Billeder på siden
PDF
ePub

ἀλλ ̓ ἀφίκευσο ποθ ̓ ἁμέ, καὶ ἑξεῖς οὐδὲν ἔλασσον,
τὰν γλαυκὰν δὲ θάλασσαν ἔα ποτὶ χέρσον ὀρεχθεῖν.
ἅδιον ἐν τὤντρῳ παρ ̓ ἐμὶν τὴν νύκτα διαξεῖς.
ἐντὶ δάφναι τηνεῖ, ἐντὶ ῥαδιναὶ κυπάρισσοι,
ἔστι μέλας κισσός, ἔστ ̓ ἄμπελος & γλυκύκαρπος,
ἔστι ψυχρὸν ὕδωρ, τό μοι & πολυδένδρεος Αίτνα
λευκᾶς ἐκ χιόνος ποτὸν ἀμβρόσιον προϊητι.
τίς κα τῶνδε θάλασσαν ἔχειν καὶ κύμαθ ̓ ἕλοιτο ;
αἰ δέ τοι αὐτὸς ἐγὼν δοκέω λασιώτερος ἦμεν,
ἐντὶ δρυὸς ξύλα μοι καὶ ὑπὸ σποδῷ ἀκάματον πῦρ
καιόμενος δ ̓ ὑπὸ τοῦς καὶ τὴν ψυχὴν ἀνεχοίμαν
καὶ τὸν ἕν ̓ ὀφθαλμόν, τῶ μοι γλυκερώτερον οὐδέν.
ὤμοι, ὅτ ̓ οὐκ ἔτεκέν μ ̓ ἁ μάτηρ βραγχί ̓ ἔχοντα,
ὡς κατέδυν ποτὶ τὶν καὶ τὰν χέρα τους ἐφίλασα,

Hermann gebilligte Erklärung ziehe
ich einer Vergleichung mit Calpurn.
6, 43 vor, welcher von einem zahmen
Hirsche sagt: rutiloque monilia tor-
que extrema cervice natant, ubi
pendulus apri dens sedet et nivea
distinguit pectora luna. Weiteres s.
gr. Ausg. p. 361.
σκύμνως τ.
ἄρκτων, ,,villosae catulos ursae"
sagt Ovid und fügt als Grund präch-
tig hinzu:,,qui tecum ludere possint“,
damit Galatea keine lange Weile
habe (Met. 13, 834-836).

42. ἀφίκευσο ποθ ̓ ἁμέ, veni ad nos. Ueber die in der ed. Iuntina und im schol, des codex k enthaltene Imperativform s. Dor. § 136. [Vulg. ἀφίκευ τύπ] Freiere Nachahmung bei Virg. Ecl. 9, 39 flg.

43. ἔα ὀρεχθεῖν. Virgil übersetzt Ecl. 9, 43: insani feriant sine littora fluctus. Eigentlich: lass das Meer an den Strand dumpf anbrausen. Das Verbum drückt das dumpfe Murren des Meeres aus, wie wir es bei voller Windstille in heller Mondnacht hören, wenn die Wellen an den Strand anschlagen. Vgl. Iliad. 14,392 ἐκλύσθη δὲ θάλασσα ποτὶ κλισίας.

45. ἐντί (Dor. § 110) im Anfange des Satzes und wiederholt zur Bezeichnung der Fülle von Annehmlichkeiten, wie z. B. Hor. Od, 4, 11, 1 est mihi nonum superantis annum . . . cadus, est in horto apium .... δάφναι, wie in

est hederae vis.

45

50

55

der Beschreibung der Cyklopenhöhle,
Odyss. 9, 183. Wegen des Hiatus
von τηνεϊ (illie, Dor. § 145) vgl.
Anm. zu 3, 42; wegen der Dehnung
des i in ἐντὶ ῥαδιναί Anm. zu 25, 10.
Mit ῥαδιναὶ κυπάρισσοι vgl. das
Versende Catull. 64, 292 aëria
cupresso (Theokr. 17, 79).
46. κισσός. Mit der Dehnung der
Ultima vgl. Anm. 1, 115. Iliad. 11,
219. μέλας heisst der gewöhn-
liche Epheu, hedera helix, wegen
seiner dunkelgrünen Blätter, im
Gegensatze zu dem 1, 29 erwähnten.
Vgl. Theokr. Epigr. 1, 3.

48. προΐητι. S. Dor. § 138.

