vrínc. ar dodeit, ar diwythyl, a'r íeudaýt, a'r gynglenyd, a'r gríessyn,' a'r unsyc, a'r redegave a godeil2 y byýí a'r hokys. A llyma mal y gýneir y kyuot hýnný: kymryt yr hylithyr ae gladu oe uôn; ae olchi yn da, ae dauellu yn uân; ae vriýaý y3 myýn morter; yn oreu y galler: a býrý y soec ymeith: Ac odyna dodi y llynn hýnný y myn padell ar y tan, ac odyna kymryt y berwon tra gaffer yn wyn, ae gadý gennyt hyt y mynnych; ae wneuthur yn belleneu bychein pan y rodych yr claf. Bolwyst bellenneu o losceu a magleu, a chyuot, y gvaredír.

§ 18. Ry dauatenneu a day y gyfueisted, a sef gved y gfaredír; eu trychu a hayarn oer; a lloscí eu lle, ac eu helia a mel.

maen.

8

7

$ 19. Tri ry dosted yssyd: Sychdosted"; o gyuot a llynn, a llosceu a sychenneint y gvaredir. Maen calet ual hynn y gwaredir lle y diotter: kymryt ffonn ae dodi ymplyc y arreu. Ac odyna dodi ydýy ureithR o vyýn y arreu. ac eu plygu y vynyd am y ffonn; a rýymaý taleith am y' deu ardýrn, ac am y warr. ae dodi ae dorr y uynyd. A pheth uchel dann y dýy clûn: ac or parth asseu yr dywyssen diot y Ac odyna y dodi y myýn enneint dýfyr y dyd hýnný. a thrannoeth y myn enneint dýfyr yn gyntaf, a gvedy hynny yn y kyffeith. A gvedy hynny y dodi y myýn y wely ae torr y uynyd: a sychu y weli, a dodi llin ac emenyn hallt ŵrthi, ae gynnal yn yr ardymher hýnný yny wyper a dihango ae adu dydgýeith a11 nosweith kynn gýneuthur gýeith ýrthaý; heb výyt a heb lyn; ae dodi y myýn enneint. Os tywot uaen uyd; gŵneuthur medyglyn trýy wenith gýryf gloyý kadarn12 ar llysseu hynn: y glaerllys, ar greulys uendigeit, ar orchwreid. ar erinllys, ac eido y

10

4 Llyn a chyvot, T. 8 Nid yw y yn T. Kadarn gloyw, T.

daear, ar tryv a'r uilffyth, a'r vydlýn, a'r colýmbina, a'r vamlys, a'r dodeit, a'r grýmyn,1 ar danhogen, ar glessyn, a deint y llev. ar freidrud lvyt, ar ganwreid benngoch, ar redegaýc.

§ 20. Greic y2 vo arneí rýystyr am gaffel beichogi; trvy y llysseu hynn3 y géneir medyglyn idi: yr erinllys ar iavn. ar tryý ar ganfreiḍ bengoch, ar ganwreid uelen, a tharý y mynyd, a'r gan-wein, ar diwythyl; ac ymyse hynny kymryt kyuot o honei.

21. Greic a del iḍi cleuyt y gíraged yn rvy: kymryt y wenenllys vân, ar kyngaf mân, ar ganyweín,5 a roec. ar diwythyl, ar uabcoll, a lludý bann hyd a ladher ae gyrn ar y benn, ac eu bervi trvy wîn coch yn oreu ac y galler: a hidla y llynn hýnný yn da ae yuet beunyd yn y darffo a pheída a býydeu gýressac a ludyýyt uchot a gorḍyfneit graet y uffarned ac y garreu.

§ 22. Gvreid y drycheigyavc y torri yr hychgruc; y tarav ar y dýfyr oer ae yvet a chronni hýnný yn y eneu.

§ 23. Deint y lle y gyuot ascýrn penn hen dyn y taraý a'r dýfyr oer ae yuet.

§ 24. Crâf y natred ar greithwar; sud y gŵreid y torri maessa; a sud eu deil y dorri magyl.

§ 25. Gvreid y gannýreid lýyt, eu bervi, trvy vin y dorri maessa heuyt, a gýneuthur trýy eu deil y lâd llyngher.

