Οὕτω δὴ πρωϊζὲ κατέδραθες, ὦ φίλε γαμβρέ; ἦ ῥά τις ἐσσὶ λίαν βαρυγούνατος; ἢ ῥα φίλυπνος; ἦ ῥα πολύν τιν ̓ ἔπινες, ὅτ ̓ εἰς εὐνὰν κατεβάλλευ; εὕδειν μὲν χρῄζοντα καθ ̓ ὥραν αὐτὸν ἐχρῆν τυ, παῖδα δ ̓ ἐὰν σὺν παισὶ φιλοστοργῳ παρὰ ματρί παίσδειν ἐς βαθὺν ὄρθρον, ἐπεὶ καὶ ἕνας καὶ ἐς ἀπ κεἰς ἔτος ἐξ ἔτεος, Μενέλαε, τεὰ νυὸς ἅδε. ὄλβιε γάμβρ', ἀγαθός τις ἐπέπταρεν ἐρχομένῳ τοι ἐς Σπάρταν ἅπερ ἄλλοι ἀριστέες, ὡς ἀνύσαιο. μοῦνος ἐν ἡμιθέοις Κρονίδαν Δία πενθερὸν ἑξεῖς. Ζανός τοι θυγάτηρ ὑπὸ τὰν μίαν ἵκετο χλαῖναν, οἷα ̓Αχαιϊάδα γαϊαν πατεῖ οὐδεμί ̓ ἄλλα.

ἦ μέγα κέν τι τέκοιτ ̓ εἰ ματέρι τίκτοι ὁμοῖον. ἄμμες δ' αἱ πᾶσαι συνομάλικες, αἷς δρόμος αυτός

χρισαμέναις ἀνδριστὶ παρ' Ευρώταο λοετροῖς, τετράκις ἑξήκοντα κόραι, θῆλυς νεολαία, τάων οὔτις ἄμωμος, ἐπεί χ ̓ Ἑλένα παρισωθῇ. πότνι ̓ ἅτ ̓ ἀντέλλοισα καλὸν διέφανε πρόσωπον Αὼς ἢ ἅτε λευκὸν ἔαρ χειμῶνος ἀνέντος

ὧδε καὶ ἡ χρυσέα Ελένα διαφαίνετ ̓ ἐν ἡμῖν. πιείρα ἅτε λᾷον ἀνέδραμε κόσμος ἀρούρα

ἢ κάπῳ κυπάρισσος ἢ ἅρματι Θεσσαλὸς ἵππος, ὧδε καὶ ἡ ῥοδόχρως Ελένα Λακεδαίμονι κόσμος. οὔτε τις ἐκ ταλάρω πανίσδεται ἔργα τοιαῦτα, οὔτ ̓ ἐνὶ δαιδαλέῳ πυκινώτερον ἄτριον ἱστῷ κερκίδι συμπλέξασα μακρῶν ἔταμ ̓ ἐκ κελεόντων οὐ μὴν οὐδὲ λύραν τις ἐπίσταται ὧδε κροτῆσαι "Αρτεμιν ἀείδοισα καὶ εὐρύστερνον ̓Αθάναν, ὡς Ἑλένα, τᾶς πάντες ἐπ ̓ ὄμμασιν ἵμεροι ἐντί. ὦ καλὰ ὦ χαρίεσσα κόρα, τὸ μὲν οἰκέτις ἤδη, ἄμμες δ ̓ ἐς δρόμον ἦρι καὶ ἐς λειμώνια φύλλα ἑρψοῦμες στεφάνως δρεψούμεναι ἡδὺ πνέοντας,

