Billeder på siden
PDF
ePub

point de vue industriel, contient aussi des données ethnographiques. Bijdr. X contient des publications de MM. N. ADRIANI (p. 461: Sangireesche teksten met aanteekeningen); Dr. J. S. SPEIJER (p. 616: Jatakamala, Garland of birth-stories); Dr. H. KERN (p. 662: Fabelen in het Rottineesch); Dr. H. H. JUYNBOLL (p. 712: Overeenkomst van Minahassische en Sangireesche met Javaansche en Maleische verhalen). M. le doct. H. F. C. TEN KATE (T. A. G. p. 659: Verslag eener reis in de Timorgroep en Polynesië) continue son journal de voyage, qui contient beaucoup de données intéressantes. M. H. A. JANSEN, missionnaire catholique à Atapupu, île de Timor, (Van Noord tot Zuid dwars door het land der Beloneesche koppensnellers. 's Gravenhage) publie ses notes d'excursion. Nous trouvons encore des détails ethnographiques dans les articles de M. W. G. Boot (T. A. G. 1893 p. 650); et de M. H. HENDRIKS (Nederl. Zendingstijds. p. 129: De heidensche bevolking op het eiland Boeroe). M. J. D. E. SCHMELTZ (Schnecken und Muscheln im Leben der Völker Indonesiens und Oceaniens. Leiden) publie le discours qu'il a lu dans la B. A. Anthrop. Section.

una

AUSTRALIE ET OCÉANIE.

M. le doct. E. H. GIGLIOLI (Appunti intorno ad collezione etnografica fatta durante il terzo viaggio di Cook e conservate nel R. Museo. Firenze) décrit les reliques du troisième voyage de Cook conservées à Florence. A. I. XXIV contient une étude de M. SIDNEY H. RAY (p. 15: The Languages of British New-Guinea). Le rév. MAC FARLANE (D. R. G. XV no. 4) décrit une île exclusivement habitée par des femmes, au sud de la Nouvelle-Guinée; et M. ALFRED C. HADDON (Ill. Archaeologist 1893 p. 107: Wood-Carving in the Trobriands. Av. ill.) donne des détails sur des îles situées au S. E. de la Nouvelle Guinée. A. A. E. XXIV contient encore deux notices du prof. E. H. GIGLIOLI (p. 221: Di alcuni ornamenti discoidali di conchiglia in uso preso popoli della Melanesia; p. 231: Due interessanti e rari amuleti dalle Isole Salamone). Notons enfin les articles de M. C. RIBBE (Gl. p. 133: Reise nach Bougainville, Solomonen); du Dr. J. DENIKER (Bull. S. A.: Les indigènes de Lifou, îles Loyauté); du Dr. E. DAVILLÉ (S. G. C. R. p. 297: Les Nouvelles-Hébrides); et de M. BASIL THOMSON (B. A. Anthrop. Section: The Pantheon of the Fijians).

AFRIQUE.

Les Proc. Oriental Club, Philadelphia publient une étude de M. D. G. BRINTON (The Alphabets of the Berbers); M. J. E. BUDGETT MEAKIN (A. I. XXIV p. 1: The Morocco Berbers) décrit la population indigène du Maroc. M. le doct. RANÇON (Bull. Bordeaux p. 433: Le Bondou) donne une étude de géographie et I. A. f. E. VII.

d'histoire soudaniennes. M. ALEX. L. D'ALBECA) T. du M. livr. 1752 suiv.) nous emmène au Dahomey. M. KAYSER (Verh. A. G.) fait des communications détaillées anthropométriques sur les habitants du pays de Togo en y ajoutant des dessins de tatouage (pag. 183 suiv.); ajoutons-y les communications du Dr. R. BUTTNER (Gl. LXVI p. 1: Die Forschungsstation Bismarckburg in Adeli, Togoland. Av. ill.); et de M. STAUDINGER (Verh. A. G. p. 134: Ueber die Kamerun-Expedition der HHrn v. Uechtritz und Passarge und das Auffinden von Felszeichnungen bei Jola Av. fig.).

