Billeder på siden
PDF
ePub

15

16

pedes locustarum cum sevo hircino triti. Varos" adeps gallinaceus cum cæpa tritus et subactus. Utilissimum et in facie mel, in quo apes sint immortuæ, præcipue 1 tamen faciem purgat atque erugat cygni adeps. Stigmata " delentur columbino fimo ex aceto.

4

1 XI. Gravedinem' invenio finiri, si quis nares' mulinas osculetur. Uva3 et faucium dolor mitigatur fimo agnorum, priusquam herbam gustaverint, in umbra arefacto. Uva succo cochleæ acu transfossæ illita, ut cochlea ipsa in fumo suspendatur. Hirundinum' cinere cum melle: sic et tonsillis succurritur. Tonsillas et fauces lactis ovilli gargarizatio adjuvat. Multipeda trita, fimum columbinum cum passo gargarizatum etiam cum fico arida ac nitro impositum extra, asperitatem faucium et distillationes

: «

15. Varos. Transtulit incaute Marc. Empir. hoc medicamentum a varis ad varices; cap. xxxiv, p. 235 Varices curat, inquit, adeps gallinaceus cum cæpa trita impositus, vel perductus assidue. » Non ita Plin. Val. III, 41, ubi Plinium nostrum summa fide transscripsit. HARD.

16. Præcipue. Q. Seren. c. XII, pag. 131: Cygnæos adipes hilari misceto Lyæo, Omne malum propere maculoso ex ore fugabis.. HARD.

17. Stigmata. Marc. Empir. Ix, pag. 130. HARD.

XI. 1. Gravedinem. Græcis xóputa, humoris a capite fluxio, sive pituita, quæ nares claudit, vocem obtundit, tussim siccam movet. Gall. fluxion, rhume. Cels. IV, 2.— Gravedinem. Ita rescripsimus, tum ex fide codd. Reg. 2 et Ch. tum ex scriptorum auctoritate, quos antea retulimus ad lib. XXVIII, cap. 15.

6

Prius murinas perperam legebatur.
HARD.

2. Si quis nares murinas. Emenda, Mulinas. Vid. Reines. Var. Lectt. lib. III, cap. 15, pag. 585 et 586. PINT.

3. Uva. Iisdem verbis Marcell. Emp. cap. XIV, pag. 120. HARD.

4. Uva succo. Marcell. Emp. 1.c. Succo cochleæ acu transfossæ illita uva sanatur: ita ut ipsa cochlea in fumo postea suspendatur.» H.

5. Hirundinum. Marcell. Empir. cap. xiv, pag. 99: Hirundinum exustarum cinis, usque ad periculum laboranti uvæ, cum melle mixtus, potenter illinitur. Sext. Platon. part. 2, cap. XII de

[ocr errors]

hirundine, tit. I ad faucium dolorem. HARD.

6. Fimum. Marcell. Empir. cap. XII, pag. 102: «Fimum columbinum, ficus aridas, et nitrum tundes, eaque mixta extrinsecus appones : hoc medicamentum asperi

leniunt. Cochleæ coqui debent illota' demptoque tantum terreno conteriR, et in passo dari potui. Sunt qui Astypalæicas efficacissimas putent, et smegma earum 9. Lenit et gryllus infricatus aut si quis manibus ", quibus eum contriverit, tonsillas attingat.

3

ΤΟ

XII. Anginis' felle anserino cum elaterio e melle citis- 1 sime succurritur : cerebro noctuæ, cinere' hirundinis ex aqua calida poto. Hujus medicinæ auctor est Ovidius poeta. Sed efficaciores ad omnia quæ ex hirundinibus monstrantur, pulli silvestrium. Figura nidorum eas deprehendit. Multo tamen efficacissimi ripariarum pulli. Ita vocant in riparum cavis nidificantes. Sunt qui cujus

5

tatem faucium, destillationemque

castigat.

ע

D

[ocr errors]

HARD.

7. Cochleæ: coqui debent in lacte. Corrigo: cochleæ: coqui debent inlotæ ex apographo nostro : sic inf. cap. 6: «Est qui cochleis illotis protropum infundat. » PINT. -Cochlea. In Reg. inlatæ. In Reg. 2, illota. Hæc enim sincera hujus loci scriptura est : adulterina altera, quam libri omnes editi præ se ferunt, coqui debent in lacte. Plin. Val. I, 45, de tonsillarum vitio: «Cochleæ, inquit, coqui debent inlotæ, deinde conteri, et in passo dari potui. » Marcell. Empir. XIV, p. 102: « Cochleæ, terra tantum excussa, inlotæ coquuntur: dehinc tritæ cum passo Cretico adversum faucium molestias hauriuntur.» H.

