Billeder på siden
PDF
ePub

15

16

notesceret, Galli gladios, scuta, galeas adornabant eo. Nunc tanta penuria est vendibili merce, ut perquam raro cernatur in suo orbe. Surculi infantiæ adalligati, tute- 4 lam habere creduntur : contraque torminum ac vesica et calculorum mala in pulverem igne redacti, potique cum aqua auxiliantur. Simili modo ex vino poti, aut si febris sit, ex aqua, somnum afferunt. Ignibus diu repugnant. Sed" eodem medicamine sæpius poto tradunt lienem quoque absumi. Sanguinem " rejicientibus exscreantibusve medentur. Cinis' eorum miscetur oculorum medicamentis. Spissat enim ac refrigerat: hulcerum cava explet: cicatrices extenuat.

18

XII. Quod ad repugnantiam rerum attinet, quam 1 Græci antipathiam vocant, nihil est usquam venenatius, quam in mari pastinaca, utpote quum radio ejus arbores necari dixerimus'. Hanc tamen persequitur galeos'. Idem et alios quidem pisces, sed pastinacas præcipue, sicut in terra serpentes mustela. Tanta est aviditas ipsius veneni. Percussis vero ab ea medetur et hic quidem, sed et mullus, ac laser.

3

XIII. (III.) Spectabilis naturæ potentia in his quoque, 1

15. Tutelam. Adversus veneficia. HARD.

16. Contraque. Subscribit Plinio Diosc. V, 139. Petr. Quiqueranus loc. ante cit. fol. 58, a Galeno id vere proditum, multisque recentiore ævo experimentis comprobatum ait: neque in eo solo genere morbi, sed et in plurimis aliis, sive appensum, sive tritum in pollinem, bibitumque, sive alio modo, valere plurimum. HARD.

17. Sed, etc. Dioscorid. 1. c. H. 18. Sanguinem. Diosc. 1. c. Marc. Emp. cap. XVI, pag. 121, et cap. XVII, pag. 125. HARD.

19. Cinis. Diosc. 1. c. Σrúpat di τῇ δυνάμει, καὶ ψύχει ἐπιεικῶς. Και ταςέλλει δὲ τὰ ὑπερέχοντα, καὶ οὐλὰς σμήχει τὰς ἐν ὀφθαλμοῖς· πληροῖ δὲ καὶ κοιλώματα καὶ οὐλάς. Quæ Plinius totidem pæne verbis. H.

XII. 1. Dixerimus. Lib. IX, cap. 72. HARD.

2. Galeos. Egimus de hec galeo cane IX, 70. Quod pari odio adversus pastinacas, atque mustelæ terrestres, quas Græci yaλas vocant, adversus serpentes feratur, galei nomen inditum ei Plinius credidit. HARD.

3. Et hic Impositus plaga. H.

I

4

5

quibus et in terris et in aqua victus est, sicut' et fibris, quos castores vocant', et castorea3 testes eorum. Amputari hos ab ipsis, quum capiantur, negat Sextius diligentissimus medicinæ. Quin immo parvos esse substrictosque, et adhærentes spinæ, nec adimi sine vita animalis posse. . Adulterari autem renibus ejusdem, qui sint grandes, quum veri testes parvi admodum reperiantur. Præterea ne vesicas quidem esse', quum sint geminæ, quod nulli animalium. In his folliculis inveniri liquo

2. Quos castores vocant. Arist. Histor. Animal. lib. VIII, cap. 5;

Elian. Histor. Animal. lib. VI, cap. 24. DAL.

3. Et castorea. De quibus Virg. Georg. I, Virosaque Pontus castorea, hoc est, graveolentia, ẞpoun qualia maxime probantur a medicis. HARD.

