Te non paventis funera Galliæ
Duræque tellus audit Iberiæ,
Te cæde gaudentes Sugambri
Compositis venerantur armis.

CARMEN XV.-AUGUSTI LAUDES.

PHEBUS volentem prœlia me loqui
Victas et urbes increpuit lyra,
Ne parva Tyrrhenum per æquor
Vela darem. Tua, Cæsar, ætas
Fruges et agris rettulit uberes
Et signa nostro restituit Jovi
Derepta Parthorum superbis
Postibus et vacuum duellis
Janum Quirini clausit et ordinem
Rectum evaganti frena licentiæ
Injecit emovitque culpas

Et veteres revocavit artes,

Per quas Latinum nomen et Italæ
Crevere vires famaque et imperî
Porrecta majestas ad ortus
Solis ab Hesperio cubili.

Custode rerum Cæsare non furor
Civilis aut vis exiget otium,
Non ira, quæ procudit enses

Et miseras inimicat urbes.

Non, qui profundum Danubium bibunt,
Edicta rumpent Julia, non Getæ,
Non Seres infidive Persæ,

Non Tanaïn prope flumen orti.

Nosque et profestis lucibus et sacris
Inter jocosi munera Liberi

Cum prole matronisque nostris,

Rite Deos prius apprecati,

20

Virtute functos more patrum duces
Lydis remixto carmine tibiis
Trojamque et Anchisen et almæ
Progeniem Veneris canemus.

30

Q. HORATII FLACCI

CARMEN SECULARE.

PHOBE silvarumque potens Diana,
Lucidum cœli decus, o colendi

Semper et culti, date, quæ precamur
Tempore sacro,

Quo Sibyllini monuere versus
Virgines lectas puerosque castos
Dîs, quibus septem placuere colles,
Dicere carmen.

Alme Sol, curru nitido diem qui
Promis et celas, aliusque et idem
Nasceris, possis nihil urbe Roma
Visere majus.

Rite maturos aperire partus
Lenis, Ilithyia, tuere matres,
Sive tu Lucina probas vocari
Seu Genitalis.

Diva, producas sobolem patrumque
Prosperes decreta super jugandis
Feminis prolisque novæ feraci
Lege marita.

Certus undenos decies per annos
Orbis ut cantus referatque ludos

Ter die claro totiesque grata

Nocte frequentes.

Vosque veraces cecinisse, Parcæ,

Quod semel dictum est stabilisque rerum
Terminus servat, bona jam peractis

Jungite fata.

Fertilis frugum pecorisque Tellus
Spicea donet Cererem corona;
Nutriant fetus et aquæ salubres
Et Jovis auræ.

Condito mitis placidusque telo
Supplices audi pueros, Apollo;
Siderum regina bicornis, audi,
Luna, puellas:

Roma si vestrum est opus, Iliæque
Litus Etruscum tenuere turmæ,
Jussa pars mutare lares et urbem

30

Sospite cursu,

40

Cui per ardentem sine fraude Trojam

Castus Æneas patriæ superstes

Liberum munivit iter daturus

Plura relictis:

Dî, probos mores docili juventæ,
Dî, senectuti placidæ quietem,
Romulæ genti date remque prolemque
Et decus omne!

Quæque vos bobus veneratur albis
Clarus Anchise Venerisque sanguis,
Impetret, bellante prior, jacentem
Lenis in hostem.

Jam mari terraque manus potentes
Medus Albanasque timet secures;
Jam Scythæ responsa petunt superbi
Nuper et Indi.

Jam Fides et Pax et Honos Pudorque
Priscus et neglecta redire Virtus

50

Audet, apparetque beata pleno
Copia cornu.

Augur et fulgente decorus arcu
Phoebus acceptusque novem Camenis,
Qui salutari levat arte fessos
Corporis artus,

Si Palatinas videt æquus arces,
Remque Romanam Latiumque felix
Alterum in lustrum meliusque semper
Proroget ævum.

Quæque Aventinum tenet Algidumque,
Quindecim Diana preces virorum
Curet et votis puerorum amicas
Applicet aures.

Hæc Jovem sentire Deosque cunctos,
Spem bonam certamque domum reporto,
Doctus et Phoebi chorus et Dianæ

Dicere laudes.