Billeder på siden
PDF
ePub

2525252

I.

DE M. ACCIO PLAUTO.

MA

Umbro Sarfinate. (a)

Dicitur & plauftris vexiffe poemata Thefpis. Eadem pagina apud Rabanum; Poete primi Comici, Suffurim, Bullus & Magnes. Lege Sufarion, Mullus, & Magnes, ex Diomedis Accius a pedum planitie five Tx lib. III. pag. 486. Sequitur apud Rabanum: A TUTTI initio Plotus, poftea Plautus Secunda atate fuerunt Aristophanes, Eupolis (b) eft dictus, patria Sarfinas ex Umbria, leHoratius (legge Cratinus) qui & principum pidiffimus Poeta Comicus. A temporibus belvitia infectati acerbiffimas comoedias compofue li Punici fecundi floruit, ingenio magis dives runt. Tertia atas fuit Menandri, & Phili quam opibus, ita ut ad molas manuarias (c)(fortaffe Philippidis) Philemonis, qui omfe locare coactus fit piftori. Fatis conceffit nem acerbitatem comedie mitigaverunt, atque Romæ cum Terentius vix novennis effet Anargumenta multiplicia græcis erroribus (Diomeno U. C. DLXX. (d) ante Chriftum natum CLXXXIV. P. Claudio & L. Porcio Cols.des, autoribus) fecuti funt. Ab his Romani

Plautum ad exemplum Siculi properare Epichar mi fcripfit Horatius, (e) non tam quod ejus fabulas exprefferit, quam quod ut ille Græcas, fic hic Latinas Comedias cum fingulari laude compofuerit. Quintiliani tamen judicio X. 1. in Comœdia maxime claudicant Latini, nec comparandi Græcis funt, licet Varro dicat Mufas, Elii Stilonis fententia, Plautino fermone locuturas fuiffe, fi Latine loqui vellent: licet Cæcilium veteres laudibus ferant; licet Terentii fcripta ad Scipionem Africanum referantur, quæ tamen funt in hoc genere elegantiffima, & plus adhuc habitura gratiæ, fi intra verfus trimetros ftetiffent. Sane Muretum fi audimus lib. XVI. cap. 13. Var. Lect. cui acutiffimus Burmannus ad Quintilian. pag. 913. alfentitur, fi Plautino ore loquerentur Mufæ, meretricio fæpius quam virginali more locuturæ effent, & plebejo quam honefto. In Ra bani Mauri libro II. de arte Grammatica T. 2. Opp. pag. 46. edit. Colon. 1627. fol. Ho.

ratio tefte laudato afferuntur hi verfus.

Dicitur & Plautus vexiffe poemata thefpis Que canerent agerentque infecti faucibus ora. Sed ex Horatii arte poetica v. 276 obvium

erat emendare:

(a) Arnoldus Pontacus ad Eufebii Chron. p. 462. (b) Feftus in Ploti.

(c) Hieron. Chronico, & Gellius III. 3. qui e Varrone refert binas ilium fabulas Satyrionem & Addictum & tertiam, cujus nomen non adfcripfit, in piftrino compofuiff. Apud Minucium quoque Felicem cap 14. Plautine profafie bominem pro piftore poni obfervant Viri doéti. Utrum vero, quod in trufatili mola afinorum veluti vicem gefferit Plautus in piftrinis verfatilibus molentium, ideo Afinii cognomento veniat in quibufdam libris, in medio relinquo. (d) Cicero Bruto c. 15. Apud Voffium de Poetis latinis, etiam in nova Operum editione in fol. perperam excufus Urbis annus c13. Lxxv.

(e) Horat. lib. 2. Epift. 1. v. 58.