66

πολλὰ τεοῦς, Ελένα, μεμναμέναι ὡς γαλαθηναί
ἄρνες γειναμένας ὄϊος μαστὸν ποθέοισαι.
πράτα του στέφανον λωτῶ χαμαὶ αὐξομένοιο
πλέξασαι σκιερὰν καταθήσομες ἐς πλατάνιστον,
πράτα δ ̓ ἀργυρέας ἐξ ἔλπιδος ὑγρὸν ἄλειφαρ
λαζόμεναι σταξεῦμες ὑπὸ σκιερὰν πλατανιστον
γράμματα δ ̓ ἐν φλοιῷ γεγράψεται, ὡς παριών τις
ἀννείμῃ, Δωριστί· σέβου μ'· Ἑλένας φυτὸν εἰμί.
χαίροις, ὦ νύμφα, χαίροις, εὐπένθερε γαμβρέ.
Λατὼ μὲν δοίη, Λατὼ κουροτρόφος, ύμμιν
εὐτεκνίαν, Κύπρις δέ, θεὰ Κύπρις, ἶσον ἔρασθαι
ἀλλάλων, Ζεὺς δέ, Κρονίδας Ζεύς, ἄφθιτον ὄλβον,
ὡς ἐξ εὐπατριδῶν εἰς εὐπατρίδας πάλιν ἔνθῃ.
εὕδετ ̓ ἐς ἀλλάλων στέρνον φιλότητα πνέοντες
καὶ πόθον, ἔγρεσθαι δὲ πρὸς ἀπ μὴ ἐπιλάθησθε.
νεύμεθα κἄμμες ἐς ὄρθρον, ἐπεί κα πρᾶτος ἀοιδός
ἐξ εὐνᾶς κελαδήσῃ ἀνασχων εὔτριχα δειράν.
Υμὴν ὦ Υμέναιε, γάμῳ ἐπὶ τῶδε χαρείης.

ξεύμες, stillabimus. — στεφάνως, Dor. § 77. Mit δρέψ. στεφάνως vgl. Athen. 15 p. 676, Ε στεφάνους τε μόντες, ἀγγέλους εὐφημίας.

41. τεούς wie 11, 25.

42. μαστόν. S. Dor. § 117.

43. λωτῶ αὐξομένοιο. S. Dor. § 75. λωτός ist hier Steinklee, melilotus, κροκίζων καὶ εὐώδης, wie Dioscor. 3, 41 sagt. Geibel: ein Mägdlein windet Blüth' und Klee, der Tod tritt heran, ihr wird so weh - wer mag den Strauss vollenden? Vgl. Gerhard, auserl. gr. Vasengem. 1 p. 129. Der λωτός heisst χαμαὶ αὐξ. im Gegensatz zu dem 24, 45 Anm. erwähnten λωτός. 45. ὑγρόν. Vgl. 15, 117. 46. λαζύμεναι λαζόμεναι (8, 34) wie Eurip. Bacch. 503 u. a. σταξεῦμες. S. zu v. 40. - σκιε ρὰν πλατάν. Vgl. Anm. zu 25, 20.

=

47. γράμματα κτλ. Ovid. Her. 5, 21 incisae servant a te mea nomina fagi, et legor Oenone falce notata tua. Prop. 1, 18, 22 scribitur et vestris Cynthia corticibus.

48. Δωριστί nach treuer Dorer

45

50

55

art. S. gr. Ausg. p. 99. Sannazario sagt in der Arcadia, ecl. 12: e vedrai scritto un verso in su lo stipite: ,,Arbor di Philli io son, pastor inchinati".

49. χαίροις κτλ. In einem Brautlied der Sappho hiess es: χαῖρε, νύμφα, χαῖρε, τίμιε γάμβρε, πόλλα. Bergk, Anth. Lyr. p. 272 (374).

50. Λατώ. Mit der Wiederholung des Wortes vgl. Virg. Aen. 8, 71 Nymphae, Laurentes Nymphae. Ecl. 6, 55-56. Cic. pro Sest. 12, 29.

52. ὄλβ. Οdyss. 4, 207. 6, 188. 53. ἔνθῃ wie 8, 35.

56. νεύμεθα. Vgl. Iliad. 18, 136 νεῦμαι. Dor. § 54.

57. εὔτριχα. Vgl. Plut. advers. Stoic. 19 πτερὰ ποικιλοτρίχων οἰωνῶν. Anth. Pal. 9, 136 δασύτριχα μαλα νομεύειν.

58. Ὑμὴν ὦ Ὑμ. ist der stehende Ruf bei dem Brautgesange. Vgl. Arist. Av. 1736. Catull, 62, 5 Hymen, o Homenaee, Hymen ades, o Hymenaee. Catull. 61, 4. Ovid. Her. 12, 143. — γάμῳ ἐπί. Mit dem Hiatus vgl. z. B. Iliad. 6, 15.