26. Gvreid y chwefyrdan' a gýreid y tauol. a llysseu cadýgaýn. ac emenyn. a hen ulonec. a brýmstan eu býrý y gyt. ac eu grascu trvy liein; hynny yssyd da rac y crugyn.

§ 27. Or pan alho buch hyt ympenn y pymthecuet dyd, gúressavc uyd y llaeth. Ac odyna hyt pan lamher tra vo blith genthi gressavc uyd y llaeth. Kic hých kynny blvyd. a chic dauat. glyborave vydant: a dyn a vo knaýt gýlyboravc idav o gleuyt; nyt da ida y kic hýnný.

1 Givmin, T. tryw yn T.

3 Ymma, T.

2 Nid yw y yn T.
5 Ganwenn, T. 6 Nid yw ar yn T.

4 Nid yw ar iawn ar 7 Chefyrdan, T

§ 28. Iachaf kic llýdyn gýyllt, yw kic iýrch. Iachaf kic llýdyn dôf yý kic týrch. Iachaf kic edyn gýyllt yý kic partris. Iachaf kic edyn dôf yw iâr. Iachaf pysgavt mor1 yý lledyn. Iachaf pysgaýt awedýr yý2 draenogyeit a brithyllyeit.3

$ 29. Rac derwhyden wlŷb, meldebyr eiḍorýc, a mer katno. ac ystor gýynn.

§ 30. Rac y dannoed; kymryt y risc nessaf yr pren eiḍorýc, a deil y gŵydwyd. ac eu hyssigav y gyt y myŵn morter yn da, ac eu gvascu trvy liein yn y diy ffroen, ae1 dorr y uynydd, a hynny ae gveryt.

§ 31. Rac bydêri: kymryt trýnc hýrḍ. a bystyl llassot 5 a sud yr onn: ac eu gvascu yn y glust. ac y adan❝ adan y deint; a dodi llose y môn y glust; ac ygkýrr y ên; a chneuen ynda a hynny yssyd ḍa.

§ 32. Rac brath neidyr: os gýr uyḍ kymryt keílaýc byý; a dodi y din ýrth y brath; ae gynnal uelly; a hynny yssyd da. Os gýreic vyḍ kymryt iâr vyý yn yr vn ansaýḍ, a hynny ae divenýyna.?

§ 33. Rac llyngranc. kymryt kagyl geiuyr, a blaýt heiḍ. a gýin côch ; ac eu berwi y gyt yn iwt; ae dodi vrthaý. A hynny yý y uedeginyaeth yn3 8 y lle ny diotter.

§ 34. Rac dolur y myýn penn: neu rac gvaev kymhaleu : kymryt bara pynnyýl9 gvenith trýyḍav. ac ualu yn vlaýt mân. ac odyna kymryt suryon y coet, a deint y llev. ar10 danhogen, a gvin coch, ac yssigav y llysseu y gyt, y myýn morter yn da, ae kymysgcu y gyt ar y tân ac ymron y diot, dodi gvêr eidon yn da yndaý a halen. Ac odyna dodi plastyr hýnný vrth y benn gvedy eillaý; a hynny ar urethyn tev: Sefa wna hýnný tardu cornýydon trýydaý; a sugna y gvenýyn y maes. ae didoluryaý11 ynteu.

1 Y mor, T.

wet, T. nyol, T.

2 Yr, T.

6 A dan, T.

4A, T.

3 Brith y Llyeit, T.
7 Dihenny yna, T. 8 Nid yw yn yn T.

10 A, T. 11 Didoruryav, T.

y

5 Llos

9 Pyn

35. Ny byd gvenuvynic brath adyrcob1; namyn o wyl ueir y medi hyt wyl ueir y canhwylleu; ac yna brivaý kylyon ýrthaý; a hynny ae diwenýyna.2

§ 36. Rac llyngher; kymryt risc yr yscat, a risc y coll ffrenghic, a risc yr yspydat. ar elinyavc; ac eu berýi trýy dýfyr y gyt, ac yuet ffioleit peunyd ar y gythýgyl. a pheídav a býyt hyt ymron3 echwyd: a hynny hyt ympenn y nav pryt.

§ 37. Rac brath ab: kymryt bisswel tarý ae dodi ýrthaý, a iacha uud.