[ocr errors]

fabulas tranftulerunt, & conftat apud illos primo Latino fermone comediam Libeum (lege Livium) Andronicum fcripfiffe. Corruptiffi mus etiam locus apud eundem Rabanum pag. 47. Cujus planipedis Alta togatarum fcriptor ita in adilicia fabula meminit: daturineft Scaurus exultat planipes. Lege ex Diomede pag. 487. Cujus planipedis (five Mimi) Atta togatarum fcriptor ita in ædilicia fabula meminit: daturin' eftis aurum? exultat planipes. S. Hieronymus Epift. 101. ad Pammachium de optimo gene re interpretandi: Terentius Menandrum, Plautus & Cecilius veteres Comicos (Græcos) interpretati funt. Numquid hærent in verbis? ac non decorem magis & elegantiam in traslatione confervant? Rufinus eidem Hieronymo objicit, quod in Monafterio Bethlehem pueris ad dis fcendum Dei timorem fibi traditis, Maronem fuum, Comicofque Plautum & Terentium, ac Lyricos & Hiftoricos auctores expofuit. Ni mirum non putavit timori Dei adverfum effe Hieronymus, efficere, ut lingua Græca & La tina, & fuavitates atque elegantiæ, quæ in Ethnicorum libris exftant, non fugerent Chriftianos, & ab illis intelligi, atque in ufum verti poffent. Nihilominus majus merito ftu dium idem pofuit in Chrifti fide & obfequio teneris animis inftillando.

4

[blocks in formation]

E

ad eundem referunt, quod tanquam incertum & non magnæ rei relinquo.

1. Amphitruo, in qua poft actus IV. fcenam 2. inferti funt a recentiore manu verfus CLXXXII. Amphitruo Tragico-comedia dicitur a Lutatio ad Statii 4. Thebaid. v. 47. Verfus CLXXXII. five fcenas tres Amphitruoni Actus IV. fcenam 2. a recentiore manu adjectas, perperam pro genuinis Plauti habuerunt Pylades Brixianus aliique. In Plauto Taubmanni ad calcem voluminis rejecti leguntur, pag. 1271. feq.. A Plauti dictione abire, magifque tumentia effe, & vetera licet, tamen omnino fequioris ævi adjectamenta notat Voffius lib. 1. de vitiis fermonis cap. 27. In Plautinis fuis exemplaribus non reperiri teftatur Jac. Mofantus Briofius pag. 105. Epift. Amphitruonem Plauti Hifpanice vertit D. Villabolos, Hifpali 1574. 8. Imitatus eft in Amphitruone fuo Jo. Baptifta Poquelinus Molierius, ac Balio judice longe poft fe reliquit. Imitatus etiam eft Italus Poeta five Bocacius five alius in dramate cui titulus: Gieta, e Birria. Vide Diarium Venetum, Giornale de letterati d'Italia Tom. VI. p. 236.

[ocr errors]

plementum Aulularia nefcio an diverfum ab editis, de quo Goldaftus in literis MSS. ad Johannem Meurfium XI. Kal. Nov. 1604. Supplementum Aulularia illud quæro, quod Camerarius ait apud Georg. Fabricium vidiffe, non quod abs te (b) editum. Numquid fuper eo aliquid ex Scaligero? tenta, & vale mi Meurfi, ac amicitiam noftram fove. Camerarii verba funt: Nofter quidem Fabricius annotarat quædam Rome reperta, quibus fupplerentur hæc de ficientia, fed ne illa quidem fatis Plautina, neque caufa, cur adjici vellemus, vifa fuit: Sane præter illud fupplementum verfuum CXXII. quod Codro Urceo (i) Profeffori Bononienfi debemus, quodque incipit: quod non habeo. LY. feram, Velis nolis cum te quadrupedem strinxero. Exftat aliud brevius XXVIII. verfuum quod incip. Quid hic quondam pervicus addit? quod ante Meurftum variæ Plauti editiones exhibuerant, ut Simonis Carpentarii Parifienfis, Lugdunenfis Gryphii, Gyberti Longolij Colonienfis, & Hervagii Bafileenfis, neque aliud a Camerario innui fufpicor. Eo puto etiam pertinere quod legas in Pithoeanis, il y a quelque chofe au Plaute de Gryphe, qui n'eft pas aux autres Præter hæc duo exftat etiam fupple.

