Billeder på siden
PDF
ePub

ἄμμιν δ ̓ ἡσυχία τε μέλοι γραία τε παρείη, ἅτις ἐπιφύζουσα τὰ μὴ καλὰ νόσφιν ἐρύκοι.“

Τόσσ ̓ ἐφάμαν· ὁ δέ μοι τὸ λαγωβόλον, ἡδὺ γελάσσας, ὡς πάρος ἐκ Μοισᾶν ξεινήϊον ὤπασεν ἡμεν. χὼ μὲν ἀποκλίνας ἐπ ̓ ἀριστερὰ τὰν ἐπὶ Πύξας εἶρφ ̓ ὁδόν, αὐτὰρ ἐγώ τε καὶ Εὔκριτος ἐς Φρασιδάμω στραφθέντες χώ καλὸς ̓Αμύντιχος ἔν τε βαθείαις αδείας σχοίνοιο χαμευνίσιν ἐκλίνθημες ἔν τε νεοτμάτοισι γεγαθότες οἰναρέαισιν. πολλαὶ δ ̓ ἁμὶν υπερθε κατὰ κρατὸς δονέοντο αἴγειροι πτελέαι τε· τὸ δ ̓ ἐγγύθεν ἱερὸν ὕδωρ Νυμφᾶν ἐξ ἄντροιο κατειβόμενον κελάρυζεν. τοὶ δὲ ποτὶ σκιαραῖς ὀροδαμνίσιν αιθαλίωνες τέττιγες λαλαγεῦντες ἔχον πόνον· ὁ δ ̓ ὀλολυγών τηλόθεν ἐν πυκιναῖσι βάτων τούζεσκεν ἀκάνθαις. ἄειδον κόρυδοι καὶ ἀκανθίδες, ἔστενε τρυγών,

Schol.-άxò. Vgl. Krüger I, II § 68, 16 Α. 7. — παλαίστρα nennt Theokrit die unnütze Wacht vor der Thüre des Geliebten.

[ocr errors]

126. γραία. Vgl. 2, 91. 6, 40. 127. ἐπιφθ. S. zu 2, 62. τα μὴ καλὰ κτλ. Anth. Pal. 1, 30 Χριστὲ μάκαρ, μερόπων φάος ἄφθι τον, ἐλπὶς ἁπάντων, ἐσθλὰ δίδου χατέουσι, τὰ δ ̓ οὐ καλὰ νόσφιν ἐρύκοις.

128. λαγωβ. S. v. 19, ν. 43 und 4, 49 Anm.

129. ὡς πάρος, ut antea (ν. 43)

instituerat.

130. ἐπὶ Πύξας. Pyxa ist eine uns unbekannte Gegend oder Stadt auf Kos. Mit dem Genetiy bei ἐπί vgl. Odyss. 3, 171 νεοίμεθα νήσου ἔπι Ψυρίης u. gr. Ausg. p. 245-246.

132. Αμύντιχος heisst der v. 2 erwähnte Αμύντας mit dem Deminutivum, wie Catull 12, 17 Verannius (12,16) Veranniolus heisst. Vgl. gr. Ausg. p. 246.

133. ἐκλίνθημες, „reclinati eramus" (Hor. Od. 2, 3, 7). Vgl. oben v. 66.

134. οἰναρέαισιν scil. χαμευνί σιν (ν. 133) auf Lager von frisch abgeschnittenen Weinranken. [οίναρέαισιν schreibe ich mit cod. Du.s.w. bei Ahrens für Vulg. οἰναρέοισι. S. gr. Ausg. p. 247.]

136. ἱερὸν. Vgl. 25, 10.

130

135

140

137. Νυμφᾶν. Virg. Αen. 1, 168 antrum Nympharum domus. Die Schönheit dieses dem Homer (Ilias 21, 261) nachgebildeten Verses kann man nur dann völlig fühlen, wenn man ihn in der Nymphen Hause an dem rauschendem Quelle gesprochen hört.

