CARMEN XIX. AD TELEPHU M. Quantum distet ab Inacho Codrus pro patria non timidus mori cui terra ob graves, quos ei inter fodiendum parit, labores saepe invisa fit. CARMEN XIX. Instat poeta maturando, quod in novi auguris Murenae honorem cum sodalibus suis instituturus est, convivio. Pars huius sodalitii est Telephus, doctrinae inprimis, ut videtur, laude conspicuus, et eo ipso forte tempore in ordinanda et enarranda historia Graeca occupatus. Hunc igitur poeta iam mittere rerum doctarum et abstrusarum disquisitionem et id potius, quod ad convivium apparandum spectet, agere iubet. Mox, quasi in medio convivio iam versetur, pocula in lunae, noctis, et auguris Murenae honorem sumenda porrigi sibi iubet, docens, quot cyathis pocula singulis convivis misceantur. Tum morae impatiens, ut tibia statim, fistula et lyra canatur, rosae spargantur, et strepitus, quem non sine invidia morosus quidam senex Lycus cum coniuge sua adhuc adolescentula in vicinia audiat, ab insanientibus convivis excitetur, vehementius imperat. Denique, ut amorum quoque in hilari convivio celebrando fiat mentio, Telephi felicitatem, quod ille sponte a Rhode petatur, praedicat, de suo autem infortunio, quod Glycerae sibi in amore paret asperitas, queritur. Cum sine dubio felicior rei cuiusdam eventus in causa fuerit, ex qua Horatius laetiora cum amicis suis celebraret convivia, ut supr. I. 36: Numidae et II. 7: Pompeii Vari faustus in patriam reditus, et I. 37. laetus de Cleopatrae morte nuncius; vix dubitari potest, quin poeta convivii, ad quod Telephum in hoc carmine vocat, celebratione laetitiam suam Murenae de auguratu nuperrime ei delato declarare voluerit. Quo concitatiore autem affectu ille hoc convivium accelerat, eo magis, quanta eius de novis Murenae honoribus fuerit laetitia, cognoscitur. Caeterum Mitscherlichius colores suos Horatium in hoc carmine ex Ionis Chii Epigr. II. Anth. Gr. T. I. p. 94. duxisse existimat; sed similitudo illa, quam Ionis Chii carmen cum hoc carmine habet, in simili tantum ad bibendum, saltandum et canendum exhortatione cernitur, nec, quid inde Horatius expresserit, apparet. v. 1-8. Quantum dist. ab In. Codr. quot annorum numerum tempus illud inde ab antiquissimo Argivorum rege Inacho usque ad Codrum, ultimum Atheniensium regem, praeterlapsum efficiat et quid rerum intra hoc temporis spatium gestum sit. Inachi regnum incidit ferme in annum a. Christ. MDCCCLVI., Narras et genus Aeaci Et pugnata sacro bella sub Ilio: Quo Chium pretio cadum Mercemur, quis aquam temperet ignibus, Quo praebente domum et quota Pelignis caream frigoribus, taces. Da lunae propere novae, Da noctis mediae, da, puer, auguris Codrus vero vitam pro patria deposuit MLXVIII. cf. Meurs. de Regn. Attic, III. 16.; effluxerunt igitur ab Inacho usque ad Codrum circiter DCCC anni. pro patria non timid. mori, Graece un dɛilos θανεῖν vel μὴ ὀκνῶν θανεῖν, pro vulgari: non timens, sed sponte suscipiens pro patria mortem; de nobilissimo mortis genere, quo civitati suae victoriam de hostibus paratum ivit Codrus, res in vulgus nota; vid. Iustin. II. 6. Vell. Pat. I. 2. Cic. Tuscul. I. 48. Val. Max. V. 6. narras, enarras, exponis; non quidem, ut Mitsch. censet, confabulando cum amicis iam de convivio deliberaturis, sed domi potius historiam Graecam diligentius secundum temporis rationes digerendo et literis consignando; quis enim Telephum tam ineptum hominem fuisse statuat, ut doctrinae suae copias importuno tempore exponendo aliis molestiam crearet? aut quis Horatium hoc carmen vel temere inter loquendum effudisse, vel re transacta demum illud composuisse sibi persuadeat? Imo poeta, qua Telephum appellavit, ratione, id tantum, ut eius animum a severe historiae studio ad hilare convivium avocaret, spectasse videtur. - genus Aeaci, gentem ex