Les notes de voyage du comte ERNST HOYos (G. G. Wien p. 337: Meine und Graf Richard Coudenhove's Reise nach dem Somali-Lande) ne donnent que peu de détails ethnographiques. M. le doct. STUHLMANN (Mitth. D. S. p. 225) fait quelques communications provisoires sur son expédition en Usaramo; le même journal (p. 213: Geschichte der Magwangwara) publie un récit de M. PRINCE, fondé sur des données qu'il a reçues d'un Arabe et du défunt sultan. N. Ausl. (p. 376, 395: Die Wassiba) publie un article du Dr. K. WEULE. M. le doct. CATAT (T. du M. livr. 1745 suiv.) continue son récit de voyage en Madagascar; la meme ile est le sujet de communications de M. A. JULLY (Anthr. p. 385: Funérailles, tombeaux et honneurs rendus aux morts à Madagascar). M. HÉLI CHATELAIN (Am. G. S. XXVI p. 123: Bantu Notes and Vocabularies) publie des matériaux recueillis par M. W. R. SUMMERS. Verh. A. G. contiennent des communications de M. SCHLÖMANN (p. 64: Die Malepa in Transvaal); et des observations sur les Damaras à propos d'un individu arrivé récemment à Berlin, par M. G. FRITSCH (p. 79). AMÉRIQUE.

M. EMIL SCHMIDT (Vorgeschichte Nord-Amerika's im Gebiet der Vereinigten Staaten, Braunschweig. Av. pl. et fig.) donne la préhistorique des Etats Unis. Am. A. contient des contributions de M. OTIS T. MASON (p. 275: Migration and the Food Quest. A Study on the Peopling of America); et de M. F. PARRY (The Sacred Symbols and Numbers of Abori ginal America in Ancient and Modern Times). M. le doct. F. BOAS publie diverses études (Mem. of the Intern. Congress of Anthr. Chicago p. 37: The Anthropology of the North-American Indian; ibid. p. 339: Classification of the Languages of the North Pacific Coast; B. A. Anthr. Section: The Indians of the Lower Fraser River in Canada; A. G. Wien p. 97: Der Eskimo-Dialekt des Cumberland-Sundes; Verh. A. G. p. 281: Sagen der Indianer an der Nordwestküste Amerika's. Les Trans. Can. Inst. publient une étude du R. P. A. G. MORICE (IV, I no. 7: Notes, archaeological, industrial and sociological on the 33

Western Dénés, with an ethnological sketch of the same. Av. beaucoup de fig.) M. le doct. E. KURZ (G. G. Bern XIII p. 22) publie une partie du journal de son oncle, le peintre FRIEDRICH KURZ, ayant rapport à son séjour parmi les Indiens du Missouri, 1848-1852, avec des illustrations intéressantes. Des détails sur quelques tribus indiennes sont dûs à M. A. JACOBSEN (Verh. A. G. p. 104: Der zweite Typus der Geheimbünde bei den Nordwest-Amerikanern. Av. fig.); et au Dr. W. J. HOFFMAN (Gl. p. 96: Bildnisse von Fox-, Kickapoo- und Pottawatomi-Indianern).

Mme ZELIA NUTTALL (Note on the ancient Mexican Calendar System) nous envoit une communication, qu'elle a faite au dixième Congrès international d'Américanistes. L'écriture Maya est le sujet d'articles de M. E. FÖRSTEMANN (Gl. p. 78: Die Mayahieroglyphen. Av. fig.); et de M. J. WALTER FEWKES (Am. A. p. 260: A Study of certain Figures in a Maya-codex. Av. 4 pl.). Gl. contient encore une description de sculptures anciennes (p. 100: Die Steinbildwerke von Santa Lucia Cozumahualpa. Av. fig.); et une étude du Dr. K. SAPPER (p. 90: Indianische Ortsnamen im nördlichen Mittelamerica). M. H. PoLAKOWSKY (Verh. A. G. p. 70) décrit les Indiens de la république Costa-Rica, spécialement les Guatusos. Av.; et M. H. CANDELIER (S. N. Cull. 1894 p. 1.) donne des détails sur les Indiens sauvages de la péninsule Goajira.

M. SANTIAGO M. BASURCO (T. du M. livr. 1747) décrit ses trois semaines de séjour chez les Indiens Cayapas. M. P. EHRENREICH (Gl. p. 81: Ueber einige ältere Bildnisse südamerikanischer Indianer. Av. pl.) fait des remarques à propos de la collection ethnographique de Copenhague. Le même savant publie de nouveaux matériaux pour la linguistique du Brésil (Z. E. p. 115: Die Sprache der Cayapo). Le Pérou fait le sujet de communications du Dr. J. DANIELLI (A. A. E. p. 105: Contributo allo Studio del Tatuaggio negli antichi Peruviani); et de M. G. BUSCHAN (A. G. Corr. p. 53: Vorgeschichtliche Trepanation im alten Peru). M. le doct. R. VERNEAU (Anthr. p. 420) décrit des crânes prehistoriques de Patagonie. la Haye, octobre 1894.

