53 52 ejus de semet ipsi fateantur. Illa perdidere imperii mores, illa quæ sani patimur, luctatus " , ceromata, ceu valetudinis causa instituta: balineæ ardentes quibus persua sere in corporibus cibos coqui, ut nemo non minus validus exiret, obedientissimi vero efferrentur. Potus 55 deinde je- 10 junorum ac vomitiones, et rursus perpotationes, ac pilorum eviratio instituta resinis" eorum: itemque 58 pectines semetipsis fatentur. « Quæ proceres artis ejus de semet ipsi fateantur, » in eod. PINT. 52. Luctatus. De ceromate oleove, quo luctatores ungebantur, diximus lib. XXVIII, cap. 13. Ideo vero ungebantur, ut membra emollita sine ullius rupturæ peri-, culo labores sustinerent: quod Lucianus περί γυμνασίων sic fere prodit : Χρίσμεν ἐλαίῳ ( τὰ σώματα) καὶ καταμαλάττομεν, ὡς εὐτονώτερα riyvaro, etc. Negat ergo Plinius hæc fuisse quondam valetudinis causa instituta, sed luctæ potius et exercitationis. HARD. 53. Balineæ. Ut cruditatem deponerent, caldariis utebantur. Horat. lib. I, ep. 6, v. 61: « Crudi tumidique lavemur. »Juvenalis, Sat. I, v. 144: « Et crudum pavonem in balnea portas. Vide dixiquæ mus lib. XIV, cap. 28. HARD. 54. Efferrentur. Exstincti vapore balinearum efferrentur ad rogum. HARD. 55. Potus. De his Seneca, ep. 122 : Isti non videntur tibi contra naturam vivere, qui jejuni bibunt, qui vinum recipiunt inanibus venis, et ad cibum ebrii transeunt?... Merum illud delectat, quod non innatat cibo, quod libere penetrat ad nervos: illa ebrietas juvat, quæ in vacuum venit. H. 56 56. Ac pilorum eviratio instituta, etc. Hoc παρατιλμὸν καὶ πίττωσιν νοο cant Græci, qua pa0axoi, id est, molles evirantur et vulsi fiunt. Virilitatis autem etiam signum et indicium pili. Resina autem pilári solitos olim nunc molles et effeminatos viros, nunc quibusdam sacris addictos, ut Isidis calvos, ex Veterum scriptis manifestissimum est. Juven. Sat. VIII, 114, resinata juventus. » Martial. XII, 32, 21: Nec plena turpi matris olla resina, Summonianæ qua pilantur uxores. Et x, epigr. 48: « Nuntiat octavam Phariæ sua turba juvencæ, Et (alii Atque) pilata redit jamque, subitque cohors. » HARD. 57. Resinis. Glabros et depiles reddebant olim viros molliores, adolescentesque, picis illitu, vel resina. Unde apud Juvenal. Sat. VIII, vers. 114, Resinata juventus. Vide Constantin. in Lexico verbo Πιττόω. Eviratio porro a Plinio appellatur, quoniam virilitatis signum est et indicium pili. Jul. Capitolinus in Pertinace, pag. 56, vasa Samnitica Commodi imp. me. morat, calefactandæ resina ac pici devellendis hominibus ac lævigandis. HARD. 58. Itemque. Pecten in feminis locus est ubi pili nascuntur. Juven. Sat. VI, 370: Inguina traduntur 60 in feminis quidem publicati 59. Ita est profecto; lues morum, nec aliunde major quam e medicina, vatem prorsus quotidie facit Catonem, et oraculum satis esse ingenia 11 Græcorum «< inspicere, non perdiscere. >> Hæc fuerint dicenda pro senatu illo, sexcentisque populi romani annis, adversus artem, in qua conditione insidiosissima auctoritatem pessimis boni faciunt: simul contra attonitas quorumdam persuasiones, qui prodesse nisi pretiosa non putant. Neque enim dubitaverim aliquibus fastidio futura, quæ dicentur animalia: at non Virgilio°1 fuit nominare formicas nulla necessitate, et curculiones, ac lucifugis congesta cubilia blattis non Homero inter prælia Deorum improbitatem muscæ describere: non naturæ gignere ista, quum gignat hominem. Proinde causas quisque et effectus, non res, æstimet. I 62 IX. Ordiemur autem a confessis, hoc est, lanis ovisque, ut obiter rebus præcipuis honos in primis perhibeatur. Quædam etiam sic alienis locis, tamen obiter dici necesse erit. Nec' deerat materiæ pompa, si quidquam medicis jam pectine nigro. 