THEOKRIT YON FRITZSCHE. 2. Aufl.

13

*XIX.

ΚΗΡΙΟΚΛΕΠΤΗΣ.

Τὸν κλέπταν ποτ' Ἔρωτα κακὰ κένταση μέλισσα
κηρίον ἐκ σίμβλων συλεύμενον, ἄκρα δὲ χειρῶν
δάκτυλα πάνθ' ὑπένυξεν. ὁ δ ̓ ἄλγεε καὶ χέρ ̓ ἐφύση
καὶ τὰν γᾶν ἐπάταξε καὶ ἅλατο, τῷ δ ̓ Αφροδίτα
δειξέ τε τὴν ὀδύναν καὶ μέμφετο, ὅττι γε τυτθόν
θηρίον ἐστὶ μέλισσα καὶ ἁλίκα τραύματα ποιεῖ.
τὰ μάτηρ γελάσασα· τί δ ̓; οὐκ ἴσος ἐσσὶ μελίσσαις,
ὃς τυτθὸς μὲν ἔφυς, τὰ δὲ τραύματα ταλίκα ποιεῖς;"

XIX. Der Honigdieb. Dieses Gedicht ist unächt, aber jedenfalls alt, wie die verschiedenen Nachah

5

mungen desselben, vorzüglich Anacr. 40 (33), beweisen. Weiteres siehe gr. Ausg. p. 101 fig.

*XX.

ΒΟΥΚΟΛΙΣΚΟΣ.

Εὐνείκα μ ̓ ἐγέλασσε θέλοντά μιν

ἡδὺ φιλᾶσαι,

καί μ' ἐπικερτομέοισα τάδ ̓ ἔννεπεν· ἔρρ ̓ ἀπ ̓ ἐμεῖο.
βουκόλος ὢν ἐθέλεις με κύσαι, τάλαν; οὐ μεμάθηκα
ἀγροίκως φιλέειν, ἀλλ ̓ ἀστικὰ χείλεα θλίβειν.

μὴ τύ γέ μευ κύσσῃς τὸ καλὸν στόμα μηδ ̓ ἐν ὀνείροις.
οἷα βλέπεις, ὁπποῖα λαλεῖς, ὡς ἄγρια παίσδεις,
ὡς τρυφερὸν λαλέεις, ὡς κωτίλα ῥήματα φράσδεις

XX. Der verschmähete Liebhaber. Ein Rinderhirt macht seinem Grolle Luft, den er in sich trägt, weil er von einer stolzen Städterin, welche er hatte küssen wollen, spöttisch abgefertigt worden ist. Um zu zeigen, wie unrecht diese Spröde ihm gethan habe, schildert er seine nicht zu bezweifelnde Schönheit und thut aus der Mythologie dar, dass der Hirt gar nicht so verachtet sei. Das Gedicht ist unächt. S. gr. Ausg. p. 106.

1. Εύν. Name wie Th. 13, 45.

5

2. ἐπικερτομέοισα. Vgl. v. 11 μυθίζοισα, 13 μυχθίζοισα, βλέ ποισα, 17, 38. Dor. § 128.

4. ἀγροίκως. S. Dor. § 77 (nicht rustice).

5. τὸ κ. στ. 2, 126. 1, 146.

6. οἷα βλέπεις. Nach der Beobachtung von Mein. hat Theokrit die Anwendung des kurz bleibenden Vocales vor ẞl und yλ in den bukolischen und mimischen Gedichten vermieden und blos einmal im epischen Gedichte 17, 136 sich erlaubt.

66

ὡς μαλακὸν τὸ γένειον ἔχεις, ὡς ἁδέα χαίταν.
χείλεα τοι νοσέοντι, χέρες δέ τοι ἐντὶ μέλαιναι,
καὶ κακὸν ἐξόσδεις. ἀπ' ἐμεῦ φύγε, μή με μολύνῃς.
τοιάδε μυθίζοισα τρὶς εἰς ἑὸν ἔπτυσε κόλπον,
καί μ ̓ ἀπὸ τᾶς κεφαλᾶς ποτὶ τω πόδε συνεχὲς εἶδε
χείλεσι μυχθίζοισα καὶ ὄμμασι λοξὰ βλέποισα,
καὶ πολὺ τὰ μορφᾷ θηλύνετο, καί τι σεσαρός
καὶ σοβαρόν μ ̓ ἐγέλασσεν. ἐμοὶ δ ̓ ἄφαρ ἔζεσεν αἷμα,
καὶ χρόα φοινίχθην ὑπὸ τὤλγεος ὡς ῥόδον ἕρσα.
χὰ μὲν ἔβα με λιποῖσα· φέρω δ ̓ ὑποκάρδιον ὀργάν,
ὅττι με τον χαρίεντα κακὰ μωμήσαθ ̓ ἑταίρα.