Dr. G. J. Dozy.

Х. Живая Старина, періодическое изданіе Отдѣленія Этнографіи Императорскаго Русскаго Географическаго Общества подъ редакціею Предсѣдашельствующаго въ Отдѣленіи Этнографіи В. И. Ламанскаго. Годъ третій. С. Петербургъ, 1893 (Žiwaja Starina, 3de jaargang).

Evenals wij bij onze aankondiging van den 2en jaargang der Ziwaja Starina gedaan hebben, zullen wij van den voor ons liggenden jaargang den inhoud in 't kort mededeelen; alleen bij onderwerpen die

meer rechtstreeks tot het gebied der volksbeschrijving behooren, zullen wij ons veroorloven langer stil te staan.

De 3e jaargang opent met een artikel van M. DOWNAR ZAPOLSKIJ, getiteld: „Opmerkingen over de Witrussische tongvallen", welk stuk gevolgd wordt door de voortzetting van SREZNEWSKIJ'S „Reisbrieven". Van linguistisch-ethnologischen aard is de verhandeling van J. TRUSMAN over „De afkomst der Koeren", d. i. der oude bewoners van 't westelijk gedeelte van het hedendaagsche Koerland. Terwijl SJÖGRÉN en WIEDEMANN op grond van hun nasporingen de overtuiging uitspreken, dat niet alleen de Lieven van Lijfland en de tegenwoordige bewoners van 't noordelijk kustgebied van Koerland één en hetzelfde volk zijn, maar ook de oude Koeren, tracht TRUSMAN aan te toonen dat deze laatsten, evenals de naverwante bewoners van 't eiland Ösel, van Finsche afkomst zijn. Een onderzoek van Koersche plaats- en persoonsnamen, zooals men die in oude documenten van de 13e eeuw en later aantreft, heeft hem de middelen verschaft om zijn gevoelen met deugdelijke gronden te staven. Zoo wordt o. a. de vorstennaam Lammechinus, vermeld in een stuk van 1230, door hem vergeleken met den uit de Kalewala welbekenden naam van den Finschen held Lemminkäinen, Estisch Lemmeküne.

[ocr errors]

De schrijver van een kort stukje „Over de bronnen van Puškin's dichterlijke ver telling Van den visscher en het vischje", vestigt de aandacht op de overeenkomst tusschen dat gedicht en het sprookje „Von dem Fischer un syne Fru" in GRIMM'S "Kinder- und Hausmärchen" en het Zweedsche „De goudvisch" (door hem in vertaling meêgedeeld), en spreekt het gevoelen uit, dat Puškin zijn stof waarschijnlijk ontleend heeft aan een Russisch volksverhaal, van denzelfden oorsprong als de Duitsche en Zweedsche bewerking.

Onder den titel van „Rituaal van het Siberische huwelijk" levert I. O. OSIPOF eene bijdrage tot de kennis van de zeden der Russische kolonisten in Siberië. Die huwelijksgebruiken verdienen om twee redenen meer bijzonder de aandacht: vooreerst, omdat ze een Aziatische tint vertoonen, en ten tweede, omdat ze in zekere mate de oorzaak zijn van de verarming der Siberische boeren. Het Aziatische bestaat in de gewoonte van den bruidkoop, dien de boeren zelven met de Tataarsche benaming van kalym bestempelen, hetgeen op zich zelf reeds voor den Aziatischen oorsprong pleit. Behalve deze manier van huwelijk, bestaat eene andere door schaking, welke wel is waar voor minder fashionable wordt gehouden, maar hoe langer zoo meer in zwang komt, omdat men hierdoor de schromelijke

onkosten vermijdt die de formaliteiten van de deftiger soort van huwelijksluiting na zich slepen. Van deze onkosten, die al de bij een bruiloft betrokken familiën te gelijker tijd treffen, geeft de schrijver eene berekening, waaruit duidelijk blijkt dat de gevolgen economisch verderfelijk moeten wezen, vooral als men nog in aanmerking neemt dat niet minder dan 40 procent der onkosten weggaat aan de ontzettende hoeveelheid sterken drank welke bij de festiviteiten verorberd wordt. Van die anders weinig karakteristieke festiviteiten en plechtigheden geeft het artikel van OSIPOF eene uitvoerige beschrijving.

