ΚΟΜΑΤΑΣ. αἱ δέ κε καὶ τὸ μόλῃς, ἁπαλὰν πτέριν ὧδε πατησεῖς ΛΑΚΩΝ. αὐτόθε μοι ποτέρισδε καὶ αὐτόθε βουκολιάσδευ τὰν σαυτῶ πατέων ἔχε τὰς δρύας. ἀλλὰ τίς ἄμμε, τίς κρινεῖ; αἴθ ̓ ἔνθοι ποθ ̓ ὁ βουκόλος ὧδ ̓ ὁ Λυκώπας. ΚΟΜΑΤΑΣ. οὐδὲν ἐγὼ τήνω ποτιδεύομαι· ἀλλὰ τὸν ἄνδρα, αἱ λῇς, τὸν δρυτόμον βωστρήσομες, ὃς τὰς ἐρείκας τήνας τὰς παρὰ τὴν ξυλοχίζεται· ἔστι δὲ Μόρσων. Ecl. 5, 67 pocula bina novo spumantia lacte quotannis craterasque duo statuam tibi pinguis olivi. Aen. 7, 147. Vgl. übrigens Anm. zu 1, 12. 55. καὶ τὸ, tu quoque . ut ego. Vgl. quoque bei Tibull 1, 2, 15. Liv. 22, 7 u. s. w. Es ist kein Hyperbaton, wie Mein. will. πτέριν. S. 3, 14. 56. γλάχων = γλήχων (Hom. Hymn. in Cer. 209) ist der auch bei uns wachsende Polei, mentha pulegium L., dessen gewürzhaften Geruch die Alten schätzten. Cic. ad Div. 16, 23 cras exspecto Leptam, ad cuius rutam pulegio mihi tui sermonis utendum est. Varro sagte nach Plin. H. N. 20, 54: dignior e pulegio corona quam e rosis. Abbildung: Blackwell Taf. 302. Plenck Taf. 469. Hayne XI Taf. 39. Düsseld. XIII Taf. 13. ἀνθεῦσαν. S. Dor. § 129. - ὑπεσσεῖται. Dor. § 115. = 57. τῶν ἀρνῶν μαλακώ τερα τῶν ἀρνείων δερμάτων. Schol. Vgl. über diese Kürze des Ausdrucks Anm. zu 2, 15. Liv. 21, 4, 8. Wegen des genus fem. vgl. 12, 4. 18, 42. 5, 144. 5, 149. 12, 6. 9, 7. 1, 6. 10, 31. 55 60 65 58. μὲν in der dritten Arsis des Verses wie 24, 86. Πανί. Vgl. zu 5, 14. Tibull. 2, 5, 27 lacte madens illic suberat Pan ilicis umbrae. 59. μέλιτος. Pan beschirmt auch die Bienen. Anth. Pal. 9, 226 μελισσοσόος Πάν. ποτέ - 60. αὐτόθε. Plaut. Capt. 3, 4, 71 istinc loquere, si quid vis. ρισδε = προσέριξε. Dor. § 117. βουκολιάσδευ βουκολιάζου. Dor. § 132. Mit der Bildung des Verses, wo im vierten Fusse nach καὶ das erste Wort des Verses wiederkehrt, vgl. 2, 113. 61. τὰν σαυτῶ, scil. γᾶν oder χώραν. Schol. Vgl. 22, 59. 62. αἴθ ̓ ἔνθοι κτλ. utinam alicunde huc veniat bubulcus Lycopas. που' ποθέ, ποθέν. Vgl. 14, 27. = 64. λῇς wie 1, 12. — βωστρήσου μες, Dor. § 125. Vgl. v. 66. — ἐρεί κας. ἐρείκη ist nach den Angaben der Alten die baumartige Haide, erica arborea L., die über mannshoch wächst, am Mittelmeer zu Hause ist, aber auch bei uns gedeiht. Dioscor. de mat. med. 1, 118. Plin. Η. Ν. 24, 39. ΛΑΚΩΝ. ἰω ξένε, μικκὸν ἄκουσον τείδ ̓ ἐνθών. ἄμμες γὰρ ἐρίσδομες ὅστις ἀρείων βουκολιαστάς ἐστι. τὸ δ ̓, ὦ φίλε, μήτ' ἐμέ, Μόρσων, ἐν