οὔτι λίην ἀρίσημος ἐν ὕλῃ χλωρὰ θεούσῃ, τῇ μιν ἄρα προσέειπε Διὸς γόνον ὑψίστοιο Αὐγείω φίλος υἱὸς ὅθεν μετόπισθεν ἰόντα, ἧκα παρακλίνας κεφαλὴν κατὰ δεξιὸν ὦμον·

ξεῖνε, πάλαι τινὰ πάγχυ σέθεν πέρι μῦθον ἀκούσας, εἰ σεῦ περ, σφετέρῃσιν ἐνὶ φρεσὶ βάλλομαι ἄρτι. ἤλυθε γὰρ στείχων τις ἀπ' Αργεος ὡς μέσος ἀκμῆς ἐνθάδ' Αχαιὸς ἀνὴρ Ελίκης ἐξ ἀγχιάλοιο

ὃς δή τοι μυθεῖτο καὶ ἐν πλεόνεσσιν Ἐπειῶν, οὖνεκεν Αργείων τις ἔθεν παρεόντος ὄλεσσε θηρίον, αἰνολέοντα, κακὸν τέρας ἀγροιώταις, κοίλην αὖλιν ἔχοντα Διὸς Νεμέοιο παρ ̓ ἄλσος, οὐκ οἶδ ̓ ἀτρεκέως ἢ Αργεος ἐξ ἱεροῖο

η

αὐτόθεν ἢ Τίρυνθα νέμων πόλιν ή Μυκήνην.
ὡς κεῖνος ἀγόρευε γένος δέ μιν εἶναι ἔφασκεν,
εἰ ἐτεόν περ ἐγὼ μιμνήσκομαι, ἐκ Περσῆος.
ἔλπομαι οὐχ ἕτερον τόδε τλήμεναι Αἰγιαλήων
ἠὲ σέ· δέρμα δὲ θηρὸς ἀριφραδέως ἀγορεύει
χειρῶν καρτερὸν ἔργον, ὅ τοι περὶ πλευρὰ καλύπτει.
εἴπ ̓ ἄγε νῦν μοι πρώτον, ἵνα γνώω κατὰ θυμόν,

158. θεουση Meineke] ἐούσῃ 163. εἰ σεῦ περ Ahrens] ὡς εἴπερ

158. χλωρὰ θ., in dem sich grün dahinziehenden Walde. Hesiod Scut. 146 στόμα πλῆτο ὀδόντων λευκὰ θεόντων. Εpigr. 1046, 83 Kaibel.

160. ἔθεν. G. Meyer § 415. Ebenso τ. 167 ἔθεν παρ. = se praesente. 163. σφ. S. Anm. zu v. 55.

164. μέσος ἀκμῆς, in medio aetatis flore. (Ameis.) Oppian Hal. 3, 645 οἱ μὲν ἔασιν ὁπλότεροι, τοὶ δ ̓ εἰσὶ γεραίτεροι, οἱ δ ̓ ἐνὶ μέσσῃ on. Mit dem Genetiv vgl. z. B. Plat. Epinom. p. 987 Β τόπος μέσος χειμῶνος καὶ τῆς θερινῆς φύσεως. ὡς steht nach Analogie des bei Krüger I $ 69, 63, 5 besprochenen Gebrauches.

168. κακὸν τέρας. Ähnlich wie mali fures bei Hor. Sat. 1, 1, 77 und anderes derart bei lat. Dichtern gesagt ist, finden wir bei Theokrit sehr oft das Adjectivum κακός unmittelbar vor sein Substantivum gesetzt, zuweilen unserem böse" entsprechend. Vgl. 2, 58. 4, 47.

160

165

170

175

15, 50. 2, 161. 2, 136. 14, 31. 24, 18. 24, 23. Ilias 6, 357 u. a.

169. Διὸς — ἄλσος. Pind. Nem. 2, 4 Νεμεναίου ἐν πολυυμνήτῳ Διὸς ἄλσει. Pausan. 2, 15, 2.