Onder de recensies van boekwerken ontmoeten wij in de eerste plaats eene kritiek door Prof. SOBOLEWSKIJ van Prof. ZOGRAF'S „Anthropometrische onderzoekingen van de Grootrussische bevolking der gouvernementen Wladimir, Jaroslaf en Kostroma". De slotsom van deze onderzoekingen komt in 't kort hier op neer, dat het Russische volk in 't algemeen, en de Grootrussen van Middenrusland in 't bijzonder uit een mengsel van twee hoofdtypen of rassen gesproten zijn; het eene ras hoog van gestalte en lichtharig, het andere kort en donkerharig; 't eerste Slawisch, het andere autochthoon Finsch. De oppervlakkigheid dezer theorie wordt door den recensent op alle punten aangetoond, zoodat er van Prof. ZOGRAF's resultaten weinig overblijft.

In dezelfde rubriek komen verder korte aankondigingen voor van GLOGER'S verzameling van Poolsche Volksliederen door PERTZ; van BRANDSTETTER'S „Charakterisirung der Epik der Malaien"; van ZEMMRICH's "Toteninseln" und Nöldeke's „das arabische Märchen von Doktor und Garkoch" door S. O(LDENBURG).

De Mengelingen bevatten o. a. eene bijdrage van den Redacteur LAMANSKIJ Over Boomvereering. Ter aanvulling van MANNHARDT's bekend werk: „Der Baumcultus der Germanen und ihrer Nachbarstämme" haalt LAMANSKIJ een merkwaardig voorbeeld aan uit een brief van 1629, voorkomende in de „Monumenta spectantia historiam Slavorum meridionalium" (Agram, 1892); andere voorbeelden van boomvereering bij de oude Pruisen en Slawen van Pommeren ontleent hij aan ADAM BREMENSIS, en een ander voorbeeld van zulk een bijgeloof bij de oude Christenen in de Krim. De heilige Konstantijn de Wijsgeer overreedde deze lieden den boom om te hakken, hetgeen, volgens de snedige opmerking van LAMANSKIJ, hen vermoedelijk niet van hun bijgeloovige gewoonte zal afgebracht hebben, maar zeer stellig eene vermindering van den regenval moest veroorzaken.

De tweede aflevering begint met eene voortzetting

van SREZNEWSKIJ'S „Reisbrieven". Het daaropvolgende stuk van Prof. UHLENBECK te Amsterdam bevat een goed geschiedkundig overzicht van het „Nederlandsche volkslied" sedert de Middeleeuwen; een stuk dat ook aan hen die met het onderwerp vertrouwd zijn, ter lezing kan aanbevolen worden wegens de verwijzingen naar Litausche, Lettische en andere overeenkomstige liederen, wier bestaan den schrijvers over Nederlandsche letterkunde blijkbaar onbekend was.

In de tweede rubriek vinden we twee artikelen die voor de vergelijkende volkenkunde hooge waarde hebben; ten eerste een aantal klaagzangen der bruid, in Mordwinschen tekst met woordelijke Russische vertaling, als voortzetting van die waarvan wij gewag maakten bij de bespreking van het „Mordwinsche huwelijk" (boven, blz. 151). Het andere opstel van P. PEWIN behandelt hetzelfde onderwerp, maar in eene andere streek, namelijk de gebruiken en klaagliederen bij het „Huwelijk onder de volksklasse in 't kerspel Tolwuj, district Petrozawodsk, gouvernement Olonetz. Hoewel de bewoners dezer streek Russen en Christenen zijn, in tegenoverstelling tot de Mordwinen, komen de gebruiken en formaliteiten bij 't huwelijk, waaronder het weeklagen der bruid eene voorname plaats bekleedt, in hoofdtrekken bij beide bevolkingen overeen. Onder de klaagzangen verdient hier eene bijzondere vermelding het lied dat eene bruid, die geene ouders meer bezit, te zingen heeft. Zulk eene bruid moet het graf harer ouders bezoeken, om hun zegen af te smeeken voor 't nieuwe leven dat zij ingaat. Zoodra zij bij den grafheuvel gekomen is, in gezelschap harer onafscheidelijke gezellinnen, werpt zij zich ter aarde en heft een hoogst dichterlijk, werkelijk schoon lied aan, dat op blz. 228 in zijn geheel wordt medegedeeld. De gewichtigste dag van den bruidstijd is de dag van 't huwelijk zelve. In den vroegen ochtend komt de moeder der bruid hare dochter met een lied wekken; de laatste antwoordt, insgelijks in verzen; staat op, kleedt zich en heft wederom toepasselijke klaagliederen aan. Vervolgens neemt de bruid het door de gezellinnen voor haar bereide warme bad; na het bad geschiedt het uitkammen en vlechten der haren, alles onder begeleiding van liederen. Terwijl dit alles plaats heeft, hebben zich intusschen de verwanten des bruidegoms te diens huize verzameld om hem naar de woning der bruid te vergezellen. Wanneer de bruidegom met zijn gevolg in 't huis der bruid aangekomen en met de noodige formaliteiten ontvangen is, heeft de voorstelling der bruid aan hem plaats; hoofdzakelijk bestaat deze plechtigheid daarin dat de bruid, het hoofd met een doek gesluierd, binnen