χάριτι κρίνῃς, μήτ' ὧν τύγα τοῦτον ὀνάσης. ΚΟΜΑΤΑΣ. ναὶ ποτὶ τᾶν Νυμφῶν, Μόρσων φίλε, μήτε Κομάτα ΛΑΚΩΝ. μή τύ τις ήρώτη ποτ τῶ Διὸς αἴτε Σιβύρτα αἴτ' ἐμόν ἐστι, κάκιστε, τὸ ποίμνιον; ὡς λάλος ἐσσί. ΚΟΜΑΤΑΣ. βέντισθ ̓ οὗτος, ἐγὼ μὲν ἀλαθέα πάντ ̓ ἀγορεύω κοὐδὲν καυχέομαι· τὺ δ ̓ ἄγαν φιλοκέρτομος ἐσσί. ΛΑΚΩΝ. εἶα λέγ', εἴ τι λέγεις, καὶ τὸν ξένον ἐς πόλιν αὖθις ζῶντ ̓ ἄφες· ὦ Παιάν, ή στωμύλος ἦσθα, Κομάτα. ΚΟΜΑΤΑΣ. Ταὶ Μοῖσαι με φιλεῦντι πολὺ πλέον ἢ τὸν ἀοιδόν 67. τεΐδ ̓ wie Vers 32. — ἐνθών. Dor. § 42. ἐρίσδομες, Dor. § 125. 68-69, μήτε – μήτ ̓ ὦν, wie οὔτε οὔτ ̓ οὖν, Odyss. 11, 198 200. Soph. Oed. R. 90. Pind. Ol. 6, 19. Ueber v s. oben v. 21 und unten ν. 71. 69. ἐν χάριτι. Phocylides p. 28 Bergk. πᾶσι δίκαια νέμειν, μηδὲ κρίσιν ἐς χάριν ἕλκε. S. gr. Ausg. 169. — ὀνάσης. Dor. § 1205. 70. ποτὶ τᾶν N. S. 1, 12. 71. χαρίξῃ. S. Dor. § 120. 7273. Θουρίω Συβαρίτα. Die einst so mächtige Stadt Sybaris THEOKRIT VON FRITZSCHE. 2. Aufl. 70 75 80 ΛΑΚΩΝ. καὶ γὰρ ἔμ ̓ ὡπόλλων φιλέει μέγα, καὶ καλὸν αὐτῷ κριὸν ἐγὼ βόσκω· τὰ δὲ Κάρνεα καὶ δὴ ἐφέρπει. ΚΟΜΑΤΑΣ. πλὰν δύο τὰς λοιπὰς διδυματόκος αἶγας ἀμέλγω, καὶ μ ̓ ὁ παῖς ποθορεῦσα τάλαν" λέγει αὐτὸς ἀμέλγεις; 85 ΛΑΚΩΝ. φεῦ φεῦ Λάκων του ταλάρως σχεδὸν εἴκατι πληροί τυρῶ, καὶ τὸν ἄναβον ἐν ἄνθεσι παῖδα μολύνει. ΚΟΜΑΤΑΣ. βάλλει καὶ μάλοισι τὸν αἰπόλον & Κλεαρίστα τὰς αἶγας περελᾶντα καὶ ἁδύ τι ποππυλιάσει. ΛΑΚΩΝ. κἠμὲ γὰρ ὁ Κρατίδας τὸν ποιμένα λεῖος ὑπαντῶν ἐκμαίνει· λιπαρὰ δὲ παρ ̓ αὐχένα σείετ ̓ ἔθειρα. ΚΟΜΑΤΑΣ. ἀλλ ̓ οὐ σύμβλητ ̓ ἐστὶ κυνόσβατος οὐδ ̓ ἀνεμώνα 82. καὶ γὰρ ego quoque habeo quo glorier (oder quod cantem), nam . Vgl. 5, 90 und enim bei Cic. pro Caec. 3, 8 u. a. ὡπόλλων ὁ Ἀπόλλων. Vgl. 14, 12 ὡργεῖος. 13, 5 ὡμφιτρύωνος. 7, 98 ὥρατος. 12, 13 μυκλαϊάζων. 3, 47 ὤδωνις. 1, 109 χώδωνις. 7, 54 χωρίων. 2, 66 τω βούλοιο. 7, 4 κἀντιγένης. Nachahmung bei Virg. Ecl. 3, 62. 83. Κάρνεα = Κάρνεια (Herod. 7, 206) dorisches Fest zu Ehren des Apollon als des Herdengottes. S. Schömann gr. Alterth. II p. 437. Preller Myth. I p. 196. 84. πλαν, exceptis duabus. S. Dor. § 31. διδυματόκος. Dor. 8. 77. 90 86. εἴκατι. S. Dor. § 37. 87. ἄναβον. S. Dor. § 22. 88. βάλλει κτλ. Virg. Εcl. 3, 64 malo me Galatea petit, lasciva puella, et fugit ad salices et se cupit ante videri. Vgl. 6, 6-7 und sachlich zu 2, 120. Voss: kommt die schöne Binderin euch denn gar nicht in den Sinn? die mich wirft mit Haselnüssen und dann schreit: ich will dich küssen. τὸν αἰπ., Comatam. me, 89. παρελᾶντα. S. Dor. §. 