49. τώνδε. Der Genetir steht bei ἕλοιτο nach Analogie der Verba des Vertauschens u. s. w., wozu epexegetisch der Infnitiv ἔχειν tritt (s. gr. Ausg. p. 363). Nicetas Eug. paraphrasirt die Stelle 6, 529 so: προσεξελιπάρει ὡς ἀνθέλοιτο τὴν εἰς ἄντρον ἑστίαν χαίρειν ἀφεῖσα τὸν θαλάττιον βίον.

50. λασιώτερος,,quod rigidis horrent densissima setis corpora" (Ovid. Met. 13, 846). ήμεν. S. Dor. § 112.

51. ἀκάματον πῦρ wie Odyss. 21, 181. Tibull. 1, 1, 6 dum meus assiduo luceat igne focus.

52. τεῦς. S. Dor. § 95.
53. γλυκερ. Vgl. 6, 22.
55. ὡς κατέδ. S. Anm. zu 7, 87.

αἰ μὴ τὸ στόμα λῇς, ἔφερον δέ τοι ἢ κρίνα λευκά
ἢ μάκων ἁπαλὰν ἐρυθρὰ πλαταγώνι ̓ ἔχοισαν.
ἀλλὰ τὰ μὲν θέρεος, τὰ δὲ γίνεται ἐν χειμῶνι,
ὥστ ̓ οὐκ ἄν τοι ταῦτα φέρειν ἅμα πάντ ̓ ἐδυνάθην.
νῦν μάν, ὦ κόριον, νῦν αὐτόγα νεῖν μεμαθεῦμαι,
αἴκα τις σὺν ναΐ πλέων ξένος ὧδ ̓ ἀφίκηται,

ὡς εἰδῶ τί ποχ ̓ ἡδὺ κατοικεῖν τὸν βυθὸν ἔμμιν.
ἐξένθοις Γαλάτεια καὶ ἐξενθοῖσα λάθοιο

ὥσπερ ἐγὼν νῦν ὧδε καθήμενος οἴκαδ ̓ ἀπενθεῖν·
ποιμαίνειν δ ̓ ἐθέλοις σὺν ἐμὶν ἅμα καὶ γάλ ̓ ἀμέλγειν
καὶ τυρὸν πᾶξαι τάμισον δριμεῖαν ἐνεῖσα.
ἃ μάτηρ ἀδικεῖ με μόνα, καὶ μέμφομαι αὐτῷ·

[blocks in formation]

57. μάκων, Mohn, papaver rhoeas, schon bei Homer, Iliad. 8, 306 μήκων δ ̓ ὡς ἑτέρωσε κάρη βάλεν Virg. Ecl. 2, 47. πλαταγώνια. Vgl. 3, 29.

[ocr errors]

58. τὰ μὲν beziehe ich auf den Mohn, τὰ δὲ auf die Lilien. Der Mohn blüht im hohen Sommer. Vgl. Columella 10, 314. Der Name κρίνον ist so allgemein, dass man hier eben so gut das Schneeglöckchen, galanthus nivalis, als die weisse Tazette, narcissus poeticus, darunter verstehen kann, welche beide auf den Inseln des Mittelmeeres oft schon im Januar, also ἐν χειμῶνι, blühen. Vgl. übrigens Long. 2, 3. p. 36. Sch. Gerhard, auserl. gr. Vasenb. 1 p. 132. Zur Erholung des Lesers sei hier die Etymologie, welche du Molin Flore poét. p. 231 giebt, mitgetheilt: κρίνον parait être le participe neutre du verbe κρίνω, et adjectif du mot ἄνθος, feur, sous-entendu. D'après cela, ἄνθος κρίνον signifierait fleur qui met en cause ou qui défie (les autres fleurs pour la beauté). Auf die Quantität und die Declinationsendung kommt es dem Franzosen nicht an. Eine andere Ansicht stellt Hogg. p. 209 auf.

60

65

60. αὐτόγα ist mit νῦν zu verbinden, nunc ipsum = e vestigio. μεμαθεῦμαι ist als Futurum zu fassen. Diese Form, welche Mein. zuerst aufnahm, hat ausser den bei Ahrens angegebenen Handschriften auch cod. 9 (m) bei Ziegler. Vulg. bei Wüstem. u. a. ist νεῖν γε μαθεν μαι. Weiteres s. gr. Ausg. p. 367.

[merged small][merged small][ocr errors][merged small]

63-64. ἐξένθοις ἐξεν θοῖσα ἀπενθεῖν. S.Dor. § 42. Theokr. 2, 113 ἕζετ' ... καὶ ἑζόμενος. Ovid. Met. 13, 838 iam modo caeruleo nitidum caput exsere ponto, iam, Galatea, veni nec munera despice nostra.

65. ποιμαίνειν absolut wie Iliad. 6, 25. · ἐθέλοις. Virg. Ecl. 2, 28 o tantum libeat mecum tibi sordida rura atque humiles habitare casas cet.

