Billeder på siden
PDF
ePub

viridem longo collo in sabulosis nascentem comburunt, et incipientem epiphoram inungunt item glaucomata. Mustela 63 etiam oculis punctu erutis 64, aiunt visum reverti, eademque quæ in lacertis et annulis faciunt. Serpentis oculum dextrum adalligatum contra epiphoras prodesse, viva dimittatur. Lacrymantibus sine fine ocu

si

serpens

• 66

65

cinis stellionis capitis cum stibi eximie medetur. Aranei muscarii tela, et præcipue spelunca ipsa imposita per frontem ad duo tempora 67, in splenio aliquo, ita ut a puero impube et capiatur et imponatur, nec is triduo se ostendat ei cui medeatur, neve alteruter nudis pedibus terram attingat his diebus, mirabiliter epiphoris mederi 12 dicuntur. Albugines quoque dicitur tollere inunctione araneus candidus, longissimis ac tenuissimis pedibus, contritus in oleo vetere. Sed is etiam20, cujus crassissimum textum est, in contignationibus fere, adalligatus panno epiphoras sanare traditur. Scarabaei" viridis na

69

-Ad. Sive ad scabiem oculorum.

• Scabiem adesse dicimus, inquit Aetius, lib. VII, cap. 75, p. 279, quando oculi hulcerosi, rubei, et valde prurientes fiunt, genæque rubescunt, lacrymaque salsa et nitrosa distillat. » Cels. lib. VI, cap. 6, tit. ad oculos scabros: « Si vero scabri oculi sunt, quod maxime in angulis esse consuevit, etc. » H.

63. Mustela. Hoc est, punctu excæcatis. Cave enim orbes oculorum totos erutos putes. HARD.

64. Erutis. Immo potius confossis. DALEC.

65. Lacrymantibus. Marc. Emp. c. VIII, pag. 67: « Caput stellionis combustum, et tritum, et melli Attico admixtum, oculos lacrymosos inunctione assidua siccat, et sanat. HARD.

66. Aranei. Qui telas muscis in parietibus tendit. HARD.

67. Imposita per frontem ad duo tempora, ita ut a puero, etc. Tria amplius verba habet nostrum apographon: « Imposita per frontem ad duo tempora, in splenio aliquo, ita ut a puero, etc. » PINT.

68. In splenio aliquo. Hæc tria verba adjecimus ex omnium MSS. fide Reg. 2, aliisque. HARD.

69. Albugines. Iisdem verbis Marc. Emp. cap. VIII, pag. 68. H.

70. Sed is etiam, cui crassissimum textum est. In Voss. abest a fronte To sed: neque ulla est ejus necessitas. Alii quatuor: sed jam cujus. GRONOV.

71. Scarabaei viridis. Marcell. Emp. cap. vIII, pag. 61: «Scarabæus coloris smaragdini, tantum.

tura contuentium visum exacuit. Itaque gemmarum sculptores contuitu" eorum acquiescunt.

6

5

8

XXXIX. Aures' purgat fel pecudis cum melle ca- 1 nini' lactis instillatio sedat dolorem. Gravitatem3 adeps cum absinthio et oleo vetere: item adeps anserinus. Quidam adjiciunt succum cæpe et allii', pari modo. Utuntur et per se ovis formicarum : namque et huic animali est medicina; constatque' ursos ægros hoc cibo sanari. Anserum, omniumque avium adeps præparatur, exemptisque venis omnibus patina novo fictili operta in sole, subdita aqua ferventi liquatur: saccatusque lineis saccis, et in fictili novo repositus loco frigido: minus putrescit addito melle. Murium cinis cum melle instillatus, aut cum 2 rosaceo decoctus, aurium dolores sedat. Si aliquod animal

beneficii oculis præstare dicitur, ut visionem ei acutissimam reddat, qui eum contemplatus fuerit assidue. Cæterum, quis ille scarabæus, exacte vix potest statui. H. et ED.

