Billeder på siden
PDF
ePub

VIII. Morsus' hominis inter asperrimos quoque nu- 1 meratur. Medentur sordes ex auribus: ac ne quis miretur etiam scorpionum ictibus serpentiumque, statim impositæ. Melius e percussi auribus prosunt: ita' et reduvias sanari. Serpentium vero ictum, contusi dentis humani farina.

2

IX. Capillus' puerorum, qui primum decisus est, 1 podagræ impetus dicitur levare circumligatus: et in totum impubium3 impositus. Virorum impositus. Virorum quoque capillus

gloriæ a tergo carnifex.. Nam in triumphantes convitia jactabant. Exoratam gloriæ fortunam dicit, id est, propitiam. Dalec.

D

VIII. 1. Morsus. Cels. XXVI, 27: Sequitur, ut de vulneribus dicam, quæ morsu fiunt, interdum hominis, interdum simiæ, sæpe canis... Omnis autem fere morsus habet quoddam virus.» Plin. Val. III, 57: «Hominis morsui... sordes ex humanis auribus illinuntur plage. HARD. Morsus hominis... numeratur. E recentibus BICHAT credidit vix morsu amentis amore aliquid venenum stillare in vulnus. De multis sane id persuasum olim habuere feris salivam illapsam plagæ acrem, malignam, et veneno parem; quod primo quidem cogitandum fuit intuentibus quæ funesta sæpe simplicem morsum consequebantur. Sed nunc convenit inter istarum rerum peritos satis esse ad hæc gignenda et vehementiore ictu laceram cutem et læsiones varias musculorum, tendonum, nervorum, vasculorum, immo et ossium, inprimis si magnus atque iratus hostis assultet, qualis v. g. aut molossus in furorem actus, aut equus qui vel fame laboraverit diu.

Quam vero puerile e cerumine pharmacum existimandum sit, vix monendus es. AJ.

2. Ita. Abscessus circa radices unguium, Latini reduvias vocant, Græci napovuxíav. Festus : « Redivia... morbus est, quum cutis extra ungues se solvit, quia redivire solvere est. » Ejusdem medicamenti meminit et Marc. Emp. 18, pag. 108: " Paronychiæ stercus ex auriculis impone, et linteolum superalliga, mirabere remedium. » H.

[ocr errors]

IX. 1. Cupillus. Totidem verbis Marc. Emp. 36, pag. 246. Sext. Plat. 17, de puero, tit. 3, Ad podagram: «Pueri primi capilli a nativitate si pedibus dolentibus impositi fuerint, sanabuntur.» H. Capillus puerorum, etc. Quæ sequuntur fabulis etiam propiora quam illa quæ prius fabulosa attexuit. Notas igitur jam inutiles adumbraturi non sumus, nisi quum forte aliquid verum occurrit. As.

2. Et. Et universe omnium impubium capillus impositus juvat. H.

3. Impubium. Sic Naso, impubibus annis, Metam. IX, 418. H.

4. Virorum quoque capillus. Hahdarrahmanus Ægyptius, interprete Ecchellensi, c. 1, n. 5: «Capilli

2

6

canis morsibus medetur ex aceto: et capitum vulneribus ex oleo aut vino. Si credimus, a revulso cruci, quartanis. Combustus æque capillus, carcinomati. Pueri qui primus ceciderit dens, ut terram non attingat, inclusus in armillam, et assidue in brachio habitus, muliebrium locorum dolores prohibet. Pollex in pede alligatusque proximo digito, tumores inguinum sedat. In' manu dextra duo medii lino leviter colligati, destillationes atque lippitudines arcent. Quin et ejectus lapillus calculoso, alligatus supra pubem, levare cæteros dicitur, ac jocineris etiam dolores; ac celeritatem partus facere. Addidit Granius, efficaciorem ad hoc esse ferro exemptum. Partus" accelerat

8

hominis aceto madefacti, si statim
applicantur morsui canis, præsen-
tem afferunt utilitatem.» HARD.
Et revera hoc fit, nec, sane mi-
randum, sed fit aceti dote quæ
cauterizantis vice est, inutili admo-
dum capillamento. AJ.

