not. There was a man sent from God, whose name was John. The same came for a witness, to bear witness of the light, that all men through him might believe. He was not that light, but was sent to bear witness of that light. That was the true light, which lighteth every man that cometh into the world. He was in the world, and the world was made by him, and the world knew him not. came unto his own, and his own received him not. But as He cynnifer ag a'i derbyniasant ef, efe a roddes iddynt allu i fod yn feibion i Dduw, sef i'r sawl a gredant yn ei Enw ef: y rhai ni aned o waed, nac o ewyllys y cnawd, nac o ewyllys gwr, eithr o Dduw. A'r Gair a wnaethpwyd yn gnawd, ac a drigodd yn ein plith ni (ac ni a welsom ei ogoniant ef, gogoniant megis yr uniganedig oddiwrth y Tad) yn llawn grâs a gwirionedd. Dydd Gwyl Sant Stephan. NATTA diodderadau i ni,OArglwydd, yma ar y ddaear, o herwydd tystiolaeth i'th wirionedd di, edrych yn ddyfal tua'r nef, a thrwy ffydd ganfod y gogoniant a ddatguddir; ac yn llawn o'r Yspryd Glân, ddysgu caru a bendithio ein herlidwŷr trwy esampl dy gyn-ferthyr Sant Stephan, yr hwn a weddïodd dros ei arteithwyr arnat ti, O Iesu wynfydedig, yr hwn wyt yn sefyll ar ddeheulaw Duw i gymmorth y rhai oll y sydd yn dioddef er dy fwyn di, ein hunig Gyfryngwr a'n Dadleuwr. Amen. Yna y canlyn Colect y Nadolig, yr hwn a ddywedir yn wastad hyd Ucher-wyl Dydd Calan. Yn lle yr Epistol. Act. vii. 55. A Stephan, yn gyflawn o'r Yspryd Glân, a edrychodd yn ddyfal tua'r nef; ac a welodd ogoniant Duw, a'r Iesu yn sefyll ar ddeheulaw Duw. Ac efe a ddywedodd, Wele, mi a welaf y nefoedd yn agored, a Mab y dyn yn sefyll ar ddeheulaw Duw. Yna y gwaeddasant à llêf uchel, ac a gauasant eu clustiau, ac a ruthrasant yn unfryd arno, ac a'i bwriasant allan o'r ddinas, ac a'i llabyddiasant; a'r tystion a ddodasant eu dillad wrth draed dyn ieuangc a elwid Saul. A many as received him, to them gave he power to become the sons of God, even to them that believe on his Name: which were born, not of blood, nor of the will of the flesh, nor of the will of man, but of God. And the Word was made flesh, and dwelt among us (and we beheld his glory, the glory as of the only-begotten of the Father) full of grace and truth. Saint Stephen's Day. The Collect. G our sufferings here upon RANT, O Lord, that, in all earth for the testimony of thy truth, we may stedfastly look up to heaven, and by faith behold the glory that shall be revealed; and, being filled with the holy Ghost, may learn to love and bless our persecutors by the example of thy first Martyr Saint Stephen, who prayed for his murderers to thee, O blessed Jesus, who standest at the right hand of God to succour all those that suffer for thee, our only Mediator and Advocate. Amen. STER Then shall follow the Collect of the Nativity, which shall be said continually unto New-year's Eve. For the Epistle. Acts vii. 55. TEPHEN, being full of the holy Ghost, looked up stedfastly into heaven, and saw the glory of God, and Jesus standing on the right hand of God, and said, Behold, I see the heavens opened, and the Son of Man standing on the right hand of God. Then they cried out with a loud voice, and stopped their ears, and ran upon him with one accord, and cast him out of the city, and stoned him: and the witnesses laid down their clothes at a young man's y hwy a labyddiasant Stephan, ac efe yn galw ar Dduw, ac yn dywedyd, Arglwydd Iesu, derbyn fy yspryd. Ac efe a ostyngodd ar ei liniau, ac a lefodd à llêf uchel, Arglwydd, na ddod y pechod hwn yn eu herbyn. Ac wedi iddo ddywedyd hyn, efe a hunodd. Yr Efengyl. St. Matth. xxiii. 34. ELE, yn danfon Watch prophwydi, a doethion, ac ysgrifenyddion; a rhai o honynt a leddwch, ac a groeshoeliwch; a rhai o honynt a ffrewyllwch yn eich synagogau, ac a erlidiwch o dref i dref: fel y delo arnoch chwi yr holl waed cyfiawn a'r a ollyngwyd ar y ddaear, o waed Abel gyfiawn, hyd waed Zacharias, fab Barachias, yr hwn a laddasoch rhwng demi a'r allor. Yn wîr meddaf i chwi, daw hyn oll ar y genhedlaeth hon. Ierusalem, Ierusalem, yr hon wyt yn lladd y prophwydi, ac yn llabyddio y rhai a ddanfonir attat; pa sawl gwaith y mynnaswn gasglu dy blant y'nghyd, megis y casgl iâr ei chywion tan ei hadenydd, ac nis mynnech? Wele, yr ydys yn gadael eich tŷ i chwi yn anghyfannedd. Canys meddaf i chwi, Ni'm gwelwch ar ol hyn, hyd oni ddywedoch, Bendigedig yw yr hwn sydd yn dyfod yn Enw yr Arglwydd. feet, whose name was Saul. And they stoned Stephen, calling upon God, and saying, Lord Jesus, receive my spirit. And he kneeled down, and cried with a loud voice, Lord, lay not this sin to their charge. And when he had said this, he fell asleep. BE The Gospel. St. Matth. xxiii. 