Billeder på siden
PDF
ePub

seimlyt. a dolur mavr gantaý. agheuafl yý. O byḍ pûr. a
nywl arnav. agos uyd agheu hýnný.
Or byd gwynn y

[ocr errors]

bore. a gwynnach wedy kinnya goreu un2 hýnný.
byḍ coch a gwaḍavt yndaý, ny phericla hwnný. urin epatig
tywyll. periglus yv. Urin spenetig lludélyt, petrus vyḍ.

Urin coch o heint kylla, Periglus vyd. Urin eglur. iach
vyd. Ac uelly y teruyna.

142. Eff a dylyir gelling gvaet yn y symutto y lliw: kanys o du uyd yn mynet. gatter 3 y redec yn y uo coch. O byd tev. gellyngher yn y uo teneu. O byd dyfyrllyt.

gellyngher yn y uo tew.

§ 143. Yth wneuthur byth yn iach. yf lvyeit beunyd yn gyntaf o suḍ yr hockys.

§ 144. Y wylltu ednot neu gylyon; dôt y gannwreid yn y lle y bônt, ac vynt a ffoant.

§ 145. Rac magyl ar lygat, dot yndaý sud eido y ḍayar. § 146. Y waret meḍdavt. yf saffrín. drvy dýfyr ffynnavn, 147. Rac y mann. dot arnav keilyaýc. neu iar yn y uo mary.

[ocr errors]

§ 148. Rac yr heint dygvyḍ: llâd gi ac heb wybot yr dyn. dot y bystyl yn y eneu: dav5 byth arnav.

§ 149. Y adnabot claf briv y uiolet a dot ar y arleisseu: ac o chýsc byý uyd; o ny chýsc marý uyd.

§ 150. Or mynny na del chvant gýreic itt; býytta y 6 rut y bore.

§ 151. Y torri maen tosted kym! saxifraga .i. tormaen. yr hýnn a dyf yn lleoeḍ karrecaýc. (kanys o hynny y kauas y hený) a thempra drvy win a phyber, ae yuet yn tym a hynny a tyrr y maen, ac a beir pissav, ac a wnâ blodio yr gvraged; ac a iacha yr arenneu, a llestyr y plant.

[ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors]
[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

Arall yý. kymṛ y1 saxifraga. a hât y grwmit; 2 a tharav ar dýfyr brýt; a dyro iḍav oe yuet chwediwarnavt. ac ef yn iach

â 3

yn diogel.

Arall yý. kym waet ysgyuarnafc ae chroen, a llosc yny êl yn ḍýst: a chymmysc y pyloor hýnný a dýfyr týym; a dyro iḍav lwyeit or dýst hýnný ar diaýt, ac yuet ar y gythling; a hynny a tyrr y maen ac ae teiuyl allan. Or mynny broui hynny; dot lwyeit or dýst hýnný y myýn dýfyr, a dot ynda y maen a uynnych, ac ef a ymellwng yn diannot.

4

§ 152. Llyma y tri thew anesgor: auu, ac aren, a challon. A llyna yr achaís y gelwir fynt uelly. dilis y y lle y kehyrdo clvyf ar ûn or tri, na ellir gwaret uḍunt namyn marý yn ehegyr.

§ 153. Tri theneu anescor ynt: Pilyonen yr emennyd, a glâs-goluḍ, a chvyssigen: achats or un achats y maent anescor a'r rei ereill.

§ 154. Mae teir hir uych gveli: kymal glin, a mýydon assen. ac ysgeueint: kanys wedy macko craýn yn un o rei hynny; dilis y6 na wyr medic pa bryt y gallo gwaret idav yn y gwelo yn iach.

8

§ 155. Rac heint y marchogyon. dot galchua paun a gyreid redyn ac ef a uyḍ iach.

§ 156. Rac brath ki kynḍeiryavc; da yý býyta gýreiḍ yr hadigyl.

§ 157. Y beri plant y wreic. býytaet yn uynych letus, a gvêr brýt. a phybyr.

§ 158. Pa ueḍeginyaeth uvyhâf: tynnu asgýrn yn diberigyl ar yr emennyḍ.

