Billeder på siden
PDF
ePub

Nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto,

Aut flore, terrae quem ferunt solutae;

Nunc et in umbrosis Fauno decet immolare lucis,
Seu poscat agna sive malit haedo.

Pallida Mors aequo pulsat pede pauperum tabernas
Regumque turris. O beate Sesti,

10

Vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam. 15 Iam te premet nox fabulaeque Manes

Et domus exilis Plutonia: quo simul mearis,

12. agnam Bland. antiq., Porphyr. cod. Mon., perpauci alii; ceteri omnes agna.

Rhod. 3, 41. de Volcano: X3 ̧ ó μὲν εἰς χαλκεῶνα καὶ ἄκμονας ἦρι Beßrxe), Iulius Caesar Scaliger urget.

9. nitidum] unguentis delibutum. impedire] Stat. Silv. 4, 3, 68: Crinem mollibus impeditus ulvis Volturnus. Od. 1, 7, 23: vincire, redimire corona, quae est veluti vinculum, impedimentum capitis.

10. Verg. Georg 1, 44: Zephyro putris se glaeba resolvit.

11. Dionys. Halic. 1, 31: Pavνον ὡς ἐπιχώριον τινα Ρωμαῖοι δαιμόνων θυσίαις καὶ ᾠδαῖς γεραίQovo. Ovid. Fast. 2, 193: Ídìbus (Febr.) agrestis fumant altaria Fauni. Ver autem Romanis incipiebat iam a. d. VII. Id. Febr. teste Varrone RR. 1, 28., quo die Favonius spirare incipit. Columella 2, 2, 15. immolare] et cum accusativo construitur (bovem imm. Cic. de N. D. 3, 88. inferias imm. Aen. 10, 519.) et cum ablativo. (quibus hostiis immolandum sit Cic. de Legg. 2, 29. Liv. 41, 14: immolantibus Iovi singulis bubus. Verg. Ecl. 3,77: facere vitula.) Sed ex pontificum sermone, qualem cognoscimus ex Tabulis fratrum arvalium, legitima haec erant: immolare bovem cet., facere ture et vino. Conf. Act. Arval. ed. Henzen pg. 73 sq.

13. Pallida] quia exsanguis, non: "pallidos reddens." aequo pede]

[ocr errors]

in pedestri oratione: „pauperes et divites aeque abripit." pulsat pede] Callimachi Hymn. Apoll. 3: Καὶ δήπου τὰ θύρετρα καλῷ ποδι Dotßos àpávou. Plaut. Most. 453: pultando pedibus paene confregi hasce ambas foris. Ovid. Heroid. 21, 46: Persephone nostras pulsat acerba fores.— tabernas] humiles tenuiorum habitationes in oppidis, ruri tuguria, casas.

14. turris] locupletum aedes excelsiores. beate] "tu, qui omnibus vitae commodis large frui solitus es, et iis, quae mente atque ingenio, et ceteris, quae opulentia comparari possunt."

15. incohare] semper significat ita aliquid incipere, ut non finiatur. Seneca Ep. 101: O quanta dementia est spes longas incohantium!

16. premet nox] Verg. Aen. 6, 828: animae dum nocte premuntur. - fabulae] Non est genitivus sing., sed nom. plur., Manes fabulosi, id est, inanes. Callimach. Epigr. 14, 3: τί δὲ Πλούτων; Μῦθος. Pers. 5, 152: cinis et manes et fabula fies. Seneca Troad. 403. de Orco: Rumores vacui verbaque inania, Et par sollicito fabula somnio. Ex v. autem premet, „,tenebris suis urgebit," eliciendum: circumdabunt, circumvolitabunt të manes" et ad vv. domus exilis: „te teget."

17. Ep. 1, 6, 45: Exilis domus est, ubi non et multa supersunt, pau

Nec regna vini sortiere talis

Nec tenerum Lycidan mirabere, quo calet iuventus Nunc omnis et mox virgines tepebunt.

CARMEN V.

Quis multa gracilis te puer in rosa
Perfusus liquidis urget odoribus
Grato, Pyrrha, sub anto?
Cui flavam religas comam,

Simplex munditiis? Heu quotiens fidem

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

5

arte te amplecitur." Meleager Ep. 5, 8: hißors & Evdnμov Tir dov ὑπὸ χλαμύδι.

3. sub antro] crypta, unde grotta. Sic solent etiamnunc Itali beatiores, praecipue ad lacum Larium, in antris vel a natura cavatis vel arte factis vini apothecas habere in eisque potare atque amoribus frui.

4. Cui] Paulus Sil. Anthol. Pal. I. p. 151: Εἰπὲ τίνι πλέξεις ἔτι Bóorovxov; „Cuius in gratiam pectis crines et in nodum religas, contenta simplici naturalique ornatu?" Ad dativ. cui comparant Tibull. 4, 6, 3: Tota tibi est hodie, tibi se laetissima compsit.— flavam] Capilli flavi propter ipsam raritatem ab Italis pro pulchrioribus habebantur.

