vrínc. ar dodeit, ar diwythyl, a'r íeudaýt, a'r gynglenyd, a'r gríessyn,' a'r unsyc, a'r redegavc a godeil2 y byýí a'r hokys. A llyma mal y gŵneir y kyuot hýnný: kymryt yr hylithyr ae gladu oe uôn; ae olchi yn da, ae dauellu yn uân; ae vriva y3 myýn morter; yn oreu y galler: a býrý y soec ymeith: Ac odyna dodi y llynn hýnný y myýn padell ar y tan, ac odyna kymryt y berwon tra gaffer yn wyn, ae gadý gennyt hyt y mynnych; ae wneuthur yn belleneu bychein pan y rodych yr claf. Bolwyst bellenneu o losceu a magleu, a chyuot,* y gŵaredír. § 18. Ry dauatenneu a daý y gyfueisted, a sef gŵed y gvaredír; eu trychu a hayarn oer; a lloscí eu lle, ac eu heliaý a mel, § 19. Tri ry dosted yssyd: Sychdosted5; o gyuot a llynn, a llosceu a sychenneint y gvaredir. Maen calet ual hynn y gvaredir lle y diotter: kymryt ffonn ae dodi ymplyc y arreu. Ac odyna dodi ydvy ureith o vyýn y arreu. ac eu plygu y vynyd am y ffonn; a rýymav taleith am y deu ardýrn, ac am y warr. ae dodi ae dorr y uynyd. A pheth uchel dann y diy clûn: ac or parth asseu yr dywyssen diot y maen. 8 Ac odyna y dodi y myýn enneint dýfyr y dyd hýnný. a thrannoeth y myýn9 enneint dýfyr yn gyntaf, a gvedy hynny yn y kyffeith. A gvedy hynny y dodi y myýn y wely ae torr y uynyd: a sychu y weli, a dodi llin ac emenyn hallt frthi, ae gynnal yn yr ardymher hýnný yny 10 wyper a dihango ae adu dydgveith a11 nosweith kynn gýneuthur gýeith ýrthaý; heb výyt a heb lyn; ae dodi y myýn enneint. Os tywot uaen uyd; gwneuthur medyglyn trýy wenith gýryf gloyý kadarn12 ar llysseu hynn: y glaerllys, ar greulys uendigeit, ar orchwreid. ar erinllys, ac eido y 1 Gwessyn, T. 5 Y sych dostedd, T. 9 Nid yw y myvn yn T. 2 Ac odeil, T. 10 4 Llyn a chyvot, T. 8 Nid уго у уп Т. 12 Kadarn gloyw, T. 3 Nid yw y yn T. daear, ar tryv a'r uilffyth, a'r vydlýn, a'r colýmbina, a'r vamlys, a'r dodeit, a'r grýmyn,1 ar danhogen, ar glessyn, a deint y llev. ar vreidrud lýyt, ar ganwreid benngoch, ar redegaýc. § 20. Greic y2 vo arneí rýystyr am gaffel beichogi; trvy y llysseu hynn3 y gŵneir medyglyn idi: yr erinllys ar iavn. ar tryý ar ganvreid bengoch, ar ganwreid uelen, a tharý y mynyd, a'r gan-wein, ar ḍiwythyl; ac ymysc hynny kymryt kyuot o honei. § 21. Greic a del iḍi cleuyt y gvraged yn rvy: kymryt y wenenllys vân, ar kyngaf mân, ar ganyweín,5 a roec. ar diwythyl, ar uabcoll, a lludý bann hyd a ladher ae gyrn ar y benn, ac eu bervi trýy wîn coch yn oreu ac y galler: a hidlaý y llynn hýnný yn da ae yuet beunyd yn y darffo a pheída a býydeu gýressavc a ludyýyt uchot a gorḍyfneit gvaet y uffarned ac y garreu. § 22. Gvreid y drycheigyavc y torri yr hychgruc; y tarav ar y dýfyr oer ae yvet a chronni hýnný yn y eneu. § 23. Deint y