[ocr errors]

138. ποτί σκιαραϊς. Wie hier, so bezeichnet πρός c. Dat. das Befinden auf einer Sache auch Theokrit 1, 18. Soph. Oed. R. 180 πρὸς πέδῳ κεῖσθαι, u. a. αἰθαλίωνες, die sonnverbrannten; παρὰ τὸ αἴθεσθαι ἐν καύματι, sagt der Schol., und fügt richtig hinzu: ὅταν γάρ ἐστι νότος καὶ καῦμα, μᾶλ λον φθέγγονται.

139. ἔχον πόνον, im Wettstreite wie 22, 187. Hesiod. scut. Herc. 305. Virg. Aen. 1, 431 apes exercet labor. ὀλολυγών, der Laubfrosch, nicht der Sprosser oder die Nachtigall. Vgl. Arist. Hist. An. 4, 9 p. 536, a, 11. Agathias in Anth. Pal. 5, 292 ἐνθάδε δὲ κλάζου σιν ὑπὸ σκιεραῖς κυπαρίσσοις ὄρνιθες, δροσερών μητέρες ὀρταλίχων· καὶ λιγυρὸν βομβεῦσιν ἀκανθίδες· ἡ δ ̓ ὀλολυγὼν τρύζει, τρηχαλέαις ἐνδιάουσα βάτοις. ἀλλὰ τί μοι τῶν ἦδος; κτλ.

141. ἄειδον, da sangen. -.

Die

πωτῶντο ξουθαὶ περὶ πίδακας ἀμφὶ μέλισσαι.
πάντ ̓ ὦσδεν θέρεος μάλα πίονος, ώσδε δ' όπώρας.
ὄχναι μὲν παρ ποσσί, παρὰ πλευραῖσι δὲ μᾶλα
δαψιλέως ἁμῖν ἐκυλίνδετο· τοὶ δ ̓ ἐκέχυντο
ὅρπακες βραβύλοισι καταβρίθοντες ἔραζε ̇
ἑπτάενες δὲ πίθων ἀπελύετο κρατὸς ἄλειφαρ.

Νύμφαι Κασταλίδες Παρνάσιον αἶπος ἔχοισαι,
ἆρά γέ πα τοιόνδε Φόλω κατὰ λάϊνον ἄντρον
κρατῆρ ̓ Ἡρακλῆν γέρων ἐστήσατο Χείρων;
ἀρά γέ πᾳ τῆνον τὸν ποιμένα τὸν ποτ' Ανάπῳ,
τὸν κρατερὸν Πολύφαμον, ὃς ὤρεσι νᾶας ἔβαλλε,
τοῖον νέκταρ ἔπεισε κατ ̓ αὐλία ποσσὶ χορεῦσαι,

[blocks in formation]

143. πάντ ̓ ὦσεν (vgl. 1, 149) - pinguia dona Omnia fragrabant aestatis et omnia fruges Auctumni.

144. ὄχναι κτλ. Vgl. die Beschreibung Odyss. 11, 588 flg.

145. ἐκυλίνδ. Virg. Εcl. 7, 54. 146. βραβύλοισι. βράβολον ist die Schlehenpflaume, neugriechisch αγριοδαμάσκηνον. Vgl. Schol. und Athen. 2 p. 50, Α. - καταβρίθοντες. Vgl. 15, 119. Ovid. Rem. Am. 175. Ovid. Met. 15, 76.

147. ἑπτάενες, siebenjährig. Dieses unseren Lexicis noch fremde Wort verdanken wir dem Lemma des cod. k, woraus ich es mit Ziegl. für Vulg. τετράενες aufgenommen habe. Hor. Od. 4, 11, 1 sagt sogar: est mihi nonum superantis annum Plenus Albani cadus. Vgl. übrigens 14, 16. κρατός. Vgl. 8, 87 κεφαλή. ἄλει φαρ. Hor. Od. 3, 8, 9' hic dies

145

150

festus corticem adstrictum pice dimovebit amphorae.

