Billeder på siden
PDF
ePub

colore, quæ si spectetur, sanari id malum tradunt, et avem mori. Hanc puto latine vocari galgulum9.

XXIX. Phreneticis' prodesse videtur pulmo pecudum calidus circa caput alligatus. Nam' muris cerebrum dare potui ex aqua, aut cinerem mustele, vel etiam inveteratas herinacei carnes, quis possit furenti, etiamsi certa sit medicina? Bubonis certe oculorum cinerem inter ea, quibus prodigiose vitam ludificantur, acceperim. Præcipueque febrium medicina placitis eorum renuntiat. Namque et in XII signa digessere eam sole transmeante, iterumque luna : quod totum abdicandum paucis3 e pluribus edocebo. Siquidem crematis tritisque cum oleo perungi ju- 2 bent ægros quum Geminos transit sol, cristis, et auribus, et unguibus gallinaceorum: si luna, radiis“ barbisque corum : si Virginem alteruter, hordei granis: si Sagittarium, vespertilionis alis: si Leonem luna, tamaricis fronde, et adjiciunt, sativæ : si Aquarium, e buxo carbonibus tritis. Ex istis confessa, aut certe verisimilia ponemus, sicut et lethargum olfactoriis excitari : inter ea fortassis mustelæ

5

fellei, Græcos dedisse huic morbo nomen, scribit Cæl. Aurel. lib. III, cap. 5. HARD.

9. Hanc puto latine vocari galgulum. Galbulum a colore luteo appellari mavult Marc. Donatus in Suet. Thes. Critic. tom. VI, c. 81, pag. 281, et post eum Salmas. in Not. ad Hist. Aug. pag. 227. H. XXIX. 1. Phreneticis. Q. Seren. c. VIII, p. 129: Ex vitio cerebri phrenesis furiosa movetur, Amissaque refert frondens amentia vires. Conveniet calidis pecudum pulmonibus apte Tempora languentis medica redimire corona. » Sic etiam Plin. Val. lib. III, cap. 9. HARD.

"

2. Nam non modo muris cerebrum

[ocr errors]

dare potui ex aqua aut cinerem mustela, aut etiam inveteratas herinacei carnes. Brevius in vetusto codice : Nam muris cerebrum dare potui ex aqua, aut cinerem mustele, vel etiam inveteratas, etc. » PINT.

3. Quod totum abdicandum paucis exemplaribus docebo. Scribe, «Quod totum abdicandum paucis e pluribus docebo. » Ex eodem. PINT.

4. Radiis. Digitis in aversa parte pedis exstantibus. DALEC.-Radiis. Calcaribus. Vide quæ de ea voce diximus lib. XI, cap. 107. H.

5. Olfactoriis. Ptarmicis, quæ sternutamenta cient. DAL.— Olfactoriis. Odoramentis quæ corroborent, et olfacta excitent: doppavTIXÒ

I

I

testiculis inveteratis, aut jocinere usto. His quoque pulmonem pecudis' calidum circa caput adalligari putant utile. XXX. In quartanis medicina clinice' propemodum nihil pollet. Quamobrem plura eorum remedia' ponemus, primumque ea, quæ adalligari jubent: pulverem, in quo se accipiter volutaverit, lino rutilo in linteolo: canis nigri dentem longissimum. Pseudosphecem vocant vespam, quæ singularis volitat: hanc sinistra manu apprehensam subnectunt alii vero, quam quis eo anno viderit primam. Vipera caput abscissum in linteolo, vel cor viventis 2 exemptum. Muris' rostellum auriculasque summas roseo panno, ipsumque dimittunt. Lacertæ vivæ dextrum oculum effossum, mox cum capite suo deciso, in pellicula caprina. Scarabæum qui pilas volvit. Propter hunc Ægypti magna pars scarabaos' inter numina colit, curiosa Apionis

vocat Dioscorid. in Alex. cap. 17. Sic etiam Largus, Compend. med. 23, n. 104: « Interdum olfactoriis reficere, etc. » Johann. de Janua:

Olfactorium, ab olfacio; unde olfactoriolum vas unguentarium muliebre, in quo odoramenta gestantur. » HARD.

6. Aut jocinere usto. Plin. Valer. lib. III, cap. 7. HARD.

7. His quoque pulmonem pecudis, etc. Plin. Val. loc. cit. HARD.

XXX. 1. Clinice. Quæ ægris in lecto decumbentibus adhibetur, ratione victus, medicamentis, manus opera. DALEC.

2. Eorum remedia ponemus. Magorum. HARD,

3. Pulverem in quo se accipiter volutaverit. Voss. « pulverem, ubi se accipiter volutaverit.» GRON.

4. Viperæ. Plin. Valer. lib. III, cap. 6. HARD.

«Quartanæ curandæ : muri vivo rostellum primum, et auriculæ summæ præciduntur, et in roseo panno alligantur, et ipse mus vivus dimittitur. » HARD.