geleid wordt, en dat een der oudste verwanten haar den doek van 't hoofd neemt, na dien driemaal om het hoofd gedraaid te hebben. Bij 't volgende gastmaal worden door de gezellinnen gepaste liederen voorgedragen; terwijl bruidegom en bruid geheel lijdelijk het maal bijwonen zonder er aan deel te nemen: het gebruik wil dat zij niet eten vóór de inzegening van 't huwelijk; ook voegt het hun niet aan 't gesprek deel te nemen, ten gevolge van het bijgeloof, dat wie 't eerst begint te spreken in de macht komt van den zwijgende. Na afloop van het gastmaal begeeft men zich naar de kerk, waar de huwelijksinzegening voltrokken wordt. Daarna zetten de jonggehuwden zich in de slede en rijden weg, onder de kreten der toeschouwers. Na de komst in 't huis des bruidegoms - die bij zijne ouders in woont hebben er nog eenige plechtigheden plaats, o. a. het scheiden van de haren der jonge vrouw in twee vlechten en 't opzetten van de eigenaardige hooge muts, powojnik geheeten, het gewone kenteeken eener getrouwde boerenvrouw.

In de boekaankondigingen spreekt Prof. SOBOLEWSKIJ Over de Kleinrussische duma's", eene soort van volksliederen, naar aanleiding van een geschrift van ŽITETZKIJ over dat onderwerp. Dezelfde criticus geeft verder korte recensies van ILOWAJSKIJ's opstel „de Bogatyr-Kozak Ilja van Murom als historisch persoon; van Prof. KIRPIČNIKOF'S Bijdrage tot het vraagstuk aangaande de Oudrussische speellieden", en van BUDDE'S Bijdrage tot de dialectologie der Grootrussische tongvallen". Van de overige aankondigingen vermelden wij alleen nog, als de uitvoerigste, die van LIPOWSKIJ over een te Tasjkent verschenen werk van OSTROUMOF, getiteld: „De Sarten" Ethnographische materialen: Afl. II. Volksverhalen der Sarten. De recensent doet duidelijk uitkomen hoeveel punten van overeenkomst die Sartische vertellingen met de Russische en Kaukasische en andere vertoonen, en maakt de gewichtige opmerking, dat de eerste dichter bij de Russische staan, dan de Kaukasische doen, hetgeen een vingerwijzing kan zijn, is voor den weg dien de verhalen genomen hebben. Het onderwerp van de verhuizing der volksverhalen is aan de orde van den dag en er zijn misschien geen geleerden die zoo goed in de gelegenheid zijn om de netelige vraagstukken, met dat onderwerp verbonden, eene bevredigende oplossing nader te brengen dan de Russische.

De Mengelingen geven een kort opstel van PERTZ over gezelschapsspelen, en „Opmerkingen over de ethnographie van Witrusland" door DOWNAR ZAPOLSKIJ, van welk opstel het vervolg voorkomt in de 3de Afl. blz. 419.