148. Νύμφαι heissen die Musen wie z. B. Virg. Ecl. 7, 21 (Nymphae, noster amor, Libethrides). Και σταλίδες. Der Quell Κασταλία am Parnassus (Soph. Antig. 1130. Hor. Od. 3, 4, 61) ist der bekannte Musensitz (Musae Castalides, Martial. 7, 12, 10).

Es

149. τοιόνδε Φόλω κτλ. Der Wein, den wir genossen, war so vorzüglich wie der aus dem berühmten Fasse, welches einst Bacchus dem Centauren Pholus, oder nach anderen Nachrichten den Centauren überhaupt, geschenkt hatte. wurde geöffnet, als Herkules einst bei Pholus einkehrte. Der Geruch des Weins lockte später die übrigen Centauren hinzu und es entstand der berühmte Kampf des Herkules. Nach unserer Stelle war Chiron, der gerechteste der Centauren, vor Beginn des Streites mit bei der Bewirthung des Herkules zugegen. S. Schol., Apollod. 2, 5, 4. Diodor. 4, 12. Bei Stesichor. frg. 7 heisst es: σκυφίον δὲ λαβὼν δέπας ἔμμετρον ὡς τρι λάγυνον πίεν (Ηρακλῆς ἐπισκό μενος, τό ῥά οἱ παρέθηκε Φόλος κεράσας.

151. Ανάπῳ. Vgl. 1, 68 und gr. Ausg. p. 252. Mit dem doppelten Artikel vgl. z. B. Thuc. 7, 82, 3 tòv ποταμὸν τὸν Ἐρινεόν.

152. ώρεσι κτλ. S. Odyss. 9, 481. 153. νέκταρ. Odyss. 9, 359 sagt Polyphem von dem köstlichen Weine,

οἷον δὴ τόκα πῶμα διεκρανάσατε Νύμφαι, βωμῷ πὰρ Δάματρος ̓Αλφάδος; ἧς ἐπὶ σωρῷ αὖτις ἐγὼ πάξαιμι μέγα πτύον, ἃ δὲ γελάσσαι δράγματα καὶ μάκωνας ἐν ἀμφοτέραισιν ἔχοισα.

welchen ihm Odysseus giebt: ἀλλὰ τόδ ̓ ἀμβροσίης καὶ νέκταρός ἐστιν ἀπορρώξ. Vgl. Virg. Εcl. 5, 71. Ovid. Met. 15, 117 schreibt sogar: oves, pleno quae fertis in ubere nectar.

ἔπεισε steht wie suadere bei Virg. Ecl. 1, 55. - χορεῦσαι. Tanzend hatte Philoxenus den Polyphemus in seinem Dithyramben eingeführt. Vgl. Arist. Plut. 290.

[blocks in formation]
[ocr errors]

155

tingat rursus defigere (Dor. § 22) magnum ventilabrum. πτύον, εἰώθασι γὰρ ἐκτρίψαντες τοὺς καρ ποὺς καὶ σωροὺς ποιήσαντες τὸ πτύον πτήσσειν. Schol.

157. δράγμ. κ. μάκ. Callim. Hymn. in Cer. 44 γέντο δὲ χειρὶ στέμματα καὶ μάκωνα. S. Müller, Archaeol. § 357, 7. Der Erndtegöttin zu Ehren war der frohe Tag begangen; ihr Bild führt der dankbare Dichter mit wenigen, aber bezeichnenden Worten am Schlusse der Idylle dem Leser dergestalt vor, dass dasselbe, plastisch ausgeprägt, wie die Hehre mild lächelnd mit den Aehren und dem Mohn dasteht, als schönste Erinnerung an den schönen Tag vor der Phantasie des Lesers fortlebt. S. Anm. zu 1, 152 und den Schluss bei Tibull. I, 10, 67-68.