lle y gyuot ascýrn penn hen dyn y tara a'r dýfyr oer ae yuet. § 24. Crâf y natred ar greithwar; sud y gvreid y torri maessa; a sud eu deil y dorri magyl. § 25. Greid y gannýreid lvyt, eu bervi, trvy vin y dorri maessa heuyt, a gýneuthur trýy eu deil y lâd llyngher. $ 26. Gvreid y chwefyrdan' a gŵreid y tauol. a llysseu cadýgavn. ac emenyn. a hen ulonec. a brýmstan eu býrý y gyt. ac eu gvascu trúy liein; hynny yssyd da rac y crugyn. § 27. Or pan alho buch hyt ympenn y pymthecuet dyd, gýressavc uyd y llaeth. Ac odyna hyt pan lamher tra vo blith genthi gressavc uyd y llaeth. Kic hých kynny blvyd. a chic dauat. glyborave vydant: a dyn a vo knaýt gýlyboravc idav o gleuyt; nyt da ida y kic hýnný. 1 Givmin, T. tryw yn T. 2 Nid yw y yn T. Ymma, T. 4 Nid yw ar iawn ar 7 Chefyrdan, T § 28. Iachaf kic llýdyn gýyllt, yw kic ivrch. Iachaf kic llýdyn dôf yý kic týrch. Iachaf kic edyn gŵyllt yý kic partris. Iachaf kic edyn dôf yw iâr. Iachaf pysgavt mor1 yý lledyn. Iachaf pysgavt awedýr yý2 draenogyeit a brithyllyeit.3 $ 29. Rac derwhyden wlŷb, meldebyr eiḍorýc, a mer katno. ac ystor gýynn. § 30. Rac y dannoed; kymryt y risc nessaf yr pren eiḍorýc, a deil y gýydwyd. ac eu hyssiga y gyt y myŵn morter yn da, ac eu gvascu trvy liein yn y ḍvy ffroen, ae dorr y uynydd, a hynny ae gveryt. § 31. Rac bydêri: kymryt trýne hýrḍ. a bystyl llassot 5 a sud yr onn: ac eu gvascu yn y glust. ac y adan" y deint; a dodi llose y môn y glust; ac ygkýrr y ên; a chneuen ynday a hynny yssyd ḍa. § 32. Rac brath neidyr: os gýr uyḍ kymryt keílaýc byý; a dodi y din írth y brath; ae gynnal uelly; a hynny yssyd da. Os gíreic vyḍ kymryt iâr vyý yn yr vn ansaýḍ, a hynny ae divenýyna.7 § 33. Rac llyngranc. kymryt kagyl geiuyr, a blaýt heiḍ. a gvin côch ; ac eu berwi y gyt yn iwt; ae dodi vrthaý. A hynny y y uedeginyaeth yn y lle ny diotter. 8 § 34. Rac dolur y myýn penn: neu rac gvaev kymhaleu : kymryt bara pynnyýl9 gvenith trýyḍav. ac ualu yn vlaýt mân. ac odyna kymryt suryon y coet, a deint y llev. ar1o danhogen, a gvin coch, ac yssigav y llysseu y gyt, y myýn morter yn da, ae kymysgcu y gyt ar y tân ac ymron y diot, dodi gvêr eidon yn da yndaý a halen. Ac odyna dodi y plastyr hýnný ýrth y benn gvedy eillaý; a hynny ar urethyn tev: Sef a wna hýnný tardu cornýydon trýydaý; a sugna y gvenýyn y maes. ae didoluryav" ynteu. § 35. Ny byd gvenuvynic brath adyrcob1; namyn o wyl ueir y medi hyt wyl ueir y canhwylleu; ac yna brivaý kylyon ýrthaý; a hynny ae diwenŵyna.2 § 36. Rac llyngher; kymryt risc yr yscat, a rise y coll ffrenghic, a risc yr yspydat. ar elinyavc; ac eu bervi trýy dýfyr y gyt, ac yuet ffioleit peunyd ar y gythýgyl. a pheídav a býyt hyt ymron3 echwyd: a hynny hyt ympenn