34. EHOLD, I send unto you prophets, and wise men, and scribes; and some of them ye shall kill and crucify; and some of them shall ye scourge in your synagogues, and persecute them from city to city; that upon you may come all the righteous blood shed upon the earth, from the blood of righteous Abel unto the blood of Zacharias, son of Barachias, whom ye slew between the temple and the altar. Verily I say unto you, All these things shall come upon this generation. O Jerusalem, Jerusalem, thou that killest the prophets, and stonest them which are sent unto thee; how often would I have gathered thy children together, even as a hen gathereth her chickens under her wings, and ye would not! Behold, your house is left unto you desolate. For I say unto you, Ye shall not see me henceforth, till ye shall say, Blessed is he that cometh in the Name of the Lord. Dydd Gwyl Sant Ioan Efangylwr. Saint John the Evangelist's Day. Y Colect. ARGLWYDD trugaros, nia attolygwn i ti fwrw dydd glair belydr goleuni ar dy EgIwys; fel, wedi eu goleuo gan athrawiaeth dy wynfydedig Apostol ac Efangylwr Sant Ioan, y gallo hi rodio felly y'ngoleuni dy wirionedd, fel y delo hi yn y diwedd i oleuni bywyd tragy M The Collect. ERCIFUL Lord, we beseech thee to cast thy bright beams of light upon thy Church, that it being enlightened by the doctrine of thy blessed Apostle and Evangelist Saint John may so walk in the light of thy truth, that it may at length attain to the light of wyddol; trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen. Yr Epistol. 1 St. Ioan i. 1. R hyn oedd o'r dechreuad, YR yr hyn a glywsom, yr hyn a welsom â'n llygaid, yr hyn a edrychasom arno, ac a deimlodd ein dwylaw am air y bywyd (canys y bywyd a eglurhawyd, ac ní a welsom, ac ydym yn tystiolaethu, ac yn mynegi i chwi y bywyd tragywyddol, yr hwn oedd gyda'r Tad, ac a eglurhâwyd i ni) yr hyn a welsom ac a glywsom, yr ydym yn ei fynegi chwi, fel y caffoch chwithau hefyd gymdeithas gydâ ni: a'n cymdeithas ni yn wir sydd gyda'r Tad, a chyd â'i Fab ef lesu Grist. A'r pethau hyn yr ydym yn eu hysgrifenu attoch, fel y byddo eich llawenydd yn gyflawn. A hon yw'r gennadwri a glywsom ganddo ef, ac yr ydym yn ei hadrodd i chwi, mai goleuni yw Duw, ac nad oes ynddo ddim tywyllwch. Os dywedwn fod i ni gymdeithas âg ef, a rhodio yn y tywyllwch, celwyddog ydym, ac nid ydym yn gwneuthur y gwirionedd. Eithr os rhodiwn yn y goleuni, megis y mae efe yn y goleuni, y mae i ni gymdeithas â'n gilydd, a gwaed Iesu Grist ei Fab ef sydd yn ein glanhâu ni oddiwrth bob pechod. Ös dywedwn nad oes ynom bechod, yr ydym yn ein twyllo ein hunain, a'r gwirionedd nid yw ynom. Os cyfaddefwn ein pechodau, ffyddlawn yw efe, a chyfiawn, fel y maddeuo i ni ein pechodau, ac y'n glanhão oddiwrth bob anghyfiawnder. Os dywedwn na phechasom, yr ydym yn ei wneuthur ef yn gelwyddog, a'i air ef nid yw ynom. Yr Efengyl. St. Ioan xxi. 19. R Iesu a ddywedodd wrth Petr, Canlyn fi. YR a drodd, ac a welodd y disgybl yr everlasting life; through Jesus Christ our Lord. Amen. The Epistle. 1 St. John i. 1. THA HAT which was from the beginning, which we have heard, which we have seen with our eyes, which we have looked upon, and our hands have handled of the word of life; (for the life was manifested, and we have seen it, and bear witness, and shew unto you that eternal life, which was with the Father, and was manifested unto us;) That which we have seen and heard declare we unto you, that ye also may have fellowship with us; and truly our fellowship is with the Father, and with his Son Jesus Christ. And these things write we unto you, that your joy may be full. This then is the message which we have heard of him, and declare unto you, That God is light, and in him is no darkness at all. If we say that we have fellowship with him, and walk in darkness, we lie, and do not the truth: but if we walk in the light, as he is in the light, we have fellowship one with another, and the blood of Jesus Christ his Son cleanseth us from all sin. If we say that we have no sin, we deceive ourselves, and the truth is not in us. we confess our sins, he is faithful and just to forgive us our sins, and to cleanse us from all unrighteousness. If we say that we have not sinned, we make him a liar, and his word is not in us. If The Gospel. St. John xxi. 19. ESUS said unto Peter, FolJESUS low me. Then Peter, turning about, seeth the disciple |