Billeder på siden
PDF
ePub

ΙΟ

14

Augusti9, quem contraria medicina gravi periculo exe2 merat. Multos prætereo medicos 10, celeberrimosque ex iis Cassios", Calpetanos", Arruntios, Albutios, Rubrios. Ducena" quinquagena H-S annua mercede iis fuere apud principes. Q. vero Stertinius imputavit" principibus, quod H-S quingenis annuis contentus esset : sexcena enim sibi quæstu" urbis fuisse numeratis domibus ostendebat. Par et fratri ejus merces a Claudio Cæsare infusa est: censusque, quanquam exhausti, operibus Neapoli

ipseque Phœbi; Doctior o quis te, Musa, fuisse potest? O quis te in terris loquitur jucundior uno? Clio nam certe, etc. » Az.

D

9. Augusti. Sueton. de Augusto, cap. LXXXI: « Quum destillationibus jecinore vitiato, ad desperationem redactus, contrariam et an. cipitem rationem medendi necessario subiit: quia calida fomenta non proderant, frigidis curari coactus, auctore Antonio Musa. HARD. 10. Multos prætereo medicos. Mirum inter medicos famosos præteritum Craterum, de quo Cicero multis locis ad Atticum. Persius, Sat. III, vs. 65: « Sed quid opus Cratero magnos promittere montes? Horatius, Sat. II, 3, vs. 161: Non est cardiacus, Craterum dixisse putato, Hic æger... phyrius lib. i åπcyñs ¿μ↓úxwv, memorata etiam rara historia servi ejus, qui, quum caro ab ossibus discederet et deflueret novo inauditoque morbo, esu viperæ in modum piscis præparatæ sanatus est. Victor. lib. IX, cap. 12. Dal.

D

....

Por

[merged small][ocr errors]

D

nostri medicus, inquit Cels. in præf. I, quem nuper vidimus, Cassius. Laudatur a Scrib. Largo Comp. 120 et 176. Alius ab eo Cassius iatrosophista, cujus exstant quæstiones sive problemata 85 græce scripta, conversa a Gesnero in latinum sermonem. HARD.

12. Calpetanos. Sic. Reg. 1, Calpitanos. In Reg. 2, Carpetanos. At in inscript. vetustis apud Gruter. CAL PETANVS. HARD.

13. Ducena. Hoc est, ducenta quinquaginta sestertia vel, quod idem est, ducenta quinquaginta millia sestertium: monetæ gallicæ, libræ sunt, ut vocant, 25,000. H.

14. Annua. MSS. Reg. 2, et Ch. annuales mercedes, lectione haud pœnitenda. HARD.

15. Imputavit. Id haberi beneficii loco voluit, quod hanc tantum mercedem a principibus posceret : quingenta sestertia, sive quingenta sestertium millia, libræ sunt gallica 50,000: sexcenta, 60,000. H.

16. Sexcena sibi quæstu, etc. Sexcentorum sestertium quæstum faciebat in urbe, idque comprobabat numeratis domibus ægrotorum, quos invisebat. HARD.

exornata, heredi H-S ccc " reliquere, quantum ad eam ætatem Arruntius solus 18. Exortus deinde est Vectius Valens", adulterio Messalina Claudii Cæsaris nobilitatus, pariterque eloquentiæ assectator. Is eam potentiam nactus, novam instituit sectam. Eadem ætas Neronis principatu 3 ad 20 Thessalum transilivit, delentem cuncta majorum placita, et rabie quadam in omnis ævi medicos perorantem: quali prudentia ingenioque, æstimari vel uno argumento abunde potest, quum monumento suo (quod est Appia Via) Iatronicen" se inscripserit. Nullius histrionum equarumque trigarii comitatior egressus in publico" erat : quum

17. H-S CCC. Hoc est, trecenties sestertium, vel si numeralibus notis expresseris quæ Arabum olim, nunc Europæorum omnium sunt, sestertium 30,000,000; quod ad gallicarum pecuniarum rationem si vocaveris, erit fere 5,876,248 fr. 50 c. AJ.

18. Quantum ad eam ætatem Arruntius solus. In codice antiquo legitur, quadragena dena Aruntius solus. PINT.

19. Vectius. In inscriptionibus antiquis VETTIVS. De Vettio Valente, adulterium cum Messa-lina conjuge Claudii Cæsaris confesso, vide Tacit. Annal. lib. XI, pag. 169. Anthologias scripsisse dicitur, in quibus et de annis climactericis egit. Scrib. Larg. comp. 76, eo se condiscipulo et familiari usum testatur. H.