170. bleibt lang wie z. B. Ilias 22, 135 ἢ ἠελίου ἀνιόντος. Vgl. Theokr. 7, 77 u. 88. 15, 129. 16, 62. Verkürzt ist ή 18, 30. 22, 11. Vgl. Näke, opusc. II p. 242. ἱεροῖο. Vgl. Odyss. 1, 2.

171. αὐτόθεν. Thuk. 5, 83 ἐκ τοῦ Αργεος αὐτόθεν. Odyss. 13, 56.

173. εἰ ἐτεόν. Vgl. z. B. Odyss. 9, 529. — ἐκ Περσῆος. Alkmene, die Mutter des Herakles, ist die Tochter des Elektryon, Enkelin des Perseus. Diod. 4, 9. Apollod. 2, 4, 4. Das einsilbige Wort Ex verbindet sich eng mit dem folgenden Molossus oder Antibacchius Περσῆος. Vgl. 15, 145. 11, 58. Odyss. 2, 136.

174. Αἰγιαλήων, hier = Αργείων. S. Meineke, analecta Alex. p. 116..

ἥρως, εἴτ ̓ ἐτύμως μαντεύομαι εἴτε καὶ οὐκί,
εἰ σύγ ̓ ἐκεῖνος, ὃν ἧμιν ἀκουόντεσσιν ἔειπεν
οὐξ Ελίκηθεν ̓Αχαιός, ἐγὼ δέ σε φράζομαι ὀρθῶς.
εἰπὲ δ ̓ ὅπως ὀλον τόδε θηρίον αὐτὸς ἔπεφνες,
ὅππως τ' εὔνδρον Νεμέης εἰσήλυθε χώρον.

οὐ μὲν γάρ κε τοσόνδε κατ' Απίδα κνώδαλον εὕροις
ἱμείρων ἰδέειν, ἐπεὶ οὐ μάλα τηλίκα βόσκει,
ἀλλ ̓ ἄρκτους τε σύας τε λύκων τ' ὀλοφώιον ἔρνος.
τῷ καὶ θαυμάζεσκον ἀκούοντες τότε μῦθον·
οἱ δέ νυ καὶ ψεύδεσθαι ὁδοιπόρον ἀνέρ ̓ ἔφαντο
γλώσσης μαψιδίοιο χαριζόμενον παρεοῦσιν.

ὡς εἰπὼν μέσσης ἐξηρώησε κελεύθου Φυλεύς, ὄφρα κιοῦσιν ἅμα σφίσιν ἄρκιος εἴη καί ῥά τε ῥηίτερον φαμένου κλύοι Ἡρακλῆος, ὅς μιν ὁμαρτήσας τοίῳ προσελέξατο μύθῳ

ὦ Αὐγηιάδη, τὸ μὲν ὅττι με πρῶτον ἀνήρευ, αὐτὸς καὶ μάλα ῥεῖα κατὰ στάθμην ἐνόησας. ἀμφὶ δέ σοι τὰ ἕκαστα λέγοιμί κε τοῦδε πελώρου ὅππως ἐκράανθεν, ἐπεὶ λελίησαι ἀκούειν, νόσφιν γ ̓ ἢ ὅθεν ἦλθε· τὸ γὰρ πολέων περ

183. Ἀπίδα. Απίς heifst hier wie bei Apoll. Rhod. 4, 1564 der Peloponnes, welchen Aesch. Agam. 247 Απία γαῖα nennt. Vgl. Ilias 1, 270. Buttmann, Lexilog. 1 4 p. 63. Hiller, Eratosth. carm. rel. p. 13 f.

185. ἔρνος. Vgl. Aesch. Eum. 636 οἷον ἔρνος οὔτις ἂν τέκοι θεός. Theokr. 7, 44. 28, 7. Verg. Georg. 2, 151 saeva leonum semina.

188. γλώσσης. Der Genetir steht wie Odyss. 1, 140 χαριζομένη παρεόντων. Vgl. Odyss. 14, 387. Hesiod W. u. Τ. 709 μηδὲ ψεύδεσθαι γλώσ

ἐόντων

180

185

190

195

σης χάριν. Aesch. Prom. 294 μάτην χαριτογλωσσεῖν.