66. πᾶξαι. Iliad. 5, 902 ὡς δ ̓ ὅτ ̓ ὀπὸς γάλα λευκὸν ἐπειγόμενος συνέπηξεν, ὑγρὸν ἐόν. Vgl. 11, 20.

67. ἡ μάτηρ. Der Artikel bezeichnet hier das dem Redenden Angehörige wie z. B. 4, 9 = mea mater, an anderen Stellen aus eben so leicht erklärlichen Gründen das dem Angeredeten Angehörige, z. B. 3, 7. 5, 10.

οὐδὲν πήποχ ̓ ὅλως ποτὶ τὶν φίλον εἶπεν ὑπέρ μεν, καὶ ταῦτ ̓ ἁμαρ ἐπ ̓ ἅμαρ ὁρευσα με λεπτύνοντα. φλασσῶ τὴν κεφαλὴν καὶ τὼς πόδας ἀμφοτέρως νιν σφύσδειν, ὡς ἀναθῇ, ἐπεὶ κἀγὼν ἀνιῶμαι.

ὦ Κύκλωψ Κύκλωψ, πᾶ τὰς φρένας ἐκπεπότασαι; αἴθ ̓ ἐνθὼν ταλάρως τε πλέκοις καὶ θαλλὸν ἀμάσας ταῖς ἄρνεσσι φέροις, τάχα να πολὺ μᾶλλον ἔχοις νῶν. τὰν παρεοῖσαν ἄμελγε. τί τὸν φεύγοντα διώκεις; εὑρησεις Γαλάτειαν ἴσως καὶ καλλίον ̓ ἄλλαν. πολλαὶ συμπαίσδεν με κόραι τὴν νύκτα κέλονται, κιχλίσδοντι δὲ πᾶσαι, ἐπεί κ ̓ αὐταῖς ἐπακούσω. δῆλον ὅτ ̓ ἐν τῷ γᾷ κηγών τις φαίνομαι εἶναι.

68-69. πήποχ'. Vgl. 8, 34. ποτὶ τίν, ad te. Vgl. v. 39. Odyss. 16, 151:, πρὸς μητέρα εἰπεῖν. ἁμαρ ἐπ ̓ ἅμαρ (Dor. § 22), καθ' ἑκάστην ἡμέραν, Schol.—ὁρεῦσα. Dor. § 118. λεπτύνοντα, τη κόμενον τῷ ἔρωτι. Vgl. 14, 3. Οvid. Met. 3, 489 attenuatus amore Liquitur.

[ocr errors]

=

70–71. φλασσῶ — σφύσδειν, ich will ihr Kopf und Beine schlagen, dass sie auflaufen (σφύσδειν σφύζειν). S. gr. Ausg. p. 369. Ausser den dort genannten Handschriften haben auch codd. 9 und 5 = m und e nach Zieglers Collation φλασῶ, was φλασσῶ (vgl. 5, 148. 5, 150) für Vulgata pao zu schreiben ist. Am Schlusse des Verses emendire ich νιν für μεν, welches entweder aus dem Schlusse von v. 68 aus Versehen oder durch Aenderung der alten Grammatiker hierher gekom

men ist.

[blocks in formation]

70

75

[blocks in formation]

=

melken willst du? τὰν παρεοῖσαν ἄμελγε. Statt diess zu thun, ver folgst du τὸν φεύγοντα, als könntest du den überhaupt melken! Epigr. 32 χουμὸς ἔρως τοιόσδε το Vgl. auch Idyll. 6, 17. Callimach. μὲν φεύγοντα διώκειν οἶδε, τὰ δ ̓ ἐν μέσσῳ κείμενα παρπέταται. Hor. Sat. 1, 2, 108 meus est amor huic similis: nam transvolat in medio posita et fugientia captat.

76. εὑρησεῖς κτλ. Virg. Εcl. 2, 73 invenies alium, si te hic fastidit, Alexim.

7778. συμπαίσδεν. S. Dor. § 127 und 117. κιχλίσδοντι (Dor. § 126), sie kichern (nicht:,,sie lachen laut auf"). ἐπακούσω, wenn ich nach ihnen hin höre (nicht: ,,wenn ich einmal mit ihnen gehe" wie übersetzt worden ist).

79. τις, einer der Etwas zu be

Οὕτω τοι Πολύφαμος ἐποίμαινεν τὸν ἔρωτα μουσίσδων, ῥᾷον δὲ διᾶγ ̓ ἢ εἰ

η

deuten hat. Vgl. 4, 30 und gr. Ausg. Ovid. Fast 6, 26 est aliquid nupsisse Iovi, Iovis esse sororem.