5. Et. Quælibet vulnera hominum capillis cum thure contusis æquo pondere glutinari, prodidit Theod. Prisc. I, 19. HARD.

6. Pueri. Alios in usus hunc pueri dentem Sext. Platonicus adhibet, tit. 4: Pueri dens annorum septem, inclusus auro aut argento, et in brachio suspensus, efficit ne mulier concipiat. » HARD.

7. In. Marc. Emp. 10, p. 87: « Si in manu dextra, inquit, duo digiti medii lino simul copulentur, statim proderit adversus pituitam, et gravedinem, et destillationem narium. Plin. Val. I, 28: « Ad stillationem narium ex humore: In manu dextra duo digiti medii lino alligati inter se, destillationem comescunt.» HARD:

«

:ས

8. Quin. Sic libri omnes editi,

et manu exarati : etsi in quibusdam exemplaribus Dalecampius legi dicat: Quin ex ejectis: ejectosque interpretetur, cæso matris utero natos. Astute nimis excogitatum id sane, ac difficile nimis inventu remedium. Cave tu quidquam immutes, receptam scripturam defendente et explicante Marc. Emp. 26, pag. 183: Lapis, inquit, ex vesica kominis qualibet curatione sublatus, si teratur, et ex vini cyathis tribus calculoso potui detur, lapides vesicæ humanæ innatos efficaciter dissolvere creditur.. Habdarrahmano quoque Ægyptio, interprete Ecchellensi, cap. 1, num. 38: «Item si suspendes super laborantem calculis vesica calculos, quos alius egessit, comminuentur calculi, et curabitur laborans. » H.

9. Ac. Marc. Emp. 22, pag. 158: Ad dolorem jocineris physicum remedium sic: calculus, sive lapillus, qui a calculoso fuerit ejectus, super jecur dolentis alligatus, statim proderit. » Hard.

10. Partus accelerat vicinos. Voss.

vicinos, ex quo" quæque conceperit, si cinctu suo soluto feminam cinxerit, dein solverit, adjecta" precatione se vinxisse, eumdem et soluturum, atque abierit.

3

X. Sanguine' ipsius hominis, ex quacumque parte emisso, efficacissime anginam illini tradunt Orpheus et Archelaus item ora, comitiali' morbo lapsorum : exsurgere enim protinus. Quidam si pollices pedum pungantur, exque his guttæ referantur in faciem aut si virgo dextro pollice attingat: hac conjectura censentes virgines carnes edendas. Eschines Atheniensis excrementorum cinere anginis medebatur, et tonsillis, uvisque, et carcinomatis. Hoc medicamentum vocabat botryono. Multa' genera morborum primo coitu solvuntur, primoque

4

[blocks in formation]

X. 1. Sanguine. Plin. Val. I, 52. HARD.

1. Comitiali morbo lapsorum. Ex Chifflet. notant malo cum lapsorum. Voss. conlapsorum. GRON.

3. Quidam. Similis Habdarrahmani præceptio, interprete Ecchellensi, cap. 1, num. 22: Maniaci curatio ita fit: Incide maniaci hominis pollices, sanguinem inde effluentem excipe, commisce cum farina, etc. Item Theodori Prisc. IV: «In ipsis vero commotionibus, si sanguinem de ejus pedum digitis elicias quoquo pacto, et ejus frontem ex eo tangas, et labia: continuo exsurgit. HARD.

4. Virgines. Quod virginem vel uno tactu prodesse intellexerint,

idcirco catulorum carnes, qui ante coitum cæsi fuerint, edendas comitialibus morbis præcipiunt. HARD.

5. Eschines. In libris ad hunc diem editis, ex crematorum cinere legitur, insigni menda; quam præter codices Reg. 2 et Ch. editionesque Venetam et Parmensem, quæ sunt omnium vetustissimæ, in quibus excrementorum diserte legitur, emendat egregie locus Sexti Platonici, cap. 17, de puero, tit. 9,

ad canceromata: «Hominis stercus combustum, inquit, et in ulcera cancerosa et insanabilia adspersum; eo pro magno remedio utitor, quod melius appellatur botrys.» HARD.