72. Contuitu. Sic MSS. omnes. A singulari numero transit ad numerum multitudinis. Ut supra, hoc cap. Laudant et gallinæ fel, sed præcipue adipem..... Has scilicet ejus rei gratia saginant. » HARD.

XXXIX. 1. Aures. Totidem verbis Plin. Val. lib. I, c. 9, et Marc. Emp. cap. Ix, pag. 75. HARD.

2. Canini. Auctores proxime laudati, totidem syllabis, instillatio, etc. HARD.

3. Gravitatem. Plin. Valer. loc. cit. Marc. Emp. cap. Ix, pag. 76, et Sext. Plat. cap. Ix de cane, tit. 7, ad eos qui minus audiunt. H.

4. Item adeps anserinus. Sext. Plat. part. 2, cap. xi de ansere, tit. 2; Marcell. Emp. loc. cit. Quint. Se

renus, cap. XIII, pag. 132. HARD. 5. Et allii. Diximus lib. XX, c. 23. HARD.

6. Utuntur. Hoc est, sine alio medicamento, nulla re iis admixta, sed solis adhibitis. Marc. Emp. c. IX, pag. 82: Ova formicarum contrita, et auribus instillata, quamvis obtunsos auditus adaperire creduntur. Et Plin. Val. lib. I, c. 12, ad surdos, et qui graviter audiunt: Ova formicarum contrita, surditatem aurium quam vetustissimam sanabunt. » HARD.

[ocr errors]

7. Constatque. Lib. VIII, c. 41: «Ursi, quum mandragoræ mala gu stavere, formicas lambunt. » Vide Sext. Emp. Pyrrh. Hypot. I, cap. 14, pag. 12. HARD.

8. Ursos agros hoc cibo sanari. Supra lib. VII, cap. 27; Ælianus, Hist. Anim. lib. VI, cap. 3. DAL.

9. Murium. Auctor Kiranidum, pag. 86, et Plin. Val. ad verbum, lib. I, cap. 9. Hard.

intraverit, præcipuum remedium est murium fel aceto dilutum. Si aqua" intraverit, adeps anserinus cum cæpæ succo. Gliris" detracta pelle, intestinisque exemptis, discoquitur melle in vase novo. Medici malunt e nardo decoqui usque ad tertias, atque ita asservari : deinde quum opus sit, strigili " tepefacta infundere. Constat deplorata aurium vitia eo remedio sanari: aut si terreni cum adipe anseris decocti infundantur. Item ex

3 vermes

14

13

10. Si aliquod animal intraverit. Q. Serenus, cap. xIII, pag. 132: Si vero incautas animal penetraverit aures, Proderit admixto pavidi fel muris aceto. At si lympha nocens pervaserit, anseris aptus Immittetur adeps, cæparum non sine succo, Qui gravis est oculis, sensum tamen auribus auget. » Sic etiam Plin. Val. ad verbum, loco citato. HARD.

11. Si aqua. Sext. Plat. loc. cit. Plin. Val. et Q. Seren. locis citatis. E Græcis Galen. xarà tón. lib. III, cap. I, pag. 391. HARD.

12. Gliris. Marc. Emp. cap. 1x, pag. 83. Plin. Val. lib. I, cap. 9:

[ocr errors]

Gliri detrahitur pellis, et intestina ejusdem decoquuntur in vase novo cum mellis heminis tribus, usque ad tertias, atque ita servatur; quum opus est, strigili medicamentum tepefactum infunditur. » Sic etiam Scribon. Larg. Comp. med. cap. 5 ad aurium dolorem, num. 39. HARD.