59. Publicati. Medicorum oculis expositi. Vel medicis, ut diximus, vel quum in publico matrona translucet, ut dictum est lib. VI, cap. 20. Vide quæ tum ibi, tum lib. XI, c. 26, in Notis adjecimus. H. 60. Nisi pretiosa non putant. Im mani pretio ex alio orbe quæsita remedia. HARD. 61. Virgilio. De curculione Georg. I, vers. 186. De blattis, IV, ejusdem operis v. 243: • Lucifugis congesta cubilia blattis. » Ipse est versus, dempto uno pede. 62. Homero inter prælia Deorum, etc. Iliados Φ: Τίπτ' αὖ, ὦ κυνομυῖα, θεοὺς ἔριδι ξυνελαύνεις, Θάρσος ἄηττον ἔχουσα; DALEC. Add. Iliad. P, v. 57ο : Καί οἱ μυίης θάρσος ἐνὶ ςήθεσσιν ἐνῆκεν, Ητε, καὶ εἰργομένη μάλα περ χροὸς ἀνδρομέδιο, Ισχανάα δακέειν, λαρόν τέ οἱ αἷμ' ἀνθρώπου. Et ei muscæ audaciam in pecto. ribus immisit: quæ quamvis depulsa frequenter a corpore humano, mordere appetit : dulcisque illi sanguis hominis est. Affert hic Dalecampius Homeri locum a proposito omnino alienum. HARD. IX. 1. Nec deerat materiæ pompa. Immo legendum e contrario, ■ Nec deerat materia pompæ, » ex antiquo exemplari. PINT. aliud intueri liberet, quam fidem operis'. Quippe inter prima proditis etiam ex cinere phoenicis nidoque medicinis, ceu vero id certum esset, atque non fabulosum. Irridere est, vitæ remedia post millesimum annum3 reditura monstrare. (11.) Lanis auctoritatem veteres Romani etiam religiosam habuere, postes a nubentibus attingi jubentes præterque cultum et tutelam contra frigora, a succidæ plurima præstant remedia ex oleo vinoque, aut 2. Quam fidem operis. Quam ut fidem opus obtineat. HARD. 3. Post millesimum annum. Certum annorum numerum pro incerto ponit. Diversas Veterum sententias de phoenicis reversione attulimus lib. X, cap. 2. HARD. 4. Postes. Ædium, in quas accedebat sponsa, janua, marito illam operiente, lana cingebatur, et coronabatur, lauroque multa ornabatur postes etiam vittis laneis contegebantur, quas ab introgressa tangi, mos erat, et adipe suillo oleoque, vel lupino ungi, ne quid venenum aut pestilens domui noceret qua superstitione et magi felle nigri canis domos suffiebant, et genitale sub limine defodiebant. Alex. lib. II, cap. 5. Scribit idem ibidem, Sponsas, quum ex domo patris ad maritum prodibant, colum lana comptum et fusum cum stamine gestare solitas. Quod testatur et Plutarch. vúμçn, inquiens, εἰσφέρει μὲν ἡλακάτην, καὶ τὴν ἄτραxrov additque, quod propius huic loco est, ipio de The Oúρav episέper To avós. Nec prætereundum quod tradit Rhod. lib. XXVII, cap. 14, in lanata pelle novas nuptas sedere solitas, vel more vetusto, quod priscis temporibus in pellium stratis 2 aceto, prout quæque mulceri morderive opus sit, et adstringi, laxarive, luxatis membris, dolentibusque nervis impositæ, et crebro suffusæ. Quidam etiam salem admiscent luxatis. Alii cum lana rutam tritam adipemque imponunt. Item contusis tumentibusque. Halitus quoque oris gratiores facere traditur, confricatis' dentibus atque 3 gingivis, admixto melle. Prodest et phreneticis suffitu. Sanguinem in naribus sistit cum oleo rosaceo et alio est) prodesse suffitu lanam succidam auctor est Cels. lib. III, cap. 20, qui hanc inter ea annumerat, quæ odore fœdo movent sic