[ocr errors]

8

XIII. 1. Sicut. De his egimus veretrum; testium duplex tumor VIII, 47. HARD. intra inguinum vaginam conditus. Cæterum memento false persuasum quibusdam antiquis in testiculis jacere castoreum. Et in feminis hanc substantiam reperire est. Nempe, quo cavo, inter caudæ originem et geminum femur sito, genitale extremum, h. e. præputium in maribus, in feminis clitoris et anus latent, in eodem glans duplex membranosa et pyriformis, quarum in altera fit secretio castorei. Has certe glandes infra designat vox folliculi; nec in ambiguo jam res potest remanere, quum abesse vesicam miratur; mirum sane, si de testiculis veris ageretur. AJ.

4. Quum capiantur. Quidam, quum captantur. Sed nihil mutandum. HARD.

5. Negat Sextius diligentissimus. Credidit Apuleius, qui lib. I Asini, Thessalam veneficam scribit, amatorem suum, quoniam alterius mulieris consuetudine usus fuisset, in castorem mutasse, ut amputaret sibi genitalia, si quando venatores insequerentur. DAL. Negat et Diosc. II, 26. Vide quæ diximus VIII, 47. HARD.

6. Quin immo parvos esse substrictosque, et adhærentes spinæ, etc. Hæc observatorem arguunt : nam fibro re quidem vera tam intime sub cauda totus latet apparatus genitalis, ut vix credideris posse a conjugio coitum exerceri. Retroflexum

7. Præterea ne vesicas quidem esse. Vide not. supra. Cf. et hanc quæ sequitur. AJ.

8. In his folliculis. Non in ambobus. Nam in altero secretio fit humoris cujusdam fusci, unctuosi, a castoreo longe abeuntis; in alterius cellulis castoreum exstat. Structuræ quoque differunt. Nam prior nil nisi vesica simplex vel sacculus; posterior cellulosa reticulataque quodammodo est. Illa a pube proxime abest; hæc longius paulo

rem' et asservari sale. Itaque inter probationes falsi", esse 2 folliculos geminos ex uno nexu dependentes, quod ipsum corrumpi fraude" conjicientium" gummi cum sanguine, aut Hammoniacum: quoniam Hammoniaci coloris esse debeant, tunicis circumdati 1, liquore" veluti mellis cerosi,

13

cubat. Utriusque liquor canalibus suis in genitalia decurrit, lubrificatque sive glandem, sive murton. Aliud quoque utilitatis his subesse res est vero simillima; sed quid, in ancipiti est. AJ.

9. Liquorem. Pinguem et oleosum. DALEC.

10. Itaque inter probationes falsi. Itaque ut probetur castoreum verum et secernatur a falso, eligendi sunt folliculi seu testes gemini ex uno nexu pendentes: atque hoc ipsum fraude corrumpitur ab iis qui gummi conjiciunt, etc. Diosc. II, 26: Éxhéyou dè dei Toùç auveζευγμένους ὄρχεις ἐκ μιᾶς ἀρχῆς ... Δολοῦσι δέ τινες αὐτό, ἀμμωνιακὸν ἢ κόμμι συμπεφυρμένον αἵματι καὶ και σορίῳ ἐγχέοντες εἰς φύσσαν καὶ ξηραί νέντες. « Porro testes semper eligito, qui sint ex uno ortu connexi

Ipsum quoque fraude corrumpunt nonnulli, Hammoniacum, aut gummi cum sanguine et castorio subactum in folliculum infundentes, et ita exsiccantes. » H.

11. Corrumpi fraude conjicientibus gummi cum sale Hammoniaco. Hermolaus Barbarus veterem lectionem esse monuerat non cum sale, sed cum sanguine: et eam se probare ex Dioscoride, qui hæc ipsa fere ad verbum tradat. Ecce alius sive is Dalecampius est, qui ad margi nem corrigit: corrumpitur fraude conjicientium, hoc ex Pint. cod. et

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors]