189. μέσσης κτλ. Man sieht nicht ein, warum er dies nicht

schon beim Beginn seiner Rede gethan hat. Vgl. v. 155 flg.

195. τὰ ἕκαστα, wie Ilias 11, 706. 7, 215. - λέγοιμί κε. Krüger I § 54, 3, 7.

196. λελίησαι. Bei Homer fndet sich von dieser Perfectform nur das Participium λελιημένος, spätere Dichter brauchen aber auch den Indicativ des Perfectum und das Plusquamperfectum, z. B. Apoll. Rhod. 3, 1158. S. Lehrs, quaestt. ep. p. 290.

Αργείων οὐδείς κεν ἔχοι σάφα μυθήσασθαι·
οἷον δ ̓ ἀθανάτων τίν ̓ ἐίσκομεν ἀνδράσι πῆμα
ἱρῶν μηνίσαντα Φορωνείδῃσιν ἐφεῖναι.
πάντας γὰρ πισῆας ἐπικλύζων ποταμὸς ὥς
λῖς ἄμοτον κεράιζε, μάλιστα δὲ Βεμβιναίους,
οἵ ἑθεν ἄγχιστοι ναῖον ἄτλητα παθόντες.
τὸν μὲν ἐμοὶ πρώτιστα τελεῖν ἐπέταξεν ἄεθλον
Εὐρυσθεύς, κτεῖναι δέ μ' ἐφίετο θηρίον αἰνόν.
αὐτὰρ ἐγὼ κέρας ὑγρὸν ἑλὼν κοίλην τε φαρέτρην
ἰῶν ἐμπλείην νεόμην, ἑτέρηφι δὲ βάκτρον
εὐπαγές, αὐτόφλοιον, ἐπηρεφέος κοτίνοιο,
ἔμμητρον, τὸ μὲν αὐτὸς ὑπὸ ζαθέω Ἑλικῶνι
εὑρὼν σὺν πυκινῇσιν ὁλοσχερὲς ἔσπασα ῥίζαις.
αὐτὰρ ἐπεὶ τὸν χῶρον, ὅθι λῖς ἦεν, ἵκανον,

199. ἀθανάτων. Hesiod. Theog. 328 τὸν (den Löwen) Ἥρη θρέψασα, Διὸς κυδνὴ παράκοιτις, γουνοῖσιν κατένασσε Νεμείης, πῆμ ̓ ἀνθρώποις. 200. ἱρῶν μ. Vgl. Ilias 5, 178. Krüger I und II § 47, 21. Φορωνείδησιν hier = Αργείοις. Vgl. Steph. Byz. s. v. "Agyos p. 113 Mein.

201. πισῆας, die Bewohner der Auen und Niederungen. Das Wort ist gebildet nach der Analogie von πεδιεύς, der Bewohner der Ebene. – ποταμὸς ὥς. Vgl. Ilias 13, 531 αἰγυπιὸς ὥς, das häufge θεὸς ὥς u. ähnl.

202. Βεμβιναίους. Βεμβίνη ist nach Strabo 8, 6 p. 377 ein Flecken in Argolis unweit Nemea, wo der Löwe hauste. Von Panyasis haben sich die Verse erhalten: δέρμα τε θήρειον Βεμβινήταο λέοντος und καὶ Βεμβινήταο πελώρου δέρμα λέοντος. S. Panyas. frgm. ed. Tzschirner p. 43. Die Höhle des Löwen zeigte man noch zu Pausanias' Zeit (Paus. 2, 15, 2). Jetzt läfst sich nach Curtius, Peloponn. 2 p. 506, über die Örtlichkeit nichts Bestimmtes ermitteln.

203. οι έθεν wie z. B. Ilias 15, 199. ναῖον. Mit der Dehnung von -ov vgl. Ilias 18, 222. Odyss. 7, 341. Spitzner de versu Gr. her. Ρ. 62.

