Billeder på siden
PDF
ePub

Hunc meus implevit generoso flore maritus,
Atque ait: Arbitrium tu, Dea, floris habe.
Sæpe ego digestos volui numerare colores;

Nec potui: numero copia major erat.
Roscida quum primum foliis excussa pruina est,
Et variæ radiis intepuere comæ ;
Conveniunt pictis incinctæ vestibus Horæ,
Inque leves calathos munera nostra legunt.
Protinus accedunt Charites, nectuntque coronas,
Sertaque, cælestes implicitura comas.

Prima per immensas sparsi nova semina gentes:
Unius Tellus ante coloris erat.

Prima Therapnæo feci de sanguine florem,

Et manet in folio scripta querela suo.

Tu quoque nomen habes cultos, Narcisse, per hortos, Infelix, quod non alter et alter eras.

10

15

20

Quid Crocon, aut Attin referam, Cinyraque creatum, 25 De quorum per me vulnere surgit honor.

Forsitan in teneris tantum mea regna coronis

Esse putes: tangunt numen et arva meum.
Si bene floruerint segetes, erit area dives:
Si bene floruerit vinea, Bacchus erit.
Si bene floruerint oleæ, nitidissimus annus:

Poma quoque eventum temporis hujus habent.
Flore semel læso pereunt viciæque fabæque :
Et pereunt lentes, advena Nile, tuæ.
Vina quoque in magnis operose condita cellis
Florent; et nebulæ dolia summa tegunt.
Mella meum munus. Volucres ego mella daturas
Ad violam et cytisos et thyma cana voco.

30

30

35

35

26. FABII.

IDIBUS agrestis fumant altaria Fauni,
Hic ubi discretas insula rumpit aquas.
Hæc fuit illa dies, in qua Veientibus arvis
Ter centum Fabii, ter cecidere duo.
Una domus vires et onus susceperat Urbis:
Sumunt gentiles arma professa manus.
Egreditur castris miles generosus ab îsdem,
E quîs dux fieri quilibet aptus erat.
Carmentis portæ dextro via proxima Jano est:
Ire per hanc noli, quisquis es; omen habet.
Illâ fama refert Fabios exisse trecentos.

Porta vacat culpa; sed tamen omen habet.
Ut celeri passu Cremeram tetigere rapacem
(Turbidus hibernis ille fluebat aquis),
Castra loco ponunt: destrictis ensibus ipsi
Tyrrhenum valido Marte per agmen eunt:
Non aliter, quam cum Libyca de rupe leones
Invadunt sparsos lata
per arva greges.
Diffugiunt hostes, inhonestaque vulnera tergo
Accipiunt: Tusco sanguine terra rubet.

Sic iterum, sic sæpe cadunt. Ubi vincere aperte
Non datur, insidias armaque cæca parant.
Campus erat, campi claudebant ultima colles,
Silvaque, montanas occulere apta feras.
In medio paucos armentaque rara relinquunt :
Cetera virgultis abdita turba latet.

Ecce, velut torrens, undis pluvialibus auctus,
Aut nive, quæ Zephyro victa tepente fluit,

Per sata perque vias fertur, nec, ut ante solebat,
Riparum clausas margine finit aquas:

[blocks in formation]

Sic Fabii vallem latis discursibus implent;

Quosque vident, sternunt: nec metus alter inest.
Quo ruitis, generosa domus? Male creditur hosti!
Simplex nobilitas, perfida tela cave.

Fraude perit virtus. In apertos undique campos
Prosiliunt hostes, et latus omne tenent.
Quid faciant pauci contra tot millia fortes ?
Quidve, quod in misero tempore restet, habent?
Sicut aper, silvis longe Laurentibus actus,

Fulmineo celeres dissipat ore canes;

Mox tamen ipse perit: sic non moriuntur inulti;
Vulneraque alterna dantque feruntque manu.
Una dies Fabios ad bellum miserat omnes:
Ad bellum missos perdidit una dies.
Ut tamen Herculeæ superessent semina gentis,
Credibile est ipsos consuluisse deos.
Nam puer impubes, et adhuc non utilis armis,
Unus de Fabia gente relictus erat :
Scilicet ut posses olim tu, Maxime, nasci,
Cui res cunctando restituenda foret.