19

18

odore graves", gustu amaro et acri, friabiles. Efficacissimi e Ponto", Galatiaque, mox Africa. Sternumenta olfactu movent. Somnum conciliant, cum rosaceo et peucedano peruncto capite; et per se poti in aqua: ob id phreneticis utiles. Item lethargicos "9 odoris suffitu excitant; vulvarumque exanimationes vel subditi. Et2° menses ac secundas cient, duabus drachmis ex aqua cum pulegio 3 poti. Medentur" et vertigini, opisthotonis, tremulis, spasticis, nervorum vitiis, ischiadicis, stomachicis, paralyticis, perunctis omnibus: vel triti ad crassitudinem mellis cum semine viticis, ex aceto aut rosaceo. Sic et contra

[ocr errors]

ris gravis, ac viroso gustu, acri, et
mordaci, friabili. » H. Revera
castoreo, quale apud vivum animal
constat hoc inesse, aut quale de
modo exanimi colligitur, lutea, mel-
lea vel siruposa soliditas, et odor
gravissimus, qui multo minuitur,
sed non evanescit, postquam exa-
ruit; quo tempore in resina for-
mam naturamque componitur, so-
lidescit et fit subfuscum. Quod ad
compositionem spectat, quanquam
aliquantulum variatur in enarranda
chymica analysi, potes tamen e col-
latis disquisitionibus clarissimorum
virorum HILDEbrandt, Laugier,
BOUILLON DE LAGRANGE, THOUve-
NEL (Mém. sur les substances anima-
les médicamenteuses, qui quidem co-
dex præmio donatus est Burdigala,
ann. 1778), HAAS (Wolfgangii
Ad. Chr. Analys. castorei chymica,
Diss. Erlanga 1795, in-8°) conjice
re id substantiæ constare e resina,
corpore adipoceroso, oleo volatili,
materia extractiva tinctoria, gelati-

na,
salibus quibusdam acidoque
benzoico. AJ.

16. Odoris gravis. Qua de causa virosa castorea Virgilius appellat. DALEC.

[ocr errors]

17. Efficacissimi e Ponto Galatiæ, mox Africa. Scribe cum Voss. « e Ponto Galatiaque, mox Africa. Statim Vossiani duo, et bis eadem verba referens melior sternumenta. GRON.

18. Sternumenta. Sic Dioscorid. 1. c. HARD.

19. Item lethargicos. Cels. III, 20, cujus verba retulimus XXVIII, 67; Plin. Val. III, 7, et Diosc. 1. c. Solo castoreo lethargicos esse curatos, vidit Jos. Schenkius, ipso prodente Obss. med. lib. I, pag. 67. HARD.

20. Et menses. Totidem verbis Diosc. 1. c. H.- Ex omnibus quidem, sive experientiis, sive dispu tationibus compertum est antispasmodicam vim castoreo contigisse. AJ.

21. Medentur et vertigini, opisthotonis, etc. Iisdem fere morbis mederi scribit Dioscorid. loco citato. HARD.

24

22

23

26

28

quæ 4

comitiales sumpti : poti vero contra inflationes, tormina, venena. Differentia tantum contra genera est mixturæ. Quippe adversus scorpiones ex vino bibuntur: adversus phalangia et araneos, ex mulso, ita ut vomitione reddantur aut ut retineantur, cum ruta: adversus 25 chalcidas cum myrtite adversus cerasten et presteras", cum panace, aut ruta, ex vino: adversus cæteras serpentes, cum vino. Dari " binas drachmas satis est : eorum adjiciantur singulas. Auxiliantur 29 privatim contra viscum ex aceto adversus aconitum ex lacte, aut aqua: adversum elleborum album, ex aqua mulsa nitroque. Medentur et dentibus, infusi cum oleo triti in aurem, a cujus parte doleant aurium doloribus melius, si cum meconio. Claritatem visus faciunt cum melle Attico inuncti. Cohibent 3° singultus ex aceto. Urina quoque fibri resistit venenis, et ob id in antidota additur. Adservatur autem optime in sua vesica, ut aliqui existimant.

XIV. (IV.) Geminus similiter victus in aquis' terraque r

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors]
« ForrigeFortsæt »