8. Terreno conteri. Quod in illarum extrema parte cœnosum conspicitur ac veluti lutósum. DAL.

9. Et in iis smegma earum. Tria prima verba desiderantur in vetusto codice. PINT.

10. Aut si quis manibus. Q. Serenus, cap. xvII, pag. 126: « Quos

autem vocitant tolles, attingere dextra Debebis, qua Gryllus erit prensante peremptus.» Fest.« Tolles, tumor in faucibus, quæ per diminutionem tonsillæ dicuntur. » Marc. Emp. cap. xv, p. 106: « Si quis gryllum manu contriverit, et ad tonsillas, vel suas, vel alterius, tenens ter applicuerit, tactu illo tumorem sanabit. » HARD.

XII. 1. Anginis. Totidem verbis Plin. Val. I, 52. HARD.

2. Cinere. Dioscorid. II, 80, et Marc. Emp. cap. xv, pag. 105. H. 3. Sed efficaciores. Plin. Val. loc. cit. HARD.

4. Figura nidorum eas deprehendit. Nam aliæ, quas apodas vocant, in parietum fissuris ova ponunt, nec nidos exstruunt. DAL. Figura, etc. Describitur ea a Plinio, X, 49, his verbis : Alterum ge nus hirundinum est rusticarum et agrestium, etc. » HARD.

[ocr errors]

5. Multo tamen. Iisdem fere verbis Marc. Emp. cap. xv, pag. 107, et Plin. Val. I, 52. HARD.

6. Sunt, etc. Corn. Celsi similis

cumque hirundinis pullum edendum censent, ne toto anno metuatur id malum. Strangulatos' cum sanguine combu2 runt in vase et cinerem cum pane aut potu dant. Quidam et mustele cineres pari modo admiscent. Sic et ad struinæ remedia dant et comitialibus quotidie potu. In sale quoque servatæ hirundines ad anginam una drachma bibuntur: cui malo et nidus earum mederi dicitur potus. MillepedamR illini anginis, efficacissimum putant. Alii9 xx1 tritas in aquæ mulsæ hemina dari per arundinem, quoniam dentibus tactis nihil prosint. Tradunt et murem cum verbenaca excoctum, si bibatur is liquor, remedio esse. Et corrigiam caninam ter collo circumdatam: fimum

8

II

hæc oratio, IV, 4. « Vulgo audio, si quis pullum hirundinis ederit, angina toto anno non periclitari: servatumque eum ex sale, quum is morbum urget, comburi, carbonemque ejus contritum in aquam mulsam, quæ potui datur, infricari et prodesse. Id quum idoneos auctores ex populo habeat, neque habere quidquam periculi possit, quamvis in monumentis medicorum non legerim; tamen inserendum huic operi meo credidi. Sic etiam Plin. Val. I. c. HARD. Hirundinis quoque nidos apud Sinenses et in finitimis tum insulis, tum peninsulis avidissime conquiri novimus, non eo quidem consilio ut hos potent, sed ut illa exprimant gelatinosa ac mollia corpuscula quæ in agglutinandis nidis misellæ aves adunarunt. As.

[ocr errors]

7. Strangulatos. Plin. Val. loc. cit. HARD.

8. Millepedam. Oniscon, sive porcellionem intellige, de quo lib. XXIX, cap. 39. Dioscorides, II, 38, de eo genere: Atypioivos de

10

μετὰ μέλιτος συναγχικοὺς ὠφελοῦσι. • Illiti cum melle, angina correptis prosunt. HARD.

[ocr errors]

9. Alii. Plin. Val. I, 52, cui lemma inscriptum: Anginæ medendo: Millepeda, inquit, numero viginti et una, tritæ in aquæ mulsæ hemina, aut aceti, melle addito, decoquuntur, donec lentescat totum quod coquitur, et sic imponitur. Et in alio genere morbi Marc. Emp. eodem medicamento usus, cap. xxxv, pag. 140. « In locis humidis, inquit, et sordidis, sub lapidibus inveniuntur bestiolæ multipedes; quæ contracta contrahuntur, et reconduntur : ex his bestiolis xxr contritæ cum optimo melle, et ex aqua potui per fistulam date, paralyticis medentur : ideo autem per fistulam potandæ sunt, ne dentibus noceant, quos si contigerint, nigrificant, H.

[ocr errors]

ro. Tradunt. Marcell. Emp. xv, pag. 109, et Plin. Val. I, 45. H.