ποιμένες, εἴπατέ μοι τὸ κρήγυον· οὐ καλὸς ἐμμί;
ἆρά τις ἐξαπίνας με θεὸς βροτὸν ἄλλον ἔτευξε;
καὶ γὰρ ἐμοὶ τὸ πάροιθεν ἐπάνθεεν αδύ τι κάλλος
ὡς κισσὸς ποτὶ πρέμνον, ἐμὰν δ ̓ ἐπύκαζεν ὑπήναν,
χαῖται δ ̓ οἷα σέλινα περὶ κροτάφοισι κέχυντο,
καὶ λευκὸν τὸ μέτωπον ἐπ' ὀφρύσι λάμπε μελαίναις ̇
ὄμματά μοι γλαυκᾶς χαροπώτερα πολλὸν ̓Αθάνας,
τὸ στόμα καὶ πακτᾶς γλυκερώτερον, ἐκ στομάτων δέ

Dagegen finden sich, wie hier und v. 13, bei Bion und Mosch. Beispiele dieses Gebrauches, Bion 3, 17. 12, 3. Mosch, 3, 112. παίσδεις, ν. 7 φράσδεις, v. 10 ἐξόσδεις, ν. 28 με λίσδω. S. Dor. § 117.

8. μαλακὸν ist ein Spott auf den struppigen Zottelbart des Hirἁδέα. Krüger II, I § 22, 6 Α. 1. Theokrit 1, 148. 7, 81 sagt ἁδεῖαν. Vgl. unten v. 44.

ten.

9. νοσέοντι (vgl. v. 31 φιλεῦντι, Dor. § 126). Die Lippen sind aufgesprungen, nicht pallent labra (Kiessl.). ἐντί. Dor. § 110.

52.

10. κακ. ἐξόσδ. Theokr. 5, 11. τρὶς κτλ. Nachahmung von Theokr. 6, 39.

12. συνεχές wie Odyss. 9, 74.

14. καί τι σεσαρός ist Reminiscenz aus Theokr. 5, 116 καὶ τὸ σεσαρώς. Vgl. Lucian. Philopatr. 26 σεσηρὸς ὑπομειδιώντες.

17. ὑποκάρδιον ist Anklang an Theokr. 11, 15. Vgl. Bion 1, 17.

18. τὸν χ. Vgl. 8, 1 und gr. Ausg. p. 109-110. ἑταίρα, mala ista meretricula, invenuste utique dictum

abhorrere ab elegantia poeseos Theocriteae, dixi de poet, buc. 40.

19. τὸ κρήγυον muss hier heissen verum. Dieses Wort braucht Theokr. Epigr. 21, 3 in dem Sinne von probus, wie es auch Ilias 1, 106 steht. Die Bedeutung von verus findet sich sonst nirgends ausser in Angaben der Grammatiker. Wahrscheinlich folgt der Verfasser dieses Gedichtes einer falschen Erklärung der genannten Stelle des Homer. Vgl. Buttmann, Lexilog. 1 p. 26. - ἐμμί. S. Dor. § 110.

21. καί γάρ κτλ. Das nun folgende Lob der eigenen Schönheit erinnert an das Lob, welches Polyphem seiner Schönheit bei Theokr. 6, 34 spendet. Vgl. v. 31.

21-22. ἐπάνθ. Vgl. Th. 5, 131. 23. σέλινα, Das krause Haar ist mit dem Sellerieblatte (s. Anm. zu 3, 23) verglichen wie Anth. Pal. 5, 121. 24. λευκ. Vgl. Theokr. 6, 38. 25. χαροπ. Vgl. 12, 35.