80. ἐποίμαινεν. In diesem Worte liegt ein Doppelsinn: Polyphem hing Liebesgedanken nach, weidete seine Liebe statt dass

er hätte seine Schafe weiden sollen, v. 11 fig. und beruhigte durch den Gesang die in ihm tobende Leidenschaft. Vgl. das Citat in Anm. zu 10, 19 und Hor. Epist. 1, 2, 31 ad strepitum citharae cessatum ducere curam, die Wörter βουκολέω und βουκόλημα. Gr. Ausg. p. 372. μουσίσδων. Vgl. 8, 38.

χρυσὸν ἔδωκεν.

80

80. ῥᾷον δὲ διάγ' als Schlussstein für den Anfang, v. 7. Hinter el scheint der Schluss des Verses und der Anfang des nächsten Verses ausgefallen. Der Sinn muss dieser gewesen sein: ῥᾷον δὲ διαγ ̓ ἢ εἰ ποτ τὸν ἔρωτα (ν. 1) φάρμακα πάντα λαβών (2, 162) ἰατροῖς (ν. 5) χρυσὸν ἔδωκεν. Die alte Vulgata bei Wüstemann u. A. ist μουσίσδων· ῥᾷον δὲ διαγ ̓ ἢ χρυσὸν ἔδωκεν. Boissonade schrieb zuerst ῥᾷον δὲ διᾶγ ̓ ἢ εἰ χρυσὸν ἔδωκεν, wie cod. k hat und schol. gelesen zu haben scheint. Weiteres s. gr. Ausg. p. 372-373.

ཉ་

XII.

ΑΙΤΗΣ.

Ηλυθες, ὦ φίλε κοῦρε, τρίτῃ σὺν νυκτὶ καὶ ἠοῖ;
ἤλυθες; οἱ δὲ ποθεῦντες ἐν ἤματι γηράσκουσιν.
ὅσσον ἔαρ χειμῶνος, ὅσον μῆλον βραβύλοιο
ἥδιον, ὅσσον ὄϊς σφετέρης λασιωτέρη ἀρνός,
ὅσσον παρθενικὴ προφέρει τριγάμοιο γυναικός,

XII. Der Geliebte. Freude über das Wiedersehen des Geliebten, Wunsch gegenseitiger Liebe, Preis derer, welche die Liebe zu ehren wissen, wie solches die Megarenser (v. 27 flg.) thun. Diess sind die Grundgedanken dieses lyrischen Gedichtes, deren zarter Ausführung der weiche ionische Dialekt entspricht, in welchem es geschrieben ist. S. Einl. p. 28 und gr. Ausg p. 375 flg. [Ziegler hält wegen codd. k cet. auch in diesem Gedichte Dorismen fest.]

12. ἤλυθες κτλ. Die Frage drückt die freudige Ueberraschung

5

hier eben so aus wie Odyss. 16, 23, wo zu schreiben: ἦλθες – γλυκερὸν φάος; Arist. Ran. 503 ὦ φίλταθ' ἥκεις Ἡράκλεις; Arist. Pac. 824. Soph. Oed. Col. 327. S. gr. Ausg. p. 380-381.

2. οἱ δὲ ποθ. κτλ. Anth. Pal. 12, 171 καὶ ὁ μικρός μυριέτης κέκριται τῷ φιλέοντι χρόνος. Vgl. Virg. Eel. 7, 43. Cic. pro Mil. 8, 20 luget senatus, tota civitas confecta senio est. Cic. pro Cluent. 5, 13 moerore consenescebat.

3. βραβυλοιο. S. zu 7, 146.
4. σφετέρης. S. Anm. zu 25, 55.

ὅσσον ἐλαφροτέρη μόσχου νεβρός, ὅσσον ἀηδών
συμπάντων λιγύφωνος ἀοιδοτάτη πετεηνῶν,