[ocr errors]

mentum recentius verfuum CCLXXV. Martino Dorpio (k) auctore, cujus initium: Non feram, carnifex. Nec non aliud Joachimi Camerarii ipfius: aliud item Georgii Reinmanni Leibfchutz, Profefforis Regiomontani. Prodiit feparatim Plauti Aulularia cum Urcei fupple mento Daventriæ 1512. 4. & Argentorati 1514. 4. & adjuncto altero longiore Martini Dorpii, Antuerp. 1537. 8.

4. Captivi, de qua Comedia fua Auctor ipfe, Prologo.

Non pertractate facta eft, neque item ut cæteræ,

2. Afinaria ex ¿váy pw Demophili Comici Græci expreffa. Afinariam Plauti imitatus eft & ad facrum argumentum de Saule filiam Da vidi dote cruenta præputiorum Philiftæorum defpondente deflectit Jo. Burmeifterus. Luneb. 1625. 3. Aulularia fic dicta ab aulula five olla Euclionis. Extremam hujus dramatis partem fupplevit & adtexuit Antonius Codrus Urceus, Profeffor Bononienfis, qui clarebat fub Sigif mundo & Friderico III. Imp. Aliud brevius fupplementum legitur in editione Plauti Lugdunenfi, quam dedit Gryphius, in Colonienfi Gyberti Longolii, tum in Pareana, & aliis recentioribus. Alia denique ex ingenio ador narunt Joach. Camerarius & Georgius Reimannus Leibfchutz. Jamque olim Plauti Aululariæ alienos verfus infertos fuiffe colligas e (i) Codrus Urceus lepidi vir ingenii obiit BonoPlinii XVIII. 1. Aululariam feorfim illuftranie A. 1500. ætat. 54. cujus vita fcripta a Bartholovere Steph. Riccius, Mauritius Sydelius &c. Aululariam verfibus Germanicis ut illa ætate rudibus reddere non dubitavit quidam Joachi- Menagiana T. IV. p. 150. feq. & Memoriarum litemus Greff, ZWickavienfis, Magdeburg. 1535. rariarum fcriptor, editarum Gallice A. 1716. 8. Tom. 8. Sed meritam ingenii laudem ætate noftra Martinus Dorpius vir egregius & amicus EI. pag. 331. feq. tulit Molierius (g Comicorum Gallicorum princeps, qui ex Aulularia Plauti Avarum fuum expreffit amoeniffima imitatione. Sup

(8) Molierius. Plautus noftri feculi vocatur a clarid. Burmanno p. 91. ad Petronium.

Ne

(b) In Meurfii curis Plautinis Lugd. Bat. 1599. Confer Plautum Taubmanni p. 1279.

mæo Blanchino exftat ad calcam Urcei operum junEtim excuforum A. 1540. De eodem confulendus Bernardus Moneta in obfervationibus Gallice editis ad

[ocr errors]

rafmi in flore ætatis extinctus Lovanii A. 1525. De eo Valerius Andreas in Bibl. Belgica & in Athenis

Belgicis Francifcus Svveertius. Rich. Simon T. 1.

Bibl. felectæ p. 88. Jo. Clericus Bibl. felectæ T. V. p. 215. feq. &c.

Neque fpurcidici infunt verfus immemora
verfus immemora- | ta. Vide Bacchides II. 2. 36. Hanc fepara-

biles.

[blocks in formation]
[ocr errors]

tim illuftravit Andreas Wilckius, Erfurt. 1604. 8.

9. Chryfalus five Bacchides. Prologus ac fcenæ primæ initium a Lafcari repertum eft Meffine in Sicilia; ab aliquibus tribuitur Francifco Petrarchæ . Exftat in editione Plauti Longoliana Colonienfi, atque inde etiam in aliis.

10. Phasma five Moftellaria, fic dicta a Moftella five monftro ædes infeftante.

11. Menæchmus, cujus Dramatis uti Pœno

Venetiis 1526. 8. In Menæchmos lepida exftat Angeli Politiani præfatio inter ejus Poemata in Operibus Politiani & Tom. 2. Delic. poe tar. Italorum pag. 363. Menæchmi Plauti & Miles gloriofus Hifpanice verfi prodiere A. 1555. forma minore. Militem Italica profa reddidit Coelius Calcagninus.