20. Ad Thessalum. Trallianus is fuit, Methodicorum sectæ magno sæculi sui plausu conditor. Omnes ante se medicos, Hippocratem quoque, inscientiæ arguebat, ut fragmento apparet epistolæ ejus ad Neronem, quod refert Galen.

ex

meth. med. lib. I, cap. 2, pag. 3, t. X, quo capite Thessalum ipse inscitiæ arrogantiæque insimulat. HARD.

21. Iatronicen. İaтpovíxns, medicorum victor. HARD.

.

22. Nullius histrionum equarumque trigarii comitatior egressus in publico. In vet. cod. « Nullius histr. equorumque trigarii comitatiore egressu in publico»: sequitur continuo erat: quum Crinas Massiliensis arte geminata : » verbum erat scribendum cum majore littera, ut sit initium sequentium, et lege sic: Erat tunc Crinas Massiliæ. Is arte geminata, etc. » PINT. Nullius histrionum equarumque. Vult auctoritatem ejus demonstrare per turbas in honorem ejus assectantium qua in re confert eum gratiosissimis tum apud plebem, sed histrionibus aurigisque, qui Circensibus trigas equarum agitarent; qua exercitatione Nero quoque ipse ejus temporis Romanorum princeps in primis delectabatur. GELEN.-Pantomimos egredientes in publicum etiam romani

i

27

24

28

26

Crinas Massiliensis arte" geminata ut cautior religiosiorque, ad siderum motus ex ephemeride mathematica cibos dando, horasque" observando, auctoritate eum 4 præcessit: nuperque centies " H-S reliquit, muris patriæ ", moenibusque aliis pæne non minori summa exstructis. Hi regebant fata, quum repente civitatem Charmis ex eadem Massilia invasit, damnatis non solum prioribus medicis, verum et balineis: frigidaque etiam hibernis algoribus lavari persuasit. Mersit ægros in lacus. Videbamus senes consulares usque in ostentationem rigentes. Qua de re exstat etiam Annæi Senecæ stipulatio "9. Nec dubium

equites cingebant, quod fieri am-
plius Tiberius vetuit. Vide Tacit.
Annal. lib. I, cap. 77: « ne domos
pantomimorum senator introiret;
ne egredientes in publicum equites
romani cingerent. » Vid. in nost.
edit. tom. I, p. 149, ibique a Li-
psio notata: tum confer Senecam,
Epist. XLVII; et Quæst. Nat. VII,
32; præsertim insignem Tertullia-
ni locum, qui hanc insaniam vehe-
menter damnat, libello de Specta-
culis, cap. 20, pag. 100. ED.

23. Arte. Artes geminasse dici-
tur, quia mathematicam cum me-
dicina copulavit cujus generis
homines ἰατρομαθηματικούς appel-
latos esse, auctor est Ptolem. in
Tetrab. HARD.

24. Crinas Massiliensis... ad s. motus. Ex ephemeride mathematica captatorem vides non quidem indoctum, sed scientiæ occultatorem et pro veris medicaminibus falsas, ut aiunt, influentias hianti popello ingerentem. Hoc diu ætate hac media usitatum, dum partim astrorum vim quamdam esse credunt, partim amplificant verborum am

[merged small][ocr errors][merged small]
[ocr errors]

29. Qua de re exstat etiam Annær Seneca stipulatio. Gud. Men. Acad. adstipulatio. Vossianus et Andeg. adstipulatio, id est, affirmatio de sese. GRONOV. Seneca, epist. LIII, pag. 268: Memor artificii mei veteris, mitto me in mare, quomodo psychrolutam decet. » Et ep. LXXXIII, p. 360: « Ille tamen psy. chrolutes (hoc est, lavator in frigida, yuxpoloúrns ) qui kalend. januariis in Euripum saltabam, etc.» Eadem est Horatii de se adstipulatio, affirmatiove, lib. I, ep. 15,

est, omnes istos famam novitate aliqua aucupantes anima statim nostra negotiari3°. Hinc illæ circa ægros miseræ 5 sententiarum concertationes, nullo idem censente, ne videatur accessio 3 alterius. Hinc illa infelicis3 monumenti

31

[blocks in formation]

Lib. VII, epist. ad Lucilium : Memor artificii mei veteris, frigidæ cultor, mitto me in mare, quo modo psychroloutem decet, gausapatus. » Et rursum lib. XIII:

Ille tantus psychrolutes, qui kalend. januariis Euripum salutabam, qui anno novo quemadmodum scribere, legere, dicere aliquid, sic auspicabar in Virginem desilire, primum ad Tiberim transtuli castra. Mitto Horatium lib. 1, epist. ad Vallam: .gelida quum perluor unda, etc. » Eo pertinet jocus Plauti in Rudente, Ædepol, Neptune, es balneator frigidus: Cum vestimentis, posteaquam abs te abii, algeo. Dalec.