6. Qui pilas volvit. Qui pedibus fimum subigit, et in pilas cogit, quas et pedibus volutat. In libris hactenus editis, pilulas, minus sincere. HARD.

7. Ægypti m. pars scar. etc. Vide supra cap. 5 huj. lib. Plut. Porph. Horus, aliam præterea ejus venerationis causam reddunt, quod mares sint omnes scarabæi, nulla femina. Hinc jocus Ausonii in masculæ Veneris sectatorem Perversæ Veneris postico vulnere fossor, Lucilli vatis subulo, pullo, premo, Non taurus, non mulus erit, non hippocamelus, Non caper, aut aries, sed scarabæus erit.» Rhodig. lib. VIII, c. 5. Clemens Hypotyposeon

5. Muris. Plin. Valer. loc. citat. VI, homines voluptatibus impen

interpretatione, qua colligat solis operum similitudinem huic animali esse, ad excusandos gentis suæ ritus. Sed et alium adalligant magi, cui sunt cornicula reflexa, sinistra manu collectum. Tertium, qui vocatur fullo, albis guttis, 3 dissectum utrique lacerto adalligant: cætera sinistro. Cor anguium sinistra manu exemptum viventibus. Scorpionis caudæ quatuor articulos cum aculeo, panno nigro, ita ut nec scorpionem dimissum, nec eum qui alligaverit videat

Propt. h.

sius deditos, et immersos, ac ebrios, tamquam cantharos in stercore volutari scribit. DALEC. Egypti magna pars scarabaos. solis. Quoniam, quum sobolem procreare vult, bovis fimum nactus, globulum ejusdem, cujus mundus figuræ est, fingit : quem ubi ab ortu ad occasum aversis pedibus volutavit, solis cursum in cælo æmulatus, ipse rursum, ut orbi persimilem figuram edat atque exprimat, in ortum convertitur. Éжetdav ó άpony βούληται παιδοποιήσασθαι, βεὸς ἀφός δευμα λαβών, πλάσσει σφαιροειδές πapanλńolov tý xćoμo oxñμa, etc. Horus Apollo Hierogl. 1. I, c. 10. Habet his consentientia Porphyr. libro quem inscripsit, περὶ τῶν ἐμψύχων ἀποχῆς, quæ merito ridet Euseb. de Præp. Evang. lib. III, pag. 94. HARD. Propter hunc Ægypti magna pars scarabaos, etc. Præstat a Dalecampio allegata causa, quanquam nec hallucinatus omnino est Apion, sacerdotum verba et disciplinas proferens, et inter recentiores CREUZER solis imagine symbolica explicari posse credidit scarabæos tot in momiis et cæteris hypogeon monumentis, dum animæ censentur ad hoc post mortem destinatæ, ut siVIII.

[ocr errors]

gna zodiaci perambulent; quæ perambulatio ea icone innuitur, quæ emblema solis vulgo dicitur. Quæ interpretatio visa nostr. Cl. JOMARD (Descr. de l'Eg. Antiq. vol. I, sect. x, pag. 377, 352) sententia potior. Sed in glyphis permultis generationem indicare visus scarabæus.Vid.

præcipue Descript. de l'Ég. Antiq. Pl. vol. II, pl. 86, 1, ubi triplex generator, supino trunco, stantibus tibiis (ita ut rectum angulum efficiant inde linea dorsalis, hinc femorum et tibiarum columna), semen ejaculatur, duobus scarabæis unicuique suppositis, quorum alter niger est, ruber alter. Generationis et creationis cognatio ac nexus, ut vocant, proximus est. Unde scarabæus symbolum visum est creatricis naturæ et dei. Conf. præter laudatos tum a Dalecampio, tum a nobis, auctores Porphyr. de Abstin. IV, 9, p. 327; BECKMANN ad Arist. Tepi baup. p. 268, 328; SCHNEIDER ad Aristotel. Hist. Anim. lib. V, c. 17, p. 353. As.

8. Sed et alium adalligant magi. Lucanum, de quo lib. XI, cap. 34. HARD.

9. Cui sunt cornicula reflexa. Taurum supra vocavit, c. 5 hujus libri. DALEC.

22

[ocr errors]

10

13

æger triduo. Post tertium circuitum id condat ". Erucam" in linteolo ter lino circumdant totidem nodis, ad 4 singulos dicentes, quare faciat qui medebitur. Limacem in pellicula, vel quatuor limacum capita, præcisa arundine. Multipedam lana involutam. Vermiculos "ex quibus tabani fiunt, antequam pennas germinent. Alios e spinosis frutectis lanuginosos. Quidam ex illis quaternos inclusos juglandis nucis putamine adalligant: cochleasque, quæ nudæ inveniuntur. Stellionem inclusum capsulis subjiciunt capiti, et sub decessu febris emittunt. Devorari autem jubent cor mergi marini sine ferro exemptum, inveteratumque conteri, et in calida aqua bibi. Corda hirundinum 5 cum melle. Alii fimum drachma una in lactis caprini et ovilli, vel passi cyathis tribus, ante accessiones. Sunt qui totas censeant devorandas. Aspidis cutem pondere sexta parte denarii cum piperis pari modo, Parthorum gentes in remedium quartanæ bibunt. Chrysippus philosophus tradidit phryganion" adalligatum remedio esse quartanis.