Ubi boni meliores fiant. Captivos Plauti Joach. Camerarius putabat intercidiffe; huic autem quæ ætatem tulit Comœdiæ titulum fuiffe Captivi duo. Illam elegante profa Gallica nuper donavit præftantiff. Vir Petrus Cofteus Parif. 1713. & Am-li quoque Italicam translationem vide editam ftelod. 1616. 8. Gallice & Latine cum notis. De fpatio temporis, quod ad actionem hujus dramatis requiritur, num ad leges theatri fit exactum, vide fi placet Anonymi Criticas Obfervationes, quæ editæ funt in Historia Critica Reip. litterariæ celeberrimi Maffoni Gallice edita T. XIII. p. 1. & laudati Coftei Epiftolam in Novellis Reip. litterar. A. 1716. pag. 464. Memoriis Trevoltinis A. 1716. Jul. p. 1388. & A. 1717. p. 317. Hiftoria Critica Reip. literar. Tom. XIV. pag. 56. Dallifche Nachlese der Neven Bibliothec. V. pag. 404. 5. Curculio, quod eft nomen parafiti impofitum a verme, qui frumentum exedit, unde jocus Aulonii Epift. XXII. Tota illa familia bominis literati non ad Ciceronis frumentariam (3. in Verrem,) fed ad Curculionem Plauti pertinebit.

6. Cafina, pro quo nomine Caniffam malebat Sam. Petitus II. 19. Mifc. fed infelici conjectura, ut docuit Sam. Bochartus parte I. Hierozoici II. 55. Vide etiam fi placet Guil. Canterum VII. 22. Nov. lect. Johannes Meurfius in mantiffa ad librum de luxu Romanorum cap. 17. Cafinam dictam conjicit a cafu five forte; translata enim eft de Græco Diphili dramate, quod infcribebatur nλnpuevo κληρομενοι five fortientes. Fefto in remiligines hæc Plauti fabula laudari videtur fub titulo Patinæ five Patinaria. Confer Cafinam IV. 3. 7. De Cafina Plauti, ejufque latranti nomine adeundus etiam Defiderius Heraldus animadverfionibus in Salmafii obfervationes ad Jus Atticum & Romanum lib. 2. cap. 17. p. 189. feq. qui tamen non perfuadet, cum apud Plautum latrate pro latranti nomine fcribendum conjicit, quod Cafinam omnes latrarent, fcilicet, hoc eft pofcerent & fuper qua fortitiones fierent. 7. Ciftellaria.

8. Epidiens, auctori suo præ cæteris proba

12. Pyrgopolinices five Miles gloriofus. 13. Mercator, translata ex urópy Philemonis Comici Græci. In hac quoque poft Actus IV. fcenam quintam bene multi verfus adfuti funt a recentiore manu, nec non & ver. fus undecim præmiffi fcene III. Atus V.

14. Pfeudolus. Cicero Catone Majore c. 14. Quam gaudebat bello fuo Punico Nevius, quam Truculento Plautus, quam Pfeudolo!

15. Penolus, qui & Patruus, & Phagon. Punica in hoc dramate occurrentia, quæ parum a puritate Hebraifmi abeffe affirmat Jofe phus Scaliger Epift. CCCLXII. & Hebraicis literis in fua Plauti editione defcripfit Pareus, illuftraverat Jofephus Scaliger ad fragmenta Græ corum p. 32. Salmafius Epift. XVIII. Thom. Reinefius de lingua Punica c. XII. Sed maxime Sam. Petitus lib. III. c. 1. 2. 3. eoque felicius Bochartus II. 6. Chanaan, & Jo. Cle ricus Vir Cl. Tomo IX. Bibl. Univerfalis p. 256. qui rhythmos effe docet, quod fubodora tus quoque fuerat Jo. Seldenus prolegom. de Diis Syris c. 2. Vide præterea fi lubet Hugo. nem Grotium Epiftola CVI. ad Gallos (collectionis majoris CCLVII.) Brianum Waltonum apparatu ad Biblia Polyglotta prolegom. II. num, 6. feq. Stephanum le Moyne ad Va ria Sacra p. 112. Jo. Chriftoph. Wagenfeilium in telis igneis Satana retulis p. 411. Jo. Braunium Virum Cl. in selectis facris p. 484. & ValentinumErnestum Loefcherum de cauffis linguæ Hebrææ