...

[ocr errors]
[blocks in formation]
[blocks in formation]
[ocr errors]

31. Accessio. Ne videatur alterius sententiæ accessor tantum, et approbator iners, non etiam auctor. » Verbum id juris est : accessorium vulgo dicimus, quod instar additamenti est, parvoque solet æstimari, si cum principali re conferatur. Ea voce rursum Plinius utitur, lib. XXXIII, cap. 2: "Smaragdis teximus calyces... aurum jam accessio est. » Quasi diceret, principalia luxuriæ irritamenta nunc sunt smaragdi gemmæque aurum accessorium est. Val. Max. lib. V, cap. 7, n. 2 : « Nec accessor (in quibusdam exemplaribus accessio) gloriosæ illius pompa, sed auctor spectatus est. » H.

32. Hinc illa infelicis... perisse. Videtur ergo de medicis jocus solennis in scena etiam perantiqua fuisse; nec descivere recentiores : quorum ne sales et scommata omnia percurram, sat erit celeberrimum

13

inscriptio, TURBA

33

SE MEDICORUM PERISSE. Mutatur ars quotidie 34, toties interpolis

35

[ocr errors]

et ingeniorum Græciæ flatu

impellimur: palamque est, ut quisque inter istos loquendo

polleat, imperatorem illico

magni Cornelii versiculum exscripsisse, qui narranti cuidam avunculum obiisse, tres quanquam me. dici curam sanando navarent, faceto colloquio illatus est:

Que vouliez-vous qu'il fit contre trois ?
Qu'il mourût.

AJ.

33. Turba. Vulgo id dictum Cæsari Hadriano adscribitur. Verum ex isto Plinii loco, atque ex Dione Cassio, in extrema Hadriani historia, multo esse vetustius intelligimus. Senarius est, ut putant, Menandri Comici : Πολλῶν ἰατρῶν εἴσοδός μ' ἀπώλεσεν. HARD.

34. Mutatur ars quotidie. Quid ergo dixisset, si ætate hac nostra natus, tot adspiceret scholas, tot methodos, tot systematum deliria. Neque hic Arabum, Paracelsi, Van Helmontii, Chymiatristarum disciplinas cogitamus, sed quæ recentior humanitas vidit, iatromathematicos, Sthalianistas, ontologistas, Brownistas, etc. etc. Pauci anni fluxere a mortuo BICHAT, et multa in physiologica doctrina notata, quæ secus dicta ac jactata videntur.Exstincto Brownismo, Pinelliana invaluit methodus,nec sordida, quæ Parisinarum scholarum dicitur. Mox omnium consensu celebrata et evagata late in vulgus Nosographia philosophica; quæ, imperio vere potita, relligio potius quam lex visa est medicis. At nunc, concussa undique, ut olim imperio, sic ruinæ propior fertur, non probante victorem magis quam victum

36

vitæ nostræ necisque fieri :

sapientium sententia: qui quidem pauciores quam quorum vox procul personet, dum non solent clamitare, ac, velut isti scituli, erudituli isti, tecta scandere, unde latius reboet fragor. Ne tamen medicæ rei obtrectatores nos ex his suspicere, qui suffragamur utique comico palmario; hæc enim viri ad Ludovicum XIVresponsio fuit: Medicina valde placet, modo absit medicus. » AJ.

35. Interpolis. Interpolata, immutata. H.-Flatu. Vet. Dal. fastu, sed frigidius. ED.

36. Imperatorem illico, etc. Est apud jurisconsultos Alpheni responsum de patrono medico, qui sperabat si liberti sui medicinam non facerent, multo plures imperantes sibi habiturum : quo ex loco medicis ægros, non ægris medicos imperare colligunt. Medico sane magis imperium convenit; merces tamen, cujus gratia circumambulat, dum ægros invisit, auctoramentum quoddam servitutis est. Quin etiam blandiri et assentari ægris, magnasque non raro molestias devorare, ut ipsis morigeretur, velut quædam vis ac necessitas est, non secus, ac si regis tyrannive subesset imperio. Huc pertinet locus Seneca, lib. VI, cap. 16 de Benef.« Quare medico et præceptori plus quiddam debeo, nec adversus illos mercede defungor? quia ex medico et præceptore in amicum transeunt, et nos non ante quam vendunt obligant, sed benigna et

« ForrigeFortsæt »