VIII.

ΒΟΥΚΟΛΙΑΣΤΑΙ.

ΔΑΦΝΙΣ ΚΑΙ ΜΕΝΑΛΚΑΣ.

Δάφνιδι τῷ χαρίεντι συνήντετο βουκολέοντι
μᾶλα νέμων, ὡς φαντί, κατ' ώρεα μακρά Μενάλκας.

VIII. Die Wettsänger. Dem Sänger Daphnis, welcher auf den Bergen die Rinder weidet, begegnet Menalkas mit seiner Schafherde. Beide fordern sich zum Wettgesange auf und streiten vor einem Ziegenhirten, den sie als Schiedsrichter herzugerufen haben, zuerst mit Absingen von vierzeiligen elegischen Versen (33-60), dann in zweizeiligen Strophen von Hexametern (63 -80). Den Preis trägt Daphnis da

von. Die ächt bukolische ἀφέλεια
macht diese Idylle zu einer der schön-
sten, die wir haben. Vgl. Einl.
p. 27 u. Weiteres gr. Ausg. p. 256 Ag.
1. Δάφνιδι. §. Einl. p. 8.
2. μᾶλα, oves wie 1, 109. 8, 16.
4, 10.
ὡς φαντί, ut perhibent
(φαντί wie 2, 45) macht die Erzäh-
lung noch glaublicher. — κατ' ώρεα
μακρὰ wie 1, 123. Μενάλκας.
Der von Virgil. Ecl. 3, 13 fig. 5, 4.
10,20 gebrauchte Name Menalkas

ἄμφω τώγ ̓ ἤστην πυρροτρίχω, ἄμφω ἐνάβω,
ἄμφω συρίσδεν δεδαημένω, ἄμφω ἀείδεν.
πρᾶτος δ ̓ ὧν ποτὶ Δάφνιν ἰδὼν ἀγόρευε Μενάλκας·

ων

66

„ μυκητᾶν ἐπίουρε βοῶν, Δάφνι, λῇς μοι ἀεῖσαι; φαμί το νικασεῖν, ὅσσον θέλω αὐτὸς ἀείδων. “ τὸν δ ̓ ἄρα χὡ Δάφνις τοιῶδ ̓ ἀμείβετο μύθῳ· ποιμὴν εἰροπόκων οΐων, συριγκτὰ Μενάλκα, οὔποτε νικασεῖς μ ̓, οὐδ ̓ εἴ τι πάθοις τύγ ̓ ἀείδων.“

ΜΕΝΑΛΚΑΣ.

χρήσδεις ὧν ἐσιδεῖν; χρῄσδεις καταθεῖναι ἄεθλον;

ΔΑΦΝΙΣ.

χρήσδω τοῦτ ̓ ἐσιδεῖν, χρήσδω καταθεῖναι ἄεθλον.

ΜΕΝΑΛΚΑΣ.

καὶ τίνα θησεύμεσθ', ὅτις ἡμῖν ἄρκιος εἴη;

[blocks in formation]

3. πυρροτρίχω,,,faventes prima lanugine malas" (Virg. Aen. 10, 324) ist vom ersten Barthaare zu verstehen. Vgl. 2, 78. 6, 3. 15, 130. ἐνάβω, primum pubescentes (Cic. Off. 1, 32). [Ich lese mit Koechly das in dem Schol. ad h. 1. enthaltene ἐνάβω für vulg. ἀνάβω. Siehe gr. Ausg. p. 262.

4. συρίσδεν—ἀείδεν. S. Dor. § 127.

5. ὧν wie 5, 21. Mit dem Gleichklange πρᾶτος δ ̓ ὦν. — ποτὶ Δάφνιν ἰδὼν. Vgl. v. 30, 61. 22, 72. Virg. Aen. 7, 175 hae sacris sedes epulis. 7, 607 sunt geminae belli portae. Ovid. Met. 3, 388. 3, 376. 3, 202. 2, 493 u. gr. Ausg. p. 263. 6. μυκητᾶν,,,mugiuntium". Hor. Epod. 2, 11. λῇς wie 1, 12.