§ 38. Rac y mann: kymryt yr erinllys, ae dodi ýrthav pan arganffer gyntaf. Arall yv. kymryt blodeu y benngalet. neu y deil. ae vriwaý y gyt a melyn wy, a halen mân ae dodi ýrtha; a hýnný ae kyuyt. Arall yý. kymryt y wennelavc lâs, ae briwa y gyt a hen vlonec ae dodi ýrthaý. Arall yý. kymryt greiḍ y dynat coch, a gvreid y ganvreid lyt. ar íeutaýt: ae bervi y gyt trvy lastýr geiuyr yn dýys; a dodi emenyn yn y glastýr, ae yuet a nos a dyḍ.

6

§ 39. Rac y mann gvedy byryo y dameít, neu ar lasc3: kymryt yr amrannwen, ae grassu yn da, ae ualu, ae iraý a hýnný gysseuin; a býrý blaýt y llysseu arna; a hýnný a wnâ y greith yn da ac yn dec. Barwyl y gyuygeu pob gveli y uerti trvy lastýr llefrith.

§ 40. Y dorri gaetlin redegavc: kymryt y uedlys ae tharav ar dýfyr oer; ae yuet, a hýnný ae tyr trvy nerth duv.

§ 41. Rac crygí: kymryt y uabcoll. a'r erinllys; ae bervi trvy lefrith pûr; a dodi emenyn arnav ar y tân : ae uerti iâs dâ gyt ae yuet bop bore.

§ 42. Rac y dannoed: kymryt y ueiḍave y ben; y myn lliein crei a íach uyḍ.

dan

lyt. ae dodi Arall yý. kym

4 Y gyntaf, T.

& Arias, T.

ryt y ueídyavc1 lâs. ae2 dodi y mywn tauolen dan y deint; neu ar uaen týym. ae dodi yn dýym y mywn lliein dan y deint claf. Arall yý kymryt yr henllydan,3 ae brivaý yn da, ae dodi vrth y dant claf. tros nos. Arall yý. kymryt y vennwen. a tharaf yn déys a hýnný.

$ 43. Rac cleuyt bronn: kymryt yr hen llydan a blonec, ae dodi ýrthaý, a íach uyḍ.

§ 44. Rac llyngher: kymryt gvin, ac atrým. ae gymyscu y gyt. ae yuet bob bore ar y gythŵngyl.5

§ 45. Rac brath neidyr: kymryt yr henllydan, ar benngalet, ar bennlâs, ae taraí ar dýfyr ae yuet. Tri chyualorn medic ynt: brath ysgyueint, a brâth ammýydon bronn. a phen glín."

§ 46. Rac marchwreínt: kymryt ystor gýynn ae dýymaŵ ; ac yn uedal y dodi vrtha, a hynny ae hiachaa.

§ 47. Seith gelyn llygat yssyd. wylaŵ, a gŵylaw, a gŵylamec, a meḍdaýt, a godineb, a sychbilen, a mýc.

§ 48. Tri ascýrn yssyd ymyvn7 dyn or torrant ny chyfannant byth; ac ni enir un o honunt gan dyn pan aner ef: deint. a phedellec. a iat.

§ 49. Brivat® graŵn y pabi y mywn gŵin y beri i dyn gyscu yn da.

§ 50. Rac lluḍyas eghi. kymryt y uedlýyn. ae tharaý ar dýfyr ae yuet ar y nyt.10

§ 51. Rac y cryt: kymryt y ganvreid lvyt. ar dynat coch. ar henllydan, ar unyeít. ac eu brívaý yn ḍa y mywn meiḍ geiuyr hên ac eu bervi; a phob bore yuet or 11 claf gýppaneit. a hýnný ae gýna yn íach.

§ 52. Rac y danhoed. kymryt kanhýyll o wêr deueit (a graín y mor gelyn gyt a'r gŵer.) a llosci y 12 ganhýyll yn

1 Veldyavc, T.

5 Gythlyngyl, T. 9 Y dvfyr, T.

Nid yw llydan yn T.
7 Nid yw y yn T.
12 R, T.

2A, T.
6 Clun, T.
10 Yvnyt, T. 11 Y, T.

13

4 Vennwn, T.

13 Y,

T.

8 Briviv, T.