13. Strigili. Instrumenti loco strigil fuerit, quod ¿τeyxúτny Græci vocant. DALEC.-Strigili. Scrib. Largus, loc. citat. « Succus tepens per strigilem in foramen auris dolentis infusus. Hieron. Mercur. Practica I, cap. 40: Strigil est

[ocr errors]

instrumentum una parte conchatum, qua humor in aurem immittitur.» Depictam strigilem vide apud Laur. Pignorium, 1. de Servis, p. 46, descriptam apud Apuleium in Floridis: Honestam strigileculam appellat, tecta fastigatione clausulæ, flexa tubulatione lingulæ, ut et ipsa in manu capulo moraretur, et sudor ex ea rivulo laberetur. Nempe in balneis strigili ferrea corporis sordes sudoremque detergebant. Per tubulationem quippe ligulæ dilabebatur sudor. Ligulam autem vocat partem superiorem incurvam, quod sit non absimilis ligula, oblonga, fornicata. Et hac strigilis parte medici utebantur. Scribon. Larg. composit. 39: « Ad auriculæ tumorem..... prodest herbæ urceolaris succus tepens per strigilem in foramen auris dolentis infusus. » Plin. lib. XXV, cap. 103: «Omnis autem succus strigili calefactus infunditur.» HARD.

14. Aut si terreni vermes. Diosc. lib. II, cap. 72: Iñs evтepa..... éýnoévτa oùv xnveiw oréati diahéoels ὤτων ἐγχυματιζόμενα θεραπεύει. «Vermes terreni decocti cum anserino adipe et instillati, affectis auribus medentur, Q. Serenus, cap. xIII,

»

15

16

arboribus rubri oleo triti exhulceratis et ruptis auribus præclare medentur. Lacerti inveterati in os pendentium addito sale contusas et ab ictu læsas aures sanant : efficacissime autem ferrugineas maculas habentes, lineis etiam per caudam distincti. Millepeda, ab aliis centipeda, aut multipeda dicta, animal est e vermibus terræ, pilosum multis pedibus arcuatim repens, tactuque contrahens se: oniscon" Græci vocant, alii tylon: efficacem narrant

pag. 132, de aurium vitiis : « Si vero obtusa sensus remoretur in aure, Lumbricos terræ, sevumque ex ansere rauco Excoque : sic veterem poteris depellere morbum. » Marc. Emp. c. Ix, p. 75 : « Terreni vermes cum anserino adipe, vel cum oleo decocti, sine dubio medentur auribus purulentis. » » Et p. 79 Terreni vermes cum adipe anseris decocti infunduntur auribus ad jam deplorata vitia. » Sic etiam Plin. Val. lib. I, cap. g. HARD. Non abludit Martialis, lib. XIV, epigr. xxi, de auriscalpio: « Si tibi morosa prurigine verminat auris, Arma damus tantis apta libidinibus. Quod Scalig. bene assequutus sic vertit : Εἴ σε κνισμὸς ἔπεισι χαλέπτων ὦτα, δίδωμι ἔντεα τοιαύ ταις ἄρμενα γαργαλιαῖς. Απ.

15. Item ex arboribus. Q. Seren. loc. cit. Annosa rubros si legeris arbore vermes, Ex oleo tere: sic tepidos infunde dolenti. » Marcell. Emp. cap. ix, pag. 80: «Vermes ex qualibet arbore, rubri coloris, contriti cum oleo, et infusi, dolores aurium sedant. HARD.

16. Contusas. Sic Reg. 2, non, ut editi, contusi. Mox vero in Reg. I et Chifflet. « ab ictu miseras auHARD.

res.

[ocr errors]

VIII.

18

[ocr errors]

17. Oniscon. His etiam nominibus Oniscon Græci vocant, quamquam diversi sit generis.» Oniscon etiam, inquit, sic Græci vocant, πολύποδα scilicet sive multipedam. Differunt tamen : aliud enim millepeda pilosa est, quæ sinuatim repit: aliud oniscos, sive tylos, quem Cælius Aurel. I, 4, porcellionem vocat, multipedam alii et cutionem. Illa eruca est hirsuta, quæ olera vitesque rodit, une chenille. Iste, qui et rúλès et cutio a callosa et compactili cute appellatur (gall. cloporte), in locis fere humidis uliginosisque, et sub vasis aquariis repertus. Ob gentilitatem, ut Plinii verbis utar, affinitatemque nominum, utriusque simul natura tractatur quod ipsi familiare esse jam sæpius observavimus, ac sibi solemne esse præ se ipse fert. Quod vero in ea indicis parte (quam retulimus in volum. primo, p. 130 et seqq.), ex utroque genere conflari unum videtur, vel eo mihi nomine supposititium sapere, non genuinum Plinii fetum ea videtur. H. Hodie ex entomorum gente oniscon ejectum crustaceis adjudicant, et iis quidem quæ oculi immoti a cæteris distinguunt. AJ.