[ocr errors]

Ethnographische waarnemingen in Abchazie" is de titel van een inhoudrijk verslag van N. M. ALBOF, waarmede de derde aflevering opent. Na eene korte schets van de literatuur over Abchazië, die niet uitmunt door bijzondere volledig. heid en gedeeltelijk verkeerde voorstellingen van land en volk geeft, deelt ALBOF de uitkomsten mede van zijn eigen waarnemingen en nasporingen, hier en daar aangevuld uit oudere werken, vooral uit de „Schetsen der Abchazische mythologie" door ZWANBAJ, de opstellen van WWEDENSKIJ over den godsdienst der Abchazen, en 't geschrift van een anonymus getiteld: „de Abchazen". Van het geographisch overzicht, dat bij wijze van inleiding aan de ethnographische mededeelingen voorafgaat, heeft de heer TIMMERMAN te Amsterdam in den loopenden jaargang van het Tijdschrift van 't Kon. Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap (blz. 414— 417) een uitvoerig verslag geleverd, waarnaar wij den belangstellenden lezer verwijzen. Wat het ethnographisch gedeelte betreft, dit is zóó rijk aan feiten dat het moeielijk valt een uittreksel te geven zonder den indruk van 't meesterlijk geteekende beeld van het Abchazische volksleven te schaden. Wij zullen ons dus bepalen tot eenige grepen uit de rijke stof. De Abchazen wonen niet, zooals de Daghestansche en Koebansche bergbewoners, in dicht opeenliggende huizengroepen of Aula's, maar meestal op geïsoleerde hoeven, die omringd zijn van boomgaarden en maïsvelden. Hun huizen bestaan gewoonlijk uit vlechtwerk van wilgen- of rhododendronteenen en zijn gedekt met varen of met zekere grassoort, in hun taal akarmasj geheeten. Zij generen zich bijna uitsluitend van den landbouw; op veeteelt die trouwens door de gesteldheid van hun land niet begunstigd wordt leggen zij zich weinig toe. Met koophandel geven de Abchazen zich in 't geheel niet af, daar zij dit beroep, evenals woekerij, verachtelijk vinden. Zelfs de Samoerzakanen, die in 't zuidelijkst gedeelte van Abchazië wonende, van hun naburen, de Mingreliërs, veel hebben overgenomen, deelen dien afkeer, in scherpe tegenstelling tot de Mingreliërs, die alle geboren schacheraars zijn. Alle handel in Abchazië is in handen van Mingreliërs, Armeniërs of Turken. In de grootere Abchazische nederzettingen vindt men gewoonlijk een of twee winkels, waar de inboorlingen hun natuurproducten tegen hun benoodigdheden inruilen; geld wordt niet gebruikt. Van aard zijn de Abchazen levendig, hartstochtelijk, uiterst nieuwsgierig en praatziek. Zij zijn vriendelijk, beleefd in den omgang en zelfs galant, in onderscheiding van andere bergbewoners, bijv. hun Koebansche naburen, die grof en ongemanierd zijn. Hun groote gastvrijheid is meermalen

[ocr errors]

te recht geroemd. Wat hun verweten wordt, is zekere neiging tot nietsdoen en hun zwak voor rosdieverij. Diezelfde lieden, welke zich tehuis zoo behagelijk aan nietsdoen kunnen overgeven, zijn onvermoeid op weg, hetgeen ten deele een gevolg is van hun buitengewone matigheid in eten en drinken. Dronkenschap is er onbekend. Verder zijn de Abchazen buitengewoon kuisch, zoodat menig man 30-35 jaar oud geworden is vóórdat hij eene vrouw bekend heeft. De omgang tusschen beiderlei kunne is hoogst eerbaar; liaisons worden niet toegelaten, en de man die een meisje onteert kan zeker zijn dat de bloedige wraak harer verwanten hem treffen zal. Hoewel in den tegenwoordigen tijd de huwelijken meestal door de wederzijdsche ouders bedisseld worden, blijft het meisje volkomen vrij in hare keuze. Jammer dat gevallen van schaking, hetzij met toestemming van het meisje of met geweld, maar al te dikwijls voorkomen, hetgeen bij de hartstochtelijke natuur van het volk tot veel bloedvergieten aanleiding geeft. Eene kerkelijke inzegening van 't huwelijk bestaat bij de Abchazen niet, zelfs niet bij de Samoerzakanen, die anders ijverige Christenen zijn. Er zijn twee vormen van echtverbintenis in gebruik; de eene is zuiver inlandsch, de ander, uitsluitend voorkomende bij Mohammedanen, ontleend aan de Turken. De eerste soort van huwelijk bestaat daarin dat de bruidegom, na zich verzekerd te hebben van de toestemming van 't meisje en van hare ouders, dezen en haren naasten bloedverwanten geschenken geeft, terwijl de vader der bruid den bruidegom met geschenken van gelijke waarde begiftigt. Hiermede wordt de echtverbindtenis als gesloten beschouwd, en de bruidegom heeft het recht de maagd tot zich te nemen. De andere vorm van huwelijk onderscheidt zich weinig van hetgeen bij de overige Mohammedanen gebruikelijk is. De onderlinge verhouding der echtgenooten en de positie der vrouw in de huishouding wordt als zeer goed afgeschilderd. In ontwikkeling staat de Abchazische vrouw boven de mannen, vooral nu veel Abchazische meisjes hare opvoeding ontvangen op het progymnasiuin met 3-jarigen cursus te Soechoem, terwijl er voor de jongens geen andere scholen bestaan dan de lagere. Ofschoon in hoofdzaak de betrekkingen tusschen man en vrouw in het Abchazische huisgezin dezelfden zijn als bijv. in Westelijk Europa, wordt men in bijzaken toch getroffen door zekere eigenaardige gebruiken, men zou kunnen zeggen taboe's -, waarvan de wedergade in verschillende oorden der wereld teruggevonden wordt. Zoo hebben de jonggehuwden, gedurende ettelijke jaren na hun trouwen, niet het recht om zich bij elkander te bevinden in tegenwoordigheid van den vader, de moeder, een ouderen broeder of

