Harr.

5-26-24
10373

Meliboeus

I

Tityre, tu patulae recubans sub tegmine fagi
Silvestrem tenui musam meditaris avena:
Nos patriae fines et dulcia linquimus arva;
Nos patriam fugimus: tu, Tityre, lentus in umbra
Formonsam resonare doces Amaryllida silvas.
Tityrus O Meliboee, deus nobis haec otia fecit;

Namque erit ille mihi semper deus, illius aram
Saepe tener nostris ab ovilibus imbuet agnus.
Ille meas errare boves, ut cernis, et ipsum
Ludere quae vellem calamo permisit agresti.

VARIETAS LECTIONIS: 2 Agrestem Quint. IX 4, 86, cfr. Schol. Bern.

AVCTORES, IMITATORES (praeter centones), SIMILIA: 1 sq. (=g. IV 566) Tityrus Theocr. III 2 VII 72 Calp. IV 163 Theocr. VII 88 τὸ δ ̓ ὑπὸ δρυσὶν ἢ ὑπὸ πεύκαις ἡδὺ μελισδόμενος· κατεκέκλισο, θεῖε Κομᾶτα XII 8 σκιερὴν ὑπὸ φηγὸν Numitor. Antibuc. (FPR p. 341 Baehr.) fr. I Tityre, si toga calda tibi est, quo tegmine fagi? Lucr. II 663 Cic. Arat. 47 sub tegmine caeli Catal. IX 17 viridi patulae sub tegmine quercus Sen. Herc. O. 653 e patula . . fago Juvenc. II 122 arborea quod te vidi recubare sub umbra Damasus III I Ihm (= Anth. lat. 765, 1) Tityre, tu fido recubans sub tegmine Christi divinos apices sacro modularis in ore Sidon. c. IV 1 Tityrus ut quondam patulae sub tegmine fagi (cfr. ep. VIII 9, 5, 12) Eugen. Tol. LXX 6 glandiferae recubant sub tegmine Anth. lat. 2, 5; 483, 1; 555, 1; 558, 1; 893 2 VI 8 Theocr. I 20 Bouxoλexas.. Moisas Lucr. IV 589 fistula silvestrem ne cesset fundere musam Tib. III 4, 71 cantus meditabar avena Nemes. I 27 Musam (?) deposcis avenae

4 sq. Calp. IV 37 secura saturi recubamus in umbra et fruimur silvis Amaryllidos

Anth. lat. 893, 99 (ad VII 9) 5 Theocr. III 6 χαρίεσσ' 'Αμαρυλλί Prop. I 18, 31 resonent mihi Cynthia silvae Longus II 7, 6 sπývoυv τὴν Ἠχὼ τὸ ̓Αμαρυλλίδος ὄνομα μετ ̓ ἐμὲ καλοῦσαν 6 Mart. I 107, 3 otia da nobis, sed qualia fecerat olim Maecenas Flacco Vergilioque suo Calp. IV 70 Meliboee, deus 8 Theocr. epigr. I 5 Bwuòv d' aiμáter nepads cpáros Priap. II 12 p. 128 Vo. pinguis agnus ex ovilibus Tib. II 1, 57 a pleno.. munus ovili.. hircus 15 agnus ad aras Anth. lat. 775, 15 Calp. II 63 saepe cadit festis devota Parilibus agna 67 caper imbuat aras V 27 9 Theocr. ΙΧ 4 ἐν φύλλοισι πλανῷντο 10 Calp. IV 20 levibus quem saepe cicutis ludere conantem vetuisti

5

IO

M.

T.

Non equidem invideo, miror magis: undique totis
Usque adeo turbatur agris. En ipse capellas
Protenus aeger ago; hanc etiam vix, Tityre, duco:
Hic inter densas corylos modo namque gemellos,
Spem gregis, ah silice in nuda conixa reliquit.
Saepe malum hoc nobis, si mens non laeva fuisset,
De caelo tactas memini praedicere quercus.
Sed tamen iste deus qui sit, da, Tityre, nobis.
Urbem, quam dicunt Romam, Meliboee, putavi
Stultus ego huic nostrae similem, quo saepe solemus
Pastores ovium teneros depellere fetus.