y naý pryt. § 37. Rac brath ab: kymryt bisswel tarý ae dodi ýrthaý, a iacha uud. § 38. Rac y mann: pan arganffer gyntaf. kymryt yr erinllys, ae dodi ýrthaý Arall yý. kymryt blodeu y benngalet. neu y deil. ae vriwaý y gyt a melyn wy, a halen mân ae dodi ýrtha; a hýnný ae kyuyt. Arall yý. kymryt y wennelaýc lâs, ae briwaý y gyt a hen vlonec ae dodi ýrthav. Arall yý. kymryt gvreid y dynat coch, a gvreid y ganvreid lyt. ar íeutaýt: ae bervi y5 gyt trvy lastýr geiuyr yn díys; a dodi emenyn yn y glastýr, ae yuet a nos a dyḍ. § 39. Rac y mann gvedy byryo y dameít,7 neu ar lasc3: kymryt yr amrannwen, ae grassu yn da, ae ualu, ae irav a hýnný gysseuin; a býrý blaýt y llysseu arna; a hýnný a wnâ y greith yn da ac yn dec. Barwyl y gyuygeu pob gveli y uervi trúy lastýr llefrith. § 40. Y dorri gvaetlin redegavc: kymryt y uedlys ae tharav ar dýfyr oer; ae yuet, a hýnný ae tyr trvy nerth duf. § 41. Rac crygí: kymryt y uabcoll. a'r erinllys; ae bervi trýy lefrith pûr; a dodi emenyn arnav ar y tân : ae uerfi iâs dâ gyt ae yuet bop bore. § 42. Rac y ḍannoeḍ: kymryt y ueiḍavc dan y ben; y myýn lliein crei a íach uyḍ. lyt. ae dodi Arall yý. kym ryt y ueídyave lâs. ae2 dodi y mywn tauolen dan y deint; neu ar uaen týym. ae dodi yn dym y mywn lliein dan y deint claf. Arall yý kymryt yr henllydan,3 ae briva◊ yn ḍa, ae dodi ýrth y dant claf. tros nos. Arall yý. kymryt y vennwen. a tharav yn déys a hynny. hýnný. 43. Rac cleuyt bronn: kymryt yr hen llydan a blonec, ae dodi vrtha, a íach uyḍ. § 44. Rac llyngher: kymryt gvin, ac atrým. ae gymyscu y gyt. ae yuet bob bore ar y gythŵngyl.5 § 45. Rac brath neidyr: kymryt yr henllydan, ar benngalet, ar bennlâs, ae tarav ar dýfyr ae yuet. Tri chyualorn medic ynt: brath ysgyueint, a brâth ammýydon bronn. a phen glín." § 46. Rac marchwreínt: kymryt ystor gýynn ae dýymaŵ ; ac yn uedal y dodi vrtha, a hynny ae hiachaa. § 47. Seith gelyn llygat yssyd. wylaý, a gŵylaw, a gŵylamec, a meḍdaýt, a godineb, a sychbilen, a mýc. § 48. Tri ascórn yssyd ymyýn' dyn or torrant ny chyfannant byth; ac ni enir un o honunt gan dyn pan aner ef : deint. a phedellec. a iat. 8 § 49. Brifat grafn y pabi y mywn gýin y beri i dyn gyscu yn da. § 50. Rac lluḍyas eghi. kymryt y uedlýyn. ae tharaý ar dýfyr ae yuet ar y fnyt.10 9 § 51. Rac y cryt: kymryt y ganvreid lvyt. ar dynat coch. ar henllydan, ar unyeít. ac eu brívaý yn ḍa y mywn meiḍ geiuyr hên ac eu bervi; a phob bore yuet or 11 claf gýppaneit. a hýnný ae gýna yn íach. § 52. Rac y danhoeḍ. kymryt kanhýyll o wêr deueit (a graín y mor gelyn gyt a'r gŵer.) a llosci y 12 ganhýyll yn 1 Veldyavc, T. 5 Gythlvngyl, T. 9 Y dvfyr, T. 13 12 R, T. Nid yw llydan yn T. 4 Vennwn, T. Briviv, T. 2 А, Т. |