10. Post tertium circuitum. Post tertium febris circuitum id humo condat. HARD.

II. Condat. Humo sepeliat et defodiat. HARD.

12. Erucam. MSS. omnes urucam, quod idem est. HARD.

13. Vermiculos, etc. Fiunt hi e ligno. Vide supra lib. XI, cap. 38. HARD.

14. Alii fimum drachma una, etc. Ad verbum Plin. Valer. lib. III, cap. 26. HARD.

15. Phryganion. Fortassis animal, quod paulo antehac vocavit vermiculum e frutetis lanuginosum, púyavov, frutex. Quidam legunt, phrynion putantque animal id notissimum a Chrysippo fusius expo

situm non fuisse, et Plinium exemplari vitioso deceptum. DALEC. Phryganion. puɣávov quum derivari videtur a græco púyo, torrere, torrefacere, credidit interpres vetus DUPINET hallucinatum Secundum in vertendo Chrysippo, et ligni fragmentum accepisse pro animali. Ut nimis audacter, ita sane ingeniosus et vero simillimus in conjectura. Quæ Harduinus et ante Harduinum Dalecampius hoc loco adscripserunt, tamen non sustulimus. Utram in partem discedendum, lector, si tanti est, eligat. Memor quoque græcæ originationis QUERLON subodoratus est, minus feliciter, judicio nostro, salamandram φρυγάνιον esse. ED.

16

Quod esset animal neque ille descripsit, nec nos invenimus qui novisset. Demonstrandum tamen fuit a tam gravi auctore dictum, si cujus cura efficacior" esset inquirentis. Cornicis carnes esse, et nidum illinire, in longis morbis 6 utilissimum putant. Et in tertianis fiat potestas experiendi, quoniam miserias copia spei delectat, anne aranei, quem lycon vocant, tela cum ipso, in splenio resina ceræque

[merged small][ocr errors][merged small][ocr errors]

" cum

18. Cum ipso specu toto resina, etc. In antiquo exemplari, ipsa in spleno toto resina, etc. » Forte legendum, splenio, non spleno. Verba item illa quæ statim ante præcedunt, quoniam miseria spei delectat,» Pliniana non puto. PINT.

Tela cum ipso specu toto resina ceraque imposita. Acad. «licum vocant delatum ipsos plane toto resi næ ceræque imposita.» Gud. et Menap. licum vocant de lacu ipsos plene toto resinæ ceræque imposita. Andegav. «licum vocant delatum ipsos plene toto resina ceræque imposita. Scribe: « Quoniam miserias copia spei delectat, anne aranei, quem lycon vocant, tela cum ipso, in splenio resinæ cereaque, imposita utrisque temporibus et

[ocr errors]
[ocr errors]

fronti prosit. Vel, « in splenio cum resina ceraque. Cum ipso » nempe araneo. «In splenio (ut lib. XXIX, cap. 6), aranei muscarii tela, et præcipue spelunca ipsa, imposita per frontem ad duo tempora in splenio aliquo, etc. mirabiliter epiphoris mederi dicuntur. >> Sic enim ibi Chiffl. et Voss. Andeg. etsi corruptus, tamen egregie firmans verum : « Aranei muscarii tela et præcipue spelunca ipsa imposita per frontem ad duo tempora in speleo aquilo: et præcipue spelunca ipsa imposita per frontem ad duo tempora in speleo aquile ita ut a puero, etc. » Unus per errorem duorum codicum vice fungitur. Menap. quoque « ad duo tempora in speleo aquile.» Martial. II, 29, 9: «numerosa linunt stellantem splenia frontem. Sic et Pint. sed male pro non Plinianis delet, quæ corrigenda erant. GRON. Tela. Tela cum araneo, in emplastro cum resina ceraque imposita. EnvLOV emplastrum esse jam sæpe diximus. Consuli potest et Constant. in Lex. ubi de ea voce verba multa. Quoniam. Hunc locum ita refinximus ex vestigiis codicum Reg. 2 et aliorum. Nam in isto sic legitur : « Quoniam miserias copia spei delectat, anne aranei... tela cum ipso

a

[ocr errors]
« ForrigeFortsæt »