Sic canibus catulos similes, sic matribus haedos
Noram, sic parvis componere magna solebam.
Verum haec tantum alias inter caput extulit urbes,

12 turbatur Quint. I 4, 28 Consentius GLK V 372, 35 Serv. turbamur PR Philarg., reicit Servius

15

20

11 Theocr. I 62 xooτ! Tu neproμéw Nux eleg. 33 non equidem invideo Claud. rapt. III 27 haud eq. invideo Paulin. Nol. ep. XVII 4 non invideo, praedico magis Alcim. Av II 157 nec eq. invideo, miror magis Sidon. ep. VIII 9, 5, 56 sed tu, Tityre, parce provocare; nam non invideo magisque miror eqs. Ov. her. X 105 Anth. lat. 255, 8 non equidem miror Aen. I 335 IV 330 V 56 al. Hor. ep. II 1, 69 Ciris 19; 418 Ov. m. VIII 497 XV 359 her. VI 79 al. Aetna 458 Calp. III 18 VI 78 Sil. XI 556 XII 387 al. Stat. Th. III 621 Paul. Nol. XXII 24 Carm. ep. 1356, 5 etc. non (haud) equidem 12 g. IV 84 Aen. XII 646 Lucr. I 412; 497; 589; 966; 1006 al. Luc. I 366 IV 185 IX 507 etc. usque adeo 13 Mart. VIII 56, 8 flebat et abductas Tityrus aeger 14 sq. Theocr. I 25 alɣa..didoμatóxov Ov. m. XI 316 namque est enixa gemellos Stat. Th. V 464 enitor geminos X 294 spes gregis Coripp. Ioh. III 163 aries. . spes una gregis Claud. Mar. Vict. II 104 nudum in silicem 16 (Aen. II 54) Carm. ep. 506, 2 si fortuna quidem fatis non laeva fuisset 20 (A. II 456) Ov. m. I 639 VIII 19 (XIII 417) saepe solebat

oves

15 Claud.

21 Calp. II 47

depulsa. . fetura Val. VII 375 teneros.. fetus 23 g. IV 176 Ov. m.
V 416 Coripp. paneg. Anast. 15 p. 163 P. compoñere magnis parva
tr. 6, 28 Stat. s. I 5, 61 Sidon. ep. VIII 6, 2 si parva magnis com-
ponere licet Paulin. Nol. c. VI 20 Orientius I 607 sic, modo si parvis
cupias componere magna Otto Sprichwörter p. 204 24 Val. I 385
(405) tantum haec aliis . . quantum Hom. Od. VI 107 пasάwy
ὑπὲρ ἡ γε κάρη ἔχει ἠδὲ μέτωπα Vell, II 4, 6 super totum terrarum
orbem Roma extulerat caput Sil. I 29 ubi magnanimis Romam
caput urbibus alte exerere.. videt Sulpic. 20 extulit ingens Roma
caput Verg. g. II 341 Aen. I 127 Tib. IV 1,
(V 487) tr. I 9, 45 f. I 209 V 637 Sil. VII 254
Stat. Th. VI 101 Carm. ep. 906, 7 caput extulit
(s. IX?)

123 Ov. m. III 37 VIII 250 Il. lat. 158 Anth. lat. 686, 1 sqq.

M.

T.

M.

T.

པས་པཆས་

Et quae tanta fuit Romam tibi causa videndi?
Libertas, quae sera tamen respexit inertem,
Candidior postquam tondenti barba cadebat;
Respexit tamen et longo post tempore venit,
Postquam nos Amaryllis habet, Galatea reliquit.
Namque, fatebor enim, dum me Galatea tenebat,
Nec spes libertatis erat nec cura peculi.
Quamvis multa meis exiret victima saeptis
Pinguis et ingratae premeretur caseus urbi,
Non umquam gravis aere domum mihi dextra redibat.
Mirabar, quid maesta deos, Amarylli, vocares,
Cui pendere sua pátereris in arbore poma:
Tityrus hinc aberat. Ipsae te, Tityre, pinus,
Ipsi te fontes, ipsa haec arbusta vocabant.

Quid facerem? neque servitio me exire licebat

Nec tam praesentis alibi cognoscere divos.
Hic illum vidi iuvenem, Meliboee, quotannis

25 Theocr. XVIII 30 † xány xvnáρiccos Nemes. II 86 si modo coniferas inter viburna cupressos Paulin. Nol. XI 37 aequas viburna cupressis 26 Calp. VII 7 (ad 36) Carm. Einsidl. II 14 tu dic, quae sit tibi causa tacendi 27 Tib. I 9, 4 sera tamen tacitis Prop. III 15, 35 sera tamen pietas - Luc. VII 433 libertas .. nec respicit ultra Ausoniam Tertull. adv. Marc. II 28 genus humanum tam sero respexit 28 (= Symm. IV 18, 2) Iuv. I 25 quo tondente gravis iuveni mihi barba sonabat 29 Stat. s. IV 2, 64 longo post tempore venit, infra 67 Aen. VI 409 Ciris 74 Ov. m. (VII 494) IX 570 X 180 XIV