11. Et corrigiam caninam. Auctores proxime citati. Usus est ad anginam curandam canino fimo

:

16

columbinum vino et oleo permixtum. Cervicis nervis et opisthotono, ex milvi nido surculus viticis" adalligatus auxiliari dicitur. (v.) Strumis" exhulceratis mustele san- 3 guis ipsa decocta in vino: non tamen sectis 14 admovetur. Aiunt et cibo sumptam idem efficere. Vel cineri ejus sarmentis combustæ miscetur axungia. Lacertus viridis adalligatur post dies xxx oportet alium adalligari. Quidam cor ejus" in argenteo vasculo servant, ad feminarum strumas. Veteres cochleæ cum testa sua tusæ illinuntur, maxime quæ frutectis adhærent. Item cinis aspidum" cum sevo taurino imponitur. Anguinus adeps mixtus oleo: item anguium cinis ex oleo illitus, vel cum cera. Edisse" quo- 4 que eos medios, abscisis utrimque extremis artubus, adversus strumas prodest vel cinerem bibisse in novo fictili ita crematorum efficacius multo inter duas orbitas occisorum. Et gryllum illinire cum sua terra effossum suadent item fimum columbarum 20 : per se, vel cum farina hordeacea, aut avenacea ex aceto. Talpa" cinerem

Galenus, ipso teste, Simpl. X. H.

12. Surculus viticis. Sic Vossiani ambo, vitricis. Olim vitis. Cap. 6: • pulmo vulturinus vitigineis lignis combustus. » GRON.- Assensere Reg. 1, 2, Thuan, et alii : non vitis, ut editi. HARD.

13. Strumis. Sext. Platon. cap. xx de mustela, tit. 2. Marc. Emp. xv, p. 109, et Plin. Val. III, 29. HARD.

14. Non tamen sectis. Si ulcus manu factum fuerit, tentante chirurgo illas exscindere.

15. Quidam cor ejus. Marc. Emp. cap. xv, pag. 107: Contra strumas, et feminis, et maribus utilissimum est, si cor lacertæ viridis lupino argenteo clausum, in collo suspensum semper habeant. » H.

18

[blocks in formation]

23

ex melle illinire. Alii jecur" ejusdem contritum inter 5 manus illinunt, et triduo non abluunt. Dextrum quoque pedem ejus remedio esse strumis affirmant. Alii præcidunt caput, et cum terra a talpis excitata tusum digerunt in pastillos, pyxide stannea, et utuntur ad omnia quæ intumescunt, et quæ apostemata vocant, quæque in cervice sint vescique suilla tunc vetant. Tauri vocantur scarabæi terrestres 24, ricino similes 25: nomen cornicula dedere 26. Alii pediculos terræ vocant. Ab his quoque terram egestam illinunt strumis, et similibus vitiis, et podagris. Tri6 duo non abluunt; prodestque hæc medicina in annum; omniaque his adscribunt, quæ nos in gryllis retulimus. Quidam et a formicis" terra egesta sic utuntur. Alii ver

[ocr errors]
[ocr errors]

22. Alii jecur. Sic auctores proxime appellati. HARD.

23. Alii præcidunt. Plin. Valer. 1. c. et Marc. Emp. cap. xv, pag. 108. Nec dispar e talpa medicina laudatur ab auctore Kiranidum, pag. 104, ad parotidas, scrofulas, et quævis apostemata. HARD.

24. Tauri vocantur scarabæi terrestres. Kápabo vel oxápaba Arist. Hist. Animal. lib. V, cap. 19.Vulgo cerfs-volants. DALEC. Tauri, etc. Nihil hi commune habent cum Lucanis scarabæis, nostrisque cervulis volucribus, de quibus dictum est XI, 34, quamquam ita Scaligero, Dalecampioque, et Constantino. Nam Taupoεions scarabæus erat tantum bovis in morem dixpoc, bicornis, ut tradit Horus, Hierogl. I, 10, p. 14. H.- Bene Hard. quadricornem ratus hunc cervulum, quem nos hodie Lucanum cervulum nuncupamus. Quanquam non vere quatuor cornua, sed antennæ duo, ut in cæteris

entomis, tum maxillarum mirum in modum, præcipue in maribus, porrecta longitudo. Certe nobis videremur in errore cubare, si de insectis gigantibus id putaremus dici, quod ipse ait ad minuta corpuscula (quid enim aliud pediculi terræ esse censes?) pertinere. Ergo h. 1. ne quæsieris studiosius, quæ entomi species a Nostro indicata. Certe aliquem e Lamellicornium gente (sexta coleopteron pentameron) innui; sed scarabeidumne an Lucanidum quis dixerit? tantum abest, ut speciem assequare! Nec succurrit tò pediculos terræ aut lerram ab his egestam : hoc enim ad larvam tantum, non ad entomum omnibus et numeris et membris absolutum retulerim libens. AJ.

25. Ricino similes. Colore, non magnitudine, aut figura corporis. DALEC.

26. Nomen cornicula dedere. Vide posthac cap. 11 proximum. DAL.

27. Quidam et a formicis. Hoc

« ForrigeFortsæt »