p. 31- Poft actus poftremi fcenam fextam Jo. Sambucus e MSto Codice aliam fubjunxit, quam in manu exaratis libris reperit etiam Juftus Lipfius V. 19. Antiq. Lect. De Punicis in Plauti Penolo videndus etiam If. Cafaubonus in Cafaubonianis editis nuper a Joanne Chriftophoro Wolfio pag. 121. Athanafius Kircherus in prodromo Copto pag. 179. Bernardus Aldrete in Antiquitatibus Africa & Hifpaniæ Hifpanica lingua vulgatis p. 207. Antonius Bynæus de Natali Chrifti pag. 102. & Olaus Rudbeckius T. 3. Atlanticæ pag. 731. feq. Ad dialectum Aramæam refert Georgius Henricus Saphunius in commentatione erudita ad Plauti Punica, quam edidit. Lipfiæ 1713. 8. Vide Acta Eruditorum T. V. fupplementi pag. 421. Specimen divinationum fuarum in Poenulum Plauti memorat Thomas Erpenius Epiftola ad Cafaubonum, quæ inter Cafauboni Epiftolas pag. 661. legitur edit. novæ in fol. Linguani Punicam in hodierna Melitenfi fupereffe, fpecimine linguæ Punica Marpurgi A. 1418. 8. edito demonftratum ivit exquifitæ eruditionis & præclari ingenii vir Jo. Henricus Majus, filius, humaniorum litterarum in Giffenfi Academia digniffimus Profeffor. 16. Perfa.

17. Rudens, quo titulo perinde ut Trinum. mo & Truculento non expleri indicationem argumenti difputat Julius Cæfar Scaliger p. 766. Poetices. Rudentem Anna Daceria , quæ eleganti illam fabulam vefte Gallica induit, infcribit Felix Naufragium. Eam e Diphilo Diphilo Plautus tranftulit, fortaffe ex ejus vxwouévois. ανασωζομένοις. 18. Stichus. In hac fabula leguntur loca bina, quæ e Nervolaria Plauti producit Feftus in Nafiterna, & Ofculana: forte quod Plautus fimiles verfus in diverfis quandoque adhibuit Comediis. Sane quæ e Nervolaria tum apud Feftum, tum apud alios plura leguntur, in Sticho fruftra quæras.

19. Trinumus, quam feparatim illuftravit in Plauto Philologo Critico Henningus Succovius. Julio Cæfare Scaligero judice rectius feciffet Plautus, fi Thefaurum infcripfiffet. Trinumum ex Philemonis comici Græci nau expreffum conftat. Henningi Succovii commentarius in Trinumum vidit lucem Francof. 1643. 8. 20. Truculentus, cæteris depravatior hodie exftat, etfi ut fupra in Pfeudolo dixi, Plauto ipfi hoc drama fuum mire placuit.

III. Etatem igitur tulerunt (præter unam Vidulariam) Comœdiæ Plauti Varronianæ o

mnes, five XXI. illæ, quas Varro in libris de Comoediis Plautinianis confenfu omnium pro ge nuinis habuit tefte Gellio III. 3. Vidularia quoque exftitit olim in antiquiffimis membranis Palatinis, in quibus ejus titulum poft Truculentum obfervarunt Viri docti, fed fabula ipfa defiderabatur, quam plus fimplici vice in teftimonium citant Nonius, Prifcianus, & alii.

IV. Poft mortem Plauti ejus Comœdiæ, quæ incerta ferebantur, Plautinæ tamen effe de jocorum copia cognitæ funt, ut narrat Macrobius lib. 2. Saturnal. c. 1. Aliarum Plauto paffim tributarum auctores fuere M. Aquilius quidam, vel M. Accius five Acutius, vel Plotius vel denique Turpilius ( a).