218 Stat. Th. III 501 VI 121 XI 394; 605 Damas. XLIV 2 Paulin. Nol. XXVII 184 Cyprian. Gall. Gen. 1315 31 Catal. IX II Commodian. instr. II 8, 8 namque fatebor enim Aen. IV 20 Dracont. laud. III 567 fatebor enim 32 Plaut. Stich. 751 vapulat peculium, actum est, fugit hoc libertas caput Hor. a. p. 330 et cura peculi 33 Ennod. c. I 8, 27 H. fumat tibi victima pinguis 34 Calp. II 70 per totum niveus premitur mihi caseus annum Avien. or. 487 lacte.. atque pingui caseo 35 Moretum 80 inde domum cervice levis, gravis aere redibat Priap. II 12 p. 128 Vo. meisque pinguis agnus ex ovilibus gravem domum remittit aere dexteram Colum. X 310 aere sinus gerulus plenos gravis urbe reportet Paulin. Nol. XVIII 41 aere gravis sinus Anth. lat. 21, 64 aere gravis 36 Prop. III 10, 1 mirabar, quid Calp. VII 7 mirabar, quae tanta foret tibi causa morandi (vd. 26) 37 VII 54 Calp. II 72 sub arbore nostra poma 38 sq. VI 10 Bion I 32 Mosch.

III 23 Nemes. I 72 te platanus, Meliboee, susurrat, te pinus; reboant

te..

.silvae, te nostra arbusta (?) locuntur Rutil. I 31 ipsi quin etiam fontes .. ipsaque si possent arbuta nostra loqui 40 VII 14 (g. IV 504 A. IX 399) Ov. tr. I 3, 49 f. V 313 (VI 149 eleg. in Maec. I 39) quid facerem? -Ambros. ep. XXXVII 24 ut servitio ei liceat exire cfr. de Iacob II 3, 12 de Ioseph IV 19 Hex. V 14, 49 de off. III 8, 53 de Cain II 2, 9 expos. psalm. 118 III 27, I

?

30

35

40

M.

Bis senos cui nostra dies altaria fumant.
Hic mihi responsum primus dedit ille petenti :
'Pascite ut ante boves; submittite tauros.'

Fortunate senex! ergo tua rura manebunt,
Et tibi magna satis, quamvis lapis omnia nudus
Limosoque palus obducat pascua iunco.
Non insueta gravis temptabunt pabula fetas,
Nec mala vicini pecoris contagia laedent.
Fortunate senex! Hic inter flumina nota
Et fontis sacros frigus captabis opacum.
Hinc tibi quae semper vicino ab limite saepes
Hyblaeis apibus florem depasta salicti
Saepe levi somnum suadebit inire susurro.
Hinc alta sub rupe canet frondator ad auras,
Nec tamen interea raucae, tua cura, palumbes
Nec gemere aeria cessabit turtur ab ulmo.

T.

Ante leves ergo pascentur in aequore cervi,

45

aethere

50

54 rorem (?) Schol. Bern. 59 pascuntur P aequore s PR Serv. Philarg. Probus GLK IV 149, 3 Prisc. III 26, 11, discrepant Probi commentarii codices p. 327, 14 H.

55

54 Ov. ars III

13 leve Mincius

43 A. XI I33 Damas. XXVII 6 bis seni transiere dies - Ov. her. I 25 (f. II 193) Sil. XII 332 (VIII 432 Avien. Arat. 207) altaria fumant 45 Theocr. ΙΧ 3 μόσχως βουσὶν ὑφέντες, ὑπὸ στείραισι δὲ ταύρως Tib. IV 1, 170 submittere taurus Dracont. Rom. VIII 418 46 Dirae 10 senis nostri felicia rura 49 Dirae 91 capellae . . mollia non iterum carpetis pabula nota 50 Hor. epod. XVI 61 nulla nocent pecori contagia 52 II 8 Val. I 448 captaret frigora quercus Stat. s. IV 4, 17 frigora captant Cyprian. Gall. Gen. 597 frigus captabat in umbra (cfr. Ov. m. X 129) 53 Lucr. III II ut apes . . omnia libant, omnia nos itidem depascimur aurea dicta Val. Max. I 6 ext. 3 apes.. Heliconios colles. . depastae Auson. ep. XXIX 12 p. 285 P. Hyblaeis apibus saepes depasta susurrat Theocr. VII 142 (ad v. 58) 150 Mart. VII 88, 8 Hybla. . apes 55 Claud. XII susurret 56 Theocr. VIII 55 dnò tặ nétpợ tad gooμa Luc. VI 641 alta sub rupe 57 sq. Mart. III 58, 19 gemit hinc palumbus, inde .. turtur Ambros. hex. V 12, 39 sunt gementes turtures et raucae columbae de Iacob II 12, 56 rauca resonant in nemore columbarum murmura X 22 Stat. s. IV 4, 20 (Ov. am. III 1, 41 tr. IV 6, 45 Val. VI 499) tua cura 58 Theocr. VII 141 ἔστενε τρυγών, πωτῶντο ξουθαὶ περὶ πίδακας ἀμφὶ μέλισσαι 59 sqq. Archiloch. fr. 74, 7 orav deλpioi θῆρες ἀνταμείψωνται νομὸν ἐνάλιον Herod. V 92, 1 natarunt aequore dammae Ov. m. XIV 37 prius in aequore frondes.. et in summis nascentur montibus algae.. quam Nemes. I 75 namque prius siccis phocae pascentur in arvis insuetusque (?) freto vivet leo quam taceat, Meliboee, tuas mea fistula laudes Claud. I 169 ante dabunt hiemes Nilum, per flumina dammae errabunt. . quam Probus a nostro possit discedere sensu Ennod. ep. VI 38 facilius credo . . relictis fluen