affectos. HARD. Hæc conveniunt quidem medicamina; pauci tamen e freneticis incolumes evaderent, nisi quid amplius feret.Simillime censendum deviribus quas Noster lanæ succida tribuit. Plinii Valeriani auctoritas plus valet, si cum jam laudato LECLERC, item Mercuriale, istius librum putes a Nostri manu esse; labente vero ætate aliquatenus auctum, et, quæ editorum solennis astutia, emendatum a quodam Valeriano, aut Valerio, sub hoc titulo potuit per scholas vagari, C. Plinii Secundi de re medica liber a Valerio plenior factus; dein brevitatis studio ac necessitate vocatum Plinium Valerii, aut Plinium Valerianum.Nota tamen diversum abiisse doctissimum GUNzregis in Polonia archiatrum, cujus exstat dissertatio inscripta, de auctore operis de re medica vulgo Plinio Valeriano adscripti libellus. Lipsiæ 1736. Gallum quemdam SIBURIUM nomine hic scripti operis reum agit. AJ. 9. Sanguinem. Geminum adhibendæ lanæ succidæ modum edocet primum ut in naribus; alte 10 modo indita auribus obturatis spissius. Quin et hulceribus vetustis imponitur cum melle. Vulnera" ex vino, vel aceto, vel aqua frigida et oleo expressa sanat. Arietis vellera" lota frigida ex oleo madefacta, in muliebribus malis inflammationes vulvæ sedant. Et si procidant, suffitu reprimunt. Succida" lana imposita subditaque mortuos partus evocat. Sistit etiam profluvia earum. At" canis rabiosi morsibus inculcata post diem septimum solvitur. Reduvias" sanat ex aqua frigida. Eadem " nitro, sulphure, 4 oleo, aceto, pice liquida ferventibus tincta, quam calidis rum, ut in aure indatur. Sic etiam Q. Seren. cap. xxxv, pag. 148: Lana oleo madefit, sed nondum lota, rosato: Hæc datur in nares, vel claudit densius aures. » Explanatius porro Marc. Emp. cap. x, pag. 55: « Lana succida conjicitur in nares cum oleo rosaceo: et auriculæ de lana succida obturantur, et ita sanguis profluens continetur. Ita verbis fere totidem Plin. Val. lib. I, cap. 26. Frustra igitur contra consensum omnium exemplarium ex dubiæ fidei vetusto codice profert Dalecampius alteram lectionem, et allio modico indito in auribus. Allium in aure indere quid juvet ad sistendum sanguinem, conjicere haud proclive est. Utitur hac forma loquendi Plinius rursum inferius, cap. 11: Et alio modo lutea ovorum, etc. H. 10. Quin et hulceribus. Plin. Valer. lib. III, cap. 22. HARD. 11. Vulnera. Plin. Val. lib. III, cap. 20, et Q. Seren. c. de vulneribus quibuscumque, etc. HARD. 12. Arictis vellera. Sext. Plat. c. VI, de ariete t. 2, ad locorum dolo rem: Lana ejusdem nigra intincta VIII. 16 in aqua, deinde in oleo, et supposita locis dolorem tollit. Et suffumigata, ante prolapsam vulvam reprimit. » HARD. 13. Succida. Q. Serenus, cap. XXXV, pag. 148 : • Menstruus immenso si profluit impete sanguis, Succida lana malos remoratur subdita cursus Mortua quin etiam producit corpora partu.» HARD. 14. At canis. Plin. Val. lib. III, cap. 50. HARD. 15. Reduvias. Quas Græci, ut alibi diximus, παρωνυχίας, et Plinius ipse passim appellant. Theod. Prisc. lib. I, cap. 3o : « Paronychiæ in initiis lana ex aqua infusa imposita curantur, eaque frigidiore frequentius irriganda erunt. HARD. 16. Eadem. Totidem verbis Marc. Emp. cap. xxv, pag. 171; Plin. Val. lib. II, c. 36, et Q. Seren. cap. XXVI, pag. 141: « Quum sævit penitis hærens injuria lumbis, Aut pice cum molli nitrum, sulphurque et acetum Succida lana rapit contacta calentibus isdem : Proderit hanc ægris crebro perducere membra. HARD. 14 |