րում՝ տեղւոջ եւ ինքն արժանի եղեւ առնուլ զկատարեալ նաՀատակութիւնն : ԵՂԻՇԷ : ւ խմբեցաւ պատերազմն ՚ի դաշտին՝ որ կոչի Ձիրաւ, եւ մատեան Ճակատ առ Ճակատ : ու մանկունքն քաջ ՙՆախարարացն Հայոց ինքնակամ՝ նահատակեալք մտին ի մէջ ճակատուցն առաջնորդութեամբ Սպա րապետին իւրեանց Սմբատայ |սպետի՝ որդւոյ Րագարատայ, որ յազգէն Րագրատունեաց : լին եւ ՚ի զօրացն Պարսից Համատիք նոցա, եւ խաղացին ՚ի մէջ Ճակա տուցն, եւ ցիր ընդ ցիր լիներ : ւ 'ի դառ նալ մանկանցն Պարսից , ընդ Հուպ դարձեալ մերոցն զՀետ նոցա՝ օրինակ իմն որպէս փոթորիկ յանտառէ տերեւաթափ, այնպես երագ յերիվարացն առեալ նիզակօք՝ դի ցուրտ յերկիր ընկենուին . ոչ կարելով նոցա յիւրեանց Ճակատն մտանել իսկ յորժամ՝ Պարսիկքն զմերն շրջէին, նոքա ՚ի վահանա փակն Յունաց իբր յամուր քաղաք մտանէին ոչինչ վնասելոյ : անզի այնպէս արաը Գորգոնոս իշխան Հետեւակ զօրուն , իբրեւ պարսպաւ պատեաց վահանօք զճակատն Պա պայ • Հանզի զօրքն ունաց վառեալ էին ՛ի ղէնս ոսկւոյ եւ արծաթոյ. եւ երիվարք նո ցա նոյնպէս զարդու: (ւ էր տեսանել իբրեւ զպարիսպ ինչ • յորոց յոլովք ՚ի ջղեայ եւ ՚ի կաշեայ պահպանակաց զգեստուն զկարծրու թեան վիմաց բերէին երեւոյթս. եւ՛ի վերայ նոցա անխալամ` գէսք նշանք արձակեալք իբր ղսաղարթ ինչ Հովանաւոր ծառւոց: Րայց զվիշապացն մանուածս ահագին բերանաբա ցութեամբ ուռուցեալ ՚ի փչմանէ օդոյն՝ ոչ ինչ ուրեք կարեմ՝ նմանեցուցանել, այլ միայն իբրեւ զլեառն ինչ անդամանդեայ խոնարՀիլ ՛ի ծով զբովանդակ Ճակատն ու նաց ՚ի Պարսկական զօրան : անզի եւ զնո սա էր տեսանել իբրեւ զՀզօր ինչ գետ առջի կողմն ՚ի լայն ծաւալեալ. արդարեւ զջրոյ դ ոյն զրահաւորացն բերէր տեսութիւն: — րդ՝ իբրեւ ետես մեծն “Ներսէս զայն ամենայն , ել նա ՚ի կատար լերինն ՙպատայ, եւ ամ բարձ զձեռս իւր յերկինս՝ անխոնարհելի պա Հելով 'ի խնդրուածս Հանգոյն նախամար գարէին |՝ ովսիսի , մինչեւ պարտեցաւ երկ րորդն Ամաղէկ : — Իսկ ՛ի ծագել արեգա կանն ընդդէմ՝ մերոց զօրացն՝ ՛ի պղնձապատ վահանացն նշոյլք զլերամիքն փայլատակէին իբրեւ յամելոյ մեծէ . եւ ՚ի նոցանէ ՛ի դուրս ոստչէին ՚ի մերոց ՙլ,ախարարացն քաջ զրաՀաւորք՝ որպես փայլատականց Ճառագայթք: Յորոց միայն ՚ի տեսութենէն զանգիտեալ Պարսկական գունդն , սակաւ ինչ եւ մերն վամն ոչ կարել հայել ընդդէմ՝ արեգականն ծագման : Իսկ ՚ի բախելն զմիմեանս՝ եղեւ ՚ի վերայ Հովանի ամպոյ, եւ Հողմ՝ սաստիկ ՛ի մերոցն կուսէ ընդդէմ՝ Պարսկականին իր չեալ: ւ ՚ի խառնակել մարտին՝ պատաՀէ կամսարականն Սպանդարատ խմբի մե-ծ-ի, յորում՝ էր քաջ ( Էրգիր | եկաց արքայ » զգլուխ միջի գնդին պնդութեամբ զտեղի Ճակատուն կալեալ: - յարձակեալ|Սպան դարատ, եւ Հերձեալ զխումբն՝ որպէս շան թահար