204. πρώτιστα. Damit stimmt

THEOKRIT VON FRITZSCHE.

200

205

210

die gewöhnliche Tradition: πρώτα μὲν ἐν Νεμέα βριαρόν κατέπεφνε λέοντα. Vgl. Diod. 4, 11.

206. κέρας ὑγρόν arcum fexibilem, sinuatum.

208. ἐπηρεφέος. Vgl. 7, 9. κοτίνοιο. S. zu 5, 32.

209. ζαθέω Ἑλικ. Hesiod Theog. 1 Μουσάων Ελικωνιάδων ἀρχώμεθ' ἀείδειν, αἴθ ̓ Ἑλικῶνος ἔχουσιν ὄρος μέγα τε ζάθεόν τε. Bei Theokrit finden wir öfters in der fünften Hebung des Verses den langen Endvocal des Adjectivum trotz des Hiatus unverkürzt, wenn das dazu gehörige Substantivum unmittelbar darauf folgt und einen Ionicus a minori bildet, namentlich häufig, wenn das Substantivum ein Nomen proprium ist. S. Theokr. 15, 123. 10, 28. 2, 46. 15, 102. 16, 31 u. 41. 22, 141. Vorgänger ist auch hier Homer, z. B. Odyss. 8, 404. Odyss. 2, 17. 2, 259. Vgl. auch Theokr. 17, 79. Die römischen Dichter ahmen diesen Gebrauch bei griechischen Eigennamen mehrfach nach, z. B. Verg. Ecl. 2, 24.

211. tov z. Vgl. Odyss. 9, 181.—

. Das in od ist in der vierten Hebung (s. Anm. zu v. 10) gedehnt wie an derselben Versstelle Ilias 4, 516. Theokr. 25, 226. Ubrigens findet sich gerade vor dem Substantivum lis und gerade wieder in 17

δὴ τότε τόξον ἑλων στρεπτὴν ἐπέλασσα κορώνῃ
νευρειήν, περὶ δ ̓ τὸν ἐχέστονον εἶπαρ ἔβησα.
πάντῃ δ ̓ ὄσσε φέρων ὀλον τέρας ἐσκοπίαζον,
εἴ μιν ἐσαθρήσαιμι πάρος τί με κεῖνον ἐδέσθαι.
ἤματος ἦν τὸ μεσηγύ, καὶ οὐδενὸς ἔχνια τοίου
φρασθῆναι δυνάμην οὐδ ̓ ὠρυγμοίο πυθέσθαι.
οὐδὲ μὲν ἀνθρώπων τις ἔην ἐπὶ βουσὶ καὶ ἔργοις
φαινόμενος σπορίμοιο δι' αὔλακος, ὅντιν ̓ ἐροίμην,
ἀλλὰ κατὰ σταθμούς χλωρόν δέος εἶχεν ἕκαστον.
οὐ μὴν πρὶν πόδας ἔσχον ὄρος τανύφυλλον ἐρευνῶν,
πρὶν ἰδέειν ἀλκῆς τε παραυτίκα πειρηθῆναι.
ἤτοι ὁ μὲν σήραγγα προδείελος ἔστιχεν εἰς ἥν,
βεβρωκώς κρειῶν τε καὶ αἵματος, ἀμφὶ δὲ χαίτας
αὐχμηρὰς πεπάλακτο φόνῳ χαροπόν τε πρόσωπον
στήθεά τε, γλώσσῃ δὲ περιλιχμᾶτο γένειον.
αὐτὰρ ἐγὼ θάμνοισιν ἄφαρ σκιεροῖσιν ἐκρύφθην
ἐν ῥίῳ ὑλήεντι δεδεγμένος ὁππόθ ̓ ἵκοιτο,
καὶ βάλον άσσον ιόντος ἀριστερὸν ἐς κενεῶνα
τηϋσίως· οὐ γάρ τι βέλος διὰ σαρκὸς ὄλισθεν
ὀκριόεν, χλωρῇ δὲ παλίσσυτον ἔμπεσε ποίῃ.