44. Krüger II, I § 39 ἐλαύνω. — άδύ τι. Vgl. 1, 1. ποππυλιάσδει, sie wispert. (Vgl. v. 7 und Dor. § 117.) 90. ὑπαντῶν. Virg. Εcl. 3, 66 at mihi sese offert ultro meus ignis Amyntas. 91. σείετ'. Hor. Epod. 15, 9 intonsosque agitarit Apollinis aura capillos, 92. οὐ σύμβλ., denn Blätterfülle und süsser Duft entgehen ihnen. κυνόσβατος, nicht die Heckenrose, Hagebutte, sondern nach Fraas p. 74 die ungefüllte immergrüne Rose, rosa sempervirens Linn., mit weisser Blüthe. S. Dioscr. 1, 123. - ἀνεμώνα. Unter ἀνεμώνη verstehen die Griechen bald die ane πρὸς ῥόδα, τῶν ἄνδηρα παρ' αἱμασιαῖσι πεφύκει. ΛΑΚΩΝ. οὐδὲ γὰρ οὐδ ̓ ἀκύλοις ὀρομαλίδες· αἱ μὲν ἔχοντι λυπρὸν ἀπὸ πρίνοιο λεπύριον, αἱ δὲ μελιχραί. ΚΟΜΑΤΑΣ. κἀγὼ μὲν δωσῶ τῷ παρθένῳ αὐτίκα φάσσαν ἐκ τᾶς ἀρκεύθω καθελών· τηνεῖ γὰρ ἐφίσδει. ΛΑΚΩΝ. ἀλλ ̓ ἐγὼ ἐς χλαῖναν μαλακὸν πόκον, ὁππόκα πέξω τὰν οἶν τὰν πελλάν, Κρατίδα δωρήσομαι αυτός. mone coronaria Linn., Kranzwindröschen, Christblume, Zierleberblume, bald die anemone hortensis, Gartenwindröschen, Gartenleberblume. Die Blüthe der ersteren ist meist weiss, zuweilen auch roth oder von anderen Farben; die der letzteren in Sicilien, wo sie sich häufig auf sonnigen Wiesen findet, vorherrschend roth, oft purpurroth. S. Gussone 2, 1 p. 33. Die niedrige Pflanze ist an sich nicht mit der Rose zu vergleichen, wohl aber kann die Blüthe beider Arten, wenn man sie abgepflückt sieht, aus der Entfernung recht wohl für eine Flatterrose gehalten werden. Abbildung: Reichenb. 4 Taf. 49. Vgl. Lamarck Taf. 496. Ovid. Met. 10, 728 lässt sie aus dem Blut des Adonis, Bion 1, 66 aus den Thränen der über Adonis Tod jammernden Aphrodite entstehen. Nach Dierbach p. 155 ist die Anemone ein Symbol der leicht trocknenden Weiberthränen! Credat Iudaeus Apella. 93. ῥόδα. ῥόδον ist die Gartenrose, rosa centifolia. Anacr. 5 tò ῥόδον φέριστον ἄνθος Theophr. Η. Ρ1. 6, 6 ευοσμότατα ῥόδα τὰ ἐν Κυρήνῃ. - παρ' αἱμασιαϊσι. Catull. 62, 39 ut flos in septis secretus nescitur hortis. πεφύκει. S. Dor. 16. Odyss. 7, 127-128. Es wird dadurch dem Beete das zugeschrieben, was eigentlich der Pflanze darauf zukommt, wie in den deutschen Ausdrücken: die Beete blühen, die Wiesen wachsen. Vgl. Tibull. 1, 5, 22 area dum messes sole calente teret. Theokr. 6, 12. 