Aeaco, Oenopiae rege, prognatam, Peleum, Telamonem, Achillem, Teucrum, Aia mercemur, 5 10 cem cett. sæero, ad Homerum, cui "Ios, cum plurium deorum cultus ibi vigeret, passim ion dicitur; et hinc apud Virgil. Aen. II. 241, Ilium divum domus vocatur, Chium cadum, ad praestantiora enim vina Chium quoque a Romanis referebatur; vid. Athen, I. P 28. communi igitur sumtu, sive de symbolis convivari volebant. temperet ignibus, calefaciat; ante coenam enim, ut satis constat, lavatum ire solebant Romani, Quo praebente domum cett. quis domum convivio nostro suppeditet et quota hora ego ad focum, ubi nihil mihi curandum sit acre frigus, conveniam, de hac re ne verbum quidem facis, h. e. id prae historiae, in quo defixus es, studio nihil moraris. Pelignis, qualia in montosa Pelignorum regione saevire solent. v. 917. Da lunge propere cett. porrige, o puer, festinantius poculum, quod in novae lunae, mediae noctis et auguris Murenae honorem ebibatur. Genitivi lunae, noctis et Murenae pendent ab omisso nomine poculum, quod dici solet eius, in cuius honorem illud exhauritur; cf, supr. ad III. 8. 13. Poeta scilicet laetitiae, quam praecipit, sensu abreptus iam sibi verşari videtur in hoc convivio et in ubi multam iam noctem producto, v. 12. Miscentor ex coni. Rutgersii (lect. Venus. VII. p. 267.) Bentl., Sanad., Mitsch., Doer. At non tam imperat Horat., quam docet, quo diverso modo commode singulis convivis pocula misceantur. R. sane luna et nox, sponte ut deas convivis venerandas se offerre debebant. miscentur cett. Novem cyathos vini aqua temperati commode infundi dicit iis, qui largius vino se invitare soleant, poetis scilicet, in quibus ipse fuit; tres vero iis, quos Gratiae, quarum cultores sint, modestiae et temperantiae in bibendo fines transilire vetent; de cyathis vid. supr. ad III. 8. 13: misceri pocula dicuntur, quae vino aqua temperato implentur. attonitus, furore poetico correptus, ἐμβρόντητος, μουσόληπτος. tres supra, ultra tres. rixarum metuens, verens, ne rixarum causa fiat immodicus vini usus. Gratia iuncta sororibus, Gratiae sororio vinculo inter se iunctae. nudis — nudus quidem, ut Graecorum yvuvós, passim de eo, qui leviter amictus est, dicitur, sed Gratiae in antiquis monumentis vere nudae apparent; cf. Manso Ueber die Horen und Grazien p. 80. supra II. 7. 28: dulce mihi est furere. Notissimum est illud Anacreontis XXXI: θέλω, θέλω μανῆναι. Berecyntiae, Phrygiae, a monte Berecynto in Phrygia, ubi praecipue in Cybeles sacris tibiae usus fuit; uti autem tibia graviorem, (vid. Hemsterhus. ad Lucian. D. D. XII. T. I. p. 233.), ita fistula, cuius statim mentio fit, leniorem et acutiorem sonum edidit. Quid discriminis inter tibiam et fistulam fuerit, docuerunt Bulengerus de Theatro. II. 23. et Laurentius in Thesaur. Graev. T. VIII. p. 1466. ματι. flamina tibiae, Eurip, Bacch. 127: ἡδυβόα Φρυγίων Αὐλῶν πνεύ Parcentes ego dexteras odi, non ferre possum, qui cunctantur et moras nectunt; suaviter autem iis, qui operae rei cuidam impendendae parcunt, parcentes dexterae tribuuntur; sparge rosas, audiat cf. supr. ad I. 36. 15. strepit. Comparant Cic. p. Rosc. Am. 46: cantu vocum et nervorum et tibiarum nocturnisque con v. 18—24. Insanire iuvat, ut viviis tota vicinitas perstrepit. Dementem strepitum Lycus Et vicina seni non habilis Lyco. Puro te similem, Telephe, Vespero, Me lentus Glycerae torret amor meae. CARMEN XX. AD PYRRHUM. Non vides, quanto moveas periclo, 25 v. 27. In multis Codd. legitur Chloë, quod a librariis rariori Rhodes nomini substitutum esse docuit Bentl. non iu dementem, qualem convivarum excitat lascivia et dementia. habilis, haud apta et congruens; aetate enim adhuc florens cum ་ venibus potius quam cum sene marito consuescere cupiebat; quo magis igitur Lycus de iuvenili coniugis suae levitate erat sollicitus, eo molestior convivarum in vicinia lascivientium strepitus eius auribus accidere debebat. v. 25-28. Nexus: at te, o Telephe, ut iuvenem formosum, amat Rhode, pariter in flore aetatis constituta. — nitidum, exsplendescentem, conspicuum; similem Vespero, pulchri iuvenis cum Vesperi vel Luciferi splendore comparatio passim apud poetas obvia; exemplorum copiam vid. apud Cerd. ad Virg. VIII. 589. cf. supr. II. 5. 