V. Nomina deperditarum Comœdiarum fub Plauti nomine hæc apud veteres Grammaticos obfervata funt Viris doctis, Georgio Fabricio præcipue, Taubmanno, ac Pareo, qui fragmenta Plauti collegerunt. 1. Acariftio, pro quo a lii apud Nonium legunt xapi studium. 2. Abroicus, al. Ambroicus vel Agroicus, y poin. 3. Addictus. 4. Anus. 5. Artemon. 6. Aftraba five Clitellaria. 7. Baccharia. 8. Bis compreffa. 9. Beotia. 10. Caciftus. 11. Calceolus. 12. Carbonaria, Clitellaria ( fupra Astraba.) 13. Excus five Prædones. 14. Colax. 15. Commorientes e Diphili fabula, cui titulus συναποθνήσκοντες expreffa tefte in Adelphis Terentio. Tamen hanc quoque Varro videtur Plauto abjudicaffe. 16. Condalium e Menandri Santuníp. 17. Cornicularia. 18. Dyfcolus. 19. Feneratrix. 20. Fretum. 21. Frivolaria. 22. Fugitivi. 23. Gastron, aliis Reftio vel Geftio, vel Quæftio denique. 24. Hortulus. 25. Leones ( al. lenones) gemini. 26. Lipargus, five Pa rafitus piger. 27. Medicus parafitus. 28. Mxchus. 29. Nervolaria. Prædones, (fupra Cea cus.) 30. Plocinus, al. Plociona, Пonions ftuparum inftitor. 31. Satyrio. 32. Scytha li thurgus, ex Antiphontis Exún. 33. Syrus. 34. Trigemini. 35. Vidularia. Poffent & catalogo deperditarum inferi Parafitus (fupra, Medicus:) Patina five Patinaria, ( nifi eadem hæc fuerit cum Cafina:) Phafma (nifi eadem cum Moftellaria) & Sifennaria (nifi falfa lectio Camerarium deceperit. )

b

VI.

(a) Gellius III. 3. e Varrone refert Plautinum fuiffe quempiam Poetam Comediarum, cujus quoniam fabule Plauti infcriptæ forent, acceptas effe quafi Plauti nas, cum effent non a Plauto Plautine, fed a Plautio Plautiane.

VI. Plautum olim illuftraverunt Grammatici | omittam editiones Daventrienfem Anni 1482. veteres Aruntius Celfus, Flavius Caper & L. Sifenna. Indices fuper fabulis Plautinis fcriptos a Vulcatio Sedigito, L. Ælio, Claudio quodam, itemque Accio, & Aurelio, Manilioque memorat Gellius: Varronis librum fecundum Plautinarum quæftionum Diomèdes. Sed horum omnium labores pridem intercidere. Veteribus Grammaticis, quorum monumenta Plauto illuftrando deftinata non tulerunt ætatem, addendus etiam Q. Terentius Scaurus.

& Brixienfem cum Commentario Bern. Saras ceni, quam procuravit Simon Papienfis, Venetafque cum commentario ejufdem Saraceni, & Jo. Petri Valle additis etiam commentariis Jo. Baptifte Pii Bononienfis 1499. 1511. fol. & Ulmenfem A. 1499. Plautus cum commenta riis Jo Baptifte Pii prodiit Mediolan. 1500. fol. (Sed caftigationes, & retractationes no. tarum fuarum in Plautum Pius fubjecit com. mentariis fuis in Lucretium editis Bonon. 1511. fol. & Parif. 1514. fol.) & cum Burchardi Py ladis Brixiani, & Thaddai Ugoleti commenta rio Parma 1511. fol. Præterea cum notis Sa raceni, Valle, Pii, Pyladis, Ugoleti, & Fran

VII. Acrofticha five verfus nomina fingulo. fum dramatum primis litteris indicantes, eorum que argumentum complexi, qui in codicibus, & editionibus Plauti ante fingulas fabulas le guntur, Prifciano nonnulli tribuunt; alii efty-cifci Marii Grapaldi, additis iconibus quibufdam lo colligunt illa vel ipfius effe Plauti, vel alterius prope æqualis, ut vifum Bocharto T. 1. Hierozoici p. 664.