5. fidem],quam tu fallis, et deos in amore sibi adversos iam factos, quos propitios crediderat, ac procellas quasi amoris, id est, rixas a te concitatas ille flebit." Has contentiones comparat tempestatibus nigris, caelum obscurantibus, ut Epod. 10,5: niger Eurus. Verg. Georg. 2, 278: nigerrimus Auster. Ceterum fides h. 1. voc. medium, ut apud Vergil. Aen. 2, 309: manifesta fides Danaumque patescunt insidiae. Mutatosque],non iam

Mutatosque deos flebit et aspera
Nigris aequora ventis

Emirabitur insolens,

Qui nunc te fruitur credulus aurea;

Qui semper vacuam, semper amabilem
Sperat nescius aurae

Fallacis. Miseri, quibus

Intemptata nites! Me tabula sacer

Votiva paries indicat uvida

Suspendisse potenti

Vestimenta maris deo.

10

15

8. ut mirabitur malebat Bentl., Demirabitur alii plures, Heu mirabitur Anonymus. 14. humida y paucique alii.

[ocr errors]

ipsi in amore propitios, quia Pyrrha pristinam fidem mutavit, id est, fregit."

8. Emirabitur] Hoc verbum invenit Horatius, imitatus est Apuleius. Metam. 8, 10. Est „ex intimo animo demirari", potius quam „mirari incipere,“ vel „crebro, voce et gestu admirationem prodere." Eiusdem generis sunt elaudare apud Festum (Ciceronis dilaudare), emonere Cic. ad Fam. 1, 7, 9., emutare Manil. 5, 149. prorsus mutare, everberare Vergil. Aen. 12, 866. insolens] prima signif.,

,,antea insuetus tam celeris immutationis; nec ipse satis intelligit, quomodo tam mutabilis esse possit puella." Cic. de Or. 1, 207: quorum sum ignarus atque insolens cet.

9. aurea],,omnibus rebus perfecta et formosissima."

10. vacuam] „,ab aliis amatoribus sibique unice deditam" ut Od. seq. v. 19. aurae fallacis] „vafrae levitatis atque inconstantiae, quae te

semper impellit ad alium rursusque alium irretiendum." Sic aura popularis, favor, qui levis aurae instar semper mutatur. Cic. Verr. 1, 35: sibi auram posse aliquam afflare -- voluntatis eorum.

13. Intentata] „nondum spectata satisque cognita."-nites] pulchra et amabilis videris." Semet ipsum, veluti naufragum ex fluctibus, Pyrrhae amorem vix tandem evasisse festivo cum ioco dicit. Solebant autem naufragi in Neptuni aut alius dei marini delubro aliquo (sacer paries) tabulam votivam una cum vestimentis, quibus erant servati, suspendere. Verg. Aen. 12. 766 sqq. Forte sacer Fauno foliis oleaster amaris Hic steterat, nautis olim venerabile lignum: Servati ex undis ubi figere dona solebant Laurenti divo et votas suspendere vestes.

in

16. deus potens maris, ut Od. 1, 3, 1: Diva potens Cypri.

CARMEN VI.

Scriberis Vario fortis et hostium

Victor Maeonii carminis alite,

Quam rem cumque ferox navibus aut equis

Miles te duce gesserit.

VI. 2. aliti auctore Passeratio L. Müller; idem in lect. Horat. pg. 694 commendat aemulo. 3. Qua rem cod. Mellicensis Kelleri, Muretus, Bentley, Haupt, probante O. Kellero epileg. pg. 28.

VI. Monenti et adhortanti Agrippae ut res suas bellis gestas carmine epico enarret Horatius ita respondet, ut ingenii sui tenuitatem excusans simul Agrippae laudes paucis praedicet et Augusti gloriam extollat. Vell. Pat. 2, 79: M. Agrippa, virtutis nobilissimae, labore vigilia periculo invictus parendique, sed uni, scientissimus, aliis sane imperandi cupidus et per omnia extra dilationes positus consultisque facta coniungens. Magna autem cum arte significat se panegyricis epici generis componendis minus idoneum esse, a quo genere toto abhorrebat et generosa eius indoles et iudicium poëticum. Compositum est carmen paucis post proelium Actiacum annis, fortasse eodem anno quo Thyestes Varii tragoedia acta est i. e. a. 725.

1. Scriberis],,Carmine (panegyrico) celebrabere; nemo melius tuas laudes praedicare potest, quam Varius, quem huic muneri aliquando satis facturum puto."

