et graviter frendens sic fatis ora resolvit :

„non te nullius exercent numinis irae; „,magna luis commissa: tibi has miserabilis Orpheus „haudquaquam ob meritum poenas, ni fata resistant, „suscitat, et rapta graviter pro coniuge saevit. „illa quidem, dum te fugeret per flumina praeceps, „immanem ante pedes hydrum moritura puella „servantem ripas alta non vidit in herba.

at chorus aequalis Dryadum clamore supremos ,,implerunt montes; flerunt Rhodopeïae arces altaque Pangaea, et Rhesi Mavortia tellus „, atque Getae, atque Hebrus, et Actias Orithyia. „ipse cava solans aegrum testudine amorem .,te, dulcis coniux, te solo in litore secum, te veniente die, te decedente canebat. ,,Taenarias etiam fauces, alta ostia Ditis, „et caligantem nigra formidine lucum

ingressus, Manesque adiit regemque tremendum, ..nesciaque humanis precibus mansuescere corda. ..at cantu commotae Erebi de sedibus imis umbrae ibant tenues simulacraque luce carentum, „,quam multa in foliis avium se milia condunt, vesper ubi aut hibernus agit de montibus imber, ...matres atque viri, defunctaque corpora.vita ,,magnanimûm heroum, pueri innuptaeque puellae, ,,impositique rogis iuvenes ante ora parentum; ,,quos circum limus niger et deformis arundo „Cocyti tardaque palus inamabilis unda ,,alligat, et novies Styx interfusa coërcet. ..quin ipsae stupuere domus atque intima Leti „Tartara, caeruleosque implexae crinibus angues „Eumenides, tenuitque inhians tria Cerberus ora, ,,atque Ixionii vento rota constitit orbis.

iamque pedem referens casus evaserat omnes, ...redditaque Eurydice superas veniebat ad auras

455

460

465

470

475

480

485

pone sequens - namque hanc dederat Proserpina legem, ,,cum subita incautum dementia cepit amantem, „ignoscenda quidem, scirent si ignoscere Manes : „restitit, Eurydicenque suam, iam luce sub ipsa, „,immemor, heu, victusque animi respexit. ibi omnis. „effusus labor, atque immitis rupta tyranni

490

„foedera, terque fragor stagnis auditus Avernis.

„illa „quis et me“ inquit „miseram et te perdidit, Orpheu, ,,,,quis tantus furor? en iterum crudelia retro

495

,,,,fata vocant, conditque natantia lumina somnus.
,,,,iamque vale: feror ingenti circumdata nocte
„,„,invalidasque tibi tendens, heu non tua, palmas!"
,,dixit, et ex oculis subito, ceu fumus in auras
,,commixtus tenues, fugit diversa, neque illum
„prensantem nequiquam umbras et multa volentem
„,dicere, praeterea vidit ; nec portitor Orci
,,amplius obiectam pássus transire paludem.
„quid faceret? quo se rapta bis coniuge ferret?
quo fletu Manes, qua Numina voce moveret?
,,illa quidem Stygia nabat iam frigida cymba.
,,septem illum totos perhibent ex ordine menses.
„rupe sub aëria deserti ad Strymonis undam
„flevisse, et gelidis haec evolvisse sub antris

mulcentem tigres et agentem carmine quercus ; ,,qualis populea maerens philomela sub umbra ,,amissos queritur fetus, quos durus arator „observans nido implumes detraxit; at illa

‚flet noctem, ramoque sedens miserabile carmen integrat et maestis late loca questibus implet.

500

505

510

515

*„nulla Venus, non ulli animum flexere hymenaei.
„Solus Hyperboreas glacies Tanaimque nivalem
,,arvaque Rhipaeis nunquam viduata pruinis
„lustrabat, raptam Eurydicen atque irrita Ditis

,,dona querens; spretae Ciconum quo munere matres

520

,,inter sacra deûm nocturnique orgia Bacchi

,, discerptum latos iuvenem sparsere per agros.
„tum quoque marmorea caput a cervice revulsum
,,gurgite cum medio portans Oeagrius Hebrus
„volveret, Eurydicen vox ipsa et frigida lingua
„a! miseram Eurydicen anima fugiente vocabat,
„Eurydicen toto referebant flumine ripae."

Haec Proteus, et se iactu dedit aequor in altum, quaque dedit, spumantem undam sub vertice torsit. at non Cyrene; namque ultro affata timentem : „nate, licet tristes animo deponere curas. ,,haec omnis morbi causa, hinc miserabile Nymphae, ,cum quibus illa choros lucis agitabat in altis, „exitium misere apibus. tu munera supplex ,,tende petens pacem, et faciles venerare Napaeas; ,,namque dabunt veniam votis, irasque remittent. ,,sed modus orandi qui sit, prius ordine dicam. „, quatuor eximios praestanti corpore tauros, ,,qui tibi nunc viridis depascunt summa Lycaei, „delige et intacta totidem cervice iuvencas.

66

་་

,, constitue, et sacrum iugulis demitte cruorem,
„corporaque ipsa boum frondoso desere luco.
„post ubi nona suos Aurora ostenderit ortus,
,,inferias Orphei Lethaea papavera mittes,
,,et nigram mactabis ovem, lucumque revises:
,,placatam Eurydicen vitula venerabere caesa.
Haud mora: continuo matris praecepta facessit;
ad delubra venit, monstratas excitat aras,
quatuor eximios praestanti corpore tauros
ducit, et intacta totidem cervice iuvencas.
post ubi nona suos Aurora induxerat ortus,
inferias Orphei mittit, lucumque revisit.
hic vero subitum ac dictu mirabile monstrum
aspiciunt, liquefacta boum per viscera toto
stridere apes utero et ruptis effervere costis,

525

530

535

540

545

550

555

immensasque trahi nubes, iamque arbore summa confluere et lentis uvam demittere ramis.

Haec super arvorum cultu pecorumque canebam et super arboribus, Caesar dum magnus ad altum fulminat Euphraten bello, victorque volentes per populos dat iura, viamque affectat Olympo. illo Vergilium me tempore dulcis alebat Parthenope, studiis florentem ignobilis otî, carmina qui lusi pastorum, audaxque iuventa, Tityre, te patulae cecini sub tegmine fagi.

560

565