19. et III. 9. 21. R. 81: Heu heu quam lento Marathus me torquet amore. CARMEN XX. Pyrrho iam id agenti, ut puerum, quem amabat, formosissimum, Nearchum, puellae cuidam simul eius amore flagranti praereptum eat, periculum, quod hoc temerario ausu subeat, accommodata rei imagine ante oculos ponit. Puellam enim illam, si Pyrrhus Nearchum ab ea abstraxerit, leaenae instar, cui quis catulos eripere tentet, in raptorem saevituram et amatum sibi puerum feroci animo per obstantes iuvenum catervas ab eo repetituram esse ait; victoriam autem huius certaminis eo magis fore ambiguam, cum ipse puer, pugnae arbiter, Pyrrhusné an puella superior evadat, in nullo plane ponat discrimine. Ad Graeci cuiusdam poetae exemplum hoc carmen ab Horatio concinnatum esse, unusquisque facile sentiet. Lineas quasdam adumbratae in hoc carmine imaginis animadvertisse sibi visus est in Platonis Charmide T. V. p. 111, Bipont. Schneiderus in Animadv, in Dura post paullo fugies inaudax Cum per obstantes iuvenum catervas Interim, dum tu celeres sagittas Promis, haec dentes acuit timendos, Arbiter pugnae posuisse nudo Sub pede palmam Fertur et leni recreare vento 5 10 Anacr. p. 107. a Mitscherlichio XI. 416. Hesiod. Scut. 388.); id laudatus. amovere ; v. 1—8. moveas, h. e. amoveas; ut supr. I. 10. 10: boves per dolum leaenae, Ovid. Met. III. 547: Utque furit catulo lactente orbata leaena. Gaetulae, ut supr. I. 23. 10: Gaetulus leo, ubi cf. not. inaudax, nove pro: timidus, haud dubie quod apud Graecum poetam, quem Hor. expressit, erat άtoluos. per obstantes iuv. caterv. persistit in allegoria et Nearchum sequente demum versu pro catulis ponit; cogita igitur per obstantes iuvenum catervas comites, qui se leaenae raptorem catulorum suorum persequenti opponunt. insignem, sc. forma. Grande certam. tib. praed. ced. mai. an illi, h. e. grandis certaminis, utrum tibi an illi potius praeda contingat, causam futuram. Nearchus certamen pro: certaminis causa dicitur. v. 9-16. Interim, dum tu celeres sagitt. prom. Interea, dum vos strenue ad pugnam accingimini, parum ille curat certaminis exitum. Pyrrhus sagittas promit, ut eminus pugnans leaenam incurrentem confodiat; illa contra dentes acuit, ut Pyrrhum laceret. Proprie dentes acuere apri est (Hom. Il. iam translatum est ad leaenam, ut apud Auct. ad Herenn. IV. 39. arbiter pugnae, Nearchus, foaßεvτns, a cuius arbitrio stetit victoria. -palmam sub pede posuisse, nihil curasse, utri palmam daret, h. e. utrum puellam Pyrrho, an Pyrrhum puellae praeferret ; plane ut illa mulier in poculo caprarii apud Theocrit. I. 33 sqq.: nào dé oî ävdeεs Καλὸν ἐπειράζοντες ἀμοιβαδὶς ἄλ λοθεν ἄλλος Νεικείουσ' ἐπέεσσι· τὰ δ ̓ οὐ φρενὸς ἅπτεται avτās. — sub pede poni vel pedibus subiici (Virg. Georg. II. 492.) dicitur, quod contemnimus, nihil curamus susque deque habemus; nudo, ad morem, quo pueri delicatiores non calceati, sed soleati incedebant, referunt; rectius colligas ex học epitheto, puerum fingi nudum adstare. sparsum odoratis humerum capillis, h. e. humerum, super quo capilli unguentis delibuti defluebant. Horatium imitatus est Ovidius Fast. II. 509: Ibat odoratis humeros perfusa capillis Maeonis. leni recreare vento, flabello vel tabella adhibita; flabellum enim vel tabella (vid. N. Heins. ad Ovid. Art. A. I. 161.) ad instrumenta pertinebat, quae mollioribus ad corpus |