§ 159. Pa ueḍeginyaeth leihaf. kossi dy laý yn y wennofo,9 ac odyna poeri arnei 1o ae rūglaý.11

[blocks in formation]

160. Rac getyr: keis y dialtean, yr hýnn a uyd gan yr yspisswyr; a goreu yý hýnný rac pob dolur.

1

§ 161. Rac y mann kymer lygat y dyd ar erllyryat, a tharav ar diaýt yn dew; a chymmer dwst a nadher o lâsuaen a dyro ar diaýt iḍav. a hynny ae gýna yn iach os keiff kynn y2 gysgû.

§ 162. Rac chwŷd o vriý: kymer suḍ y keulon. a suḍ yr erllyryat, a blaýt rŷc a mêl. a gŵynn vŷ, a dot y plastyr hýnný arnav.

§ 163. Rac cornýyt;3 kymer suḍ y morella. a'r erllyryat a blavt heid a gŵynn wŷ.

[ocr errors]

164. Rac attal pissa: kym! y dynat coch ar persli. a gýna plastyr o honav. a dot ar y grôth îs lav y uogel.

§ 165. Y waret dauattenneu, kymer y tu dieithyr y risc yr helic, a gvin egyr a dot hýnný yn plastyr arnav.

§ 166. Rac heint callon: kymer risc y keginderý, a risc y1 dû-drem, ar erllyryat; a phýrs y bugeil; ae bervi drvy dýfyr rycheu yn y êl dan y draean; a chymryt y dýfyr hýnný. a gýnevthur gruel drvy vlaýt gvenith peilleit.

Arall yý kymer dýfyr karaýn. a llaeth geifyr yn ḍeu hanner, a sud yr erllyryat yn y blith. ae uervi gvenithuein yr3 auon, ae rodi na nieu iḍaś: ac na chymysger diaft idav, onyt honno ehun.

§ 167. Rac dolur déyuron; kym? eiryn y koet lawer, a mortera yn ffest, a chymysc gýrýf newyd iavn ac ef; a dot y myýn crochan priḍ newyd yn y dayar; dros yr ymyleu; ae adu yno nav nieu; a nav nos; ae roḍi y bore yn gyntaf; ac yn diwethaf y nos yr dŷn.

§ 168. Y wneuthur gvin egyr; kymṛ heiḍ glan a dot y myvn gvin dros nos hyt trannoeth ucher.6

7

§ 169. Y gyuannu asgýrn, kym! consolida maior a briv

1 Yspissvr, T. 5 Nid yw yr yn T.

2 Nid yw y yn T.
6 Ucha, T.

3 Y cornwyt, T. 7 Majr, T.

4 Nid yw y yn T.

drvy win, a phybyr, a mêl ac yuet beunyḍ hyt ympenn y1 na nieu. ac vynt 2 a gyvannant oll yn un lle.

$ 170. Y wneuthur eli llygeit. kym' suḍ...........a suḍ gveiḍ y feingyl, a suḍ y celidonia, a llysseu y wennol a blonec hých a mêl, ac ychydic o win egyr, a gwaet llasswen, a bystyl keilafc. ae dodi y myýn llestyr efuyd yu y ulodeuho: ac ef a naeth y kyfry◊ hýnný dynyon wedi colli y drem y gaffel. § 171. Gwybydet baýp na ellir keissat dim onyt drvy nerth; nyt oes nerth ony byd iechyt; nyt oes3 iechyt ony byḍ kymhedrolder yn yr annyan: ny byd kymhedrolder yn yr añyan ony byḍ kỹhedýl y 5 gíres yn yr aelodau: Duý a ossodes ketwiraeth ar y mod y katwei dyn y yechyt. ac ae dangosses yr philoffwyr y wasanaethwyr ehun. ac yr proffvydi y dewisswyr." y rei yssyḍ gyflawn or yspryt glan; a duw ae hurdavd ŵynt o'r geluydḍyt hoño.