τόσσον ἔμ ̓ εὐφρηνας σὺ φανείς, σκιερὴν δ ̓ ὑπὸ φηγόν
ἠελίου φρύγοντος ὁδοιπόρος ἔδραμεν ὥς τις.
εἴθ ̓ ὁμαλοὶ πνεύσειαν ἐπ ̓ ἀμφοτέροισιν Ερωτες
νῶν, ἐπεσσομένοις δὲ γενοίμεθα πᾶσιν ἀοιδή.
. δίω δή τινε τώδε μετὰ προτέροισι γενέσθην
φῶθ ̓, ὁ μὲν ἴσπνιλος, φαίη χ ̓ ὡμυκλαιάζων,
τὸν δ ̓ ἕτερον πάλιν ὡς κεν ὁ Θεσσαλὸς εἶποι ἀΐταν.
ἀλλήλους δ ̓ ἐφίλησαν ἰσοζύγω. ἦ ῥα τότ ̓ ἔσσαν
χρύσειοι πάλιν ἄνδρες, ὅτ ̓ ἀντεφίλησ ̓ ὁ φιληθείς.
Εἰ γὰρ τοῦτο, πάτερ Κρονίδη, πέλοι, εἰ γάρ, ἀγήρῳ
ἀθάνατοι, γενεῖς δὲ διηκοσίῃσιν ἔπειτα
ἀγγείλειεν ἐμοί τις ἀνέξοδον εἰς ̓Αχέροντα
,,ἡ σὴ νῦν φιλότης καὶ τοῦ χαρίεντος ἀΐτεω
πᾶσι διὰ στόματος, μετὰ δ ̓ ἠθέοισι μάλιστα.

7. ἀοιδοτάτη. Ueber die Form vgl. Krüger II, I § 23, 5 A. 1, über das Genus I, II § 47, 28, 6. Matthiae § 459, 1.

8. σκιερὴν δ ̓ ὑπὸ φηγόν scil. ἔδραμον. Vgl. 5, 28 und gr. Ausg. p. 383. Ueber onyós s. zu 9, 20. Virg. Ecl. 1, 1, tu patulae recubans sub tegmine fagi. Ilias 5, 693 ὑπ ̓ αιγιόχοιο Διὸς περικαλλέϊ φηγῷ.

9. ἠελ. φρ. Virg. Εcl. 2, 13 und Catull 63, 355.

11. αοιδή. Theogn. 251 πᾶσι γάρ, οἷσι μέμηλε, καὶ ἐσσομένοισιν ἀοι δὴ ἔσσῃ. Odyss. 8, 580. Virg. Eel. 10, 33 o mihi tum quam molliter ossa quiescant, vestra meos olim si fistula dicat amores.

12. τώδε. Vgl. Odyss. 4, 26. Mit diesen Worten soll man einst auf das unsrer Freundschaft geweihete Standbild hinweisen.

13. εἴσπνιλος, amator, ist so viel als εἴσπνηλος oder εἰσπνήλας bei Callim. frg. 169. Der Dichter schrieb aber absichtlich εἴσπνιλος, wie auch in den Schol. steht, weil die Leute in Amyklae das n wie aussprachen. So berichtet Plato Cratyl. p. 418, C dass die Alten ἱμέρα für ἡμέρα gesagt hätten. ὡμυκλαϊάζων, der, welcher den Dialekt der Einwohner von Amyclae

[ocr errors]

66

66

10

15

20

in Lakonien redet. Vgl. 15, 92-93. Uebrigens vgl. Becker, Charikl. 2 p. 223 ed. II.

14. τὸν — ἀΐταν, delicias, den Liebling. Curt. Etym. p. 346. Es sind hier zwei Ausdrucksweisen vermischt: ὁ δὲ ἕτερος, ὡς ἂν ὁ Θεσσαλὸς εἴποι, αΐτας, und τὸν δὲ ἕτερον ὁ Θεσσαλὸς εἴποι ἂν ἀΐταν. Vgl. gr. Ausg. p. 384.

15. ἰσωζύγω,,,iugum pariter ferentes" (Hor. Od. 1, 35, 28. vgl. Od. 3, 9, 18). Das Bild ist von den Zugstieren hergenommen. Vgl. Plut. de am. mult. 2 κατὰ ζεῦγος φιλίας λέγονται Θησεὺς καὶ Πειρί θους, ̓Αχιλλεὺς καὶ Πάτροκλος. Plin. Epist. 3, 9, 8.

16. χρ. πάλιν. „redierant in aurum tempora priscum" (Hor. Od. 4, 2, 39). Diog. L. 4, 4, 21 Κράτης ἀκροατὴς ἅμα καὶ ἐρώμενος ἦν Που λέμωνος. ἔνθεν καὶ Αρκεσίλαον πρὸς αὐτοὺς λέγειν, ὡς εἶεν θεοί τινες ἢ λείψανα χρυσοῦ γένους.

19. ἀγγείλειεν. Virg. Aen. 4, 387 haec Manes veniet mihi fama sub imos. Pind. Ol. 14, 20. — άvé §οδον. Vgl. 17, 120. Virg. Aen. 6, 425. Catull. 3, 11. als. Vgl. zu 8, 56. Liv. 3, 2, 7.

21. διὰ στόματος, in ore (Cic.

« ForrigeFortsæt »