5

10

[merged small][ocr errors][merged small]

p. 16.

13. ἡμῖν, für uns, die wir keine gewöhnlichen Sänger sind, Der Spondeus im vierten Fusse ist also hier nicht nur nicht anstössig, sondern sogar sehr passend. Vgl. 1, 130. Einl. P: 14. -ε εἴη. Der Optativ steht ohne av um das was sein möchte, könnte auszudrücken, wie bei Homer. S. Krüger II, I § 54, 3 A. 9. Theokr. 8, 89. 8, 91 und gr. Ausg. p. 267.

ΔΑΦΝΙΣ.

μόσχον ἐγὼ θησῶ· τὺ δὲ θές γ ̓ ἰσομάτορα ἀμνόν.

ΜΕΝΑΛΚΑΣ.

οὐ θησῶ ποκα ἀμνόν, ἐπεὶ χαλεπὸς ὁ πατήρ μευ χὰ μάτηρ, τὰ δὲ μᾶλα ποθέσπερα πάντ' ἀριθμοῦντι.

ΔΑΦΝΙΣ.

ἀλλὰ τί μὰν θησεῖς; τί δὲ τὸ πλέον ἑξεῖ ὁ νικῶν:

ΜΕΝΑΛΚΑΣ.

σύριγγ ̓ ἂν ἐποίησα καλὰν ἔχω ἐννεάφωνον, λευκὸν κηρὸν ἔχοισαν, ἴσον κάτω, ἴσον ἄνωθεν ταύταν κατθείην, τὰ δὲ τῷ πατρὸς οὐ καταθησῶ.

ΔΑΦΝΙΣ.

ἡ μάν τοι κἠγὼ σύριγγ ̓ ἔχω ἐννεάφωνον, λευκὸν κηρὸν ἔχοισαν, ἴσον κάτω, ἴσον ἄνωθεν. πρώαν νιν συνέπαξ'· ἔτι καὶ τὸν δάκτυλον ἀλγέω τοῦτον, ἐπεὶ κάλαμός με διασχισθεὶς διέτμαξεν.

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

15

20

wegen des Artikels 8, 86. 11, 17 tò φάρμακον, das rechte Mittel. Zu πλέον s. 1, 20.

18. σύρ. ἐννεάφ. Die unter dem Namen σύριγξ (fistula, Virg. Ecl. 3, 25. Ovid Met. 1, 688. Plin H. N. 7, 56,204) bekannte Hirtenpfeife (Plat. Rep. 3, p. 399 D) bestand aus einer Reihe durch Wachs verbundener Rohrhalme, welche gewöhnlich stufenweise abnahmen. Tibull. 2, 5, 31 fistula, cui semper decrescit arundinis ordo; nam calamus cera iungitur usque minor. Die Zahl der Rohrhalme war verschieden; gewöhnlich waren deren sieben. Ovid. Met. 2, 682 dispar septenis fistula cannis. Virg. Ecl. 2, 36 disparibus septem compacta cicutis fistula. Vgl. die Gestalt der am Schluss unserer Ausgabe abgedruckten Σύριγξ. Eine neunstimmige Syrinx findet sich auf einer syrakusanischen Münze (Voss zu Virg. Ecl. p. 57). Eine derartige soll hier etwas besonderes sein.

19. ἴσον geht auf κηρόν, gleich viel Wachs, gleich vertheilt, so wie die Regeln der Kunst es verlangen. Ueber die Quantität s. Anm. zu 6, 19. 20. κατθείην. S. Anm. zu 1, 60. 23. ἔτι καὶ. Vgl. 2, 137. Isocr. Areopag. § 38 ἔτι γὰρ καὶ νῦν ἴδοιμεν άν u. a.

« ForrigeFortsæt »