215

220

225

230

Diodor 4, 11 von dem Löwen: διέτριβε δὲ μάλιστα μεταξύ Μυκη νῶν καὶ Νεμέας περὶ ὄρος τὸ καλούμενον ἀπὸ τοῦ συμβεβηκότος Τρητόν· εἶχε γὰρ περὶ τὴν ῥίζαν διώρυχα διηνεκή, καθ ̓ ἣν εἰώθει φωλεύειν τὸ θηρίον.

212. στρεπτὴν Βrodäus] στρεπτῇ 216. τοίου Hermann] τοῖα
der vierten Hebung die Dehnung
einer Kürze an folgenden Stellen
der Ilias: 11, 480. 11, 239. 17, 109.
18, 318 (ὥστε λις ἠυγένειος).
213. νευρειήν νευράν. Vgl.
Lobeck, paralipomena gramm. Gr.
γ. 354.
ἐχέστονον ist gesagt
nach der Analogie des homerischen
βέλος ἐχεπευκές. Ilias 1, 51.

=

216. μ. ἦν. Mit dem Asyndeton des Satzes vgl. die Erzählung Odyss. 3, 180.

220. χλωρ. δ., homerische Verbindung.

221. ἔσχον, sustinui gradum (Ovid Fast. 6, 398). Vgl. 7, 54. Ilias 11, 848.

222. ιδέειν. Da alles Vorhergehende sich auf das Suchen des Löwen bezieht, kann der Objectsbegriff vom Leser leicht ergänzt werden.

223. σήραγγα. Heliodor Aeth. 2, 24 λῃσταὶ δυσάλωτοι παντάπασιν, ὅσα φωλεοῖς καὶ σήραγξι χρώμενοι.

224. βεβρ. κρειῶν. S. Anm. zu 2, 151-152. Odyss. 22, 402 ὥστε λέοντα, ὅς δά τε βεβρωκώς βοὺς ἔρ χεται ἀγραυλοιο· πᾶν δ ̓ ἄρα οἱ στῆθός τε παρήιά τ' ἀμφοτέρωθεν αἱματόεντα πέλει· δεινὸς δ ̓ εἰς ὦπα ιδέσθαι.

228. φίῳ υλήεντι, wie Odyss. 9, 191. Vgl. Hymn. Homer. in Apoll. Pyth. 204. δεδεγμένος κτλ. Vgl. Ilias 9, 191 δέγμενος Αιακίδην ὁπότε λήξειεν ἀείδων.

230. ὄλισθεν. Vgl. Lucian de domo 12 ναῦς λείως ἐπ ̓ ἄκρων τῶν κυμάτων διολισθάνουσα. Es entspricht das Verbum ὀλισθάνω auch hier ganz unserem deutschen glei

ten.

αὐτὰρ ὁ κρᾶτα δαφοινὸν ἀπὸ χθονὸς ὦκ ̓ ἐπάειρε
θαμβήσας, πάντῃ δὲ διέδρακεν ὀφθαλμοῖσι
σκεπτόμενος, λαμυροὺς δὲ χανὼν ὑπ ̓ ὀδόντας ἔφηνε.
τῷ δ ̓ ἐγὼ ἄλλον ὀιστὸν ἀπὸ νευρῆς προΐαλλον,
ἀσχαλόων ὥς μ ̓ ὁ πρὶν ἐτώσιος ἔκφυγε χειρός
μεσσηγὺς δ ̓ ἔβαλον στηθέων, ὅθι πνεύμονος ἕδρη.
ἀλλ ̓ οὐδ ̓ ὡς ὑπὸ βύρσαν ἔδυ πολυώδυνος ιός,
ἀλλ ̓ ἔπεσε προπάροιθε ποδῶν ἀνεμώλιος αὕτως.
τὸ τρίτον αὖ μέλλεσκον ἀσώμενος ἐν φρεσὶν αἰνῶς
αὐερύειν· ὁ δέ μ' εἶδε περιγληνώμενος ὄσσοις
θὴρ ἄμοτος, μακρὴν δὲ περ ̓ ἐγνύῃσιν ἕλιξε
κέρκον, ἄφαρ δὲ μάχης ἐμνήσατο· πᾶς δέ οἱ αὐχήν
θυμοῦ ἐνεπλήσθη, πυρσαὶ δ ̓ ἔφριξαν ἔθειραι
σκυζομένῳ, κυρτὴ δὲ ῥάχις γένετ' ηύτε τόξον,
πάντοθεν εἰληθέντος ὑπὸ λαγόνας τε καὶ ἐξύν.
ὡς δ ̓ ὅτ ̓ ἂν ἁρματοπηγὸς ἀνὴρ πολέων ἴδρις ἔργων
ὅρπηκας κάμπτῃσιν ἐρινεοῦ εὐκεάτοιο,