24, 122. 8, 35. 95 Hor. Od. 4, 11, 9 cuncta festinat manus. Vgl. gr. Ausg. p. 172. 94. ȧnvlois, den schmackhaften Eicheln der Steineiche, quercus ilex, noivos v. 95. Schol. Odyss. 10, 242. Athen. 2 p. 50, F. · ὀροualides. Schon von den norddeutschen Holzäpfeln schmeckt die eine Art sehr gewürzhaft und süsser als manches Stadtkind denkt. Im südlicheren Europa kommt dieselbe an Geschmack unserem Kornapfel gleich. [ógoualídɛs bei Gregor. Ĉor. dial. Dor. § 76. Dasselbe geben die besten Handschriften k p bei Ziegler. Nach schol. cod. k p. 43 las der alte Erklärer Asklepiades hier ὁμομολίδες, was jedenfalls ὁμομαlides heissen soll, wie Ahrens geschrieben hat.] Vers 95 ist vñóv Conjectur von Meineke für λεπτὸν. Für diese Conjectur spricht auch cod. 9 m bei Ziegler (léлvçov). S. gr. Ausg. p. 172. ΚΟΜΑΤΑΣ. σίττ ̓ ἀπὸ τᾶς κοτίνω, ταὶ μηκάδες· ὧδε νέμεσθε, ὡς τὸ κάταντες τοῦτο γεώλοφον αἵ τε μυρίκαι. ΛΑΚΩΝ. οὐκ ἀπὸ τῆς δρυός, οὗτος ὁ Κώναρος ἅ τε Κιναίθα; τουτεῖ βοσκησεῖσθε ποτ ̓ ἀντολάς, ὡς ὁ Φάλαρος. ΚΟΜΑΤΑΣ. ἔστι δέ μοι γαυλὸς κυπαρίσσινος, ἔστι δὲ κρατήρ, ἔργον Πραξιτέλους ̇ τῷ παιδὶ δὲ ταῦτα φυλάσσω. ΛΑΚΩΝ. χαμῖν ἐστι κύων φιλοποίμνιος, ὃς λύκος ἄγχει, ὃν τῷ παιδὶ δίδωμι τὰ θηρία πάντα διώκειν. ་ ΚΟΜΑΤΑΣ, ἀκρίδες, αἳ τὸν φραγμὸν ὑπερπαδῆτε τὸν ἁμόν, μή μευ λωβασεῖσθε τὰς ἀμπέλος; ἐντὶ γὰρ ἆβαι. ΛΑΚΩΝ. τοὶ τέττιγες, ὁρῆτε τον αιπόλον ὡς ἐρεθίζω ̇ 100 105 110 zur Verfertigung von allerlei Geräthen und Götterbildern benutzt. Plin. Η. Ν. 16, 78. 79. Thuc. 2, 34. Theophr. H. Pl. 5, 3. 105. Πραξιτέλευς. S. Dor. § 48. Das Natürlichste ist, dass wir an den berühmten Bildhauer Praxiteles aus Athen denken, so dass der Hirt in ähnlicher komischer Weise prahlt wie Korydon 4, 31. Ueber Praxiteles s. Müller Archeol. § 127. 106. χάμῖν = καὶ ἡμῖν. Vgl. 14, 27, wo Aeschines eben so wie hier der Hirt von sich im Pural redet. S. gr. Ausg. p. 174. κύων. Vgl. 8, 65. Hiob 30, 1.- φιλοποίμνιος amica vis pastoribus bei Horaz, Epod. 6, 6. - λύκος. S. Dor. § 77. Vgl. unten, v. 109, ἀμπέλος. = 107. δίδωμι. S. zu 1, 5. 108. ὑπερπαδῆτε. S. Dor. § 56. 109. μὴ λωβασεῖσθε; S. Anm. zu 5, 3. άβαι ήβαι, denn sie sind noch völlige Jugend, völlige Jungfern. Vgl. Eur. Ion 480 νεηνίδες ηβαι. Krüger I, II § 44, 3 Α. 2. - Virg. Ecl. 3, 11 sagt: vites novellae. Mit γάρ vgl. 21, 26. [Varianten in den Scholien: άβαι, αναι, ἄζαι, αὐταί. S. gr. Ausg. p. 174.] |