een gast; indien de man in de kamer komt, waar een van genoemde personen zich bevindt, verwijdert zich de vrouw onmiddellijk, en omgekeerd. In tegenwoordigheid van zulke personen mag de man zich niet tot zijn eigen vrouw wenden met eene vraag of opdracht hij moet die altoos door een derden persoon laten overbrengen. De man mag niet den eigenlijken naam zijner vrouw uitspreken. Als iemand, onbekend met de Abchazische gebruiken, aan eenen Abchaaz vraagt hoe zijne vrouw heet, krijgt hij van den man geen antwoord, en is hij genoodzaakt zich met dezelfde vraag tot een der bijstanders te wenden. Om zich tot zijne vrouw te kunnen wenden, pleegt de man een of anderen afgesproken roep uit te denken; zijne vrouw bij haren naam te noemen, zou hem de algemeene verachting op den hals halen. Deze eigenaardige gebruiken bestaan in een groot deel van Abchazië, en deels in Samoerzakanië, voorts ook bij de Tsjerkessen. Zeer verbreid in Abchazië, en vooral in Samoerzakanie, is de opvoeding der kinderen bij pleegouders. Dit gebruik bestaat voornamelijk bij prinsen en adellijken, doch ook bij boeren, voor Zooverre deze de middelen bezitten om de kosten te bestrijden. In nadere bijzonderheden over dit ook van elders welbekende gebruik te treden, is hier overbodig. Over den godsdienst der Abchazen is meer en onbetrouwbaarder dan over iets anders geschreven. Vermits ALBOF zelf verwijst naar 't bovenvermelde werk van ZwANBOJ over de Abchazische mythologie, zullen wij ons hier bepalen tot de vermelding van 't feit dat de godsdienst der Abchazen, voor zoover zij geen Mohammedanen zijn, kan beschouwd worden als een verwilderd Christendom. Reeds in den tijd van Keizer Justinianus namen zij 't Christelijk geloof aan, en tot op den huidigen dag wordt in 't land eer bewezen aan de oude kerken op verschillende plaatsen, monumenten van de Christelijke beschaving der 11e eeuw, die zoo uitvoerig beschreven zijn in de werken van DUBOIS DE MONTPÉREUX, KONDAKOF, NORDMAN e. a. Aan deze heiligdommen worden op bepaalde tijden offeranden gebracht, en verscheidene Christelijke feestdagen worden nog in acht genomen; zelfs de gekleurde Paascheieren ontbreken niet. Verder vereeren zij een aantal heidensche godheden of hoogere wezens. Den Allerhoogste (chachtu), zelfs wanneer zij heidensche offerplechtigheden verrichten, beschouwen zij als „God, den Schepper der geheele wereld en des Menschen", waarin de Christelijke invloed niet te miskennen is. De Abchazen bezitten ook volksoverleveringen uit de grijze oudheid, legenden over Reuzen, Dwergen, Boschmenschen, waarvan de schrijver eene schets geeft, evenals van enkele andere mythologische voorstellingen.

« ForrigeFortsæt »