286. μ' ὁ Briggs] μοι

232. δαφοινόν, caput fulvum (nicht cruentum,wie Kiefsling meint). Ilias 10, 23 δαφοινὸν δέρμα λέοντος. Lucr. 5, 899 corpora fulva leonum.

234. λαμυρούς, impudentes (nicht, wie eine Glofse erklärt, ἐκπληκτικούς). Vgl. 24, 24 ἀναι δέας ὀδόντας. Meleag. in Anth. Pal. 5, 180 Ἔρως λαμυροῖς ὄμμασι πικρὰ γελᾷ. — ὑπέφηνε. Vgl. 6, 38. 22, 38-40.

235. ἐγ ὼ steht mit einer gewissen Fülle des Ausdrucks, ohne dafs ein besonderer Nachdruck darauf läge (wie schon bei Homer, Ilias 1, 207 ἦλθον ἐγὼ παύσουσα τὸ σὸν μένος). Vgl. Theokr. 2, 28 u. 54. 5, 83 u. 146. 25, 262. Cic. pr. Rosc. Am. 1 credo ego vos mirari, iudices. ἀπὸ νευρῆς mit gedehntem o wie z. B. Ilias 11, 476 und 664 lã άnò νευρῆς. Vgl. Theokr. 17, 72 mit Ilias 16, 375 und 15, 625. Spitzner p. 52. Hermann, Orph. p. 701.

240. ἀσώμενος, stomachabundus. Theognis 657 μηδὲν ἄγαν χαλεποῖσιν ἀσῶ φρένα μηδ ̓ ἀγαθοῖσιν χαῖρ ̓, ἐπεί ἐστ ̓ ἀνδρὸς πάντα φέρειν ἀγαθοῦ.

242. ἄμοτος steht als eigent

235

240

245

liches Adjectivum auch bei Moschos 4, 104, und vielleicht ist auch oben ν. 202 ἄμοτος die richtige Lesart. Homer hat nur das adverbiell gebrauchte Neutrum. περ ̓ ἐγν. Mit der Beschreibung vgl. Ilias 20, 170. Hes. Scut. 430. Die Elision von zeqi ist als Nachahmung von Ausdrücken wie Hesiod Theog. 678 περίαχε und 733 περοίχεται zu betrachten. Denn bei Homer und den Attikern wird so nicht elidiert; wohl aber im äolischen Dialekte und einige Male bei Pindar (Olymp. 6, 38. Pyth. 4, 265). S. Ahrens de dial. Dor. p. 357. Aeol. p. 150.

243. μ. ἐμνήσ. Vgl. 24, 62. — αὐχὴν κτλ. Vgl. Hiob 39, 19.

246, ὑπὸ. Der Vocal vor dem mit λ anfangenden Worte hier und 22, 121 gedehat wie z. B. Ilias 22, 307 ὑπὸ λαπάρην. 23, 215. 13, 334. S. die Stellen bei Hoffmann, quaestt. Hom. 1 p. 132 und Hermann, Orph. p. 706. Vgl. Anm. zu v. 10.

247. ἁρμ. Vgl. Ilias 4, 485. 248. ἐρινεοῖ. Vgl. Ilias 21, 37. εὐκε άτοιο, fissilis (Verg. Aen. 6, 181).