6. Hoc medic. vocabat botryon. Sexto Platonico, Botrys, de puero, c. 17, non quod uvæ morbo medeatur, ut putat Humelbergius : hanc enim uvam nemo botryn appellat: sed quod uvæ forsan maturæ modo nigrescat. HARD.

7. Multa. Hoc etiam Hippocrates prodidit, S. III, aph. 28, quem

2

I

[ocr errors]

feminarum mense. Aut si hoc non contingit, longinqua fiunt, maximeque comitiales. Quin et a serpente ac scorpione percussos coitu levari produnt: verum feminas Venere ea lædi. Oculorum vitia fieri negant, nec lippire eos, qui quum pedes lavant, aqua "° inde ter oculos tangant.

10

XI. Immatura morte raptorum manu, strumas, parotidas, guttura, tactu sanari affirmant. Quidam vero cujuscumque defuncti, dumtaxat sui sexus, læva manu aversa. Et e ligno fulgure icto, rejectis post terga manibus demorderi aliquid, et ad dentem qui doleat, admoveri, remedio esse produnt. Sunt' qui præcipiant dentem suffiri dente hominis sui sexus : et eum qui caninus vo

[ocr errors][merged small][ocr errors]

8. Maximeque. Cels. de comitiali morbo, III, 23: « Sæpe eum, si remedia non sustulerunt, in pueris, Veneris, in puellis, menstruorum initium tollit. Scrib. Larg. de morbo comitiali, comp. 18: «Illud tamen, inquit, non oportet ignorare... pueros vel virgines liberari post complexum et devirginatioCal. Aurel. Chron. de epilepsia morbo, I, 4, quosdam ait vel usum venereum, vel contra eunuchismum faciendum probare »: quod ipse paulo post improbat. Et paulo ante: Solet hæc passio pubertatis tempore, sive novæ pur

nem. »

[ocr errors]

gationis in feminis... facile detergi: quod si minime evenerit, plerumque patienti consenescit, etc. » Cæterum, ut id corollarii vice adjiciam, morbus comitialis, ut Celsus animadvertit, II, 8, «post annum quintum et vicesimum ortus, ægre curatur: multoque ægrius is qui post quadragesimum annum cepit: adeo ut in ea ætate aliquid in natura spei, vix quidquam in medicina sit.» HARD.

9. Oculorum. Marc. Emp. totidem verbis, 5, pag. 56, et Sext. Platon. de puero, etc. 17, tit. 5, ad lippitudinem oculorum, HARD.

10. Aqua inde ter oculos tangant. Eadem commendatur ad ventris dolores, lib. XXX, cap. 7. Dalec.

XI. 1. Sunt. Innocentior paulo Habdarrahmani Ægyptii medicina, cap. I, p. 35: Si osse demortui hominis tanges dentes dolores inferentes, curabuntur.» Et n. 40: « Molarem hominis demortui dentem si suspendes super hominem laborantem dentium doloribus, dolores illi mitigabuntur. » HARD.

cetur, insepulto exemptum adalligari. Terram' e calvaria, psilothrum esse palpebrarum tradunt. Herba vero, si qua 2 ibi genita sit, commanducata, dentes cadere. Ulcera non serpere osse hominis circumscripta. Alii e tribus puteis pari mensura aquas miscent, et prolibant novo fictili: reliquum dant in tertianis accessu febrium bibendum. Iidem in quartanis fragmentum clavi a cruce, involutum lana, collo subnectunt; aut spartum e cruce : liberatoque condunt caverna, quam sol non attingat.

4

XII. Magorum' hæc commenta sunt: Ut cotem, qua 1 ferramenta sæpe exacuta sint, subjectam ignari cervicalibus, de' veneficio deficientis, evocare indicium, ut ipse dicat quid sibi datum sit, et ubi, et quo tempore : auctorem tamen non nominare. Fulmine utique percusso, circumactum in vulnus hominem loqui protinus constat. Inguinibus' medentur aliqui, licium telæ detractum alligantes novenis septenisve nodis, ad singulos nominantes viduam aliquam, atque ita inguini adalligantes. Licio et clavum aliudve, quod quis calcaverit, alligatum ipsos jubent gerere, ne sit dolori vulnus. Verrucas avellunt a

5

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]
« ForrigeFortsæt »