27. CACUS.

PUPPIBUS egressus Latia stetit exsul in herba.
Felix, exsilium cui locus ille fuit!

Nec mora longa fuit: stabant nova tecta: nec alter

Montibus Ausoniis Arcade major erat.

Ecce boves illuc Erytheïdas applicat heros

Emensus longi claviger orbis iter.

Dumque huic hospitium domus est Tegeæa, vagantur Incustoditæ lata per arva boves.

35

40

45

50

5

Mane erat: excussus somno Tirynthius hospes

De numero tauros sentit abesse duos.
Nulla videt taciti quærens vestigia furti :
Traxerat aversos Cacus in antra boves;
Cacus, Aventinæ timor atque infamia silvæ,
Non leve finitimis hospitibusque malum.
Dira viro facies; vires pro corpore; corpus

Grande: pater monstri Mulciber hujus erat:
Proque domo longis spelunca recessibus ingens
Abdita, vix ipsis invenienda feris.
Ora super postes affixaque brachia pendent,

Squalidaque humanis ossibus albet humus.
Servata male parte boum Jove natus abibat:
Mugitum rauco furta dedere sono.
Accipio revocamen, ait; vocemque secutus
Impia per silvas ultor ad antra venit.
Ille aditum fracti præstruxerat objice montis :
Vix juga movissent quinque bis illud onus.
Nititur hic humeris (cœlum quoque sederat illis),
Et vastum motu collabefactat onus:

Quod simul evulsum est, fragor æthera terruit ipsum ;
Ictaque subsedit pondere molis humus.
Prima movet Cacus collatâ prælia dextrâ ;
Remque ferox saxis stipitibusque gerit.

Quîs ubi nil agitur, patrias male fortis ad artes
Confugit, et flammas ore sonante vomit.
Quas quoties proflat, spirare Typhoëa credas,
Et rapidum Ætnæo fulgur ab igne jaci.
Occupat Alcides: adductaque clava trinodis
Ter quater adversi sedit in ore viri.

Ille cadit, mixtosque vomit cum sanguine fumos;
Et lato moriens pectore plangit humum.

10

15

20

25

30

35

35

40

5

10

15

28. POETARUM LAUS IMMORTALIS.

QUID mihi, Livor edax, ignavos objicis annos;
Ingeniique vocas carmen inertis opus?

Non me more patrum, dum strenua sustinet ætas,
Præmia militiæ pulverulenta sequi:

Nec me verbosas leges ediscere: nec me
Ingrato vocem prostituisse foro?

Mortale est, quod quæris, opus. Mihi fama perennis
Quæritur, ut toto semper in orbe canar.
Vivet Mæonides, Tenedos dum stabit et Ide:

Dum rapidas Simoïs in mare volvet aquas.
Vivet et Ascræus, dum mustis uva tumebit,

Dum cadet incurva falce resecta Ceres. Battiades semper toto cantabitur orbe; Quamvis ingenio non valet, arte valet. Nulla Sophocleo veniet jactura cothurno: Cum Sole et Luna semper Aratus erit. Dum fallax servus, durus pater, improba lena

Vivent, dum meretrix blanda, Menandros erit.
Ennius arte carens, animosique Accius oris,
Casurum nullo tempore nomen habent.
Varronem primamque ratem quæ nesciat ætas,
Aureaque sonio terga petita duci?

Carmina sublimis tunc sunt peritura Lucreti,
Exitio terras cum dabit una dies.

Tityrus, et fruges Æneïaque arma legentur,
Roma, triumphati dum caput orbis eris.
Donec erunt ignes arcusque Cupidinis arma,
Discentur numeri, culte Tibulle, tui.
Gallus et Hesperiis, et Gallus notus Eois,
Et sua cum Gallo nota Lycoris erit.

[blocks in formation]
« ForrigeFortsæt »