Hor. c. I 2, II

M.

Ante pererratis amborum finibus exul

Aut Ararim Parthus bibet aut Germania Tigrim,
Quam nostro illius labatur pectore voltus.

At nos hinc alii sitientis ibimus Afros,
Pars Scythiam et rapidum cretae veniemus Oaxen
Et penitus toto divisos orbe Britannos.

En umquam patrios longo post tempore finis
Pauperis et tuguri congestum caespite culmen
Post aliquot mea regna videns mirabor aristas?
Impius haec tam culta novalia miles habebit,
Barbarus has segetes: en quo discordia civis
Produxit miseros; his nos consevimus agros!

63 labantur P 65 certe Bern., cfr. Vib. Seq. p. 150, 9 R. Heller ad axem Cartault

cretae et Cretae Serv. Philarg. Schol. Geticae Heller ad Oxum Ladewig, Ante 69 versum excidisse putat Havet ah, quot Cahen 72 en quis cons. (Schol. Bern. ?) agris R

torum alimoniis aether vacuum pisces expetere quam tantorum me immemorem delicta restituant c. I 7, 27 piscis in aetherio.. vertice tranet . . marmora cervus amat, infra VIII 27; 52 Dirae 4; 98 Prop. 15, 29 II 15, 31 Ov. tr. I 8, I Sen. Herc. 373 Phaedr. 568 Thy. 476 Herc. O. 335 Licentius (FPR p. 417) 99 Anth. lat. 440, I; vd. ad 63 61 Prosper de ingratis (Migne 51, 105) 147 ecce pererratis terrarum finibus 62 Sen. Med. 374 Albin Persae Rhenumque bibunt Nemes. Cyn. 67 quae Rhenum Tigrimque bibunt Ararisque remotum principium 63 (cfr. 59) Dirae 101 quam tua de nostris emigret cura medullis Paulin. Nol. c. XI 47 prius ipsa recedet corpore vita meo quam vester pectore vultus Rutil. I 53 citius. . quam tuus ex nostro corde recedat honos Luc. IX 80 elapsus felix de pectore Magnus 66 Ov. ex P. I 9, 48 toto dividor orbe Luc. VIII 391 toto divisus ut orbe Flor. I 45, 2 toto orbe divisi Britanni Ambros. de bell. Iud. V 15, 22 Britannias interfuso mari a toto orbe divisas II 9, 102 Hieron. ep. (ad Marcell.) XLVI 10 divisus ab orbe nostro Britannus Aen. VIII 727 Cat. XI II Hor. c. I 35, 29 Claud. XVII 51 XXIV 149 Orientius II 237 67 Sil. XVI 91 (ad VIII 7) Dirae 86 (ad v. 70) lat. 21, 102 repetis patriam longo post tempore, vd. ad v. 29 68 Priap. III 6 p. 129 Vo. pauperis tuguri pater Ps. Quint. decl. maior. XIII 2 humilis tugurii rusticum culmen ..regna fecerat Cyprian. ad Donat. 2 fecundi caespitis culminibus ingravescit Paulin. Nol. XXI 486 pauperis et tuguri magis arta tegilla frequentat 69 Claud. VIII 372 decimas

Anth.

emensus aristas Ennod. c. II 1, 15 bis denas hiemes, totidem transcendit aristas (cfr. Augustin. quaest. in hept. I 95) 70 sqq. Dirae 84 exul ego indamnatus egens mea rura reliqui, miles ut accipiat funesti praemia belli; hinc ego de tumulo mea rura novissima visam 45 Aetna 51 impius et miles Sedul. app. IIb I p. 309 Hue. per culta novalia pergens 71 Dirae 83 discordia civis Prop. I 22, 5 Romana suos egit discordia cives

65

70