18. Efficacem. De onisco, sei

18

20

ad aurium dolores, in cortice Punici mali decoctum et 4 porri succo. Addunt et rosaceum, et in alteram aurem infundunt. Illam autem quæ non arcuatur , sepa Græci vocant, alii scolopendram, minorem, perniciosamque. Cochleæ" quæ sunt in usu cibi, cum myrrha aut thuris polline appositæ : item minutæ, et latæ, fracturis"3 aurium illinuntur cum melle. Senectus serpentium" fervente testa usta instillatur rosaceo admixto, contra omnia quidem vitia efficax, sed contra graveolentiam præcipue : aut si purulentæ sunt, ex aceto: melius cum felle caprino vel

porcellione, affirmare id vere licet.

Marcell. Emp. cap. Ix, pag. 75:

a

Bestiole multipedes, quæ contractæ in globulos complicantur, in oleo excoctæ, infusæque auribus statim prosunt. » Et p. 76: « Cutiones bestiolæ sunt multipedes, cute dura et solida, quæ tactæ complicant se in orbem pilulæ rotundissimæ similem: Polypodas Græci appellant: hæ complures coctæ cum oleo molli in vase ferreo, remedio sunt auribus laborantibus, si inde curentur. » Scrib. Larg. cap. 5 ad aurium dolorem, comp. 36: « Item bestiolæ multorum pedum, quæ tactæ conduplicant se in orbem pilulæ rotundissimæ similem (xα=cıκιδίους ὄνους, aut πολύποδας Græci hoc genus animalium vocant) oleo domestico complures infervefactæ vase ferreo, bene faciunt » E Græcis vero Dioscorid. lib. II, p. 37: Καὶ πρὸς ὠταλγίαν δὲ, λεῖοι σὺν ῥοδίνῳ θερμανθέντες ἐν κελύφῳ ῥόας, καὶ ἐνα σταγέντες, ἁρμόζουσιν. « Tritæ et in cortice mali Punici, addito rosaceo, calfactæ, ad aurium dolorem efficaciter instillantur. Quæ cum Plinianis idem fere sonant. HARD.

19. Et in alteram aurem infundunt. In illam nempe quæ vitio nullo laborat. AJ.

20. Illam autem quæ non arcuatur. Quæ sine flexu tractuque decurrit. HARD.

21. Sepa Græci vocant. A sepe scolopendra diversissima est. Fallitur Plinius sane: at, ut vides, Σny nomen est vagum, venenatis plurimis attributum, quorum vis est

TIŃ. Hæc scolopendra tertia est, quam fuse describit, visam a se et observatam, Constant. in Lexico verbo, Exoloлévopa. HARD.

22. Cochlea.Totidem verbis Plin. Val. lib. I, cap. 9. Cochleas Africanas ad dolorem aurium ex plaga, cum mica thuris seu polline, commendat etiam Archigenes apud Galen. xxτà Tón. lib. III, cap. 1, pag. 398. HARD.

23. Item minuta, et latæ, fracturis aurium, etc. Galen. de fac. simpl. Med. lib. XI, cap. 1, pag. 310. Plin. Val. ad verbum, lib. I, cap. 9. HARD.

24. Senectus serpentium. Totidem verbis ac syllabis Plin. Val. lib. 1, cap. 9. HARD.

« ForrigeFortsæt »