յերկիր կործանէր զքաջն . եւ խումբն պտուտեալ՝ ՚ի փախուստ դարձուցա ներ • ւ այսպէս ՛ի վերին օգնականութե. նէն զօրացեալ Հասարակ զօրքն Յունաց եւ Հայոց՝ դիակամբք թչնամեաց լցին զդաշտն ամենայն , եւ զմնացորդսն ամենայն ՚ի փա խուստ շրջեալ Հալածեցին : ԽՈՐԵՆԱՑԻ : (ՇնորՀեաց նմա պատկեր լուսազարդ, եւ Հասակ փառաց անհամեմատ՚ի մէջ ամենայն մսեղեաց բանական ազգի • Հարթ եւ ուղիղ Հասակաւ, վայելուչ եւ պայծառ երեսօք . Հեր գլխոյնորա թխակերպ՝ գանգուրագեղ գիսաւորութեամբ աղեբեկ ջոկացեալ ի վե րայ սպիտակափառ Ճակատուն յոյժ խուռ նախիտ թանձրութեամբ . միազարդ կամա րաձեւ կցուածք յունիցն, եւ բիբք եւ արտեւա նունք Հանդերձ պտղովք վկայեալք, իբրեւ զշուշան ՚ի Հովիտս ծաղկեալ՝ ծաւալին Հրա շազարդ յօրինմամբ . ունչք երկայնագոյնք եւ վայելչաւորք • լսելիք դիւրալուրք, եւ դիւ եւ րահաւանք ՚ի բարիս, եւ պայծառք լուսաՀրաչ նմանեալ գունով . շրթունք նորա իբրեւ զլար կարմիր • ատամունք նորա Հուպ առ միմեանս՝ զտեալք յաղտոյ . տէզք մուրուաց նորա զօրէն մանուշակի ծաղկեալք ՚ի վերայ գունագեղ այտից՝ ՛ի կերպս զուարթ նոց տեսողացն զնա ցուցանէր : ԱՐԾՐՈՒՆԻ : Սայթեն բարկացողք իբրեւ զկարի, խածա տեն իբրեւ զօձս, Հաչեն իբրեւ զշուն, պատա ռեն իբրեւ զգայլս, սրեն զատամունս իբրեւ զվարազս , փրփրին իբրեւ զդիւահարս : Ա րիւնռուշտ ակնն, մաղձատեսակ դէմքն՝ զըր կեալ ՚ի բնական դունոյն , անյօդ խօսքն՝ ամենեւին պակասեալի բանէ . Դողան բոլոր անդամքն , ոչ կարեն կալ յոտից վերայ, եւ զմի տեղի ունել, այլ զօրէն արբելոց այսր անդը դեդեւին . Րնդ վայր ածեն զձեռսն, եւ ՚ի Հարուածս մերձաւորացն ձգեն: ՙլ,աեւ քան զդիւահարս եւս յանդգնաբար բերին , եւ ատելիք տեսողացն երեւին , որքան մինն կամօք մոլեգնի, իսկ միւսն 'ի դիւին լըրում թենէ : ՍԱՐԳԻՍ : Զորժամ՝ տարերքըս դըղըրդին, . ւ միգախառըն մըռմըռին . Խրրթնահայեաց դիմօք վառին ւս թափանցիկ վայրաբերին Իբր ըզտերեւ մի բորբոքին Րնութիւնք ամէն հողեղինին . ըլուրք լերամբքըն Հալեսցին ւ դաշտաձեւ աշխարհք լինին • Ծովու ալիքըն ցամաքին , ւ կենդանիք նորա նուազին: ԸՆՈՐՀԱԼԻ: Րայց թէ ըզդիրս իմ՝ յանկաւոր դք պատմեսցէ պատշաճաւոր , կարծեմ՝ թէ չէ նըմանաւոր Այս քաղաքաց որ երկրաւոր : | այն եւ արձակ նըստեալ յաթոռ Որպէս ՚ի կառըս թադաւոր . կամ՝ թագուՀի յոյժ գեղաւոր, Ոսկէտըտուն եւ ճամկաւոր , փողփողելով ՚ի վերջաւոր, Պայծառազգեստ եւ պըճնաւոր: ուրջանակի պարառաւոր Պարիսպ ածեալ լայն եւ ամուր: 'շտարակօք բարձր ահաւոր , Իմաստապէս արուեստաւոր : Որպէս ըզգլուխըն գիսաւոր , ակաւասար անձին բոլոր • աստահեղոյս Հիմամբ Հի խոր J՝աչարձանօք պըսակաւոր . Տունք եւ տաճարք զարմանաւոր , Շ ինեալ'ի գիրկս իմ՝ շքեղաւոր ՆՈՅՆՆ : |