8

§ 172. Y lladinwyr. a gŵyr pers. ar7 groecwyr. y hynn a dewissom ni a garín: Yr hynn a geissom a ueḍylyýn am danav. Ac am hynny gýybyḍet baýb y duý rodi gýybodolyaeth y wyr groec ý ragoravl y adnabot pob keluydyt, ac annyan pob peth y ragor ar y kenedloed ereill; y mod y keid dyn y iechyt.

9

§ 173. Y philffwyr 10 ar gvyr doethon a racwelsant rywneuthur dyn o bedwar defnyḍ. a phob un o naḍunt ỹ ýrthvyneb y gilyḍ yr hýñ y mae reit iḍaý výyt a diaýt bop amser; ac onys keiff ffaelu a wna: or kymer dyn ormod neu ry uychan o výyt neu o lynn. gýanhau a wna y gorff a syrthyav y myýn cleuyt; a heuyd myyn llawer o betheu gýrthwynebus. or kymer ynteu výyt a llynn ÿ gÿhedraýl. cryfhau a wna y gorf, a chadý y iechyt heuyt.

11

§ 174. Y philosoffwyr a dywedant " pŕy bynnac a výyttao

1 Nid yw y yn T. 5 Nid yw y yn T.

wyr yn T. 7 A, T. 11 Dywedassant, T.

T. 8 Nid yw oes yn T.

4 Kymedrolder, T.

6 Nid yw y wasanaethwyr ehun, ac yr proffvydi y dewiss

2 A vy,

8 Yr, T.

9 Gvybodaeth, T.

10 Philosoffwyr, T.

3

neu a yvo mýy noc a1 dylyo, neu lei: neu a gysco mýy neu lei, neu a lauuryo mýy neu lei; neu a orffowysso my neu lei. myýn prytuerthrýyd, neu myýn caledi yd ymrod y ormod neu yr neb a aruero o ellíng graet peidyav o honaý; heb petrust' ny dieinc yn digleuyt. Or petheu hynn y traethýn ni ar uyrder; ac am y peth a uo goreu yr defnyḍyeu hynn.

4

§ 175. Gfyr doethon a dywedassant. pýy bynnac a ymgattwo rac yuet neu výytta gormoḍ; ac a gymero kymedrolder o výyt a llynn. megys y kannattao y annyan; hvnný a geif iechyt. a dydyeu hirion; sef yý hyny hir uuched. ny dywaýt philosofwyr eiryoet dim amgen. Chvant a charyat, ac erbynuyeit urḍas bydaýl: y rei hynn yssyd ỹ nerthu, ac ý kanhorthwyo yr hoedyl or gýneir drvy gymedrolder. Ac o achavs hynny pŕy byñac a uo chwannave y vywyt ac y parhau. keisset y peth a uo parhaus. ar hynn a gatwo y bywyt.

6

5

§ 176. Pvy bynnac a uynno y uywyt, reit yý idav arbet y ewyllys, ac nyt býyta gormod ar benn gormod. Mi a gigleu y Ipocras gadý y vywyt, trýy yr hŵñ' y goḍeuavḍ ef lawer o wendit a henaint; ac yna y dywedassant y disgyblon vrtha Tydi y mavr dysgavdyr yn y doethineb; pei bvyttaut 10 neu pei hyuut laver, ny byḍei y gvendit yssyd arnat? Yna yd attebavḍ ipocs " vy meibion i heb ef; ydwyfi yn býyta dogyn vrth vot yn vyý arnaý; ny byḍýn vyý i yv býyta býyta yn ry uynych yr parhau hoedyl dŷn. nyt yr býyta y mae reitaf keisa parhau; kanys llawer a weleis i yn meirý o výyta y ry vynych.

11

§ 177. Arbet yr ewyllys ar glythineb. a býyta yn araf; y rei hynn a uydynt hir hoedlave; ac ual hyn y gellir y

1 Y, T.

Myn, T. 4 Petrussny, T. 5 Yn lle yr hoedyl or gvneir drvy gymedrolder. Ac y mae dyn bydawl, T. Ipocrates, T. 7 Honn, T.

2 Orffwyss, T. 3

Nid yw disgyblon yn T.

11 Ipocras, T.

(Sef y disgyblon) Tydi, T.

10 Pe bwytaent, T.

« ForrigeFortsæt »