Vario]

'L. Varius et epici carminis et tragoediarum et elegiorum auctor, Vergilii contubernalis.' (Porphyrion). Horat. Sat. 1, 10, 43 forte epos acer ut nemo Varius ducit. Natus est Varius paucis annis ante Vergilium, scripsit laudes C. Julii Caesaris, de Morte (Macrob. Sat. 6, 1, 39. 2, 19), postea Panegyricum Caesaris. Celeberrimam autem tragoediam composuit, de qua exstat didascalia haec: L. Varius cognomento Rufus Thyesten tragoediam magna cura absolutam

post Actiacam victoriam Augusti ludis eius (i. e. a. u. 725) in scena edidit. pro qua fabula sestertium deciens accepit.' Horatium Maecenati commendavit (Sat. 1, 6, 55), Vergilio supertes fuit eiusque Aeneidem cum Plotio Tucca iussu Augusti edidit. Cf. Hor. Sat. 1, 5, 40. 93. 9, 23. 2, 8, 21. 63. Ep. 2, 1, 247. A. P. 55. Martial. 8, 14, 7. 56, 21. 12, 4, 1.

2. Maeonius dicitur Homerus a Maeonio, prisco Lydiae nomine, quia plerique eum Smyrna ortum putabant; alibi etiam Maconides a Maeone, mythico eius patre, qui ab aliis Melesigenes nominatur. alite] Sic Codd. Verissime Scaligero Castigg. in Propert. p. 207. Ed. Genev. 1607. est ablativus absolutus sive, ut nunc accuratius dicunt, instrumenti: „Cum Varius sit insignis poëta epicus." Ipse autem Varius ales dicitur s. cygnus Homericus, praestans poëta epicus, ut Theocr. 7, 47: Mowav övizes (ironice tamen).

3. Quam rem cumque] Non insolita Tunoe etiam in prosa orat. Cic. pro Sest. 68: quod iudicium cunque subierat. „Praedicaberis et tu ipse et praeclarae res tuae terra marique gestae ope exercituum quibus praefuisti." (Mari ad Liparas devicit Sex. Pompeium Cn. F., pro victoria ab Augusto corona rostrata donatus; tum egregia fuit eius opera in pugna Actiaca; terra secundus Romanorum Rhenum transgressus est.)

Nos, Agrippa, neque haec dicere, nec gravem
Pelidae stomachum cedere nescii,
Nec cursus duplicis per mare Ulixei,

Nec saevam Pelopis domum

[blocks in formation]

Conamur tenues grandia, dum pudor
Imbellisque lyrae Musa potens vetat
Laudes egregii Caesaris et tuas

10

Culpa deterere ingeni.

Quis Martem tunica tectum adamantina
Digne scripserit? aut pulvere Troico
Nigrum Merionen, aut ope Palladis

7. duplices AOMS et pr. b, reducis malebat Bentl.

5. 6. stomachum] μñviv, iram implacabilem.Pervicax Achilles Epod. 17, 14; iracundus, inexorabilis, acer idem Art. Poët. 121. Nemini cedens Apollini quoque minitatur Hom. Il. Χ 20: ἦ δ' ἂν τισαίμην, εἴ μοι δύναμίς γε παρείη. gravem autem (iram) Graecis, perniciosam.dere nescii] Sic Verg. Aen. 12, 527 : nescia vinci Pectora.

ce

7. duplicis] ex Graeco usu Eurip. Rhes. 393: οὐ διπλοῦς πέφυκ ̓ ἀνήρ. Est igitur pro vario, ut Ulixem vocat Statius Achill. 2, 172., subdolo, versuto. Noli autem iungere duplicis (duplices) cursus, errores.

Ulixei] Ulixem scriptores et poëtae Latini omnes (sed Odysseam) dixerunt, ut Siculi Oulins. Conf. Ritschl op. 2, 491. genetivum Ulixei Horat. epod. 16, 60. 17, 16; Achillei od. 1, 15, 34. epod. 17, 14. Sed Ulixi dixit epist. 1, 6, 63. 7, 40.

[ocr errors][merged small]

15

9. grandia] argumenta epica et tragica nostris viribus superiora.“ 10. Imbellis],,otio tantum et amoribus aptae." lyrae Musa potens] ut Od. 1, 3, 1: diva potens Cypri. 12. Tralatio a metallo, quod usu deteritur, extenuatur ac splendore privatur.

13. Quis] Sententiarum iunctura haec est: Non est autem cuiusvis Martem ipsum et praeclaros illos heroas Homericos, quibus pares vos estis, dignum in modum celebrare; id quod tamen praestabit Varius meus.". Martem] Homero est χαλκεοθώρηξ. Ex altero voc. Homerico xalxozitav tunica substituitur Romanorum loricae; quamquam tunicam pro lorica usurpans minime, ut nonnulli opinati sunt, improprie locutus est, siquidem Varro L. L. 5, 24. loricam ex anulis confectam vocat ferream tunicam. Adamas, proprie poëticum ferri et chalybis, postea lapidis pretiosi nomen, vel propter gratum sonum a poëtis usurpatur pro ferro, aere. Verg. Aen. 6, 552: Porta adversa ingens solidoque adamante columnae.

-

14. Hoc dicit: Caesarem et te digne versibus celebrare haud minus difficile est, quam Homeri deos atque heroas.“

15. 16. Nigrum] „squalentem et

« ForrigeFortsæt »