ligno incifis Venet. 1518. fol. In Parmenfi
vero editione an. 1511. fol. præter Pyladis Buc
cardi Brixiani fcholia in quinque priores Co-
medias, occurrunt ad undecim fequentes &
principium Rudentis, hyponinemata Thadde
Ugoletis commentarii Francifci Marii Grapaldi,
& in reliqua Georgii Anfelmi Epiphyllides. Com
memoranda porro veniunt editiones.

Argentinenfis, curante Adolfo Mulingo, An.
1508. quam laudat Taubmannus.
Lipfienfis fingularum Plauti Comediarum
Anno 1506. 1511. 1512., &c. fol.

VIII. Plauti Comoedia XX. primum e MS. Florentino prodiere Venetiis opera & impen. dio Joannis de Colonia Agrippinenfis, & Vindelini de Spira Anno 1472. fol. cura Georgii Merule Alexandrini Statielenfis, & Tarvifii 1482. fol. opera & impendio Pauli de Ferra tia atque Dionyfii de Bononia. Sed annotamenta ejus & Plautine quas promittit quæftiones dubito an viderint lucem. Cornelius Vitellius de obfervatione dierum, menfium, an- Parifienfis, Simonis Carpentarii A. 1513. 8. norumque ad Pyladem Buccardum Brixianum: In qua primum editum eft fupplementum AuHabeo fexcentos & amplius errores ipfius (Me-lulariæ, quod deinde Gryphius, Meurfiufque rulæ ) ex commentariis Juvenalis & Orationis in vulgaverunt. Ligarium ac emendatione Plauti, Columelle, CaBonis Cenforii, & Varronis collectos, quos jam edidiffem, nifi expectarem ipfius quæftiones Plautinas, quas jam decem annos in utero geftat, adhuc (A. 1481.) non modo non parit, fed ne parturit quidem, cum ei opus fit recantare, que in toto Plauto depravavit. Confer Diarium Venetum, Giornale de' Letterati d' Italia T. XVII. p. 297. feq.

Poft Merulam recognitæ Plauti Comœdiæ ab ejus difcipulo funt Eufebio Scutario Vercellenfi Mediolan. 1490. fol. in officina egregii mancipis Ulderici Scinzenzeler, ipfius & magiftri Joannis Legnani opera & impendio.

A Jo. Petro Valla, cum cujus commentario & Bern. Saraceni, fine anni nota Plautum habeo editum Venetiis fol. ut omittam editionem hujus Comici Venetam A. 1495. 4.

A Pylade Buccordo Brixiano, Brixiæ 1506. fol. qui Plautum termille amplius erroribus a Saraceno & Pio corruptum queritur. Hinc ut

Florentina, Philippi Juntæ, A. 1514, & 1522. 8. cura Nicolai Angeli Buccinenfis recenfita. Exftat & editio Florentina, A. 1554. 8. Aldina > Venet. 1522. 4. quæ in titulo ipfo carmina Plauti magna ex parte in menfum fuum reftituta promittit, & Francifcus Afulanus in præfatione profitetur fe exemplar ab Aldo & Erafmo caftigatum typographis exfcribendum propofuiffe. Roberti Stephani editio Aldum fecuti prodiit Parifiis 1529. fol.

Lugdunenfes apud Gryphium, 1535. 1540. 8. 1554. 16.

Parifienfis apud Rob. Stephanum, exemplari bus viginti invicem collatis, A. 1535. fol.

Colonienfis Gyberti Longolii Ultrajectini, 1538. 8. apud Joannem Gymnicum. Prodierant etiam Comœdiæ Plauti felectiores cum notis Longolii Parif. 1530. 4.

Joachimi Camerarii, qui membranis antiquiffimis Palatinæ poftea illatis, atque inde iterum ereptis, Bibliothecæ ufus, plurima reftituit, &

[ocr errors]
« ForrigeFortsæt »